VOV4.Bahnar - ‘Ngoăih kơ jang ‘lơ\ng tơ drong pơ tâp pơ hrăm, kơ chăng tơ blăh, dôm sơ năm âu ki, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak oei jang ‘lơ\ng tơ drông krao hơ vơn kon pơ lei hơ dai hăm vei sơ đơ\\ng tơ drong arih xa tơ pôl kiơ\ đơ\ng dôm tơ drong jang tôch rơ đăh nhen man tơ gu\\m hnam, pơm trong tơ\ tơ ring, hơ păh hơ dre\ch ‘long kon yo\ng, khăm, [ơk đe\ch pơ gang hơ met j^ ăn kon pơlei… Kiơ\ đơ\ng no\h tơ gop ‘lơ\ng ăn tơ drong jang sut pơ đ^ pơ ngot, tơ jur tơ nuh hin tơ\ tơ ring.

Pơ yan ‘mi âu, klo kăn linh j^ rơ ka, druh dăm xung phong so yă H'Ber Byă păng [ok Y Đia Êban (bơ ngai Rađe), tơ\ buôn Pốch B, th^ trơ\n Ea Pôch, apu\\ng Cư Mgar ưh pă đei pơ ngơ\t kơ hnam hiăh hiok bơih. Sơ năm ‘nâu đ^ hlo\h 60 sơ năm, jơ hngâm ưh pă jăng, jên tơ gu\m rim khei ưh măh ăn klo kăn arih xa rim năr, kơ plăh ‘no\h oei rong 4 ‘nu kon dơ\ng. Yă H'Ber Byă tơ roi, đơ\ng sơ\ truh dang ei, klo kăn mơ mat dêh ‘mơ\i mă gơ\h pơ pơ\ đei măh phe xa, hơ băn ao hrru\k, tam mă lai yơ tơ che\ng truh tơ drong pơm hnam. Klo ‘no\h linh j^ rơ ka, ưh kơ ke\\ jang, ưh pu\n pơ\k gre dơ\ng, tơ drong arih xa roi mơ mat.

5 sơ năm âu ki, Khul kơ dră che\p khul linh linh apu\ng Cư Mgar bơ\ jang ‘lơ\ng tơ drong tơ gu\m lơ\m tơ pôl.

{ât blu\ng sơ năm ‘nâu, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\\ng Cư Mgar tơ gu\m u\nh hnam 80 triu hlak jên, ăn 1 khul jur jang, tơ gu\m ăn u\nh hnam man hnam xă 100 m2: “Adrol sơ\ hnam nhôn j^ hnam tơ nuh, klo ‘no\h gre preh [ơm, [ich kơ tă 1 [ôt đơ\ng sơ năm 2007 truh dang ei pă [lok yă kiơ, [ich kơ tă 1 [ôt. Adrol ki hnam tơ\r hiăh hiok kơ na [ô đo#i pơm hnam ăn kơ nhôn, tơ dăh ưh, lei inh ưh hơ nho\ man đei hnam kiơ ôh, yoa inh j^ dro\ kăn, kră krut dơ\ng. Inh bơ nê kơ An^h che\p kơ\l linh apu\ng Cư Mgar man ăn nhôn hnam âu”.

Unh hnam mo\ H'Mui Niê (bơ ngai Rađe) j^ 1 lơ\m dôm u\nh hnam oei mơ mat tat hlo\h tơ\ buôn Pôch B, th^ trơ\n Ea Pôch, apu\ng Cư Mgar. Io\k yoa tơm đơ\ng u\nh hnam mo\ ‘no\h yơ nơm đơ\ng 2 sao [a đak păng jên đơ\ng klo kăn mo\ chă jang ăn kơ đe. {ât blu\ng sơ năm 2016, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng Cư Mgar tơ gu\m ăn u\nh hnam 2 to\ bơ be yo\ng păng 2 triu hlak jên vă pơm hơ drong.

Dang 1.000 năr jang đei pơ gơ\r vă pơm trong tơ\ tơ ring tơ rang

Mo\ H'Mui Niê ăn tơ băt, gơ nơm đei [ô đo#i pơ tho trong vei rong, kơ na đơ\ng ro\ng vă je# 2 sơ năm, 2 to\ bơ be yo\ng su 4 ‘măng, 1 ‘măng su 2 to\ kon, vang pơm hơ to\k tơ drong io\k yoa ăn u\nh hnam:

 “An^h che\p kơ\l khul linh apu\ng Cư Mgar hơ păh ăn u\nh hnam nhôn 2 to\ bơ be yo\ng vă rong ngôi. Hnam nhôn đ^ pơ dreu dơ\ng 2 to\ bơ be ăn [ô đo#i bơih. Nhôn te\ch 4 to\ đei 7 triu, dang ei oei rong 3 to\. ‘Ngoăih kơ ‘no\h [ô đo#i oei tơ gu\m jên răt kem pơm hơ drong dơ\ng. Gơ nơm đơ\ng te\ch bơ be mă u\nh hnam nhôn da [iơ\ mơ mat tat [iơ\. Nhôn bơ nê kơ [ô đo#i lơ dêh”.

