Rơnó Hơngui ro tung mâu toăng hngêi nếo dêi mâu rơpŏng kơtiê a Kon Tum
Thứ bảy, 06:00, 10/02/2024 Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên
VOV4.Xơ Đăng - Rơnó Hơngui hiăng troh, Têt hiăng troh ƀă tơrêm rơpŏng hngêi. Ƀă mâu rơpŏng kơtiê a Kon Tum mê Tết tiô khôi hmâ dêi hdroâng mơngế hơnăm kố tơtô lĕm tâ hơnăm hdrối. Rơtế ƀă tơdroăng tơmâng tŏng kum vâ mâu rơpŏng ki lâi xuân châ ai Têt hơniâp ro, sôk suâ, rêm râ mâu khu kăn pơkuâ, mâu pơkuâ cheăng, hên rơpŏng tung kong pơlê ối ai hiâm mơno phiu ro, sôk suâ drêng châ koh tơdah Têt tung mâu hngêi trăng ki nếo, ki krá lĕm ing tơdroăng pơkâ tŏng kum dêi tơnêi têa, vâ mơnhông cheăng kâ - rêh ối ăm kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă kong ngo hneăng hơnăm 2021 troh a hơnăm 2030 dêi Chin phuh.

 

Phá ƀă tơdroăng ki khía hyôh hngíu pa gong, tung toăng hngêi nếo dêi on veăng ngoh nâ A Hâm, Y Lược a pơlê Vi Chring, cheăm Hiếu, tơring Kon Plông, kong pơlê dế hơtôu ƀă tơdroăng ki hơniâp ro tơdah hơnăm nếo. Nâ Y Lược ăm ‘nâi, mâi nâ nếo lo dêi ing hngêi ton, tơ’nhiê ôh ti ai mơnât, ôh tá hơtôu ăm rơpŏng tung mâu hâi kong mê khía hngíu to ối a hngêi nếo hdrối hâi vâ tơdah Têt. Rơpŏng ối tung rơpŏng kơtiê, to lâi hơnăm kâ hmê ôh ti ai tơmeăm, mê nôkố tơdroăng ki rơhêng vâ dêi on veăng nâ ‘na môi toăng hngêi ki nếo lĕm nôkố hiăng ai khât, pro on veăng nâ hơniâp ro khât:

“Hngêi ki apoăng dêi á gá hiăng pok tâi. Nôkố châ tơnêi têa kum ăm á môi tiah kố mê á ro khât. Á kô mơ-eăm vâ pêi cheăng kâ mơ-eăm hluăn ing kơtiê xơpá xo ah hmôi kô chía niân tâ hdrối”.

Môi tiah on veăng ngoh nâ A Hâm, Y Lược, ai 6 rơpŏng kơtiê ki ê nếo a cheăm Hiếu rơtế ƀă 29 rơpŏng kơtiê a mâu cheăm: Đăk Ring, Đăk Nên, Ngọc Tem, Măng Cành, Măng Buk dêi tơring Kon Plông ai tơmiât tơdjuôm tơdroăng ki ro tơdah Têt tung mâu toăng hngêi ki nếo lĕm, krá kâk. Nâ Y Hổ, môi tung mâu rơpŏng kơtiê châ Tơnêi têa kum pro ăm hngêi ối tối, xua kơnốu nâ tamo, mê ối tung hngêi ki hiăng tơ’nhiê sap ing hên hơnăm kố rơpŏng đi đo ôh ti hlo ro rêm rôh Hơngui vêh, Têt troh. Laga Têt hơnăm mê gá hiăng phá:

“Hngêi ton gá tơ’nhiê, drêng kong mêi mê gá kơchoh tâi. Rơpŏng kơtiê tá hâi tơkŭm kâ Têt drêng lâi ôh. Hngêi nếo mê á hlo hơtôu tâ. Ai hngêi nếo mê kô tơkŭm kâ Têt ro tâ. Têt hơnăm kố mê á kơxuô kơƀăn tơxông, roê kơƀăn kĕo roh ai hngêi nếo”.

