Tơ̆ ƀuôn Jung, tơring Krông Pach, dêh char Dak Lăk, ƀok Y Thơm tơbăt, mir pơgar sâu riêng kơ ŭnh hnam ƀok lăp đei dang 35 tân, tŏ sĕt hloh pơtêng hăm pơyan hơdrol:“Kơ yuơ tŏ ‘mi kial ưh sơđơ̆ng kơna mĭnh ƀar mir pơgar plei ưh kơ gan gei, ưh kơ gan ‘lơ̆ng pơtêng hăm sơnăm sơ̆ kơna dôm plei ‘lơ̆ng gơh tĕch ăn teh đak đe kơ sơnăm ou tŏ sĕt kơna kơjă jei tơƀơ̆p tơnap tap. Ĭnh jei ‘meh vă tĕch pơgoh hloi tơdăh đei đơ̆ng 40.000 - 50.000 hlak jên lơ̆m 1 kĭ.”

Ưh khan lăp hơdrô̆ mir pơgar ƀok Y Thơm, lơ ŭnh hnam kon pơlei oei tơ̆ tơring Krông Pach, Krông Năng dăh mă Cư Kuin jei lei lăi mơ̆n. Tơdăh sơnăm sơ̆ bơngai mơdro tơgar dih băl pơkơ̆ng jên hơdrol, kơjă chă tĕch răt tơplih kiơ̆ kơ ‘năr, lei sơnăm ou hlôi pă gan đei bơih. Plei ưh kơ gan ‘lơ̆ng pơm ăn hơnih mơdro sa măh hơlen tôch kơ brĕ. Ƀok Lê Anh Trung, Kơdră chĕp pơgơ̆r Khul jang sâu riêng Dak Lăk, hơlen: teh đak Trung Quốc-jĭ teh đak răt iŏk tơm hloh-jei hlôi vei lăng kơhret tơdrong răt tơmơ̆t. Tơdăh dôm sơnăm ou ki, bơngai mơdro ƀônh chă tĕch mơdro ou to, ‘noh sơnăm ou, tơdrong tơchơ̆t găh mã kơsô̆ tơring pơtăm, hơnih tăh ‘nŭng păng hơlen băt hơdăh tơring pơtăm kơna pơm ăn tơdrong chă răt jei kăl pơm kiơ̆ tôch kơjăp. Atŭm hăm ‘noh, teh đak pơjing tơdrong tơchơ̆t bơngai chă răt jei kăl pơm hla bơar apĭnh mơdro sa păng thuê̆ ăn teh đak tơdăh tĕch răt sâu riêng. Ƀok Lê Anh Trung pơma hơdăh:“Bơngai mơdro ‘meh vă răt sâu riêng ‘noh kăl pơm hla bơar apĭnh ăn mơdro sa ‘mơ̆i mă gơh. Tơdăh ưh, mưh hơnih thuê̆ dăh mă kŏng ang ƀôh ‘noh phak kăp tôch kơ lơ. Đơ̆ng năr 1/7, tơdrong tĕch răt jei kăl phuê̆ ăn 5%, tơdrong phak pơm glăi jei ưh kơ tŏ sĕt ôh. Kơ yuơ đei tơdrong tơchơ̆t khôi luơ̆t ou, kơna tơdrong chă tĕch răt sơnăm ou sơđơ̆ng, pă đei ƀôh tơdrong tĕch răt rơ ông rơ ang nhen hơdrol ou ki bơih”.

Hăm tơdrong tơplih găh khôi luơ̆t tơchơ̆t, tơdrong tĕch răt păng truh hloi lơ̆m pơyan ‘nao, tơdrong bơngai răt tơjur kơjă, tơgar dih băl răt sơnăm ou hlôi pă gan đei. Kon pơlei choh jang sa jei tơplih jơhngơ̆m đon tơchĕng, hlôi băt chă tĕch mơdro. Ƀok Nguyễn Công Điềm, tơring Ea Knuêc, dêh char Dak Lăk tơbăt:“Dôm sơnăm hơdrol kơjă chă tĕch răt tŏk jur ưh sơđơ̆ng, sơnăm ou gơnơm hơnih bơ̆ jang vei lăng păng hơnih mơdro sa Teh đak iung jang, kơna tơdrong tĕch răt sơđơ̆ng hloh.”

Ƀok Lê Đăng Minh, tơring Quảng Phú, dêh char Dak Lăk tơbăt:“Sơnăm ou ba phĕ tĕch sơnăm mă 5, rŏ năng đei plei dang 20 tân. Truh dang ei jei hlôi iŏk đei nhen ba hơpơi ‘meh vă bơih, lom sâu riêng ‘lơ̆ng, lơ̆m 1 kĭ chă tĕch đei dang 70.000 hlak jên”.

Hrei ou lơ̆m dêh char Dak Lăk đei dang 40.000ha sâu riêng, hloh  26.000 ha hlôi đei plei, păng găh plei lơ̆m sơnăm 2025 ou dang 392.000 tân, pơdui đunh đơ̆ng khei 8 truh khei 10. Vă sơđơ̆ng ăn tơdrong ƀlep ‘lơ̆ng gơh tĕch mơdro tơ̆ teh đak đe, Hơnih vei lăng kon pơlei dêh char hlôi pơjing Nơ̆r athei jang kiơ̆ găh jang sa pơm tơlĕch păng tĕch răt sâu riêng sơnăm 2025, athei rim tơring vei lăng kơjăp mã tơring pơtăm, hơnih tăh ‘nŭng, dăr lăng sơđơ̆ng rơgoh tơmam drăm, tang găn tơjur kơjă. Ƀok Nguyễn Minh Huấn, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Choh jang sa păng Cham char dêh char Dak Lăk sơkơ̆t hơdăh:“Hơnih hlôi iung jang hơdoi hăm Hơnih vei lăng kon pơlei rim tơring,. Phương pơm hơtŏk trong vei lăng ‘lơ̆ng, pơtho jang trŏ lăp hăm tơplih to 'mi kial; atŏk kơtang dăr lăng sơđơ̆ng rơgoh tơmam drăm sa, mã kơsô̆ tơring pơtăm, hơnih tăh ‘nŭng sâu riêng tĕch tơ̆ teh đak đe.”

Pơyan phĕ sơnăm 2025 rŏ năng pơm ăn kon pơlei jang sâu riêng Dak Lăk tim mă lăp đon kơ yuơ iŏk đei tŏ sĕt. Mă lei hăm hơnô̆ hơnăp kơnh, mưh plei ‘lơ̆ng, sơđơ̆ng hơnih tĕch răt, gô tơgŭm ăn tơmam drăm ou atŏk tơ iung sơđơ̆ng, veh ver “pơm hơtŏk pơrŏ” păng lăng truh kơjă sơđơ̆ng tĕch răt tơ̆ teh đak đe.