VOV4.Bahnar - Hăm tơdrong tơm tơjur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng jăl jang 2016-2020, dêh char Dak Lăk ako\m tơle\ch jang rim tơdrong vă jang găh Tơdrong jang Te\h đak tơ jur dơnu\h jăl jang 2016-2020 kiơ\ Tơdrong tơchơ\t kơso# 1722/QĐ-TTg. Ako\p kon jên vă jang jăl jang au ‘no\h dang 4.000 ti hlak jên, lơ\m au, kon jên jang rim tơdrong vă jang găh Tơdrong jang te\h đak tơ jur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng dang 1.000 ti hlak jên. Gơnơm tơle\ch jang jơnei rim tơdrong jang, tơdrong vă jang, kơna tơdrong er^h sa kơ kon pơlei kon kông lơ\m dêh char đei sơđơ\ng.

Đei oei lơ\m pơbu\ng hnam man ‘lơ\ng lie\m ‘no\h jing jơhngơ\m đon chơt hơ iă hlo\h hăm u\nh hnam yă H’Ri B.krông (bơngai Ê Đê) oei tơ\ buôn Jăt A, tơring Ea Hiu, apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lăk. Io\k đei au, kiơ\ kơ yă ‘no\h m^nh khei ‘năr hơdrin tôch ai kơ u\nh hnam, atu\m hăm tơdrong lăng ba, pơjing rơvơn đơ\ng rim tơdrong jang tơgu\m djru kơ Đảng păng Te\h đak ‘măn ăn kon pơlei kon kông. Đei [o#h hơdăh hlo\h ‘no\h eim tơdrong jang tơjur dơnu\h kơ jăp ‘lơ\ng, tơdrong jang 167, tơgu\m djru ming man hnam oei ăn bơngai dơnu\h, tơdrong jang 135 tơgu\m djru ato\k tơ iung cho\h jang sa hăm trong tơgu\m ăn rơmo yo\ng. Yă H’Ri BKrông pơma hơdăh, gơnơm tơdrong jang tơgu\m djru au kơna tơdrong er^h sa kơ u\nh hnam adoi nhen kon pơlei lơ\m pơlei đei [o#h [iơ\. “Lơ\m dôm sơnăm au ki, Đảng păng Te\h đak lăng ba, pơjing rơvơn tơgu\m djru dôm u\nh hnam dơnu\h, u\nh hnam vă je# dơnu\. Mă hơdăh ‘no\h ăn rơmo yo\ng chă rong, đei to\k io\k jên đơ\ng hơn^h mong jên tơgu\m djru tơpôl vă tơmơ\t jang sa; Tơdrong er^h sa đei sơđơ\ng dơ\ng kơ jăp [iơ\ đơ\ng mă sơng io\k đei tơdrong tơgu\m au. Pơt^h gia u\nh hnam đei to\k io\k jên vă răt pơtăm chehphe, sâu riêng, [ơ. Tơdrong er^h sa hlôi đei tơpl^h sơđơ\ng hlo\h pơting hăm sơ\ mư\h đei to\k io\k jên đơ\ng hơn^h mong jên. Pơlei pơla, rim u\nh hnam lơ\m pơlei hlôi đei tơpl^h hơdăh, lơ u\nh hnam hlôi yak hlo\h dơnu\h hin; pơt^h gia nhen u\nh hnam [ok Y Tăo hlôi yak hlo\h dơnu\h hin, đei to\k io\k jên đơ\ng hơn^h mong jên tơgu\m djru tơpôl vă tơmơ\t jang sa. Đei dang 5, 6 u\nh hnam yak hlo\h dơnu\h năm to\k io\k jên đơ\ng hơn^h mong jên tơgu\m djru tơpôl vă jang chehphe, răt pho\ng, ‘ngoăih kơ no\h kon pơlei jei hlôi băt jang kiơ\ khoa ho\k kih thuơ\t lơ\m cho\h jang sa, kơna dang ei kon pơlei hlôi đei hnam man ‘lơ\ng, ph^ tơto\ dơno\ ‘lơ\ng dơ\ng kơ jăp hlo\h pơtêng hăm sơ\”.

