Tung tơdroăng pơ’lêh kơxô̆ Tơnêi têa troh hơnăm 2025, troăng hơlâ vâ pêi pro troh hơnăm 2030, pêi chiâk cho 1 tung 8 kơvâ cheăng ki kum ahdrối tung tơdroăng pơ’lêh kơxô̆. Ƀă kong pơlê Kon Tum, kong pơlê ai 68% kơxô̆ kuăn pơlê rêh ối tung kong pơlê pêi chiâk, 73% ngế pêi cheăng tung kơvâ pêi chiâk, pêt rak ngăn kong mê tơdroăng pơ’lêh kơxô̆ tung kơvâ pêi chiâk thăm rế châ kong pơlê tơmâng. Jâ Y Hằng, Kăn phŏ pơkuâ ngăn Khu xiâm pêi chiâk ƀă mơnhông thôn pơlê kong pơlê Kon Tum, ăm ‘nâi:

 “Pêi pro tiô troăng hơlâ dêi Tíu xiâm tơnêi têa, Khu xiâm pêi chiâk kong pơlê hiăng tơbleăng pêi mâu tơdroăng pơkâ xuân môi tiah mơjiâng Tôh pơ’lêh kơxô̆ dêi kơvâ cheăng. Mơjiâng ƀâng tơpui mơ’no ‘na tơdroăng pơ’lêh kơxô̆ tung Trang thông tin điê̆n tưh dêi kong pơlê. Khu xiâm xuân mơdêk xúa tung kơmăi phần mềm, tíu chêh ‘măn mâu tơdroăng tung rak ngăn ăm mah kơxô̆ kơpong pêt; xúa mâu phần mềm tung rak ngăn, po ngăn ‘na mâu tơmeăm khoăng kong; xúa mâu phần mềm chêh ‘măn tơdroăng cheăng pêi pro ƀă chêh riân ngăn liăn tung tơrŭm cheăng ăm Khu pêi cheăng tơrŭm ‘na pêi chiâk ƀă mâu ngế ki xiâm pơkuâ pêi lo tơmeăm OCOP”. 

Lối 2 hơnăm hdrối kong pơlê Kon Tum hiăng tơkŭm pêi hên tơdroăng vâ pêi pro pơ’lêh kơxô̆ a mâu kơvâ cheăng. Troh nôkố kong pơlê hiăng tơbleăng Tíu chêh ‘măn mâu tơdroăng chêh tơdjuôm ƀă Tíu chêh ‘măn mâu tơdroăng tung điê̆n tưh ăm mâu ngế, khu tơrŭm tung  tơdroăng pro hlá mơ-éa ‘na rêh ối - cheăng kâ ƀă tơnêi dêi kong pơlê; mâu tíu chêh ‘măn tung kơmăi ‘na pơ’leăng mâ kuăn pơlê tíu ối, ‘na khăm pơlât, hnê hriâm, tơmeăm khoăng, hyôh kong prâi ƀă pêi chiâk châ kơhnâ chêh ‘mot; 52,6% mâu tíu hnê hriâm dêi tơnêi têa pêi pro tơdroăng xo liăn nâp ki ôh tá xo nâp ƀă kơtâ liăn a ngâ; 98,5% ngế veăng rôe ƀaoh hiêm pơlê pơla, ƀaoh hiêm khăm pơlât, ƀaoh hiêm ôh tá ai cheăng pêi hiăng chêh ‘mot tơtro hlối mơnhên ƀă mâu tơdroăng chêh ‘mot dêi tơnêi têa ‘na kuăn pơlê. 100% tíu khăm pơlât hiăng tơbleăng thế nâp liăn la ôh tá nâp ƀă kơtâ liăn angâ; kơxô̆ tài khoản định danh điê̆n tưh hiăng kĭch hoăt châ 74,69%; tê mơdró điê̆n tưh, pro hnoăng mơhá ƀă hoă đơn điê̆n tưh chôa pơtối rak vế pêi pro ai pơxúa, tơƀrê veăng kum kơdroh ki tro lŭp tung pro hnoăng mơhá.

