Ngo ngối xŏn a’ngêi ƀă kong tô ó a rơnó xeăng tô ôh tá pro kơdroh tơdroăng ki ai kơdrâm ngế phiu ro a ‘’chiâk deăng pêt plâi mâ̆n khu lêng – kuăn pơlê’’ dêi ngoh Tếnh Ngọc Thái, cheăm Chiềng Tương, tơring Yên Châu (Sơn La). Kố cho inâi krếo ki hmâ ki ngoh Thái xuân môi tiah vâi krâ kuăn pơlê hmâ tối troh drêng tơbleăng ‘na chiâk deăng plâi mân châ kăn ƀô̆, mô đô̆i Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Chiềng Tương tŏng kum:

“Hdrối nah á pêt alâi, tơnêi rơnâk xua mê alâi pêi lo iâ. Kơ’nâi mê châ kăn ƀô̆ Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Chiềng Tương tŏng kum pêt plâi mâ̆n, troh nôkố hiăng krí châ 3 rơnó. Pêt plâi mâ̆n pêi lo châ hên, yă kơnâ tâ alâi, rơpŏng ai liăn vâ po rơdâ pêt mơjiâng tơmeăm khoăng, pro hngêi. Hơnăm nah, rơpŏng châ 150 rơtuh liăn, hơnăm kố plâi mâ̆n plâi ôh tá tro rơnó xuân tê châ 20 rơtuh liăn’’.

Mâu rơnó plâi ngeăm a chiâk deăng ngo sap ing Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Chiềng Tương pêi pro troăng kum kuăn pơlê hơ’lêh hdrê pêt a tơnêi ngo rơnâk, pơxiâm ing tơdroăng pêt plâi mâ̆n pơ’lêh chiâk deăng pêt alâi tơnêi ôh tá hơpok lĕm xếo. Ôh tá xê ing kơpeăng kŏng tơná rah xo ƀă pêt hdrê loăng plâi, mâu ngế lêng kơlŏng ngiât hiăng rơtế ƀă vâi krâ kuăn pơlê to lâi tơnó krí plâi.

Đăi ŭy Vì Văn Lun, Đô̆i trương đô̆i mơhnhôk kuăn pơlê, Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Chiềng Tương tối ăm ‘nâi:

“Ngin hiăng troh rêm rơpŏng, troh séa ngăn a chiâk deăng, xong xoăng hdrê ăm vâi krâ kăn pơlê, hlối pêt ƀă hnê vâi krâ kuăn pơlê rak ngăn loăng plâi kâ. Á hâk phiu xua hlo vâi krâ kuăn pơlê mơnhông mơdêk cheăng kâ, tơdroăng rêh ối rơpŏng tơniăn”.

Mâu kăn ƀô̆ mô đô̆i kơlŏng ngiât xuân cho mâu ngế pâ, mơngế ngoh ‘’râng ko’’ ăm to lâi rơxông hok tro 2 cheăm tơkăng kong Chiềng Tương ƀă Lóng Phiêng, tơring Yên Châu (Sơn La). Hngêi kơtiê, ai 3 ngế kuăn, tung mê, kuăn hdrui dêi ngoh Vì Văn Tuyền, cheăm Lóng Phiêng, tơring Yên Châu ôh tá mơhúa tro chó, pro tơdroăng rêh ối, cheăng kâ rơpŏng thăm pá puât.

Drêng tơdroăng troh hngêi trung dêi mâu kuăn ‘nĕng tơngah tot tơdế rá, kuăn kơdrâi má péa dêi ngoh Vì Văn Tuyền mơhúa châ kăn ƀô̆, mô đô̆i Đông gâk tơkăng kong Chiềng Tương tơdah râng ko tiô troăng ‘’Kum o troh hngêi trung’’.

Ngoh Vì Văn Tuyền tối:

“Rơpŏng pá puât ‘nâng, hâk phiu châ đông mô đô̆i gâk tơkăng kong tŏng kum muăn, kum rơpŏng ai kơxô̆ liăn kum môi iâ liăn hriâm, liăn rêh ối dêi muăn ...vâ muăn châ hriâm, châ kâ phâi, ai ếo sâp hơtôu”.