Ea Hiu ‘no\h tơring tơnap tap hlo\h kơ apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lăk. Atu\m hăm bơngai Êđê, tơ\ au oei đei 6 pơlei oei m^nh dơnơ\ng kơ bơngai hơdrung Vân Kiều. Kon pơlei tơ\ au hlôi sơng io\k đei tơdrong jang tơgu\m djru đơ\ng Đảng păng Te\h đak ‘măn ăn kon kông. Yă Mo\ Măng, bơngai Vân Kiều oei tơ\ pơlei Tà Rầu tơbăt, u\nh hnam đei 7 sao chu\n na, rong 9 to\ nhu\ng yo\ng, 2 to\ rơmo păng rong hloi mơ\n ie\r vă sơđơ\ng er^h sa ăn u\nh hnam. Gơnơm đei ăn asong to\k io\k jên đơ\ng Hơn^h mong jên tơgu\m djru tơpôl, kơna u\nh hnam yă đei rơvơn tơmơ\t jên jang lơ\m cho\h jang sa păng rong kon tơrong. Tơdrong er^h sa sơđơ\ng, u\nh hnam rong ‘me kon hơ ‘lơp ho\k pơhra\m ‘lơ\ng hơ iă. “Bơnê kơ Đảng păng Te\h đak hlôi tơgu\m djru ăn kon kông, lơ\m au đei hơdrung Vân Kiều. Mă hơdăh ‘no\h ăn asong to\k io\k jên hăm jên che\h to\ se\t vă tơmơ\t jang sa, rong kon tơrong. Lơ u\nh hnam lơ\m pơlei jei đei tơgu\m djru pơm ăn hnam oei. Gơnơm đei Đảng păng Te\h đak lăng ba kơna kon hơ ‘lơ\p jei đei năm ho\k pơhra\m tru\h tơ\p tru\h troch. Nhen u\nh hnam bơ\n, pơ đ^ 2 ‘nu kon jei to\k bo\k ho\k jăl 3 ngăl”.

            Kiơ\ đơ\ng Dơno\ an^h vei lăng kon pơlei tơring Ea Hiu, apu\ng Krông Pach tơbăt, sơnăm 2019 đei 25 u\nh hnam kon kông đei tơgu\m djru ming man hnam oei kiơ\ Tơdrong jang 167, Tơdrong jang 135 tơgu\m ăn 226 tr^u hlak jên ăn 14 u\nh hnam tơ\ 8 pơlei vă kon pơlei tơmơ\t jang sa, 12 u\nh hnam đei tơgu\m ăn rơmo yo\ng hăm kơ jă kơ jên 200 tr^u hlak jên. Lơ\m sơnăm 2020, tơring tơle\ch jang kiơ\ 3 tơdrong jang ato\k tơ iung cho\h jang sa, rong rơmo tơ\ 8 pơlei kon kông, hăm kơ jă kơ jên 840 tr^u hlak jên. Tru\h dang ei, ako\p kon jên hlôi klăh asong kon jên to\k io\k đơ\ng hơn^h mong jên tơgu\m djru tơpôl lơ\m tơring ‘no\h 25 ti hlak jên, tơgu\m ăn kon pơlei tơmơ\t jang sa io\k yua kơ jăp.