Pôa Võ Văn Giang, kăn phŏ pơkuâ ngăn tíu mơ’no hyôh phôn  kong pơlê Kon Tum, tối tiah kố, Kon Tum hiăng pêi pro tơƀrê tung pơ’lêh kơxô̆ la xuân kal mâu hvêa prôk ki hbrâ rơnáu ƀă ôh tá chiâng xôi; ví pơ’lêh kơxô̆ hên hĭn ah chiâng hâ tung kơmăi klêi mê chiâng ôh tá tro troăng hơlâ pơkâ, hlối thế tơtrŏng ‘na tơdroăng chêh ‘mot tung kơ’măi ăm tŭm tâi tâng ƀă tro tiô khoa hok:

“Vâ pơ’lêh kơxô̆ châ tơƀrê mâu tơdroăng chêh thế châ rak ngăn tơkŭm chôa lâng tiô kơxô̆ ki pơ’lêh ƀă ‘măn rak tung kơmăi dêi kơvâ cheăng vâ pơxúa ăm tơdroăng bro hlá mơ-éa ‘na rêh ối cheăng kâ tơnêi têa vâ pơxúa tung chêh pro mâu hlá mơ-éa tối ăm ‘nâi nhên mâu tơdroăng chêh ki ‘măn tung kơmăi, tối tơbleăng pơkâ. Kơmăi châ rak ngăn tơkŭm hên, plâ tung pơla pro hlá mơ-éa vă mơnhông tơƀrê ‘na kơmăi chêh ‘mot tơdroăng mâu tơdroăng. Ngăn a kơxô̆ tơdroăng ki chêh ‘măn châ ’mâi pơ’lêh pro ăm tơdâng tơ’mô ƀă pro kro mơdrŏng ƀă pro kro ki tơdroăng pro hlá mơ-éa ‘na rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa tung  chêh mâu tơdroăng kal vâ kuăn pơlê, khu mơdró hriăn pêi cheăng”.

Pakĭng tơdroăng ki hiăng pêi châ tơƀrê, ngăn tơdrăng a tơdroăng ki hlo ƀă mâ kong pơlê Kon Tum xuân dế trâm pá pơloăng mơnúa hên tung tơdroăng pơ’lêh kơxô̆. Mê cho môi tiah tơdroăng kum ăm xiâm tíu chêh ‘măn tung kơmăi tơdjuôm, tơdroăng chêh ‘mot tung kơmăi po chôu ki pro chiâng vâ po ngăn dêi mâu tíu pêi cheăng, kong pơlê ối hrá; Kơxô̆ hlá mơ-éa châ pro klêi tiô troăng hyôh ối iâ ‘nâng; ối hên kơpong a klong ôh tá ai hyôh hrik a phôn râng kŏng; tơdroăng xúa mâu tơdroăng mơdró ƀă kơxô̆ dêi kuăn pơlê a kơpong thôn pơlê ối iâ; Tơdroăng kring tơniăn, kơtôa tơniăn mâu tơdroăng hên tíu hâi châ tơmâng tro tơdroăng. Pôa Diệp Trung Kiên, kăn phŏ pơkuâ Viettel Kon Tum tối tiah kố, tung pơla mơnhông pơ’lêh kơxô̆ dêi Kon Tum tơdroăng mơnhông ‘na kơmăi pêi cheăng tiô kơxô̆ ai pơxuá kal khât:

“Tơdroăng pơ’lêh kơxô̆ ki apoăng dêi tơdroăng ki kal má môi mê cho tơmeăm khoăng kơxô̆ xua tơmeăm khoăng kơxô̆ mê ki xiâm pin vâ pê mâu tơdroăng cheăng pơ’lêh kơxô̆. Tơmeăm khoăng kơxô̆ cho tơrŭm dêi tơdroăng cheăng pêi ƀă kơmăi kơmok, tơmeăm ki vâ pêi, phần mềm ƀă tơdroăng bro hlá mơ-éa chêh ‘măn tung kơmăi, mê cho mâu troăng hyôh măng, troăng hyôh kơmăi xiâm ki hrik xo, tơdroăng chêh  kơmăi hrik xo xo ‘măn rak a ‘ngêi ƀă mâu kơmăi ki tơdjâk troh’’.

