VOV4.Bahnar - Đơ\ng 2016-2020, truh hơ tuch sơ năm 2018, kơ so# unh hnam tơ nuh lơ\m t/đ oei đei dang 6% (jur 1 truh 1,3% pơ têng hăm sơ năm 2017), hlôi đei 8 apu\ng klăih đơ\ng tơ nuh hin lơ\m kơ so# 64 apu\ng tơ nuh kiơ\ tơ drong Tơ chơ\t 30a; 14 apu\ng đei xa yoa Tơ drong tơ chơ\t 30a to\k klăih đơ\ng mơ mat tat. Mă lei tơ drong plo\h ple\ch băl găh pơ dro\ng hăm tơ nuh, kơ so# unh hnam tơ nuh tơ\ dôm tơ ring groi kông, tơ ring kon kông oei lơ lơ đe\ch.

Bơ\ jang Tơ drong jang tơm kơ te\h đak găh tơ jur tơ nuh hin kơ jăp ‘lơ\ng đơ\ng 2016-2020, Kuo#k ho#i hlôi tơ le\ch truh 48.397 ti hlak jên vă ako\m jơ hngâm ăn dôm tơ ring tơ nuh kiơ\ 5 tơ drong jang đei: Tơ drong jang 30a; Tơ drong jang 135; Tơ drong tơ gu\m ato\k tơ iung choh jang xa, tơ le\ch lơ tơ drong jang, pơih xă trong jang tơ jur tơ nuh hin; Tơ drong jang tơ roi tơ băt; Tơ drong jang hơ to\k đon hlôh vao păng dăr lăng, vă tơ jur [iơ\ tơ drong plo\h ple\ch băl đơ\ng pơ dro\ng hăm tơ nuh kơ plăh dôm tơ ring, pơm hơ to\k tơ drong arih xa ăn kon pơ lei tơ\ tơ ring mơ mat tat.

Lơ\m tơ drong pơ gơ\r jang kiơ\, hlôi đei lơ tơ ring, unh hnam chă đei trong jang lăp ‘lơ\ng, tơ iung tơ drong pran đơ\ng tơ ring, tơ plih ‘long pơ tăm, tơ ge\ch io\k jên jang đơ\ng te\h đak păng tưk tơ iung jơ hngâm pran đơ\ng kon pơ lei, hơ to\k đon adrin jang to\k đơ\ng bơ ngai tơ nuh, tơ drong vang tơ gu\m đơ\ng tơ pôl, pơ jing tơ drong ‘lơ\ng vă gơ\h klaih đơ\ng tơ nuh hin kơ jăp đunh. Mă lei, 1 lơ\m dôm tơ drong ưh kơ lăp đơ\ng tơ drong tơ gu\m tơ jur tơ nuh hin hrei ‘nâu ‘no\h j^ dăr lăng tam mă kơ jăp, plo\h ple\ch băl đơ\ng pơ dro\ng hăm tơ nuh kơ plăh dôm tơ ring, gru\p kon pơ lei oei xa tam mă ke\ găn, mă loi j^ tơ\ tơ ring groi kông găh Tu păng Tây Nguyên; kơ so# bơ ngai tơ nuh hin hơ lơ\k dơ\ng oei đei truh 5,1% 1 sơnăm, lơ unh hnam tơ nuh ‘nao đei dơ\ng, kơ so# unh hnam tơ nuh tơ\ dôm apu\ng tơ nuh, xăh mơ mat tat dêh hlo\h, tơ ring kon kông oei oei lơ, hăm hlo\h 50%, đei tơ ring đơ\ng 60-70%.

{ok Võ Văn Bảy, Kơ dră che\p kơ\l an^h jang, Chănh Văn phong pơ gơ\r tơ drong jang 135, An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông ăn tơ băt, unh hnam tơ nuh tơ\ tơ ring kon kông nhen vă to\k, hơ tuch sơ năm 2018, kơ so# âu ro\ năng to\k đơ\ng 52% truh 57%. Tơ drong ưh kơ lăp, plo\h ple\ch băl đơ\ng dôm tơ ring đei [ôh lơ, mă loi hăm kon pơ lei kon kông ‘no\h rơ đăh hlo\h.

 “’Nâu j^ 1 lơ\m dôm tơ drong mă rim an^h jang kơ pal tôch tơ tăm, mă loi j^ găh An^h vei lăng hơ dre\ch kon kông. Tơ jur tơ nuh hin atu\m lơ\m te\h đak ‘no\h j^ tơ drong jơ nei tih, mă lei tơ tă ako\m lơ tơ\ tơ ring kon kông. Yoa thoi no\h, tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin athei đei trong jang mă ‘lơ\ng, tơ plih ‘nao mă lăp vă gơ\h truh hăm ring tơ ring pha ra băl. Kơ lih yoa, Tơ drong jang 135 j^ 1 lơ\m dôm tơ drong jang tih kơ Đảng păng te\h đak, kơ dâu kiơ\ trong jang atu\m, tơ mât jên jang lei lăi băl, xăh tơ nap tap dêh hlo\h tơ\ tơ ring Tây Nam Bộ ku\m nhen xăh mơ mat tat dêh hlo\h kơ tơ ring Mường Tè (Lai Châu), dôm dêh char Tây Nguyên.”

Lơ\m đ^ đăng kơ so# jên pơ yoa ăn tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin, kơ so# ‘măn ăn tơ ring groi kông kơ kon pơ lei kon kông đei hlo\h 80%, dôm tơ drong tơ gu\m ‘măn ăn tơ ring âu tôch lơ. Lei, yoa kiơ kơ so# unh hnam kon kông tơ nuh roi đunh roi to\k? Kiơ\ [ok Ngô Trường Thi, Chănh Văn phong An^h jang kơ te\h đak găh tơ jur tơ nuh hin (An^h tơm vei lăng tơ drong jang xa, linh j^ rơ ka păng tơ pôl), kơ lih yoa unh hnam tơ nuh lơ dêh hnang. Mă đơ\ng đei lơ tơ drong tơ gu\m ăn tơ ring âu bơih ră mă lei athei đei jơ năr jang dơ\ng ‘mơ\i:

“Hrei ‘nâu bơ\n ‘nao đei 8 apu\ng klăih đơ\ng tơ nuh lơ\m kơ so# 64 apu\ng tơ nuh kiơ\ tơ drong Tơ chơ\t 30a, păng 14 apu\ng ưh pă đei xa yoa tơ drong tơ gu\m đơ\ng Tơ drong tơ chơ\t 30a bơih. Rim sơ năm nhôn chă hơ len năng hla ar chih tơ roi đơ\ng Khul kơ dră te\h đak. Đơ\ng ro\ng 12 sơ năm bơ\ jang păng lăng kiơ\ tơ drong đei tơ\ yăn âu tơ\ lơ apu\ng, nhôn akhan, tơ drong tơm truh sơ năm 2020 đei 50% kơ so# apu\ng tơ nuh le\ch đơ\ng apu\ng 30a ro\ năng gô jang đei mơ\n. Mă lei, tơ\ dôm apu\ng mơ mat tat dêh hlo\h, bơ\n athei hơ nơ\ng tơ mât jên jang, pơ tih gia nhen apu\ng Mường Lát (Thanh Hóa), apu\ng Bác Ái (Ninh Thuận)…”

Sơ năm 2018, An^h vei lăng dôm tơ drong lơ\m tơ pôl kơ Kuo#k ho#i hlôi dăr hơ len năng tơ drong jang tơ gu\m tơ jur tơ nuh hin kơ jăp kiơ\ tơ drong tơ chơ\t 76 đơ\ng Kuo#k ho#i, hơ len năng tôch rơ đăh tơ drong jang to\k, tơ plih ‘nao ‘lơ\ng đơ\ng tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin. Kơ so# unh hnam tơ nuh kiơ tơ drong hơ găt tơ nuh lơ pang jur hơ la kơ 6%. {ok Bùi Sỹ Lợi, Pho\ Kơ dră An^h vei lăng dôm tơ drong lơ\m tơ pôl kơ Kuo#k ho#i ăn tơ băt, sơ năm 2019 vă pơ gơ\r jang dăr hơ len mă ‘lơ\ng hlo\h dơ\ng găh tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin kơ kon pơ lei kon kông tơ\ tơ ring ataih yaih păng tơ ring sơ lam, achon đak dơ s^. Kiơ\ rim khei ‘năr pha ra băl, tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin đei lơ tơ drong tơ plih, đơ\ng sut pơ đ^ pơ ngot tơ jur tơ nuh hin jing bơ\ jang tơ jur tơ nuh hin kơ jăp, ako\m sek tơ lang ke\h tơ drong tơ nuh. Yoa thoi no\h, roi đunh, tơ drong jang tơ jur tơ nuh hin roi mơ mat.

{ok Bùi Sỹ Lợi ăn tơ băt: “Truh dang ei An^h che\p kơ\l pơ gơ\r Kuo#k ho#i hlôi pơ jing khul dăr hơ len păng hlôi chih đang tơ drong jang păng an^h vă bơ\n pơ gơ\r dăr hơ len io\k đơ\ng dôm khei blu\ng sơ năm 2019 păng tơ drong tơm ‘măng mă âu ‘no\h bơ\n athei hơ len mă tôm, đ^ đăng rim tơ drong tơ gu\m đơ\ng bơ\n hlôi bơ\ jang pơ yoa ăn tơ drong tơ jur tơ nuh hăm kon pơ lei kon kông, tơ ring ataih yăih păng tơ ring sơ lam, achon đak dơ s^ vă bơ\n gơ\h [ôh, tơ drong tơ gu\m yơ oei ‘lơ\ng athei yoa dơ\ng, tơ drong tơ gu\m yơ athei hu\t le#, tơ drong tơ gu\m yơ athei chih hơ met ming. Bơ\n gơ\h [ôh tơ pă tơ\ yăn âu tôch hơ iă ‘no\h j^ dôm xăh, apu\ng tơ nuh hrei ‘nâu đ^ jing tơ ring tơ rang ‘nao, apu\ng ‘nao kơ na bơ\n athei tơ iung, pơih xă sư ‘no\h ku\m jing tơ drong tơm đơ\ng dăr hơ len ‘măng mă âu”.

Tơ drong jang tơm kơ te\h đak tơ jur tơ nuh hin kơ jăp ‘lơ\ng đơ\ng 2016-2020 hlôi yak truh to\k bo\k trong bơih. Lơ\m 2 sơ năm âu ki, dôm tơ drong ‘lơ\ng păng tơ drong tam mă ‘lơ\ng hlôi [ôh tôch rơ đăh. Tôch hmă\ng lơ\m dôm sơ năm oei đei dơ\ng, tơ drong tơm tơ jur tơ nuh hin gô io\k đei jơ nei ‘lơ\ng nhen tơ drong ‘me\h vă, lơ\m no\h kăl hơ met ming tơ drong tơ gu\m tơ jur tơ nuh hin ăn tơ ring kon kông vă pơm thoi yơ gơ\h tơ jur đei tơ nuh hin hre\nh păng kơ jăp.

Kim Thanh: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\