VOV4.Bahnar - Kiơ̆ tơ drong dăr hơ len đơ̆ng Anih vei lăng hơ drĕch kon kông, kơ sô̆ unh hnam tơ nuh tơ̆ tơ ring kon kông, groi kông oei lơ hlŏh 2,5 ‘măng pơ têng hăm kơ sô̆ jô̆ păh lăp lơ̆m tĕh đak. Iŏk yoa jô̆ păh lăp kiơ̆ kơ̆l bơ ngai kơ kon pơ lei kon kông lăp dang 1/3 pơ têng hăm iŏk yoa jô̆ păh lăp lơ̆m tĕh đak. Mĭnh lơ̆m dôm trong jang đei tơ lĕch vă hơ met pơ ‘lơ̆ng mơ mat tat tơ̆ tơ ring kon kông ‘nŏh jĭ tơ drong akŏm jơ hngâm, jên, tơ mam vă bơ̆ jang ‘lơ̆ng dôm tơ drong tơ gŭm tơ mât jên jang ăn tơ ring âu.

Bơ̆ jang dôm trong jang, tơ drong tơ gŭm đơ̆ng Đảng tĕh đak găh tơ gŭm, tơ mât jên jang ăn tơ ring kon kông, groi kông, kon pơ lei kon kông oei xa yoa lơ tơ drong tơ gŭm nhen tơ gŭm kiơ̆ hơ drĕch kon kông păng grŭp kon kông; tơ gŭm jang tŏk mŭk drăm, tơ pôl kiơ̆ tơ ring; tơ gŭm jang atŏk tơ iung mŭk drăm, tơ pôl kiơ̆ tơ drong jang xa. Lơ̆m nŏh đei 2 tơ drong jang tơm kơ tĕh đak (Tơ drong jang tơm kơ tĕh đak găh tơ jur tơ nuh hin kơ jăp păng Tơ drong jang tơm kơ tĕh đak găh pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao) păng dôm tơ drong jang tơm nai hai. Vă bơ̆ jang đei, dôm anih jang kơ pal hlôi tơ lĕch lơ hla ar chih chĕp kơ̆l pơ gơ̆r, pơ tho tơ ƀôh păng tơ lĕch jang, iŏk đei lơ tơ drong jơ nei ‘lơ̆ng, kiơ̆ đơ̆ng noh pơm hơ tŏk đon hlôh vao ăn kon pơ lei, tưk tơ iung khul bơ ngai jang, pơ tho ming bơ ngai rơ gei, kŭm nhen jang atŏk tơ iung mŭk drăm tơ pôl, vei kơ jăp tơ drong sơ đơ̆ng chinh trĭ, sơ đơ̆ng lơ̆m tơ pôl tơ̆ dôm tơ ring kon pơ lei kon kông oei. Tơ drong arih xa găh tơ mam drăm, jơ hngâm đon kơ kon pơ lei, mă loi jĭ kon pơ lei kon kông tŏ sĕt bơ ngai roi đunh roi tŏk ‘lơ̆ng.      

Mă lei, tơ drong tơm hlŏh jĭ, tơ drong jang xa vă kon pơ lei gơ̆h tŏk klăih đơ̆ng tơ nuh hin kơ jăp ‘nŏh tam đei tơ mât jên jang tơ găl. Kơ lih thoi nŏh, kơ sô̆ bơ ngai tơ nuh tơ̆ tơ ring kon kông oei tôch lơ. Ưh đei nơ̆r pơ tho tơ ƀôh, ưh iŏk đei tôm tơ drong tơ gŭm vă jang xa, lơ unh hnam kon pơ lei kon kông mơ mat tat dêh hlŏh oei hơ nơ̆ng pơ pơ̆ chă tŏk iŏk jên vă jang xa. Hrei ‘nâu tơ drong pơ ngot đĭ da ƀiơ̆ bơih, mă lei vă kơ chăng ‘măn răk măh mai phe xa ƀa sŏng kơ dih, kơ chăng lơ̆m tơ drong jang xa oei jing tơ drong tôch mơ mat đĕch.

Yă Hồ Thị Minh- Phŏ Kơ dră Anih vei lăng hơ drĕch kon kông dêh char Quảng Trị akhan, trong jang tơm ‘nŏh jĭ pơm tơ plih đon hlôh vao đơ̆ng kon pơ lei: “Dang ei athei tơ plih mă tôm, tơ plih đon hlôh vao, tơ plih đon tơ chĕng. Tơ dăh đei mă asong ăn hloi kơ kon pơ lei ‘nŏh ưh ôh. Tơ drong kăl dang ei ‘nŏh jĭ bơ̆n athei rơih hơ drĕch ‘long, kon yŏng, lăng năng tĕh lăp hăm ‘long pơ tăm yơ”.