A hneăng hôp pơ’lêh kơxô̆ hơnăm 2024 ƀă pơxá “ ‘mâi pro tơmeăm khoăng kơxô̆ ƀă hriĕn plĕng tung xúa kơmăi kơmok kơxô̆ vâ mơnhông cheăng kâ kơxô̆- xiâm ki nếo vâ mơdêk pê lo tơmeăm tung cheăng kâ ƀă ki tơƀrê tung pêi cheăng’’ châ tơkŭm po a khế 10 kố nah, pôa Lê Ngọc Tuấn, Kăn hnê ngăn Vi ƀan kuăn pơlê kong pơlê Kon Tum ăm ‘nâi, tơdrêng ƀă tơdroăng pêi ahdrối xiâm ‘no liăn pêi cheăng cho mơnhông tơmeăm khoăng kơxô̆, kong pơlê hiăng tơbleăng pêi hên troăng rơhlâ ki nhên vâ tơkâ luâ xơpá, pơloăng mơnúa vâ ai tiô mâu pơkâ pơ’lêh kơxô̆ ki hiăng pơcháu:

 “Vi ƀan kuăn pơlê kong pơlê Kon Tum hiăng pơkâ ƀă tơkŭm pêi mâu tơdroăng cheăng, mê cho hnê kuăn pơlê xúa tơdroăng bro hlá mơ-éa ‘na rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa tung kơmăi, hnê ăm liăn ôh tá xúa kơtâ liăn a ngâ; hnê kuăn pơlê tê rôe kế tơmeăm tung điê̆n tưh mơdró kâ Việt Nam;  hnê kuăn pơlê kring vế tơná ƀă rơpŏng hngêi tung troăng hyôh măng; hnê kuăn pơlê tăng ‘nâi mâu tơdroăng châ tơƀrê tung măng internet; hnê kuăn pơlê cài đặt phần mềm VnelD ƀă hnê vâ hlê tích hợp tài khoản định danh điê̆n tưh ƀă hên tơdroăng ki ê mơhnhôk veăng pêi dêi khu cheăng kal kí, pêi pro tơdrêng a rêm râ, mâu kơvâ cheăng ƀă veăng ai tâi tâng kuăn pơlê vâ tơniăn klêi tơdroăng pơ’lêh kơxô̆”.

*Pêi pro pơkâ dêi Khu kăn pơkuâ hnê ngăn Đảng, lối 2 hơnăm hiăng hluâ ƀă tơdroăng tơmâng hnê mơhno dêi mâu râ, mâu kơvâ cheăng mơ-eăm pơhlêh xúa kŏng ngê̆ dêi kong pơlê Kon Tum hiăng châ mâu tơƀrê lĕm.

Roh tơpui tơno ƀă pôa Hà Thanh Tuấn, Kăn pơkuâ Ƀơrô Bưu chính, Viễn thông ƀă Kŏng ngê̆ thông tin – Khu pơkuâ tơdroăng nếo ƀă pơkuâ ngăn hlá tơbeăng kong pơlê Kon Tum kơ’nâi kố kô pêi inhên mâu tơdroăng châ tơƀrê pơhlêh xúa kŏng ngê̆ dêi kong pơlê Kon Tum tung pơla kố nah.

-Ahdrối pâ mơnê pôa hiăng mơdoh chôu ăm roh tơpui tơno kố! Ô pôa, vâ pêi pro châ tơƀrê mâu hnoăng cheăng pơhlêh xúa kŏng ngê̆, kong pơlê Kon Tum hiăng ai troăng hơlâ ƀă pơkâ ki klâi vâ pro tơ’lêi hlâu ăm pơhlêh xúa kŏng ngê̆?