‘Ngoăih kơ ‘no\h, tơring jei lăng ba kơ jăp tru\h tơdrong jang tơgu\m djru ăn dôm bơngai đei kon pơlei yom. {ok  Y Tâm K’buôr oei tơ\ buôn Jăt B tơbăt: ‘Ngoăih tơdrong năm ngôi lơ\m jơ ‘năr le#h têt, rim sơnăm, kơdră che\p pơgơ\r păng hơn^h bơ\ jang găh au kơ tơring jei năm pơtho tơbăt dôm tơdrong jang kăl, pơgơ\r ăn rim bơngai đei kon pơlei yom năm tơmang pơ hiơ\ ho\k pơhra\m đơ\ng tơring anai jang ‘lơ\ng hơ iă. “Đảng păng Te\h đak jei lăng ba kơtang hăm dôm bơngai đei kon pơlei yom kiơ\ trong pơgơ\r hơnơ\ng rim ‘măng pơtho tơbăt vă rim bơngai đei kon pơlei yom băt hơdăh trong bơ\ jang đơ\ng Đảng, Te\h đak. Đơ\ng riom ‘măng ho\k pơhra\m au đe sư mă băt hơdăh vă pơro# pơ rôp, pơtho khan ăn kon pơlei băt hơdăh găh trong bơ\ jang, khôi luơ\t Te\h đak lơ\m sơnăm kơnh đơ\ng no\h đ^ đăng kon pơlei jei hlo#h vao păng pơm kiơ\ ‘lơ\ng dôm trong gơlong bơ\ jang đơ\ng Te\h đak”.

Năm tru\h tơ\ tơring tơnap tap hlo\h Ea Hiu, apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lăk lơ\m khei ‘năr vă đ^ sơnăm 2020 jei [ônh [o#h trong hnam ‘lơ\ng lie\m. Trong nơnăm đei tơ iung pơjing thơ thu\r ‘lơ\ng tru\h hăm rim pơlei pơla kon kông. Đ^ đăng u\nh hnam hlôi đei u\nh hơyu\h te\h đak. Hnam trương ho\k hlôi đei ming man ‘lơ\ng lie\m. Tơdrong er^h sa tơ\ rim pơlei pơla đei tơpl^h ‘nao.

Kiơ\ Dơ no\ an^h vei lăng kon pơ lei apu\ng Krông Pach, dêh char Dak Lak, đơ\ng sơ năm 2016 – 2020, ako\m đ^ đăng jên bơ\ jang tơ drong jang tơm kơ te\h đak tơ jur tơ nuh hin kơ jăp ‘lơ\ng ‘no\h hlo\h 30,5 ti, lơ\m noh jên Trung ương hlo\h 26,4 ti, jên tơ ring tơ gu\m ăn dôm trong jang tơ jur tơ nuh hin kơ jăp tơ\ dôm xăh mơ mat tat păng mơ mat tat dêh hlo\h ‘noh 4,1 ti. Đơ\ng kơ so# jên âu, khul kơ dră pơ gơ\r păng kon pơ lei tơ\ apu\ng adrin bơ\ jang lơ trong jang, tơ drong jang pơm tơ jur tơ nuh hin kơ jăp nhen: rong rơ mo yo\ng, rong bơ be yo\ng, tơ gu\m pơm hơ to\k tơ drong choh jang xa, arih xa păng pơih xă lơ trong jang pơm tơ jur tơ nuh hin… Gơ nơm thoi noh, kơ so# unh hnam tơ nuh tơ\ apu\ng jur jo# păh lăp hlo\h 3% 1 sơ năm. Đơ\ng 2021 - 2025 apu\ng Krông Pach adrin bơ\ jang vă tơ jur kơ so# unh hnam tơ nuh jo# păh lăp rim sơ năm đơ\ng 2 - 2,5% 1 sơ năm. Đơ\ng ro\ng âu ‘no\h tơ drong pơ ma nuh hăm [ok Y Thi Niê – Pho\ Kơ dră An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông apu\ng Krông Pach găh tơ drong ‘nâu.

- Blu\ng a, ap^nh ih tơ roi ăn bôb boăl mơ\ng bro\ găh tơ drong arih xa kơ kon pơ lei kon kông tơ\ apu\ng Krông Pach lăng?