Ƀok Quàng Văn Hương- Phŏ Kơ dră Anih vei lăng hơ drĕch kon kông kơ Kuô̆k hô̆i akhan, dôm tơ ring athei pơ tâp pơ hrăm lơ ‘măng, yoa hăm kon pơ lei kon kông, kŭm hăm tơ drong hlôh vao, kŭm hăm kơ sô̆ jên ‘nŏh athei iŏk yoa thoi yơ vă lăp hăm yăn âu. Ƀât lăp bơ̆n gơ̆h chông kon pơ lei hŏk jang kơ tă tơ̆ mir, chŭn na kiơ̆ đơ̆ng dôm trong jang mă hơ dăh, vă pơ tho tơ ƀôh ăn kon pơ lei, mă ưh kăl athei akŏm tôm tơ̆ hnam hôp ôh:

“Trong tơ gŭm jang atŏk tơ iung choh jang xa, kon pơ lei juăt hăm tơ drong jang thoi so bơih, vă jang tŏk kiơ̆ trong jang ‘nao athei pơ tho tơ ƀôh tơ̆ yăn âu. Kon pơ lei ‘mĕh đei pơ tho tơ ƀôh, tơ drong yak vih vât mơ mat tat, đon hlôh vao ưh kơ jrŭ kơ na athei jang dar dĕh. Kon pơ lei ‘mĕh hŏk pơ hrăm koh mă lei ưh đei tơ mam. Yoa thoi nŏh bơ̆n tam đei tưk tơ iung jơ hngâm pran đe sư. Đơ̆ng nŏh athei đei trong jang, tơ drong tơ gŭm mă trŏ ‘mơ̆i na bơ̆n gơ̆h akŏm đei jơ hngâm pran kon pơ lei, đon tơ chĕng ‘mĕh xa hơ păh ‘nŏh yoa trong jang, tơ drong tơ gŭm đơ̆ng bơ̆n tam mă rơ đăh.”

Khei ‘năr âu ki, Anih vei lăng hơ drĕch kon kông kơ Kuô̆k hô̆i athei Khul kơ dră tĕh đak tơ lĕch trong hơ tŏk jên tŏk iŏk kiơ̆ Anih mong jên tơ gŭm tơ pôl; hơ tŏk kơ sô̆ jên tŏk iŏk đơ̆ng 8 triu 1 unh hnam tŏk đơ̆ng 15-20 triu 1 unh hnam; hơ tŏk jên tơ gŭm ăn tơ drong choh jang xa, tơ gŭm tơ plih ming tơ drong jang xa đơ̆ng 15 triu tŏk đơ̆ng 20-30 triu hlak jên; pơih xă tơ ring jang kiơ̆ ‘ngoăih kơ tơ ring mơ mat tat, mơ mat tat dêh hlŏh (kiơ̆ tơ drong tơ chơ̆t 54). Găh nŏh dơ̆ng athei hơ tŏk jên asong tŏk iŏk hăm unh hnam tơ nuh, pơih xă bơ ngai gơ̆h tŏk iŏk jên đơ̆ng Anih mong jên tơ gŭm tơ pôl hăm unh hnam vă jê̆ tơ nuh dăh mă unh hnam ‘nao tŏk klăih đơ̆ng tơ nuh, vă dôm bơ ngai âu gơ̆h jang tŏk klăih đơ̆ng tơ nuh hin kơ jăp ‘lơ̆ng.

Găh anih jang kơ tĕh đak, Anih vei lăng hơ drĕch kon kông oei chih tơ lĕch trong jang pha ƀiơ̆ kiơ̆ trong akŏm dôm tơ drong tơ gŭm đĭ khei ‘năr bơih, hơ len năng dôm bơ ngai đei xa yoa đơ̆ng tơ drong tơ gŭm vă huei hơ drom băl. Dôm anih tơm, anih jang mưh chih pơ jing tơ drong tơ gŭm vă tưk tơ iung tơ drong jang mŭk drăm tơ pôl tơ̆ tơ ring kon kông, athei pơm ‘lơ̆ng ăn tơ drong vang akŏm, jang hơ doi păng dăr lăng đơ̆ng Anih vei lăng hơ drĕch kon kông. Tơ drong klăih song jên ăn dôm tơ ring athei pơ ‘nhŏ lơ ƀiơ̆ ăn dôm tơ ring kon kông păng tơ ring mơ mat tat, đei kơ sô̆ unh hnam tơ nuh lơ, tơ lĕch jên mă lăp, ưh gơ̆h lê̆ bơ ngai tơ nuh athei tơ gop jên hai.

Dơ̆ng: Tơ blơ̆