Pôa Hà Thanh Tuấn: Vâ pêi pro, tơkŭm pêi pro châ tơƀrê mâu hnoăng cheăng pơhlêh xúa kŏng ngê̆ tung kong pơlê, tung hơnăm 2023 Vi ƀan kong pơlê Kon Tum hiăng tơbleăng mâu mơ-éa luât ƀă tơdroăng pêi, pơkâ pêi tơkŭm po pêi pro Tơdroăng pơhlêh xúa kŏng ngê̆ tơnêi têa tung kong pơlê, ki nhên:

Tơbleăng pơkâ pêi ƀă xúa măng pơtroh ‘noăng chư chêh kơxô̆ hmâ xúa râ II tung kong pơlê Kon Tum: Pơkâ pơkuâ tơdroăng pêi cheăng dêi kơmăi rak ‘noăng chưh chêh vâ pro mâu mơ-éa tơnêi têa dêi kong pơlê; Pơkâ pơkuâ, xúa ƀă xua kơmăi chêh chư pơkuâ kong pơlê; Pơkâ pêi po rơdâ pêi pro Tơdroăng pơhlêh xúa kŏng ngê̆ tơnêi têa troh hơnăm 2025, tơmiât pêi troh hơnăm 2030; Pơkâ xúa kŏng ngê̆ thong tin, mơjiâng khu râ kăn pêi cheăng xúa kŏng ngê̆ tơniăn tơdroăng tung măng hneăng hơnăm 2021 – 2025; Pơkâ pêi mơjiâng khu râ kăn pêi cheăng xúa kŏng ngê̆ troh hơnăm 2025 ƀă tơmiât pêi troh hơnăm 2030; Pơkâ pêi ton xŏn tơnêi têa mơnhông cheăng kâ xúa kŏng ngê̆, pơlê pơla xúa kŏng ngê̆ troh hơnăm 2025 ƀă tơmiât pêi troh hơnăm 2030’’.

-Pôa hôm chiâng tối mâu tơdroăng châ tơƀrê ki nhên dêi kong pơlê Kon Tum tung tơdroăng mơjiâng kơmăi kơmok xúa kŏng ngê̆?

Pôa Hà Thanh Tuấn: Măng pơtroh ‘noăng chư chêh hmâ xúa hiăng pêi pro troh 100% mâu tíu cheăng, kơ koan pơkuâ Tơnêi têa râ kong pơlê, râ tơring, cheăm.

Troh nôkố tung kong pơlê Kon Tum ai 58,07% rơpŏng xúa cáp quang internet băng rộng; 100% cheăm, bêng, pơlê kân tơdjêp internet cáp quang; internet băng rộng 4G troh tâi tâng thôn ƀă châ pơkâ ‘na ki dâi lĕm pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa tiô pơkâ tơnêi têa.

Phôn râng kŏng ki rơkê chiâng tơmeăm ki kal xúa rêm hâi kum kuăn pơlê tơdjêp ƀă lâp plâi tơnêi xúa mâu tơdroăng pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa pơxúa tung tơdroăng rêh ối rêm hâi xuân môi tiah xúa mâu tơdroăng pro hlá mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa xua kơ koan Tơnêi têa pơtroh ăm.

-Rơtế ƀă tơdroăng mơjiâng ‘noăng chư chêh kơxô̆, mâu kơ koan, tíu cheăng, tơring dêi kong pơlê Kon Tum ai tơkŭm pêi vâ xo ƀă mơnhông châ tơƀrê mâu ‘noăng chưh chêh ‘măn tơnêi têa kum tung tơdroăng pêi cheăng ƀă pơkâ pêi troăng hơlâ há, ô pôa ?

Pôa Hà Thanh Tuấn: Troh nôkố kơmăi chêh ‘măn ‘noăng chư xúa tơdjuôm dêi kong pơlê hiăng pơhlêh ƀă tơ’nôm 12 kơvâ, 47 khu ‘noăng chưh chêh ‘măn hngêi trăng troăng klông. Mâu kơvâ môi tiah tơmeăm kơvâ hnê hriâm hnê mơjiâng, khoa hok kŏng ngê̆, pêi cheăng, pơlê pơla, on tơhrik, pêi chiâk deăng, păn ká xi xŏng, liăn ngân khu tê mơdró, liăn ngân kong prâi, tê mơdró, khôi túa lĕm – tơ’noăng ivá – ôm hyô, khăm pơlât – ivá. Pơtroh ‘noăng chư chêh lôu 75 khu ‘noăng chư chêh ‘măn dêi 21 kơ koan tíu cheăng tung tơdroăng ki rak ‘măn krá tơniăn dulieu.kontum.gov.vn.