Kiơ\ [ok Trần Đăng Quế, Bí thư Đảng th^ trơ\n Ea Pôch, dôm trong jang ato\k tơ iung mu\k drăm yoa An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng Cư Mgar tơ le\ch trong tơ gu\m dôm sơ năm âu ki, hlôi tơ gu\m ăn kon pơ lei tơ\ tơ ring tôch lơ. Dôm j^t u\nh hnam đei ko\ng hlôi đei hnam kơ jăp ‘lơ\ng, lơ u\nh hnam kon kông tơ nuh đei tơ drong ‘lơ\ng vă jang xa, pơm hơ to\k tơ drong arih:

“An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng tơ le\ch lơ tơ drong jang nhen: tơ gu\m bơ\n hơ dre\ch ‘long, pho\ng, rơ mo, bơ be yo\ng ‘lơ\ng tôch đei yoa vă kon pơ lei jang xa, ‘ngoăih kơ ‘no\h oei ăn kăn [o# linh hlôh vao găh ki thuơ\t cho\h jang xa jur pơ tho ăn kon pơ lei dơ\ng. Mă loi, đe linh ưh hli mơ mat tat, gle\h hrat jur truh tơ\ pơ lei pơ la vang oei xa, jang xa hơ dai hăm kon pơ lei tơ gu\m ăn kon pơ lei lơ tơ drong kăl, vă gơ\h to\k klăih đơ\ng tơ nuh hin”.

Khul kơ dră che\p kơ\l khul linh apu\ng Cư Mgar hơ păh bơ be ăn u\nh hnam tơ nuh tơ\ buôn Pôch B

5 sơ năm âu ki, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng Cư Mgar man tơ gu\m 10 to\ hnam đei kơ jă hlo\h 800 triu hlak jên, hơ păh hlo\h 30 to\ rơ mo yo\ng, dôm j^t to\ bơ be yo\ng păng lơ hơ dre\ch ‘long pơ tăm nhen: che\h phe, tiu, [a đak, hơ [o lai. Khul linh oei ako\m rơ bâu ‘nu kăn [o#, linh vang năm pơm trong tơ\ tơ ring, tơ gu\m pơm đei 1.500m trong bê tông đei kơ jă hlo\h 250 triu....

Atu\m hăm ‘no\h, pơ gơ\r khăm păng [ơk đe\ch pơ gang hơ met j^ ăn vă je# 500 ‘nu bơ ngai kon kông tơ nuh păng dôm bơ ngei đei ko\ng. ‘Nao âu hlo\h, [lep [ât tơ băt 71 sơ năm Năr linh j^ rơ ka, linh lôch tang te\h đak, an^h che\p kơ\l khul linh apu\ng tơ le\ch hlo\h 100 triu hlak jên vă pơ gơ\r năm ngôi, hơ păh tơ mam ăn đe me\ Việt Nam nuih mơng, Linh tơ blăh nuih mơng, bơ ngai đei ko\ng, linh j^ rơ ka păng kơ tum kơ to\ng linh lôch tang te\h đak tơ\ tơ ring.

Hơ păh rơ mo yo\ng ăn kon pơ lei tơ nuh tơ\ tơ ring pơm kơ đông oei

Thượng tá Hoàng Thanh Tùng, Bơ ngai jang chinh tr^ tơ\ An^h che\p kơ\l khul linh apu\ng Cư Mgar ăn tơ băt, khei ‘năr truh, khul linh vă hơ nơ\ng tơ le\ch tơ drong jang krao hơ vơn kon pơ lei tơ klep hăm tơ gu\m ăn kon pơ lei păng khul kơ dră tơ ring lơ\m tơ drong jang sut pơ đ^ pơ ngot, tơ jur tơ nuh hin, pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao:

“Nhôn vă hơ nơ\ng pơ gơ\r khul linh dân quân tơ\ tơ ring, đe kăn [o#, linh lơ\m an^h che\p kơ\l năm pơm trong tơ gu\m ăn kon pơ lei, jang hơ doi hăm pơ lei pơ la chă hơ len dôm u\nh hnam tơ nuh vă đei trong ku\m hăm khul kơ dră tơ ring tơ gu\m bơ\n hơ dre\ch ‘long, kon yo\ng ăn kon pơ lei jang xa. Adrin jang hơ doi hăm kon pơ lei tơ\ tơ ring vă sut pơ đ^ u\nh hnam tơ nuh lơ\m dôm sơ năm truh. Đơ\ng no\h, pơ jing tơ drong pơ vei, tơ guăt [ơ\r đon đơ\ng linh hăm kon pơ lei roi ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng”. 

Hơ dai hăm jang ‘lơ\ng tơ drong pơ tâp pơ hrăm, kơ chăng tơ blăh, dôm sơ năm âu ki, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak oei bơ\ jang ‘lơ\ng tơ drong krao hơ vơn kon pơ lei tơ klep hăm jang tơ gu\m vei lăng sơ đơ\ng tơ drong arih xa tơ pôl. Dôm tơ drong jang tôch đei yoa âu đei an^h jang đảng, khul kơ dră tơ ring chih răk, An^h tơm vei lăng khul linh te\h đak pôk ăn anăn "An^h pơ jei băl jang ‘lơ\ng 5 sơ năm hloi". Tơ mam hơ păh âu jing jơ hngâm pran vă đe kăn [o#, linh tơ\ An^h che\p kơ\l pơ gơ\r khul linh apu\ng Cư Mgar hơ nơ\ng jang ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng hơ năp jang păng jơ hngâm đon ‘lơ\ng đơ\ng "{ô đo#i {ok Hô" lơ\m khei ‘năr rơ ngei, vă ku\m hăm kon pơ lei tơ iung pơ jing, vei lăng te\h đak. 

Tuấn Long: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\