Ing tơdroăng tơbleăng mâu tơdroăng hiăng tối nhên tơdroăng ki rơkê plĕng trâu hơngế, tơrŭm nhŏng o pơla kăn ƀô̆, lêng mố đô̆i gâk tơkăng kong ƀă kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo a kơpong tơkăng kong, châ mâu rêm râ, pơkuâ cheăng, khu râ Đảng, khu kăn pơkuâ cheăm, tơring, mâu hngêi trung ƀă kuăn pơlê tơmâng xo, mơnhên tối khât. Ngế chêh hlá tơbeăng cheăng tung Rơ’jiu Việt Nam kơpong Tây Nguyên ai ƀai chêh tối ‘na tơdroăng mê, vâi krâ nhŏng o kô tơmâng.

Klêi kơ’nâi 3 khế pơtê hriâm, hbrâ mot hơnăm hriâm nếo 2023 – 2024, muăn Y Dũng, hdroâng kuăn ngo M’Nông, ối a ƀon Sar Pa, cheăm Thuận An, tơring Dak Song pơtối djâ kơxop holá mơ-éa hriâm, hlá mơ-éa chêh, tơmeăm xúa hriâm tâp ƀă hmân ếo mot a Đông mô đô̆i gak tơkăng kong tíu tê mơdró ngi kong têa ê dêi Thuận An.

Muăn Y Dũng cho kuăn roăng dêi đông mô đô̆i gak tơkăng kong hiăng 4 hơnăm ƀă châ kăn ƀô̆, mô đô̆i tung đông rak ngăn chĕm mơdrêh, kâ ối, hriâm tâp. Hbrâ ăm hơnăm hriâm nếo, Dũng châ mâu kăn ƀô̆, mô đô̆i Đông gâk tơkăng kong tíu tê mơdró Thuận An hnê tơ’nôm tơdroăng hriâm lâm 5 ƀă hbrâ mâu tơdroăng ki nếo vâ loi tơngah mot lâm 6.

Ƀă tơdroăng tŏng kum dêi mâu nôu pâ ki krâ kơlŏng ngiât rơtế ƀă tơdroăng kơdo, mơ-eăm xêh, ing môi ngế hok tro tơdâng, Dũng hiăng rơkê hôm khât ƀă đi đo châ inâi hok tro rơkê tung 4 hơnăm hiăng hluâ:

 “Riân troh nôkố, muăn châ ối ƀă mâu tăm mô đô̆i gak tơkăng kong châ 4 hơnăm. Tung 4 hơnăm hiăng hluâ, mâu vâi tăm ăm hriâm tâp tŭm, hnê kuăn rêm hâi vâ chiâng rơkê. Kuăn kô mơ-eăm hriâm tâp rơkê ôh tá ăm mâu tăm mô đô̆i gak tơkăng kong tíu tê mơdró ngi kong têa ê chiâng tâ khéa hơ’nêng’’.

Xuân ai mâu tơdroăng rơkê hên klêi kơ’nâi châ tơdah pro kuăn roăng dêi đông mô đô̆i gak tơkăng kong, muăn Nông Tiến Mạnh, hok tro lâm 4A, Hngêi trung râ má môi Nguyễn Du, cheăm Dak Wil, tơring Čư̆ Jut, kong pơlê Dak Nông, ai tối:

‘’Rơpŏng á kuăn ai tơdroăng rêh ối pá puât, pâ tro tơdroăng ki châi sap ing kot mâ, ôh tá kâi pêi cheăng hngăm, tŭm tơdroăng kơnôm to nôu tê. Drêng tâng tối kuăn châ tăm tung Đông mô đô̆i gak tơkăng kong Nậm Na tơdah păn roăng, nôu pâ á kuăn phiu ro kô ai ngế rak ngăn ăm kuăn hriâm tâp, tŏng kum rơpŏng hngêi. Ối ƀă đông mô đô̆i gak tơkăng kong rơtế ƀă mâu vâi tăm, mâu meh mô đô̆i gak tơkăng kong cho toăng hngêi má 2 dêi kuăn. Ahdrối mot ối ƀă mâu vâi tăm, kuăn tơpui iâ, hriâm xuân a kơlo ki tơdâng tê. Sap ing châ tơdah păn ƀă châ tơmâng tŏng kum, rak ngăn, mơhnhôk, kuăn hiăng loi tơngah, phiu ro, khên hên tâ, tơdroăng hriâm 2 hơnăm kố dêi kuăn châ rơkê’’.

