VOV4.Bahnar - Tơ\ thị xã Gia Nghĩa, an^h vei lăng kon pơ lei de#h char Dak Nông ‘nao pơ gơ\r hop ako\p “ Tơ goăt jang hơ dai, tơ gu\m dro\ kăn kon kông hơ to\k tơ iung mu\k drăm tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k đơ\ng tơ drong jang kach mang kơ măy kơ mo\k 4.0 lơ\m tơ ring Dak Nông sơ năm 2019” yua đơ\ng an^h jang hơ to\k tơ iung Liên hợp quốc (krao kơ đe\h ‘no\h UNDP) tơ gu\m. ‘Nâu j^ tơ drong jang pơ jing tơ drong hiôk ‘nao ăn kon pơ lei kon kông Dak Nông gơ\h băt hăm kơ măy kơ mo\k kơ so#, mơ\t hơ dai hăm tơ drong hơ to\k tơ iung tơ pôl, hơ drin klăih đơ\ng dơ nu\h hin: 

Kiơ\ tơ roi tơ băt tơ\ hop ako\m, tơ\ de#h char Dak Nông, bơ ngai kon kông đei 34%. Jang sa, ar^h sa găh lơ đơ\ng kon pơ lei ‘no\h j^ rim tơ drong jang cho\h jang sa hăm io\k yua to\ se\t, pơ mơ\ng lơ\m to\ ‘mi kial. Khei ‘năr âu ki kiơ\ đơ\ng 1,2 tơ drong jang joăt joe kơ bơ ngai kon kông hlôi đei tơ iung ming mă lei tam mă pơm đei io\k yua sơ đơ\ng. Vang tru\h hop ako\m, mo\ H’Bình, kơ dră gru\p jang hơ dai tanh brai vai khăn Đăk Nia, thị xã Gia Nghĩa, tơ băt, mơ mat tat t^h hlo\h đơ\ng gru\p jang hơ dai hrei ‘nâu ‘no\h j^ tam mă đei an^h te\ch mơ dro sơ đơ\ng păng mo\ o\h tam mă băt tơ roi tơ [o#h tơ mam kiơ\ mạng internet: “ M^nh khei jo# păh lăp rim mo\ o\h tanh đei 5 blăh, te\ch ăn an^h te\ch mơ dro 1 blăh ku\m đei 1 triệu 700 rơ bâu hlak jên. Dang ei ‘me\h vă ‘no\h j^ đei te\ch tơ mam mă sơ đơ\ng vă mo\ o\h sơ đơ\ng tơ drong jang. Đơ\ng ro\ng âu kơnh ku\m ‘me\h đei ho\k pơ hrăm trong te\ch tơ mam lơ\m mạng. Tơ drong jang tanh brai vai khăn ‘no\h j^ tơ drong jang đơ\ng yă [ok bơ\n sơ\, dang ei kon sâu ku\m ‘me\h ho\k pơ hrăm, vă pơ yua ăn tơ mang lăng hai, đei tơ moi năm lăng hai kơ na nhôn ‘me\h tơ roi tơ [o#h tơ mam đơ\ng nhôn”.

