Tung mê Tơdroăng “Mơdêk chêng o troh hngêi trung” ƀă “Kuăn roăng đông mố đô̆i gâk tơkăng kong” hiăng tŏng kum hên hok tro ki ai tơdroăng rêh ối xơpá a tíu tơkăng kong châ pơtối troh hngêi trung.

O Trần Quốc Thịnh ƀă Trần Hoàng Duy, ối a kơtâu Nhì, cheăm Mỹ Long Nam, tơring Cầu Ngang, kong pơlê Trà Vinh kuăn tê pâ sap ing ối kŭn. Nôu dêi péa ngế o klêi kơ’nâi môi pơla lăm pêi cheăng hơngế pơlê, hiăng mơjiâng on veăng nếo, laga tơdroăng rêh ối nếo pơtối pá puât, lôi prế o rêh ối ƀă dêi jâ hiăng krâ ivá ôh tá pá hro. Pái ngế jâ cháu rêh ối ôh tá bê kế kâ, ai hâi ai kế kâ, ai hâi ôh tá ai kế kâ xua mê ôh tá ai ivá vâ hriâm troh hngêi trung.

Mơhúa ăm péa ngế o, hơnăm 2019 khu mô đô̆i gâk tơkăng kong dêi kong pơlê Trà Vinh hiăng pêi pro troăng pêi “Kuăn roăng mô đô̆i gak tơkăng kong’’ xua mê hiăng tơdah mâu vâi o troh rêh ối tung Đông mô đô̆i gak tơkăng kong Mỹ Long ƀă châ khu râ kăn pơkuâ tŏng kum há.

Trung ŭy Nguyễn Quốc Việt, mô đô̆i châ pơcháu hnoăng cheăng rak ngăn, hnê hriâm ăm prêi o tối ăm ‘nâi, klêi kơ’nâi châ mô đô̆i tơdah vêh, tơdroăng rêh ối dêi prế o hiăng hơ’lêh tâi tâng. Bu kơ’nâi môi hơnăm pro kuăn roăng  Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong, ing môi ngế hok tro hriâm ôh tá chiâng mê hiăng mơ-eăm hriâm chiâng rơkê, ivá, châ chăn xuân piê mo lĕm tâ.

“Tiô á hlo mê cho muăn Duy châ rêh ối tơdjuôm tung khu mô đô̆i, muăn nguô̆n ‘nâng, prôk u lâi xuân pâ hdrối, tối tơbleăng tŭm tơdroăng, tơpui ‘nâi pêng xôp, trâm mơngế kân ‘nâi koh... ‘Na chô phut kơxo má 5 chôu mâu mô đô̆i riu koi, muăn Duy xuân riu koi. Muăn Duy tối vâ châ pêi cheăng tung mô đô̆i, ngin mơ-eăm tâi tâng ivá vâ tŏng kum, hnê vâ muăn chiâng châ mot tung mô đô̆i’’.

O Trần Hoàng Duy hơnăm kố hriâm lâm 6, kô rêh ối tơdjuôm ƀă mơngế mô đô̆i gâk tơkăng kong troh drêng hriâm klêi lâm 9 môi tiah dêi ngoh. O tối, mot rêh ối tung đông mô đô̆i gâk tơkăng kong, tơdroăng ôu kâ, hriâm tâp, koi pơtê tro tiô chôu, châ mâu tăm hnê, pât djâ kơtăng xua mê tơdroăng hriâm tâp hiăng hôm tâ hdrối nah. Muăn gá pói vâ la ngiâ chiâng môi ngế kăn ƀô̆ mô đô̆i gâk tơkăng kong môi tiah mâu tăm:

“A kố kơxo 5 chôu riu koi hbrâ vâ lăm hriâm, ƀă rêm kơxo má mâu tăm ăm 15.000 liăn, ƀă hriâm kơxê ăm tơ’nôm 10.000 rơpâu. Kơxê kâ hmê, xah hêi pơtâp ivá ƀă mâu tăm. Á hâk vâ mâu tăm. Á kuăn mơ-eăm hriâm thăm rơkê vâ la ngiâ pâ mot tung mô đô̆i, pêi cheăng tung mô đô̆i’’.