Pôa Điểu Plơu, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm tơkăng kong Quảng Trực, tơring Tuy Đức, kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi, mâu tơdroăng “kuăn roăng mô đô̆i gak tơkăng kong’’, ‘’kum o troh hngêi trung’’ dêi mô đô̆i gak tơkăng kong hiăng tŏng kum hên ăm mâu muăn hok tro ai tơdroăng rêh ối pá puât ai liăn ngân vâ troh hngêi trung. Mâu tơdroăng tŏng kum kơnâ ‘na kế tơmeăm khoăng ƀă ‘na hiâm mơno hiăng kum hên muăn hok tro rơkê, veăng kum tah lôi môi iâ tơdroăng pá puât tung tơdroăng hnê hriâm ăm cheăm tơkăng kong, kơpong hơngế hơngo:

 “Cheăm Quảng Trực cho môi to cheăm tơkăng kong hơngế, hơngo, kơpong hdroâng kuăn ngo. Khu xiâm pơkuâ mô đô̆i gak tơkăng kong hiăng tơmâng, tŏng kum cheăm hên, ki rơhêng vâ tối cho mâu vâi o châ kum troh hngêi trung cho mâu vâi o hngêi kơtiê, tơdroăng rêh ối pá puât,  kuăn tê tá nôu pâ, mô đô̆i gak tơkăng kong tơrŭm ƀă khu râ kăn pơkuâ cheăm cho tơtro. Khu râ kăn pơkuâ cheăm hâk phiu ro păng ‘nâng’’.

Ƀă troăng pêi “hnê chư, pơtroh tơdroăng ki pói vâ”, hơnăm 2016, Khu xiâm Mô đô̆i gak tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Nông pêi pro tơdroăng “Kum o troh a hngêi trung”. Hơnăm 2019, mô đô̆i gak tơkăng kong pơtối pêi pro troăng pêi “Kuăn roăng mô đô̆i gak tơkăng kong’’. Troh hơnăm hriâm 2022 – 2023, đông lêng pêi pro tơ’nôm Tơdroăng tơkêa bro ‘’Kăn ƀô̆, mô đô̆i gak tơkăng kong kum o troh hngêi trung’’.

Đăi tă Bùi Đức Chính, Kăn Phŏ hnê ngăn ‘na cheăng Đảng, cheăng kal kí đông Mô đô̆i gak tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi, troh nôkố, hiăng ai 222 ngế vâi muăn hok tro a 7 to cheăm tơkăng dêi kong pơlê Dak Nông ƀă 12 ngế muăn hok dêi kong pơlê Mondulkiri, kong têa Kul châ mô đô̆i gak tơkăng kong Dak Nông tŏng kum troh hngêi trung. Tâi tâng kơxô̆ liăn tŏng kum mâu vâi muăn ai tơdroăng rêh ối pá puât cho vâ chê 4,5 rơtal liăn, ing kơxô̆  liăn veăng tơlo dêi tâi tâng khu mô đô̆i gâk tơkăng kong Dak Nông.

Ƀă tơdroăng tŏng kum dêi kăn ƀô̆, mô đô̆i gak tơkăng kong, mâu vâi muăn hok tro hiăng mơ-eăm đi đo vâ tơkâ hluâ pá puât, ôh tá tŭm kế tơmeăm khoăng tá ‘na hiâm mơno vâ chiâng kuăn nguăn, hok tro rơkê. Hên ngế vâi muăn ing hok tro hriâm tơdâng ƀă chía hôm hiăng mơ-eăm chiâng hok tro rơkê ƀă hok tro rơkê khât.

“Tơdroăng “Kum o troh hngêi trung – Kuăn roăng dêi đông mô đôi gak tơkăng kong’’ ƀă Tơdroăng tơkêa bro “Kăn ƀô̆, mô đô̆i kum o troh hngêi trung’’ mơnhên ki rơkê trâu hơngế, tơdroăng rŭm môi tuăn môi mơheăm chhá pơla kăn ƀô̆, mô đô̆i gâk tơkăng kong ƀă  kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a kơpong tơkăng kong. Tơdrêng amê, ing tơdroăng hiăng hnê hriâm ăm rêm ngế kăn ƀô̆ mô đô̆i gak tơkăng kong đi đo mơdêk tơdroăng rŭm môi tuăn pơla khu lêng kuăn pơlê, mơjiâng tuăn pâ khu lêng kuăn pơlê rŭm môi tuăn môi mơheăm chá ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a kơpong tơkăng kong, kum pro eăng bâ tơ’nôm ki lĕm ƀă khôi túa lĕm tro “Mô đô̆i Pôa Hồ”, “Ngế lêng krâ kơlŏng ngiât” tung rơxông nếo’’.

Klêi kơ’nâi 7 hơnăm, mâu tơdroăng ‘’Kum o troh hngêi trung”, ‘’Kuăn roăng đông mô đô̆i gak tơkăng kong’’ dêi mô đô̆i gak tơkăng kong hiăng kum ăm hên ngế o hok tro a kơpong tơkăng kong dêi kong pơlê Dak Nông ai liăn ngân troh hngêi trung hriâm tâp ƀă mơ-eăm. Um méa mâu mô đô̆i krâ kơlŏng ngiât thăm kơnâ ƀă rêm kơpong tơkăng kong ối hên tơdroăng pá puât.