Lối 7 hơnăm kố, tơdroăng ‘’Kum o troh hngêi trung’’ châ mâu kăn ƀô̆, mô đô̆i Đông gâk tơkăng kong Chiềng Tương môi hiâm mơno pêi pro. Rêm khế, kăn ƀô̆, mô đô̆i veăng kum môi iâ liăn khế ƀă tơdjêp ƀă mâu khu ai hiâm mơno tŏng kum 7 ngế hok tro ƀă kơxô̆ liăn 500.000 liăn/khế, troh drêng mâu vâi o hriâm tâi lâm 12.

Pakĭng mê, đông lêng kơbông krếo tâi tâng khu lêng pêi pro tơdroăng Khu mô đô̆i kum o troh hngêi trung, tŏng kum 14 ngế o hok tro ƀă kơxô̆ liăn 1,2 rơtuh liăn/khế. Jâ Phạm Thị Dinh, Kăn phŏ pơkuâ Hngêi trung râ má môi Lóng Phiêng A, tơring Yên Châu tối ăm ‘nâi, troăng pêi ki má môi, kum rơtế hngêi trung mơhnhôk hok tro troh hngêi trung hriâm, rak kơxô̆ hok tro troh hriâm; mơhnhôk hiâm mơno tơkâ hluâ pá puât dêi hok tro kơpong tơkăng kong:

“Hngêi trung ngin ai 8 ngế hok tro châ tŏng kum. Sap ing châ mâu kăn ƀô̆ mô đô̆i gâk tơkăng kong râng ko, hiăng kum mâu rơpŏng ai ivá ăm kuăn ‘nĕng lăm hriâm; mâu vâi o hok tro xuân mơ-eăm tâ, kơhnâ tâ. Hên vâi o hriâm tâp rơkê, châ mơnhên cho pêi kêi đeăng hnoăng cheăng mâu hơnăm, châ kăn pơkuâ hngêi trung diâp ƀâng kheăn kơdeăn’’.

“Đông cho hngêi, tơkăng kong cho pơlê xiâm, vâi krâ mâu hdroâng kuăn ngo nhŏng o’’ Troăng pêi mê cho mơhnhôk kum khu pú hên, mô đô̆i Đông gâk tơkăng kong Chiềng Tương mơ-eăm tơkâ hluâ pá puât vâ kêi đeăng hnoăng cheăng, gâk kring troăng tơkăng kong, tơneăn; tơdrêng amê, rŭm, achê kuăn pơlê, hlê kuăn pơlê, vâ kum kuăn pơlê.

Tiô thiê̆u tă Nguyễn Công Lưu, Chĭn trĭ viên Đông mô đô̆i gâk tơkăng kong Chiềng Tương, rêm troăng pêi, tơdroăng pêi ki kơnâ châ pêi pro pơrá tiô tơdroăng pêi pro pơkâ kơxô̆ 05 dêi Khu xiâm kal kí ‘na ‘’Thăm pêi pro rơdêi tơdroăng hriâm tâp ƀă pêi pro tiô troăng tơdjâ, hiâm mơno, túa pêi Hồ Chí Minh’’:

“Đảng ŭy, Khu hnê mơhno đông lêng hiăng pêi pro séa ngăn tơdroăng tung pơlê, mơjiâng mâu troăng pêi hriâm tâp ƀă pêi tiô Pôa Hồ tơtro, châ tơƀrê tung 2 cheăm tơkăng kong Lóng Phiêng, Chiềng Tương. Ngin mơjiâng pơkâ pêi ƀă tơdroăng pêi cheăng rêm hâi, rêm măng tĭng, mơ-eăm kêi đeăng tro mâu hnoăng cheăng gâk kring tơkăng kong tung cheăm’’.

Mâu tơdroăng cheăng, troăng pêi ki pơxúa, kơnâ hiăng djâ troh tơdroăng ki loi tơngah ăm vâi krâ kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo kơpong tơkăng kong ƀă mâu ngế lêng krâ kơlŏng ngiât; cho xiâm kối mơhnhôk mô đô̆i gâk tơkăng kong kêi đeăng lĕm tro hnoăng cheăng rak hnoăng pơkuâ, gâk kring tơkăng kong tơnêi têa, veăng ivá mơjiâng cheăm kơpong tơkăng kong krá tơniăn ó rơdêi tâi tâng.