Krê o Trần Quốc Thịnh, hơnăm nah hiăng hriâm klêi râ má péa ƀă hiăng troh rêh ối tơdjuôm ƀă rơpŏng, châ kum tung tơdroăng “Kum o troh hngêi trung’’ ƀă kơlo liăn tŏng kum 500 rơpâu liăn môi khế. Pakĭng mê, vâ pro tơ’lêi hlâu lĕm tâ klêi kơ’nâi vêh ƀă rơpŏng, mâu kăn ƀô̆, mâu mô đô̆i dêi Đông mô đô̆i Mỹ Long ối mơhnhôk, kơdĭng châ 27 rơtuh liăn vâ diâp ăm o, rơtế hên kơxop mơ-éa ƀă tơmeăm hriâm tâp.

Trung tă Phan Thanh Sang, Cheăng kal kí Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Mỹ Long tối ăm ‘nâi, klêi kơ’nâi tâi hâi khế pro kuăn păn, mâu vâi o châ kum tung tơdroăng “Kum o troh hngêi trung” vâ o pơtối châ tŏng kum ƀă pơtối  tiô tơdroăng hriâm tâp rơtế kơxô̆ liăn kơdĭng. Xua mê, ngin kô mơ-eăm tâi ivá, mơhnhôk dêi pó, tơdjuôm ivá tŏng kum tiô ivá ki ai:

“Đông mô đô̆i pêi pro tơdroăng kố sap hơnăm 2019. Krê vâ roăng 2 ngế muăn mê mơhnhôk mâu khu ai hiâm mơno tŏng kum, mâu kăn ƀô̆ mô đô̆i dêi đông ƀă mâu đông ki ê. Má pái nếo, cho Kơxô̆ liăn kơdĭng ing pêt mơjiâng tơmeăm, pro ti lâi tŏng kum ăm vâi o tơtro má môi’’.

Pakĭng troăng pêi ‘’Kuăn roăng mô đô̆i gak tơkăng kong’’, mâu kăn ƀô̆, mô đô̆i Đông gâk tơkăng kong Mỹ Long, kong pơlê Trà Vinh ối tơdah tŏng kum 10 ngế o hok tro ai tơdroăng rêh ối tung tíu đông pơkuâ tiô tơdroăng “Kum o troh hngêi trung”. Pơtối mê, rêm ngế o châ tŏng kum 500 rơpâu liăn/khế kơxô̆ liăn tung hriâm tâp ton troh hriâm tâi lâm 12. Ing tơdroăng kố hiăng kum hên vâi o ing môi ngế hok tro hriâm ôh tá rơkê mê hriâm chiâng rơkê khât.

Sap hơnăm 2016 troh nôkố, Mô đô̆i gâk tơkăng kong dêi kong pơlê Trà Vinh rak tŏng kum ăm 34 ngế o hok tro ai tơdroăng rêh ối pá puât ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn 1,4 rơtal liăn. Kơxô̆ liăn kố xua mâu đông lêng tŏng kum, tơdroăng tŏng kum dêi kăn ƀô̆, mô đô̆i tung tâi tâng mâu mô đô̆i ƀă kơxô̆ liăn pêt mơjiâng tơmeăm dêi đông. Ing troăng pêi kố, mâu đông gâk tơkăng kong lâp tơnêi têa hiăng tŏng kum, hnê tơ’nôm ăm hrĭng ngế hok tro ai tơdroăng rêh ối pá puât tíu kơpong tơkăng kong păn tơdroăng ki pói vâ hriâm tâp, vâ la ngiâ chiâng ngế ki ai pơxúa.