-{ok Y Thi Niê:  “Apu\ng Krông Pach j^ tơ ring đei lơ kon pơ lei bơ ngai Rađe arih xa, ‘nâu ku\m jing tơ ring đei lơ hơ dre\ch kon kông arih xa hơ dai ‘năi, đ^ đăng đei 23 hơ dre\ch ‘nho\ng o\h. Găh muk drăm, Krông Pach ku\m jing apu\ng đei [ôh mơ\n; tơ drong arih xa kơ kon pơ lei Rađe, Jarai, Mnông, Se dang, Tày, Nùng păng lơ hơ dre\ch kon kông nai tơ\ Krông Pach roi đunh roi to\k, bgơ\ jang ‘lơ\ng dôm trong jang đơ\ng Đảng, te\h đak tơ jur, hăm tơ drong tơm ‘no\h pơm hơ to\k mu\k drăm, tơ drong arih xa roi đunh roi to\k ‘lơ\ng. Unh hnam đei tơ drong arih xa pơ dro\ng, đei [ôh tơ\ apu\ng roi lơ ‘năi, mă loi unh hnam bơ ngai kon kông đei [ôh ku\m roi lơ yoa đe sư adrin jang xa, băt trong tơ mât yoa khoa ho\k ki thuơ\t lơ\m tơ drong arih xa păng bơ\ jang kiơ\ ‘lơ\ng dôm trong jang đơ\ng te\h đak tơ jur.

- {ok ăi vă gơ\h đei tơ drong arih xa nhen hrei ‘nâu, hơ dai hăm tơ drong adrin đơ\ng kon pơ lei ‘no\h dôm tơ drong tơ gu\m ăn kon pơ lei kon kông tơ\ tơ ring đei tơ le\\ch jang thoi yơ?

-{ok Y Thi Niê: “Tơ\ apu\ng Krông Pach, đ^ đăng dôm tơ drong jang tơm đơ\ng te\h đak nhen tơ drong jang 135 răt kơ pô, rơ mo, nhu\ng ie\, răt hơ dre\ch, đang kơ ‘no\h j^ tơ drong jang ‘moi kiơ\ tơ drong tơ chơ\t 2085, tơ drong jang 102, bơ ngai đei bơ ngai lui yom tơ\ tơ ring kon kông kiơ\ tơ drong tơ chơ\t 12, đang kơ ‘no\h j^ tơ drong tơ gu\m asong to\k io\k jên hăm jên kon to\ se\t, io\k jên ‘no\h vă jang xa lơ\m hnam tơ no\. Tơ drong tơ mât jên jang tơ gu\m đơ\ng te\h đak nhen tơ drong jang 135 chă pơm trong, pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao kon pơ lei đei xa yoa tôch lơ ‘năi, pơ tih gia nhen rong kơ pô, rơ mo, đơ\ng ro\ng dôm sơ năm kơ pô, rơ mo su kon. Lơ\m tơ drong jang 102 tơ le\ch jên răt hơ dre\ch [a, kơ thu\ng mong đak, man đak kuay atu\m, ku\m tôch đei yoa ăn kon pơ lei. Kon pơ lei lơ\m apu\ng tôch hơ iă tơ\ hơ năp tơ drong tơ mât jên jang đơ\ng te\h đak vă pơm tơ jur [iơ\ mơ mat tat, tơ nuh hin; Mă loi hrei ‘nâu, kon pơ lei tôch kăl đei jên vă jang xa, kăl đei pơ dui đunh [iơ\ khei ‘năr to\k io\k vă kon pơ lei rong kon tơ rong, rei pơ tăm, rong ‘me kon hơ ‘lơ\p ho\k păng jang ato\k tơ iung mu\k drăm”.

- Hơ dai hăm tơ drong tơ le\ch jên jang pơm trong, man an^h jang, jên vă jang xa, khoa ho\k ki thuơ\t vă kon pơ lei ato\k tơ iung tơ drong jang xa, mưh bơ\ juang dôm tơ drong tơ gu\m ăn kon pơ lei kon kông tơ\ tơ ring, hơ năp jang đơ\ng bơ ngai đei kon pơ lei lui yom đei tơ [ôh thoi yơ hă [ok?

