Tơdrêng amê hlối tơkŭm mâu kơxô̆ liăn, mơdêk rơdêi tơpui kâ dêi kuăn pơlê, krếo thế tŏng kum kuăn pơlê kơpong tơkăng kong pêi klêi hnoăng mơjiâng thôn pơlê nếo, bro ngiâ méa thôn pơlê tơkăng kong rế hía rế tơniăn ƀă mơnhông, tơrŭm krá tâ nếo pơla khu lêng ƀă kuăn pơlê, mơjiâng tơkăng kong rế hía rế kro mơdrŏng. Kim Thanh, ngế chêh hlá tơbeăng dêi Rơ’jíu Việt Nam ai ƀai chêh “Mố đô̆i gak tơkăng kong tơdjuôm ivá mơjiâng rak vế kơpong tơkăng kong rơdêi”.

Tơkâ hluâ 400 km troh a Hà Tĩnh, prôk tơ’nôm 20 km a troăng kong kơhlong kơhlăng, kơ’vĕng kơ’vŏng, Khu ki pêi tơdroăng tŏng kum hok tro hneăng hdrối nah phôh thong râ má 3 hneăng hơnăm 1993 – 1996 Hà Nội hiăng troh a pơlê Phú Lâm, cheăm Phú Gia, tơring Hương Khê, pơlê kơpong kong ngo tơkăng kong ối trâm hên pá puât dêi kong pơlê Hà Tĩnh. Ƀă tơdroăng tơdjêp dêi Đông mô đô̆i tơkăng kong Phú Gia, Khu pêi tơdroăng tŏng kum hiăng hên tơmeăm khoăng kum tung hriâm tâp môi tiah: kơtuh ‘măn kơxop hlá mơ-éa, tơvi rơtế ai hrĭng kơxop hlá mơ-éa, tung mê, ai kơxop hlá mơ-éa hơ’muăn ƀă tơmeăm khoăng ki kal xúa rêm hâi diâp 2 hngêi trung cho Hngêi trung mâm non Phú Gia, hngêi trung Phú Lâm ƀă Hngêi trung râ má môi Phú Gia, hngêi trung Phú Lâm. Ngoh Nguyễn Phan Giang, Kăn pơkuâ tơdroăng tŏng kum pơlê pơla, Hok tro hneăng hdrối nah phôh thong râ má 3 hneăng hơnăm hriâm 1993 – 1996 Hà Nội tối ăm ‘nâi:

“Châ tơdroăng tơdjuôm ivá tơdjêp dêi Đông mô đô̆i gak tơkăng kong Phú Gia, ngin hiăng ai mâu tơdroăng pêi ki ai pơxúa. Hơnăm ki lâi xuân tiah mê, tơdroăng pêi ngin cho krếo thế, bro hmâ rĕng, tung pơla 10 troh 15 hâi cho tŭm kơxô̆ liăn vâ pêi pro tơdroăng ki vâ tŏng kum mâu hngêi trung. Ing tơdroăng pêi dêi ngin, ngin vâ troh lâp lu ki kơnâ pêi tơdroăng pêi pro ki lĕm xuân môi tiah troh lâp lu ki kơnâ tung tơdroăng rêh ối. Krếo thế vâi troh tơdah kơxuô tơmeăm ôh tá xê ki kơnâ tơmeăm mê cho ki kơnâ dêi  hiâm mơno’’.

Hdrối mê, Khu pêi cheăng kum pơlê pơla Hok tro hneăng hdrối nah Hneăng hơnăm hriâm 1993 – 1996 xuân hiăng pơtroh kơxô̆ liăn vâ chê 60 rơtuh liăn kum hngêi trung mâm non Phú Gia pro kuâ hngêi vâ hding tô, mêi ƀă vêh mơjiâng pro bo cheăng hngêi trung kân lĕm rơdâ, krúa lĕm, mâu muăn ối kŭn troh lâm hriâm ôh tá ối tung tô ó dêi rơnó tô. Mâu kơxuô tơmeăm kơnâ kố hiăng djâ troh tơdroăng phiu ro kân ăm thái cô ƀă hok tro tíu kong ngo ối hên tơdroăng ki ôh tá bê kế tơmeăm khoăng kum tung hnê hriâm. Thái Trần Đình Chung, thái pơkuâ Hngêi trung râ má môi Phú Gia, ối tung hngêi trung Phú Lâm tối:

