Hngêi trung hriâm râ má môi pơlê kân Khe Tre ối a tíu xiâm tơring Nam Đông, ‘na ngiâ hngêi trung ai troăng lăm ngi kong pơlê 14C tơkâ luâ tơdroăng ki hên rơxế prôk tơkâ luâ rêm hâi gá chía hên. Mot tung chôu hriâm hok tro lo ing hngêi trung đi đo xâu hên tơdroăng ki rơ-iêo ‘na tơklô̆m rơxế. Tơdroăng ki rơhêng vâ tối, hên mâu nôu pâ lăm tơdah xo dêi kuăn ôh tá truâ muâk rak ko, chơ péa, chơ pái ngế, thăm nếo chơ troh pŭn ngế mê tơdroăng ki ‘mêi ƀă hok tro, tơdjâk troh hnoăng cheăng hnê hriâm oêi pro tiô luât tối tơdjuôm ƀă Luât troăng prôk tối krê dêi hngêi trung troh mâu nhŏng o.
Sap ing tơbleăng pêi pro túa pơkâ “Bo cheăng hngêi trung hriâm tơniăn ‘na troăng prôk”, sap ing apoăng hơnăm hriâm, hngêi trung pơcháu ăm thái cô rak ngăn mâu lâm tơbleăng kĭ tơhrâ Tơniăn troăng prôk ăm tâi tâng mâu nôu pâ dêi mâu hok tro ƀă châ tâi tâng mâu nôu pâ pêi pro. Hngêi trung hmâ tơrŭm ƀă Khu Kăn sat gâk troăng prôk – Kŏng an tơring Nam Đông vâ hnê tối ‘na tơniăn troăng prôk ăm mâu vâi o. O Nguyễn An, hok tro lâm 4/5 hngêi trung râ má môi pơlê kân Khe Tre, tơring Nam Đông, kong pơlê Thừa Thiên Huế ăm ‘nâi:
“Drêng pin to rơxế a troăng pin ôh tá chiâng to chơ 3, chơ 4, chơ hên ngế ƀă kơto ƀa gai ôh”.
Hlo tiah kố, nôkố kơxô̆ ngế hok tro to rơxế kơtâu ƀă on tơhrik, rơxế mai kơtâu ƀă on tơhrik drêng troh hngêi trung rế hía rế hên. Kŏng an tơring Nam Đông, kong pơlê Thừa Thiên Huế ăm ‘nâi, tung pơla hdrối kố nah drêng lăm pơtrui ngăn hiăng châ ‘nâi ƀă pơxâu phâk hên ngế droh rơtăm mâu phô̆m vâ xông kân xôi luât tơniăn prôk. Vâ kơdroh tơdroăng kố, pakĭng tơdroăng ki mơeăm ƀă veăng kum dêi mâu kơ koan ki ai tơdjâk troh tung tơdroăng hnê tối mơhnhôk mê kal ai tơdroăng tơrŭm tối tơbleăng tơrŭm krá pơla hngêi trung ƀă rơpŏng hngêi ƀă pơlê pơla. Tung mê, tơdroăng ki vâi o hlê plĕng ƀă hnoăng cheăng dêi rơpŏng hngêi cho kal khât. O Cao Ngọc Phương Dung, hok tro lâm 12Ƀ2 hngêi trung râ má pái Nam Đông ăm ‘nâi:
“Tiô á, vâ veăng to rơxế a troăng mê pin kal truâ muâk rak ko tro pơkâ. Drêng to mê pôi tá pơtăng dêi rơpó, pôi tá chơ hên ngế luâ pơkâ, pôi tá kơtâu tơkâ on kơđĕng khêi, pôi tá prôk tởôu ƀă kơto rĕng kơto ƀa gai”.
Vâ rak tơniăn, kơdroh tơklô̆m rơxế a troăng a tơring kong ngo Nam Đông mê tơdroăng ki mơdêk tơdroăng ki hlê plĕng, tơdroăng hlê pêi pro tiô luât dêi mâu vâi o hok tro cho tơdroăng ki kal khât. Kơvâ Kŏng an tơring Nam Đông hiăng tơrŭm ƀă kơvâ ngăn hnê hriâm tơkŭm mơdêk rơdêi hnoăng cheăng hnê tối, tơbleăng hnê hriâm luât troăng prôk, hnê hriâm tơdroăng ki hlê plĕng tung rôh veăng kơto rơxế a troăng a 17 to hngêi trung râ má péa, râ má pái a tơring ƀă vâ chê 5 rơpâu 700 ngế thái cô, hok tro veăng. Tơdrêng amê hlối tơkŭm kĭ tơhrâ pêi pro tiô luât troăng prôk pơla hngêi trung ƀă rơpŏng hngêi ƀă hok tro ƀă kơxô̆ ngế veăng to rơxế châ tâi tâng.Pakĭng mê, kơvâ cheăng ối mơjiâng mâu tôh tơniăn vâ pro tơniăn a troăng prôk a mâu bo cheăng hngei trung tung pơla chôu ki lo ing hngêi trung, rak tơniăn, rơkê; phuâng, rơdâ tơƀrê túa pơkâ “bo hngêi trung tơniăn” a 30 to hngêi trung hriâm”.
Rêm râ hriâm ai môi tơdroăng ki hnê tối tơtro cho túa pêi ki nếo ƀă pro chiâng tơdroăng ki hâk vâ tơ’mot tơdroăng ki séa ngăn tơkŭm dêi mâu vâi o hok tro tung mâu rôh hnê tối hnê tơdroăng ki rơkê tung tơdroăng ki veăng kơto rơxế a troăng,mơhnhôk hok tro pêi pro tiô mâu tơdroăng pơkâ a troăng prôk:
“Tôh hnê tối luât dêi kŏng an tơring hiăng vêh troh a mâu hngêi trung hriâm. Kố cho mâu hngêi trung ai 17 tíu hngêi trung râ má péa, râ má pái ƀă râ má môi vâ hnê tối ‘na luât troăng prôk, tơdroăng ki veăng kơto rơxế ăm tơniăn a troăng prôk. ‘Na luât hbrâ mơdât xiê̆n pâm a hngêi trung hriâm xuân môi tiah hbrâ mơdât ki ‘mêi dêi ma tŭi troh mâu thái cô rơtế ƀă mâu vâi o hok tro xuân môi tiah nôu pâ dêi mâu vâi o hok tro rơtế ‘nâ nhên bă rơtế pêi pro kơtăng”.
Tung la ngiâ, Đô̆i Kăn sat gâk troăng prôk, Kŏng an tơring Nam Đông, kong pơlê Thừa Thiên Huế pơtối tơrŭm ƀă mâu hngêi trung a kong pơlê mơdêk rơdêi hnoăng cheăng hnê tối, hnê hriâm ‘na tơniăn troăng prôk ăm hok tro, ing mê kum vâi o hlê plĕng nhên hnoăng cheăng dêi tơná drêng kơto rơxế a troăng; thăm mơdêk ki hlê plĕng pêi pro tro Luât troăng prôk vâ rak tơniăn troh cha chăn ăm tơná ƀă tá mâu ngế ki ê.
Viết bình luận