Ƀă kơlo tŏng ing ing liăn ngân Tơnêi têa 40 rơtuh liăn, liăn kong pơlê 1 rơtuh ăm rêm toăng hngêi, vâ rak tơniăn krá toăng hngêi châ tiô mâu pơkâ: “Trăng krá - Trêi krá - Mơnât krá- Kuâ krá”, khu kăn pơkuâ, khu pú hên mâu cheăm tơring hiăng ai hên túa pêi ki pơxúa tŏng kum mâu rơpŏng kuăn pơlê, môi tiah: kum rơpŏng ki bro hngêi mê ‘na hâi pro; kum prê, hmốu; roê kế tơmeăm xúa tung rơpŏng hngêi. Châ khu kăn pơkuâ, pơlê tơmâng tŏng kum ki hên mâu rơpŏng kuăn pơlê hiăng khên tơnôu mung tơ’nôm 40 rơtuh liăn kơjo tiô Pơkâ 28 dêi Chin phuh vâ hngêi dêi rơpŏng chía kân rơdâ tâ, krá tâ. Pôa A Thảo, kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Hiếu, tơring Kon Plông ăm ‘nâi, xua tiah mê mâu toăng hngêi nếo dêi rơpŏng kơtiê Têt kố hiăng tâ hơtôu ro tung hiâm mơno ‘nâng a mâu nhŏng o pơlê pơla:

“Tơnêi têa kum, vâi krâ nhŏng o mung tơ’nôm. Rơpŏng ki ai nhŏng o tŏng kum tơdrêng mê hlối kum tŏng hâi pêi vâ tŏng kum rơpŏng kơtiê. Tung mê malối cho ai Khu droh rơtăm kum chơ hmốu, prê xơmong rơtế ƀă dêi rơpó kum rơpŏng vâ vâi krâ nhŏng o ai môi toăng hngêi lĕm hơtôu”.

Hơnăm 2023 pơla hdrối kố nah kong pơlê Kon Tum hiăng xing xoăng ăm liăn mung châ 35 rơtal kum rơpŏng kơtiê, vâ chê kơtiê pro hngêi nếo ƀă ‘mêng rơnêu ối ki ton. Tung mê, 174 rơpŏng tá hâi ai hngêi ối lơ hngêi ối ôh tá krá a 3 tơring: Kon Plông, Ia H’Drai, Tu Mrông ai hngêi ối nếo tơdah Têt tung toăng hngêi ki rak krá tơniăn ing 20 hơnăm ngi klêng. Pôa U Minh Nam, Kăn phŏ pơkuâ ngăn hdroâng kuăn ngo kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi tung hơnăm kố ƀă hơnăm 2025 kong pơlê Kon Tum pơkâ rơhêng vâ kum 350 rơpŏng kơtiê, rơpŏng vâ chê kơtiê pro hngêi ối. Vâ tơdroăng ki ro mê rĕng troh ƀă mâu rơpŏng ki ai tơdroăng rêh ối xơpá kal châ tŏng kum, ing mâu hâi ki apoăng dêi hơnăm nếo 2024, Khu ngăn Hdroâng kuăn ngo kong pơlê Kon Tum hiăng tơbleăng pêi pro tơdroăng cheăng kố:

“Mâu tíu pêi cheăng, cheăm tơring hiăng tơkŭm tơbleăng pêi pro séa ngăn, mơnhên tơdroăng ki rơhêng vâ, mâu ngế ki châ kum vâ pơtối chêh bro túa pơkâ ơêi pro tŏng kum tung hnăm 2024 – 2025. Mơ-eăm pêi klêi châ tơƀrê ƀă tơkâ luâ túa pơkâ tŏng kum pro hngêi ối ăm rơpŏng kơtiê, rơpŏng vâi krâ nhŏng o ƀă rơpŏng hdroâng mơngế Xuăn rêh ối a cheăm, thôn ki malối xơpá tiô pơkâ''.

Ing tơdroăng tơmâng, tŏng kum dêi Đảng, Tơnêi têa, rêm râ pơkuâ cheăng cheăm tơring rơtế ƀă tơdroăng ki pâ hơ-ui dêi nhŏng o, hdroâng hdrê, Têt hơnăm kố mâu rơpŏng kuăn pơlê kơtiê a Kon Tum ai tơ’nôm hên tơdroăng ki phiu ro. Mâu toăng hngêi ki nếo lĕm hơtôu môi tiah dế tŏng kum ivá mơ-eăm ƀă kum kuăn pơlê loi krá tơkâ luâ mâu tơdroăng ki xơpá dêi hâi khế vâ mot tung hơnăm nếo Giáp Thìn 2024 ƀă tơdroăng ki khên, tơngah tơkâ luâ xơpá tung pêi cheăng kâ vâ ai tơdroăng rêh ối rế hía rế phâi hơtôu.

Khoa Điềm/Tơplôu: Katarina Nga/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC