VOV4.Bahnar - Lơ\m dôm sơnăm âu ki, kiơ\ đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl, lơ unh hnam mơ mat tat tơ\ xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak đei to\k io\k jên hăm jên kon to\ se\t đơ\ng te\h đak vă jang xa, te\ch mơ dro. Gơ nơm io\k yoa ‘lơ\ng jên to\k io\k âu, lơ unh hnam ưh lăp klăih đơ\ng tơ nuh đe\ch, mă oei to\k jing pơ dro\ng dơ\ng.

Năng hnam xă gơ glơng lơ\m pơ gar che\h phe pơ tăm hơ lam hăm tiu kơ unh hnam mo\ H’Nhuôl Niê hui bơ ngai băt, đunh kơ âu 5 sơ năm unh hnam mo\ j^ 1 lơ\m dôm unh hnam tơ nuh hlo\h tơ\ plei Barah, xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak. Hnam đei 3 sao te\h đơ\ng me\ [ă che\ng song, mă lei yoa ưh đei jên jang xa kơ na cho\h jang ưh kơ đei xa dôm yơ, tơ drong arih xa kơ [ăh hơ nơ\ng hơ nong.

Mo\ H'nhuôl lơ\m pơ gar che\h phe pơ tăm hơ lam hăm tiu hnam mo\

Truh sơ năm 2014, H’Nhuôl Niê đei Khul dro\ kăn xăh pơ dơ\ng anăn ăn to\k io\k 10 triu hlak jên đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl. Đơ\ng kơ so# jên âu, mo\ răt jrăng tiu păng tơ đăh tiu vih pơ tăm. Mong măi dar de\h kiơ\ khei ‘năr, unh hnam mo\ ưh lăp đei jên răt bơ\n pho\ng đe\ch mă oei răt thim te\h hai, păng pơih xă trong pơ tăm che\h phe hơ lam lơ\m pơ gar tiu.

Truh dang ei, unh hnam mo\ đei hlo\h 1,2 ha tiu pơ tăm hơ lam hăm che\h phe; 500 tơ nơm ‘long cao su; 5 sao te\h thuê vă pơ tăm che\h phe păng 1 ha [um, vă je# 1 ha điêu. Hăm io\k yoa jo# păh lăp đơ\ng 150 triu 1 sơ năm, unh hnam mo\ H’Nhuôl Niê hlôi đei măh mai phe xa, [a so\ng, mong jên pơm hnam, răt tơ mam pơ yoa ăn cho\h jang xa păng arih xa nhen bơ\n kơ măy [ôm đak, gre cho\h, gre hon đa, tivi, đei jên vă rong ‘me kon hơ ‘lơ\p ho\k chư…

“Adrol kơ to\k io\k jên đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl, hnam nhôn kơ đei yă kiơ hloi. Gơ nơm dôm sao te\h đơ\ng yă [ok che\ng song, gơ nơm jên đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl vă pơ tăm tiu, pơ tăm che\h phe, jang xa dar de\h, mong răk kon jên vă răt dơ\ng te\h, pơ tăm thim che\h phe, cao su. Dang ei đ^ da [iơ\ mơ mat tat bơih. Sơ năm truh hnam nhôn vă to\k io\k dơ\ng jên răt rơ mo, răt hơ đăh tiu pơ tăm thim, vă roi to\k [iơ\, arih xa hiôk hian [iơ\.”

Hăm 8 triu hlak đơ\ng me\ [ă ‘măn ăn, klo kăn mo\ H’Bot Niê, tơ\ plei Sah, xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar lăp măh pơm hnam pơ gia păng pơih kuan ie\ te\ch tơ mam lơ\m pơ lei đe\ch. Mă lei, yoa jên jang kơ đei, kơ na jên đơ\ng kuan ie\ âu ưh ke\ rong ‘me klo kăn păng 2 ‘nu kon mo\. Tơ drong arih xa lơ\m hnam chă pơ pơ\ hơ nơ\ng. Truh sơ năm 2014, đơ\ng kơ so# 20 triu hlak yoa Khul dro\ kăn xăh pơ dơ\ng anăn to\k io\k đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl, klo kăn mo\ chă mơng dơ\ng jên kơ tum kơ to\ng, ‘nho\ng o\h vă pơihg an^h te\ch chuơh, tơ mam ming man.

Mo\ H'Bot Niê (hru\k ao găm) roi tơ [ôh ăn bơ ngai truh răt tơ mam

Truh dang ei, mo\ H’Bot đei 2 an^h te\ch mơ dro tơmam ming man tơ\ xăh Ea Tul, đei io\k yoa dang 600 triu hlak jên 1 sơ năm. Lăng dơ\ng hnam kơ dih dang ei, mo\ H’Bot akhan, jên đơ\ng an^h mong jên tơ gu\m tơ pôl ‘no\h j^ jơ hngâm pran pơm tơ plih tơ drong arih xa hnam mo\:

“Khul dro\ kăn asong to\k io\k 20 triu, mă lei inh chă pơih dơ\ng an^h te\ch tơ mam ming man. Đơ\ng te\ch tơ mam ming man ‘no\h inh [ôh đei xa roi lơ, inh pơih xă dơ\ng, 1 sơ năm to\ se\t to\ se\t, mong măi kon jên. Dang ei mih ma duch nă pơm hnam mưh ưh kơ đei jên ‘no\h inh asong đe sư hre, hơ tuch sơ năm kơnh đe sư kla.”