Tơdroăng ki rak ‘măn krá tơniăn tơdjêp pơtroh ăm dêi pó ‘noăng chư chêh hiăng tơdjêp 18/23 tơdjêp a tíu rak ‘măn ‘noăng chư chêh dêi Tơnêi têa. Nôkố hiăng ai pro 15 tơdroăng pro hlá mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa, tâi tâng mơdró 6 khế apoăng hơnăm 2024 cho ai 246.522 tơdroăng pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa. Kong pơlê Kon Tum hiăng pêi pro Hnôu ‘măn ‘noăng chư chêh điê̆n tưh dêi khu pú hên ngế krê a tơdroăng ki rak ‘măn krá a tíu pro mơ-éa cheăng kâ rêh ối ƀă tơnêi têa dêi kong pơlê, mâu mơ-éa, hô sơ dêi kuăn pơlê, khu tê mơdró mơ-éa pơkuâ tơnêi têa ƀă tơdroăng ki hiăng klêi pro mơ-éa dêi tơnêi têa châ chêh tung kơmăi ƀă pơhlêh lơ tơ’nôm tung hnôu kơmăi. Drêng xúa pro mơ-éa ‘na rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa tơdrêng tung um tiô troăng măng kuăn pơlê ôh tá kal vêh tơbleăng lơ ôh tá nâp tơ’nôm khu hô sơ ki lâi hiăng ai tung hnôu rak ‘măn ‘noăng chư chêh. Kố cho troăng pêi ki tơtro lĕm vâ mơdêk ki dâi lĕm châ tơƀrê pơtroh tơdroăng pro mơ-éa cheăng kâ rêh ối ƀă tơnêi têa mơ’no tơdrêng tung um tiô troăng măng kum ăm kuăn pơlê tơmiât troh mơjiâng kuăn pơlê xúa kŏng ngê̆, pơlê pơla xúa kŏng ngê̆ tung tơring dêi kong pơlê’’.

-Pôa hôm chiâng tối mâu tơdroăng châ tơƀrê ki má môi tơdroăng mơjiâng ƀă mơjiâng khu râ kăn pêi cheăng xúa kŏng ngê̆; mơnhông cheăng kâ xúa kŏng ngê̆ ƀă rêh ối pơlê pơla dêi kong pơlê Kon Tum?

Pôa Hà Thanh Tuấn: Khu râ kăn pơkuâ pêi cheăng xúa kŏng ngê̆ châ pêi pro tơdâng tơmô môi tuăn sap ing kong pơlê troh cheăm, môi tiah phân mêm pơkuâ mơ-éa ƀă pơkuâ dêi kong pơlê. Kơlo mơ-éa tơpui tơno pơla mâu kơ koan Tơnêi têa tung kong pơlê cho 99,25%. Châ kơlo 100% hô sơ tơdroăng cheăng râ kong pơlê, râ tơring ƀă râ cheăm. Kơmăi kơmok po hneăng hôp um tơvi mơ’no tơdrêng tiô troăng măng dêi kong pơlê hiăng pêi pro măng kơxô̆ hmâ xúa tơdjêp ƀă kơmăi dêi Tơnêi têa ƀă kong pơlê kum mâu roh hôp mơ’no tơdrêng tung um tiô troăng hyôh măng dêi kong pơlê ƀă Tơnêi têa. Kơmăi điê̆n tưh dêi kong pơlê ƀă inâi kơpong kontum.gov.vn hiăng châ tơpui a kơmăi hrik tơdroăng nếo điê̆n tưh. Kơmăi rak tơdroăng nếo tơbleăng dêi kong pơlê pơtối châ po rơdâ pêi pro sap ing râ kong pơlê troh râ cheăm ƀă 9 biêuh mauh ƀă 3 chê̆ đô̆ tơbleăng châ pêi pro.

