VOV4.Bahnar - Đơ̆ng rŏng 12 sơ năm chang gô, đơ̆ng khei 3 sơ năm ‘nâu, kon pơ lei tơ̆ xăh Cư San, apŭng M’Đrăk, dâh char Dak Lak, tơ lĕch jang tơ drong ạng pơm dơ nâu đak 4.400 ti hlak jên Krông Pách thượng, tŏk bŏk đei pôk rĭ năm oei tơ̆ tơ ring oei hle tơ̆ xăh Cư Elang, apŭng Ea Kar. Pơ đĭ khŭl jang chinh trĭ tơ ring hlôi akŏm bơ ngai jang, tơ mam, iŏk yua 1 trong ‘lơ̆ng hloh rim trong jang tơ gŭm đơ̆ng teh đak vă tơ gŭm kon pơ lei tơ tĕnh sơ đơ̆ng tơ drong arih sa tơ̆ hơ nih ‘nao plơ̆ng.

Hloh 1 khei kơ âu, Hơ nih oei hle tơ̆ thôn 1 xăh Cư Elang, apŭng Ea Kar, dêh char Dak Lak, nhen 1 tơ drong jang tih, ƀơ̆t rim năr ‘noh đei dơ̆ng dôm hnam ‘nao pơm tơ iung. ‘Nâu jĭ hơ nih oei hle kơ sô̆ 1 ‘măn kơ dôm ŭnh hnam pôk rĭ đơ̆ng tơ ring dơ nâu đak Krông Pách thượng, găh xăh Cư San, apŭng M’Drăk. Kiơ̆ hơ pơi ‘meh đơ̆ng kon pơ lei, tơ plih yua kơ man lơ kơ loăi hnam oei hle, teh đak tơ gŭm, kon pơ lei pôk rĭ pơ đĭ hnam oei, mŭk drăm đơ̆ng hơ nih so năm pơm tơ̆ hơ nih oei hle. 1 lơ̆m dôm ŭnh hnam mă blŭng năm oei tơ̆ âu, Ma Văn Cường, tơ băt mă đơ̆ng oei đei dôm tơ drong mơ mat tat, mă lei đei tơ drong tơ gŭm đơ̆ng khŭl kơ dră, grŭp tơ pôl lơ̆m tơ ring, tơ drong arih sa kơ ŭnh hnam sư hlôi ƀrư̆ ƀrư̆ sơ đơ̆ng, păng ư̆h pă bơ ngơ̆t tơ tăm kơ đak lơ̆p bơ̆ih:

 “Ĭnh oei tơ̆ âu đei vă jê̆ 4 sơ năm bơ̆ih. Tơ̆ tơ ring ‘nâu ‘noh kŭm gơ̆h sơ đơ̆ng bơ̆ih, dang ei kŭm hoei hiôk bơ̆ih”.

Hơ nih oei hle kơ sô̆ 1 oei kơ tă hloi ƀơ̆t anih kơ drơ̆m xăh Cư Elang, pơ kă 1 tơ drong arih sa ‘lơ̆ng hơ iă ăn kơ kon pơ lei pôk rĭ đơ̆ng tơ ring dơ nâu đak Krông Pách thượng

            Hăm ŭnh hnam Lều Văn Sùng, ‘nao năm oei tơ̆ hơ nih oei hle cư thôn 1 xăh Cư Elang, hnam tơ̆r nhen đei tơ plih ao ‘nao, ƀrach hơ dăh tơ̆ hơ la tŏ. Sư tơ roi:  

 “Ƀơ̆t blŭng ‘noh kŭm ƀôh bơ ngơ̆t mă lei oei tơ̆ âu ‘noh ƀôh trong nơ năm kŭm đei bơ̆ih, ŭnh điên, đak yă kiơ kŭm đei tôm tĕch, kang ƀô̆ đe sư kŭm bơ ngơ̆t tôch kơ lơ, ‘noh ĭnh kŭm hlôi sơ đơ̆ng. Dang ei lăp kăl pơ jang chŭn dơ̆ng păng ĭnh lui ‘noh tơ dăh hơ drin ‘noh tơ drong arih sa đơ̆ng rŏng âu kơnh gô tôch kơ ‘lơ̆ng.”

Lơ̆m ‘măng pôk rĭ blŭng a, hlôi đei 44 ŭnh hnam hăm 207 ‘nu bơ ngai đơ̆ng Cư San năm oei tơ̆ hơ nih oei hle kơ sô̆ 1. Tơ̆ âu, rim ŭnh hnam đei asong 400 m² teh oei păng vă jê̆ 1 hek tar teh chŏh jang sa vă tơ tĕnh sơ đơ̆ng tơ drong arih sa. Dang ei rim khŭl jang kơ pal kơ 2 apŭng M’Drăk păng Ea Kar tŏk bŏk hơ nơ̆ng bơ̆ jang kiơ̆ ‘măng mă 1, pôk rĭ kon pơ lei lĕch đơ̆ng tơ ring dơ nâu đak Krông Pách thượng. Tơ chĕng hơ drol lơ̆m 1 khei dơ̆ng, hơ nih oei hle tơ̆ Cư Elang gô đei tơ ƀĕnh hăm kơ sô̆ 230 ŭnh hnam, tă kơ bơ ngai Mông ngăl. Ƀok Trần Văn Thanh, Kơ dră chĕp kơ̆l anih vei lăng kon pơ lei xăh Cư Elang, apŭng Ea Kar, tơ băt:

 “Rim anih jang đei ƀơm truh tơ̆ M’Drăk păng Ea Kar nhôn hlôi jang hơ dai hăm băl tôch kơ kơ ‘lơ̆ng, pơ đĭ găh hơ nih năm kŭm nhen hơ nih truh. Đơ̆ng trong jang kăl, trong tơ lĕch jang đơ̆ng Anih vei lăng kon pơ lei apŭng ‘noh nhôn hlôi bơ̆ jang kiơ̆ hơ vơn rim khŭl linh kon pơ lei vei lăng kơ dih, khŭl hơ druh tơ dăm păng rim khŭl grŭp kơ xăh, jang hơ dai hăm rim khŭl linh kơ apŭng dar deh pôk rĭ păng tơ gŭm kon pơ lei pơm hnam oei, đang kơ ‘noh vei sơ đơ̆ng dôm tơ drong ‘meh vă kăl nhen đak rơ goh, ŭnh điên, vă pơm liơ mưh kon pơ lei truh tơ̆ anih oei ‘nao athei vei sơ đơ̆ng đei tơ drong arih sa.”

Unh điên, đak chô̆ truh tơ̆ rim hnam gô bơ ngai oei hle

            Kiơ̆ kơ ƀok Lê Đình Chiến, Phŏ Kơ dră Anih vei lăng kon pơ lei apŭng Ea Kar, vă tơ gŭm kon pơ lei tơ tĕnh oei sa 1 dơ nơ̆ng jang sa dơ̆ng 1  ƀôt tơ̆ Cư Elang, apŭng hlôi hơ vơn khŭl linh đơ̆ng pơ đĭ 16 xăh thị trấn pơ lơh băl năm tơ gŭm kon pơ lei. Rim trong jang tơ gŭm đơ̆ng teh đak kŭm đei tơ mơ̆t yua 1 trong ‘lơ̆ng hloh hiôk hloh hăm kon pơ lei:

 “Nhôn pơ jing grŭp bơ̆ jang  vă hơ met pơ ‘lơ̆ng dôm tơ drong đei ƀôh, vei sơ đơ̆ng tơ pôl, ŭnh điên, đak, pơ tho pơ hrăm. Mưh kon pơ lei truh mă jĭ pơ lŏ ‘noh athei pơ vih pơ văn hloi, đei hô̆ khâu tam mă kăt tơ plih, mă lei oei athei bơ ngơ̆t ăn kon pơ lei hơ drol. Hŏk tro mă năm kiơ̆ mĕ ƀă truh ‘noh anih vei lăng găh pơ tho pơ hrăm păng rim hnam trưng athei hơ met ăn kơ đe oh mơ̆t hŏk hơ drol, oei hla ar ‘noh gô kăt gơih đơ̆ng rŏng”.

Dôm hnam hlôi đei chô̆ ŭnh điên

              Kiơ̆ trong tơ lĕch jang, truh khei 7 kơnh, dêh char Dak Lak gô athei jang đang tơ drong pôk rĭ hloh 700 ŭnh hnam kon pơ lei lĕch đơ̆ng tơ ring dơ nâu đak Krông Pách thượng. Dang ei tơ drong jang hrŭ ‘mong, iŏk teh păng pôk rĭ kon pơ lei oei tơ̆ hơ nih oei hle hlôi đei tơ mơ̆t yua 1 trong ‘lơ̆ng hloh rim trong jang tơ gŭm đơ̆ng teh đak, kŭm nhen tơ drong tơ gŭm pơ đĭ găh bơ ngai jang, mŭk drăm đơ̆ng đĭ đăng khŭl jang chinh trĭ tơ̆ tơ ring. Hlôi đei dôm tơ drong đei ƀôh ƀơ̆t hơ nih oei hle kơ sô̆ 1 vă jê̆ ƀĕnh, hơ nih oei hle kơ sô̆ 2 oei tŏk bŏk jang pơ keh. Mă lei hăm tơ drong hơ drin đơ̆ng pơ đĭ khŭl jang chinh trĭ păng tơ drong drơ̆ng lăp đơ̆ng kon pơ lei, dôm hơ nih tơ goăt tŏk bŏk đei lang hơ met. Đơ̆ng rŏng 12 sơ năm chang gô, kon pơ lei tơ̆ tơ ring dơ nâu đak Krông Pách thượng hlôi pơ tơm năm tơ̆ 1 tơ drong arih sa ‘nao ‘lơ̆ng hơ iă hloh.

Minh Huệ: Chih

Thuem: Tơ blơ̆