Hop ako\m hlôi tơ roi tơ băt Tơ drong jang “ Tơ gu\m dro\ kăn kon kông hơ to\k tơ iung mu\k drăm gơ nang đơ\ng tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k đơ\ng tơ drong jang kach mạng 4.0 lơ\m de#h char”; pơ ma dơ nu\h găh Trong jang tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k kơ tơ\ng ang lơ\m kơ jă cho\h jang sa păng tơ mam đơ\ng kon pơ lei kon kông, tơ goăt ki thuơ\t “ Rim tơ drong kăl 4.0 ku\m hăm kon pơ lei kon kông pơ tru\t gơ\h te\ch lơ\m an^h te\ch mơ dro, jang kiơ\ hơ gei tơ jur dơ nu\h hin”. Tru\h âu kơnh, tơ drong jang gô tơ gu\m păng pơm tơ drong hiôk ăn kơ 450 dro\ kăn kon kông tơ\ Dak Nông gơ\h pơ\ih să kơ d^h hơ to\k tơ iung pơm tơ le\ch te\ch mơ dro sa. Kiơ\ kơ [ok Ngô Trường Thi, Chánh Văn phòng vei lăng te\h đak găh tơ jur dơ nu\h hin – An^h tơm vei lăng găh tơ drong jang, linh j^ rơ ka păng tơ pôl, tơ goăt rim gru\p jang pơm tơ le\ch hăm bơ ngai răt yua hăm dôm kơ măy kơ mo\k hơ gei ‘no\h ‘me\h vă kăl vă hơ to\k ‘lơ\ng io\k yua mu\k drăm ăn kon pơ lei kon kông: “ Lơ\m khei ‘năr mu\k drăm te\ch mơ dro ‘no\h rim bơ ngai jang hơ dro# gô ư\h kơ jang đei, yua kơ tơ mam ‘me\h pơm đei an^h te\ch mơ dro sa ‘no\h athei vei sơ đơ\ng kơ so# tơ mam, ‘lơ\ng, tơ dăh ư\h kơ đei tơ drong jang hơ dai đơ\ng rim khu\l gru\p tơ pôl ‘no\h gô ư\h kơ đei lai yơ gơ\h jang đei. Ư|h khan lăp tơ drong bơ\n tơ gu\m ăn khu\l gru\p pơm liơ vă pơm đei tơ mam đơ\ng kơ d^h đei băt hơ dăh an^h pơm tơ le\ch, đei pơm hla ar, đei jang kơ d^h vă hơ nhăk tơ mam sa rơ go\h, dăh mă rim siêu thị tơ mam sa rơ go\h mă athei tơ gu\m đe sư đei vang jang hơ dai ‘moi kiơ\ tơ mam mơ dro sa lơ\m điên tư, ‘no\h j^ tơ drong nhôn ‘me\h vă.”

Yă Tôn Thị Ngọc Hạnh, Pho\ kơ dră an^h vei lăng kon pơ lei de#h char Dak Nông, akhan, tơ goăt jang hơ dai, tơ gu\m dro\ kăn kon kông hơ to\k tơ iung mu\k drăm tơ mơ\t yua kơ măy kơ mo\k đơ\ng tơ drong jang kach mang kơ măy kơ mo\k 4.0 lơ\m de#h char Dak Nông j^ trong năm ‘lơ\ng, tơ tom, mă lei mơ mat tat tôch kơ lơ. De#h char gô ako\m pơ đ^ khu\l jang ch^nh tr^ vang jang kiơ\ tơ drong jang âu: “ Nhôn tơ che\ng akhan ‘nâu j^ 1 long nol t^h kơ de#h char, yua thoi no\h gô jing tơ drong hơ drin đơ\ng đ^ đăng rim kơ dră, rim an^h jang vă đei dôm trong pơ tho mă hơ dăh păng dôm hơ yak năm mă kơ jăp kiơ\ rim tơ drong tơm nhen sut ư\h kơ gơ\h chư, pơ jing tơ drong gơ\h băt, cho# mạng… vă khan đei lơ tơ drong jang hơ dăh jang dăr de\h. &nh tơ che\ng akhan đei năm ‘no\h gô tru\h, nhôn gô đei dôm tơ che\ng hơ len, dôm trong jang tơ gu\m pơm liơ tơ je#, [ônh kơ hlo#h  hlo\h, đa yua hlo\h ăn kơ dro\ kăn kon kông lơ\m de#h char Dak Nông”.

Hăm tơ drong tơ gu\m đơ\ng UNDP, đơ\ng ro\ng Bắc Kạn, Dak Nông j^ de#h char mă 2 đei rơ\ih jang kiơ\ tơ drong jang âu. Tơ drong jang gô pơ tru\t hơ năp jang, tơ goăt rim khu\l dro\ kăn kon kông hăm rim khu\l jang te\ch mơ dro, rim bơ ngai tơ mơ\t jên jang, rim bơ ngai chă hơ len lăng trong jang tơ gu\m păng rim bơ ngai jang mơ dro sa, vă vang jang hơ dai păng hơ to\k tơ iung. Hăm tơ drong tơm đơ\ng tơ drong jang, ‘nâu tơ pă jing tơ drong hiôk ăn kơ dro\ kăn kon kông gơ\h chă pơ\ih să kơ d^h hơ to\k tơ iung jang sa, te\ch mơ dro  păng pơ kă đei dôm hơ yak năm ‘lơ\ng lơ\m tơ jur dơ nu\h hin lơ trong, hơ to\k tơ iung mu\k drăm.  

            Hoàng Qui: Ch^h

          Thuem: Tơ blơ\