Tung pơla hdrối kố nah, rơtế ƀă tơdroăng ki tŏng kum ing mâu troăng hơlâ dêi Tơnêi têa, dêi kong pơlê vâ mơdêk cheăng kâ rêh ối pơlê pơla, Yên Bái ối pơkâ hên tơdroăng pơkâ, troăng hơlâ tŏng kum, xuân môi tiah hnê tối, mơhnhôk kum kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo mơdêk hlê plĕng, hơ’lêh túa tơmiât, pêi pro tro mâu troăng hơlâ luât pơkâ dêi Đảng ƀă tơnêi têa, ing mê tơdroăng rêh ối dêi kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo a kơpong hngế hngo hiăng hlo hơ’lêh.

Giàng Pằng cho thôn kơtiê xơpá kơtăn cheăm Sùng Đô, tơring Văn Chấn dâng 30km. A hdôu ngo, ôh tá ai on tơhrik, ôh tá ai hyôh phôn, troăng prôk pá puât, mê kuăn pơlê a kố iâ châ ‘nâi mâu tơdroăng pa kong, malối cho tơdroăng ‘na luât tŏng kum ƀă luât dêi tơnêi têa. Xua mê, kăn ƀô̆ cheăm thế đi đo lăm troh a thôn, pôu tơrêm hngêi hnê ăm kuăn pơlê hlê troăng hơlâ dêi Đảng luât tơnêi têa, hlối tí tăng ‘nâi plĕng  tơdroăng púi vâ dêi kuăn pơlê, teăm pâ, tối tơbleăng ăm râ kơpêng ‘nâi vâ ai tơdroăng tŏng kum tơtro, kum kuăn pơlê mơnhông tơdroăng rêh ối.

Troh mơ’nui hơnăm 2022 kố nah, ing tơdroăng pơkâ tŏng kum sap Tơdroăng pơkâ mơnhông cheăng kâ- rêh ối kơpong kuăn ngo ƀă kong ngo, kuăn pơlê a thôn Giàng Pằng hiăng châ tơnêi têa kum kơtung kơdoăng têa vâ xúa, kơmăi xúa tung pêi chiâk. Ngoh Giàng A Trư, ngế kuăn pơlê thôn Giằng Pằng, cheăm Sùng Đô hâk phiu tối:

“Nôkố ai kơthung hdoăng têa ăm rơpŏng hngêi hiăng bê têa, ôh tá xê pá lăm tăng têa môi tiah hdrối nah. Hdrối nah hâi ai kơthung hdoăng têa hmâ ôh tá bê têa  a rơnó tô mơdrăng kố, têa xúa ăm rơpŏng hngêi lăm hnêng a têa krông’’.

Pôa Giàng A Lứ, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Sùng Đô, tơring Văn Chấn ăm ‘nâi tơ’nôm:

“Mâu tơdroăng pơkâ pêi dêi tơnêi têa pêi hlo tơƀrê, pơxúa, pakĭng kơthung hdoăng têa mê ối kum ăm kơmăi xúa tung pêi chiâk, ăm hdrối kơ mâu rơpŏng kơtiê ki ôh tá kâi châ liăn rôe, tung pơla pêi cheăng kô tơlêi tâ”.

Hnê tối, mơhnhôk kuăn pơlê kơpong hngế hngo pôi tá rĕng xo on veăng drêng tá hâi tro hơnăm, pôi tá xo on veăng ki ối pơdjuôm môi mơheăm môi hdrông hdrê cho môi tung mâu tơdroăng châ mâu kăn cheăm kơpong hngế hngo Yên Bái tơmâng vâ ‘nâi plĕng. Jâ Sùng Thị Xía, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Suối Bu, tơring Văn Chấn, kong pơlê Yên Bái ăm ‘nâi, kố cho tơdroăng cheăng ôh tá hlâu xua kuăn pơlê ôh tá hlê plĕng ‘na luât:

“Tâng hnê tối ƀă pa-nô, áp-phích kơtúa pa kong mê xuân pá, xua mê drêng hbrâ mâu tơdroăng hnê tối, ngin thế ai mâu tơdroăng ăm ‘nâi nhên vâ hnê tối. Drêng hnê tâng hnê ƀă nâl Xuăn kuăn pơlê xuân ôh tá plĕng mê thế hnê ƀă nâl kuăn ngo’’.

