Po tung pơla mâu hâi apoăng khế apoăng dêi hơnăm nếo 2024, Têt Lo hơnăm nếo dế hiăng vâ troh a chê, Hneăng hôp ôh ti tối hdrối rôh má 5 dêi Kuô̆k hô̆i hiăng ăm hlo nhên mâu ivá khŏm mơ-eăm khât dêi Kuô̆k hô̆i tung tơdroăng ki rơtế ƀă Chin phuh, tŏng kum pơkâ tơleăng mâu tơdroăng ki tơvâ tơvân ‘na troăng hơlâ pơkâ vâ kum Luât mơdêk tơƀrê tung tơdroăng ki ai khât; tơdjêp mâu kơxô̆ liăn ‘mâi mơnhông tơƀrê tung hơnăm 2024 xuân môi tiah mâu hơnăm ki pơtối.
A hngêi hôp kân, mâu kăn hiăng mơhno tơdroăng pêi ƀă hiâm mơno pôu râng dêi hnoăng cheăng, veăng tơpui tối tá hiâm mơno vâ teăm ai mâu tơdroăng pơkâ ki kal tung tŏng kum mâu tơdroăng ki xơpá ‘na troăng hơlâ pơkâ. Bùi Hoài Sơn, ngế ki ối tung khu kăn Kuô̆k hô̆i pơlê kong kân Hà Nội ăm ‘nâi:
“Pin hiăng po 5 rôh hôp ki ôh tá tối hdrối. Klêi kơ’nâi mâu tơdroăng ki tơpui tối má mơ’nui châ pơkâ mê pin athế tơbleăng kơtăng vâ ăm tơdroăng cheăng hiâm mơno dêi Kuô̆k hô̆i – Hiâm mơno kơhnâ, đi đo hbrâ rơnáu sap ing hdrối, ing hngế; vêh pơtroh mâu tơdroăng ôh tá tơniăn dêi tơdroăng pơlê pơla mê kô châ pơtroh tung tơdroăng pêi pro dêi Chin phuh. Tâng pin chiâng pêi tơdroăng ki mê mâu ivá mơ-eăm dêi Kuô̆k hô̆i châ tơdjâk troh tơdroăng rêh ối pơlê pơla’’.
2 Luât ƀă 2 tơdroăng pơkâ châ Kuô̆k hô̆i tơbleăng a hneăng hôp ki ôh tá tối hdrối rôh má 5. Tung mê, malối tơtrŏng, Kuô̆k hô̆i hiăng păng ‘nâng tơbleăng Luât tơnêi tơníu ki ‘mâi hơ’lêh ƀă Luât mâu Khu tơrŭm ăm mung liăn ki ‘mâi hơ’lêh, ki hên mâu kăn Kuô̆k hô̆i môi tuăn.
Luât tơnêi tơníu ki ‘mâi hơ’lêh châ tơbleăng kô tơniăn troăng hơlâ pơkâ yă tơnêi tiô kơchơ mơdró; tơniăn hnoăng ki châ xúa tơnêi dêi kuăn pơlê, khu mơdró kâ châ rak vế. Ing mê, mơdêk châ ki kơnía tung tơdroăng rêh ối xuân môi tiah mơnhông cheăng kâ dêi kuăn pơlê ƀă khu mơdró kâ tiô túa ki tro má môi. Tơdroăng ki pơkâ thế mơ’no cho Chin phuh kal rĕng pêi klêi tơdroăng pơkâ ăm mâu hlá mơ-éa hnê mơhno tiô pơkâ thế dêi Luât vâ rak tơniăn tŏng kum mâu tơdroăng ki tơvâ tơvân tung kơvâ cheăng tơnêi tơníu.
Klêi kơ’nâi drêng Luât tơnêi tơníu ki ‘mâi hơ’lêh châ tơbleăng, ngế xiâm phŏ pơkuâ kế tơmeăm tung têa, a tơnêi ƀă hyôh kong prâi Lê Minh Ngân ăm ‘nâi:
"Teăng ăm tơdroăng ki tơkŭm po tơdrêng hlối tơdroăng ki pêi klêi mâu Pơkâ hnê mơhno pêi pro Luât Tơnêi tơníu ƀă mâu pơkâ tiô tơdroăng luât pơkâ ki ối tung hnoăng pơkuâ dêi Khu xiâm ngin kô rĕng pơkâ, mơhnhôk tâi tâng mâu khu ƀă pơtối mơdêk hiâm mơno pêi pro dêi Luât tơnêi tơníu vâ tí tăng ‘nâ plĕng ăm Chin phuh, teăm pơkâ mâu tơdroăng pơkâ hnê mơhno Luât tơnêi tơníu vâ drêng Luât châ xêt khât ah mê hôm rak tơniăn tơdroăng ki tơdâng tơ’mô pơla luât ƀă mâu hlá mơ-éa hnê mơhno pêi pro, vâ mâu tơdroăng ki vâ ăm Luât tơnêi tơníu mot tung tơdroăng rêh ối’’.