-{ok Y Thi Niê: “Apu\ng Krông Pach đei 103 ‘nu bơ ngai đei kon pơ lei lui yom. Tơ\ rim pơ lei pơ la đei kră pơ lei, bơ ngai đei kon pơ lei kon kông lui yom kiơ\ tơ drong tơ chơ\t 12. Đe sư nhen thoi gơng tơ [ưh, chă roi tơ băt, pơ tho tơ [ôh trong jang đơ\ng Đảng, te\h đak ăn kon pơ lei tơ\ pơ lei pơ la vă đe sư băt hơ dăh păng jang kiơ\ vă pơ lei pơ la roi đunh roi to\k pơ dro\ng; tơ tă ăn mih ma duch nă le# mơ\ng kiơ\ nơ\r bơ ngai kơ ne#, lu bơ ngai tơ jră phă ngơ\r te\h đak. Găh noh dơ\ng, dôm bơ ngai đei bưng ai tih, đei kon pơ lei lui yom kăl đei pơ gơ\r ăn lơ ‘măng pơ tâp pơ hrăm, đei trong tơ gu\m jên đak xăng vă đe sư  bơ\ jang roi đei yoa [iơ\. Bơ ngai đei tơ pôl kon pơ lei kon kông lui yom ‘no\h j^ đe kră pơ lei hơ nơ\ng đei kon pơ lei lui kiơ\. Hơ dai hăm ‘no\h đe sư oei jing bơ ngai gơ\h pơ chôp đ^ đăng kon pơ lei rim hơ dre\ch hơ drung; arih xa đei jơ hngâm đon ‘mêm, tơ gu\m băl, đei thoi no\h bơ\n gơ\h bơ\ jang ‘lơ\ng rim tơ drong tơ\ pơ lei pơ la, man hnam ăn dôm unh hnam tơ nuh, unh hnam mơ mat tat. Kơ na dôm bơ ngai đei kon pơ lei lui yom lơ\m tơ drong arih xa kơ kon pơ lei kon kông đei hơ năp jang tôch g^t kăl tơ\ pơ lei, [ơm truh rim tơ drong”.

-{ok ăi, ‘nao âu, Khul kơ dră te\h đak đei tơ drong tơ chơ\t găh tơ le\ch jang kiơ\ tơ drong jang tơm ato\k tơ iung mu\k drăm, tơ pôl tơ\ tơ ring kon kông păng groi kông đơ\ng 2021 – 2030. Ih hăm đei nơ\r pơ ma kiơ mưh tơ le\ch tơ drong jang ‘nâu tơ\ tơ ring bơ\n ưh?

-{ok Y Thi Niê: “Khul kơ dră te\h đak, Kuo#k ho#i hlôi tơ le\ch lơ tơ drong jang ato\k tơ iung tơ\ tơ ring kon kông păng groi kông. Apu\ng Krông Pach ku\m đei nơ\r athei hăm dêh char, Trung ương tơ re\k, pơ jing tơ drong ‘lơ\ng vă pơm hơ met trong nơ năm lơ\m apu\ng, man bơ\n hơ bong, dơ nâu đak, che\ng song te\h choh jang, pơ jing dôm tơ ring jang kơ măy, chă tơ drong jang dăh mă tơ le\ch trong pơ tho tơ drong jang ăn kon pơ lei tơ\ âu, vă kon pơ lei bơ ngai Rađe păng kon pơ lei kon kông nai đei tơ drong jang, đei jên khei pơ ‘nho\ ăn tơ drong arih xa. Pơ ma atu\m lơ tơ drong jang đei chih tôch rơ đăh păng tôch đei yoa, mă lei nhôn ‘me\h pơ jing đei 1 tơ ring jang kơ măy, tơ ring pơm tơ le\ch tơ mam tơ\ âu vă chă tơ drong jang ăn kon pơ lei”.

- Lei a, bơ nê kơ ih [ok hơ!

AmaZưt hăm Dơ\ng: Tơ blơ\