Nâ Lầu Thị Mỷ, ối a thôn Bu Cao, cheăm Suối Bu ăm ‘nâi, o kơdrâi dêi tơná hơnăm kố nếo 14 hơnăm. Tơdroăng rêh ối pá puât, pâ rĕng hlâ, nôu tamo châi, xuân môi tiah vâi kơdrâi ki mơngế Mông ki ê, o xuân tơmiât vâ rĕng xo kơnốu. ‘Nâi tơdroăng rêh ối rơpŏng hngêi xơpá, mâu ngế cheăng tối tơbleăng dêi cheăm Suối Bu tơdrêng mê hiăng troh vâ hnê tối nhên: 

“Klêi tâng mâu kăn ƀô̆ troh a hngêi hnê tối ăm ‘nâi ki rơ-iô troh ivá ‘na tơdroăng rĕng xo on veăng, thăm nếo ối pơxâu phâk liăn, rơpŏng hngêi xuân hiăng hnê tối ăm o kơdrâi dêi tơná vêh hriâm nếo, tơhrâ ôh tá ăm dêi o kơdrâi rĕng xo on veăng a hdrối 18 hơnăm’’.

Pêi pro tiô Tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ‘na mơnhông cheăng kâ - rêh ối kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo pơla hơnăm 2021-2025, kong pơlê Yên Bái nôkố ai 10 tơdroăng tơkêa bro, 14 tơdroăng tơkêa bro ki kŭn ƀă 36 tơdroăng cheăng dế châ tơbleăng pêi ƀă tâi tâng kơxô̆ liăn vâ chê 1.200 rơtal liăn. Pakĭng kơxô̆ liăn ‘no mơjiâng pro hrĭng to tơmeăm khoăng, mâu tơdroăng tơkêa bro hiăng châ kơjo kum kơmăi, hdrê pêt, hnê cheăng pêi, kum mơhno cheăng pêi, veăng mơnhông cheăng kâ, xăm kơtiê rĕng, krá ton ăm kơpong hdroâng kuăn ngo.

Nâ Mùa Thị Máy ối a pơlê Háng Sung, cheăm Mồ Dề, tơring Mù Cang Chải ăm ‘nâi: Tơdroăng tơkêa bro dế pêi ôh tá xê to pro pơxúa troh mâu tơdroăng pơ’lêh tung túa pêi cheăng, mơnhông cheăng kâ rơpŏng hngêi mê ối pơ’lêh tơdroăng tơmiât, ki hlê plĕng dêi kuăn pơlê kong ngo:

“Kuăn pơlê, malối mâu vâi nâ o tung pơlê păn mơnăn tăng tơ’nôm kơxô̆ liăn pêi lo ăm rơpŏng hngêi, veăng kơdroh kơklêa xăm kơtiê’’.

Pôa Đỗ Quang Vịnh, Ngế phŏ pơkuâ ngăn ‘na Kuăn ngo kong pơlê Yên Bái ăm ‘nâi: Pơla hdrối mê hía nah, khu kố hiăng tơrŭm ƀă mâu tơring, pơlê kong krâm, pơlê kong kơdrâm tung kong pơlê tơkŭm po lâm hnê “Mơdêk hlê plĕng tung kuăn pơlê ƀă kăn ƀô̆ tơbleăng pêi a rêm râ dêi Tơdroăng pơkâ tơnêi têa mơnhông cheăng kâ - rêh ối kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo  “ăm kăn hnê ngăn Chi ƀô̆, mâu kăn thôn, pơlê, mâu chi hô̆i ƀă kuăn pơlê, vâ kăn bô̆ cheăm ƀă kuăn pơlê hlê, pêi pro tro tiô luât hiăng pơkâ:

“Khu  kăn tơrŭm ƀă kơvâ cheăng tăng liăn, hlối tơkŭm pêi mâu tơdroăng pơkâ vâ ti lâi châ ví mâu tơdroăng pá tơvâ tơvân, tơdroăng ki môi tiah tung tơbleăng pêi pro. Ƀă mâu tíu pêi cheăng, malối mâu tíu ki pêi cheăng xúa luât pơkâ tŏng kum mê drêng tơbleăng pêi kô thế tơbleăng tơdrăng, pêi tơdrăng lĕm, ăm rêm ngế ‘nâi, tối hleăng, troh mơngế, tro tíu vâ luât pơkâ tŏng kum troh kuăn pơlê’’.

Xua luât mê pêi pro tung tơdroăng rêh ối cheăng kâ, mơdêk kuăn pơlê hlê plĕng, pro ăm kuăn pơlê môi tuăn dêi rơpó tung pơlê pơla, malối a mâu pơlê cheăm ai hên hdroâng kuăn ngo rêh ối, kong pơlê Yên Bái dế mơ-eăm pêi klêi mâu pơkâ mơnhông cheăng kâ krâ krá tơniăn tro tiô pơkâ mơnhông cheăng krá ton, “Ngiât lĕm, tơtro, mơhno túa lĕm tro hlối hơniâp ro.