Ƀă Luât Mâu khu tơrŭm ăm mung liăn ki ‘mâi hơ’lêh châ tơbleăng kô tŏng kum mâu tơdroăng ki xơpá, tơvâ tơvân tung pơkâ tơleăng, tŏng kum mâu kơxô̆ liăn ki ôh tá kâi mơdrếo tơdjâk troh kơtâ phĭu; ví tơdroăng ki pro pơxúa ăm dêi tơná xúa mâu tơdroăng ôh tá tro, mơdêk tơdroăng ki pêi pro tơdrăng, ví mâu tơdroăng ki pro ôh tá mơhúa ăm khu pơkuâ hngêi rak liăn, kum tơdroăng ‘na liăn ngân pêi cheăng tơdrăng, tơƀrê, krá tơniăn. Pôa Hoàng Văn Cường, ngế cheăng tung Vi ƀan Liăn ngân dêi Kuô̆k hô̆i tơngah:
“Luât mâu khu tơrŭm ăm mung liăn ki ‘mâi hơ’lêh cho môi Luât ki kal trâu ‘na kơvâ cheăng. Tơngah dêi pin ‘na tơdroăng ki hơ’lêh dêi khu pơkuâ hngêi rak liăn dêi khu ăm mung liăn gá hên, malối cho tơdroăng ki ai tơdjâk troh ‘na tơdroăng ki xúa kơmăi kơmok tung hbrâ séa ngăn hngêi rak liăn môi tiah: hbrâ mơdât tơdroăng ki chĕn liăn ôh tá kâi mơdrếo, hbrâ mơdât ‘na tơdroăng ki ăm ngế kố, chiâng ngế ki ê xúa, ki kal má môi cho athế kâi hbrâ mơdât tâi tâng mâu túa liăn’’.
A hneăng hôp ki ôh tá tối hdrối rôh má 5, Kuô̆k hôi hiăng pơkâ pêi 8 tơdroăng ki xiâm pêi pro tơdroăng tơnêi têa pơkâ. Kố cho mâu troăng hơlâ ki kal teăm tŏng kum mâu tơdroăng xơpá, tơvâ vâ rĕng mơdêk tơdroăng pơkâ pêi, rak tơniăn pêi pro tơƀrê 3 tơdroăng tơnêi têa pơkâ. Tơdroăng kố cho kal khât ‘na mơjiâng thôn pơlê nếo, kơdroh kơtiê krá ton, mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla kơpong hdroâng kuăn ngo ƀă peăng kong ngo. Nguyễn Quốc Thuận, ngế ki lo ing Yên Bái tối tiah kố:
"Hbru tơdrêng liăn pêi cheăng ăm râ tơring. Pro tiah mê kô kum mâu kong pơlê, malối cho râ tơring tŏng kum châ hên mâu tơdroăng ki xơpá, tơvâ, malối cho tung tơdroăng ki xoăng liăn, pro ivá hbrâ rơnáu ăm mâu tơring tung tơdroăng tơbleăng pêi pro tơdroăng pơkâ’’.
Po tung ki iâ hâi khế, ƀă kơxô̆ tơdroăng hên hĭn ƀă cho tơdroăng ki kal, Hneăng hôp ôh tá tối hdrối rôh má 5 hiăng ăm hlo nhên hnoăng cheăng hbrâ rơnáu, kơhnâ dêi Kuô̆k hô̆i cho vâ bro ivá nếo ăm mơnhông tơdroăng cheăng kâ, mơdêk tơdriăng mơnhông rĕng, krá ton. Hiâm mơno hơ’lêh nếo, xua vâ kum kuăn pơlê khât ing mê rế hía rế châ tối rơdêi nhên tâ, ai pơxúa tâ.
Viết bình luận