“Khu mô đô̆i gâk tơkăng kong cho tíu tŏng kum hên má môi ăm thôn ƀă cheăm. Pakĭng hnoăng cheăng gak kring tơkăng kong, rak tơniăn tíu tơkăng kong mê vâi cho mâu ngế pêi châ tơƀrê má môi tung tơdroăng tŏng kum pro thăm i lĕm ăm thôn pơlê. Mâu khu tơrŭm cheăng pơlê pơla cho hên mâu tơmeăm khoăng, môi tiah pơkhom, kơmung, rơxế mái, kế ki pê khía kơtâu ƀă on tơhrik ƀă hên tơmeăm khoăng xúa ki kal, môi tiah têa rơmâ, phái ƀă hía hé, ki má lối cho mâu rơnó Têt, roh hâi tơbâ mô đô̆i rong châ-hlâ hía lơ 27/7 kum môi iâ tơdroăng rêh ối dêi mâu rơpŏng kuăn pơlê châ tơniăn’’.

Pakĭng tơdroăng tơdjêp ƀă mâu khu tŏng kum mơngế pá puât, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Phú Gia xuân krếo tơdjâ châ hên kơxô̆ liăn tŏng kum kuăn pơlê a cheăm Phú Gia mơnhông mơdêk cheăng kâ, mơjiâng thôn pơlê nếo ƀă thôn pơlê ki mơdêk tâ, kum tơdroăng rêh ối kuăn pơlê châ tơtêk nhên. Pôa Lê Văn Hòe, kăn pơkuâ thôn Phú Lâm hâk phiu tối, kăn ƀô̆ mô đô̆i Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Phú Gia đi đo tơmâng, tŏng kum troh kuăn pơlê, ki rơhêng vâ tối cho mâu rơpŏng pá puât, hok tro kơtiê, vâi ‘nĕng kuăn tê.

Ƀă hên troăng pêi mơnhông cheăng kâ, Đông mô đô̆i gak tơkăng kong Phú Gia hiăng mơjiâng pơkâ pêi ki nhên, kum mâu rơpŏng kuăn pơlê ối pá puât môi tiah hnê thế păn í, păn ro, păn chu, pêt mâu loăng plâi kâ ăm châ tơƀrê cheăng kâ môi tiah krui ngeăm, krui ƀŏng ƀă hía hé. Tơdrêng amê, pơtroh kăn ƀô̆ mô đô̆i hnê mơhno kuăn pơlê ‘na kih thuât păn mơnăn mơnôa ƀă pêt mâu hdrê loăng plâi kâ. Vâ kum vâi kơdrâi kơtiê mơnhông mơdêk cheăng kâ, nếo achê kố, Đông mô đô̆i gak tơkăng kong Phú Gia hiăng mơjiâng Kâu lăk ƀô̆ Vâi kơdrâi ƀă mô đô̆i krâ kơlŏng ngiât. Nâ Trần Thị Hợi, Kăn hnê ngăn Khu pơkuâ vâi kơdrâi cheăm Phú Gia, Kăn pơkuâ Kâu lăk ƀô̆ vâi kơdrâi ƀă mô đô̆i krâ kơlŏng ngiât tối:

“Tơdroăng pêi cheăng dêi Khu pơkuâ vâi kơdrâi Phú Gia xuân môi tiah Kâu lăk ƀô̆ vâi kơdrâi ƀă mô đô̆i krâ kơlŏng ngiât ƀă Đông Mô đô̆i gâk tơkăng kong mê cho kal khât ƀă châ tơƀrê, tơdroăng ki lĕm. Mâu troăng pêi kô tơdrêng tŏng kum mâu ngế tung Kâu lăk ƀô̆, mâu ngế tơrŭm mơnhông mơdêk cheăng kâ. Pakĭng mê, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong tŏng kum tơdroăng ‘’Nôu râng ko’’ dêi Khu pơkuâ vâi kơdrâi cheăm, tơdah râng ko’’ dêi Khu pơkuâ vâi kơdrâi cheăm, tơdah râng ko môi ngế vâi hdrêng kuăn tê ai tơdroăng rêh ối pá puât tung pơla 3 hơnăm rêm khế 300 rơpâu liăn’’.