Gơ nơm io\k yoa ‘lơ\ng kơ so# jên đei to\k io\k đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl, mă unh hnam mo\ H’Nhuôl Niê, H’Bot Niê gơ\h tơ plih đei tơ drong arih. Kiơ\ mo\ H’Wôn Niê, Kơ dră vei lăng Khul dro\ kăn xăh Ea Tul, apu\ng Cư Mgar, dêh char Dak Lak, truh dang ei lơ\m Khul dro\ kăn xăh io\k pơ dơ\ng anăn ăn hlo\h 300 ‘nu bơngai jang to\k io\k jên, hăm kơ so# jên hlo\h 7 ti. Kiơ\ đơ\ng chă hơ len năng, rim mo\ o\h io\k yoa jên tro\ hăm tơ drong jang păng đei yoa ngăl. Mo\ H’Wôn Niê ăn tơ băt:

“Ba hơ nơ\ng pơ jing trong jang vă rim khei bơ\n chă jur tơ\ pơ lei pơ la vă gơ\h băt hơ dăh đe sư io\k yoa jên thoi yơ. Pơ tih gia đe sư akhan, đe sư to\k io\k vă jang che\h phe ‘no\h ba jur lăng pơ gar che\h phe đe vei rong thoi yơ. Tơ dăh đe sư ‘me\h băt ki thuơ\t jang, Khul jang hơ doi hăm An^h pơ tru\t cho\h jang xa, Khul kon pơ lei jang chu\n mir pơih lăm pơ tho, krao dôm bơ ngai ‘me\h ho\k năm ho\k. Khul [ôh jang tôch đei yoa.”

Sơ năm 2017, jên to\k io\k đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m ăn tơ pôl dêh char Dak Lak hlôi pơ jing tơ drong ‘lơ\ng ăn hlo\h 52.500 unh hnam kon pơ lei đei jên vă jang xa, te\ch mơ dro, rong kon tơ rong, tơ gu\m ăn rơ bâu unh hnam man an^h mong đak păng vei rơ go\h cham char. Rơ bâu ‘nu ho\k tro, sinh viên đei tơ drong arih xa mơ mat tat sơ đơ\ng jơ hngâm ho\k pơ hrăm. Kơ so# jên to\k io\k âu vang tơ gop tơ gu\m ăn vă je# 14.000 unh hnam klăih đơ\ng tơ nuh; hlo\h 11.000 unh hnam klăih đơ\ng vă je# tơnuh. Truh đ^ ‘năr 31-5-2018 ako\m đ^ đăng kơ so# jên asong to\k io\k đei 4.115 ti, to\k 3.65%. Lơ\m 6 khei hơ tuch sơ năm, An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl dêh char Dak Lak athei hơ to\k dơ\ng hlo\h 6%. Vă jang tro\ tơ drong hơ găt đei tơ le\ch, tơ\ hơ năp kơnh, An^h mong jên tơ gu\m ăn tơ pôl dêh char Dak Lak vă hơ to\k tơ drong tơ roi tơ băt, ku\m nhen đei trong pơm hla ar to\k io\k [ônh vă kon pơ lei tơ tom to\k io\k jên.

{ok Nguyễn Tử Ân, Kơ dră che\p kơ\l An^h mong jên tơ gu\m tơ pôl dêh char Dak Lak ăn tơ băt: “Tơ\ hơ năp kơnh, nhôn hơ to\k trong jang, pơ jao jên ăn rim tơ ring. Nhôn vă jang hơ doi kơ jăp hăm dôm khul tơ pôl vă tơ le\ch trong asong to\k io\k jên âu. Lơ\m tơ drong jang hơ doi âu, tơ drong mă 1 ‘no\h athei vang tơ roi tơ băt vă kon pơ lei tam mă đei to\k io\k jên băt, năm pơm hla ar to\k io\k jên. Mă 2 ‘no\h vă rim khul tơ pôl hôp rơih tro\ bơ ngai kăl tơ gu\m vă tơ le\ch jên tơ tom lơ\m pơ yan jang.”

Kơ so# jên to\k io\k đơ\ng An^h mong jên tơ gu\m ăn tơ tơ pôl ưh lăp tưk tơ iung jơ hngâm ăn kon pơ lei kon kông to\k klăih đơ\ng tơ nuh hin đe\ch mă oei vang tơ gop pơm tơ plih đei đon tơ che\ng, trong jang xa ‘nao ăn kon pơ lei dơ\ng.

Nam Trang: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\