Cheăng kâ xúa kŏng ngê̆ chôa ‘lâng mơnhên ki kal veăng kum tung tơdroăng mơnhông cheăng kâ dêi kong pơlê. Mâu kơmăi kơmok kum kuăn pơlê, khu tê mơdró môi tiah kơmăi kơmok ‘na mơ’no liăn cheăng tơnêi têa; kơmăi kơmok ‘na há yă tơnêi têa; kŏng thông tin tơnêi têa ƀă kĭ tê mơdró hiăng châ pêi pro ƀă tơdjâk rơdâ châ tơƀrê.

Lâp kong pơlê nôkố ai 117.000 rơpŏng pêt mơjiâng tơmeăm pêi chiâk deăng veăng mâu tíu tê mơdró điê̆n tưh lâp tơnêi têa. Ai 143.000 rơpŏng châ hnê túa xúa kŏng ngê̆ ƀă ai 2.651 tơmeăm châ djâ a mâu tíu tê mơdró điê̆n tưh ƀă tâi tâng kơxô̆ pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa cho 15.383 pro mơ-éa rêh ối cheăng kâ ƀă tơnêi têa a tíu po.

‘Na pơlê pơla xúa kŏng ngê̆, xúa kŏng ngê̆ thong tin tung mâu tơdroăng tơdah mâu ngế tamo châi, chêl kơxô̆ liăn khăm pơlât. 100% tíu hnê hriâm phôh thong xúa châ tơƀrê kơmăi pơkuâ hngêi trung, phân mêm pơkuâ hngêi trung. Pêi pro kơmăi tơdah, tơleăng tơdroăng tiâ tối pâ thế dêi kuăn pơlê ing troăng tơdrêng tung um tiô troăng hyôh măng  môi tiah Zalo, Kŏng thŏng tin điê̆n tưh, kơmăi tiâ tối pơkâ thế dêi kong pơlê’’.

-Vâ tơniăn pơhlêh xúa kŏng ngê̆ châ tơƀrê, tơdroăng mơjiâng mơngế pêi cheăng ăm tơdroăng pơhlêh xúa kŏng ngê̆ dế châ kong pơlê Kon Tum pêi pro môi tiah lâi?

Pôa Hà Thanh Tuấn: Mâu khu, kơvâ cheăng, Vi ƀan tơring, pơlê kong kơdrâm ai ki vâ iâ môi kăn ƀô̆ pơkuâ ‘na kŏng ngê̆ thong tin. Hriâm ‘na kŏng ngê̆ thong tin ing râ kao đăng tơngi klêng; 1 kăn pơkuâ pơkuâ ‘na pơhlêh xúa kŏng ngê̆. Pakĭng mê mâu tíu cheăng, kong pơlê hiăng mơjiâng Khu hnê mơhno, Tôh hnê mơhno ‘na pơhlêh xúa kŏng ngê̆ vâ mơdêk tơdroăng mơjiâng khu râ kăn pơkuâ xúa kŏng ngê̆, mơdêk ó rơdêi cheăng kâ xúa kŏng ngê̆, mơnhông cheăng kâ rêh ối pơlê pơla xúa kŏng ngê̆ tung mâu kơvâ. Troh nôkố hiăng ai 409 kăn ƀô̆ kŏng chưk cho xiâm kối pêi pro hnoăng cheăng, túa cheăng ‘na kŏng ngê̆ thông tin ƀă pơhlêh xúa kŏng ngê̆ a mâu kơ koan, tíu cheăng, kong pơlê. Kong pơlê ai môi hngêi trung đăi hok ai hnê mơjiâng kơvâ ‘na kŏng ngê̆ thông tin; 1 hngêi trung kao đẳng ai hnê mơjiâng ‘na kih thuât kơvâ on tơhrik, điê̆n tưh, điê̆n tưh a râ trung câ̆p’’.

-Pâ mơnê kô pôa ‘na roh tơpui tơno kố!