Pakĭng tơdroăng pơkuâ lối 23 km troăng tơkăng kong ƀă 7 tơneăn tơkăng kong tơnêi têa kơpong tơkăng kong Việt Nam ƀă Lếo, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Phú Gia ối tơrŭm rơtế khu râ, khu kăn pơkuâ, kơvâ cheăng cheăm pêi pro châ tơƀrê mâu tơdroăng cheăng, tơdroăng tơkêa bro mơnhông mơdêk cheăng kâ – rêh ối pơlê pơla, thăm pêi pro rơdêi, thăm mơdêk hnoăng cheăng lêng, kring vế, gak ngăn a kơpong tơkăng kong, môi tiah: ‘’Rơtế kum ƀă vâi kơdrâi tơkăng kong’’, ‘’Kuăn roăng đông mô đô̆i’’, ‘’Kuăn roăng mô đô̆i gak tơkăng kong’’, “Kum o troh hngêi trung’’, ‘’Kâu lăk ƀô̆ vâi kơdrâi mô đô̆i kơlŏng ngiât’’ ƀă hía hé. Đông lêng hiăng hbrâ mơjiâng pơkâ pêi, mơnhên hâi khế, pơkâ pêi, hnoăng pêi, pro teăm tơdrêng tơdroăng cheăng, tơdroăng pói rơhêng vâ dêi kuăn pơlê, chôa ‘lâng hluăn ing kơtiê, tơniăn tơdroăng rêh ối.

Trung tă Nguyễn Đình Chuẩn, Cheăng kal kí phŏ ngăn Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Phú Gia tối ăm ‘nâi, đông lêng hiăng kum rơpâu hêi pêi cheăng, kum djâ cheăm Phú Gia châ plah thôn pơlê nếo a hơnăm 2018 ƀă thôn pơlê nếo tơtêk hơnăm 2022:

“Ing mâu tơdroăng pêi ki kal khât môi tiah mê, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Phú Gia hiăng mơjiâng tơrŭm cheăng môi tuăn, tơrŭm pơla đông mô đô̆i ƀă khu râ kăn pơkuâ cheăm, mơjiâng tơdroăng ki loi tơngah dêi kuăn pơlê tíu tơkăng kong, mơhnhôk veăng ‘no ivá rơdêi tâi tâng kuăn pơlê tung tơdroăng veăng gâk kring hnoăng pơkuâ tơkăng kong tơnêi têa, mơjiâng tơkăng kong hơniâp lĕm, krá rơdêi’’.

Um méa Khu mô đô̆i krâ kơlŏng ngiât ‘’rơkong tơpui, kŏng pêi’’, rế pơtâng tối, hnê mơhnhôk, rế tơdrêng amê veăng pêi cheăng pêt mơjiâng tơmeăm rơtế ƀă kuăn pơlê, mơjiâng rơnêu hngêi trăng ăm kuăn pơlê ƀă hía hé hiăng chiâng châ achê, tơrŭm achê ƀă cho tíu hgiân loi tơngah dêi mâu khu râ kăn pơkuâ cheăng Đảng, khu râ kăn pơkuâ ƀă kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo a tíu kố. Kuăn pơlê xuân tiah mê, thăm rế loi tơngah, vâ tơrŭm ƀă pleăng hnoăng cheăng, cho mâu ‘’tơneăn ki rêh’’ rơtế ƀă mô đô̆i gak tơkăng kong kring vế hnoăng pơkuâ, hnoăng gak ngăn tơniăn a tíu tơkăng kong dêi tơnêi têa.