VOV4.Bahnar – Tơdrong kon kông păng tơdrong jang kon kông hơnơ̆ng jing kăp gĭt lơ̆m tơdrong jang tơ iung pơjing păng vei lăng teh đak. Dôm xơnăm kơ âu, gơnơm đei jên axong jang đơ̆ng Teh đak, rim anih jang mŭk drăm, jơnŭm jang tơpôl păng tơ 'ngla bơngai jang, um ai tơring pơxĕl, mă kăl noh tơring kon pơlei kon kông hlôi tơplih ƀôh hơdăh. Dôm jăl trong keh đang hlôi tơroh hiôk hian ăn dôm pơlei pơla tĕch tơlĕch tơmam drăm hơtŏk tơ iung hloh. Mă lei, pơtêng hăm dôm tơring nai, tơring kon pơlei kon kông duh oei tơjruh găh tơdrong kăl hloh, atŭm hăm trong nơnăm tơnap tap noh tơnap kơ hơtŏk tơ iung tenh, kơjăp xơđơ̆ng. Tơdrong tơroi bơ̆ trong nơnăm tơ̆ apŭng groi kông Mù Cang Chải (dêh char Yên Bái) gô tơƀôh hơdăh găh tơdrong âu:

          Tơroi găh trong nơnăm kơ tơring po, ƀok Sồng A Trống, Kơdră Anih vei lăng kon pơlei xăh Chế tạo, apŭng Mù Cang Chải, dêh char Yên Bái tơroi: “Xăh Chế Tạo  jing xăh tơnap tap hloh găh trong nơnăm. Kơlih teh kơ xăh noh kông krang hang nak păng jên axong jang đơ̆ng teh đak adoi tŏ xĕt. Mă jing xăh đei axong jang lơ mă lei duh tam mă truh tôm ôh. Trong gre noh pơtơm truh tơ̆ xăh đĕch. Oei dôm pơlei pơla noh tam mă đei trong gre ôh. Trong đơ̆ng âu truh anih tơm tơring 2 đei 17 kơsô̆ trong, dang ei ăh pơyan phang noh đĭ 1 jơ oei pơyan 'mi noh vih vơ̆t đĭ minh jơ minh puơ̆t. Oei adrol ki tam mă đei hơmet noh 17 km trong mă lei vih vơ̆t măh đĭ 2 jơ hloi pơtơm truh”.

Hăm kon pơlei tơ̆ lơ tơring groi kông, tơring kon pơlei kon kông, đei trong ƀê tŏng vih truh pơlei pơla jing tơdrong hơpơi tih tên. Băt hơdăh tơdrong hơpơi noh đơ̆ng kon pơlei, ăh Anih jang kơpal apŭng Mù Cang Chải tơlĕch tơdrong jang “ ‘năr hơtuch giĕng atŭm hăm kon pơlei”, kơ rơbăn ‘nu kang ƀô̆ linh pơm jang tơ̆ apŭng hlôi kơdih năm truh rim pơlei pơla groi kông vă tơgŭm kon pơlei bơ̆ hnam, kăt yua tơmam pơtăm păng mă kăl noh bơ̆ trong nơnăm. Ƀĭ thư Anih jang kơpal apŭng Mù Cang Chải Nông Việt Yên ăn tơbăt: “Mă âu hlôi tơgŭm lơ xi măng bơih. Kon pơlei kơdih chă akŏm dơ̆ng. Apŭng hơvơn xi măng vă jang âu. Đơ̆ng rŏng kơ noh kon pơlei chă akŏm chuơh tơmo, jơhngơ̆m jang vă bơ̆. Apŭng tơgŭm xi măng hăm kih thuơ̆t. Âu ki dêh char duh hơmet pơkăp vă tơgŭm bơ̆ trong nơnăm kăp gĭt bơih. Mă lei đei hloi hơbong thong đak, ưh đei pơm nhen kon pơlei noh ‘mi minh ƀar ‘măng noh hăp tơhiu pơđĭ. Ba pơkăl lơ̆m minh khei, minh kang ƀô̆  đảng viên athei axong 2 năr ăh ‘năr tơdrâu dăh mă ‘năr giĕng năm tơ̆ pơlei hăm kon pơlei. Đơ̆ng tơdrong bơ̆ trong nơnăm, hơmet trong, bơ̆ ‘nao, ƀê tŏng dôm jăl trong vih vơ̆t”.

Kiơ̆ Tiến sĩ Hà Việt Quân, Khul chih akŏm Tơdrong jang atŭm păng Tơdrong pơkăp jang kơ teh đak vă hơtŏk mŭk drăm – tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông jăl xơnăm 2021-2030 noh mă hlôi đei jơnei kăp gĭt lơ̆m 35 xơnăm tơplih ‘nao mă lei tơring kon pơlei kon kông păng groi kông adoi oei tơnap hloh kơ jâ̆p teh đak, mă kăl noh găh tơdrong kăl erih jang xa: “Tơdrong kăl jang xa noh lơ̆m pơkăp mŭk drăm tơpôl nhen lĕ minh tơdrong kăl kơsô̆  1 păng đei ƀôh tơpă nhen boăl ‘nao tơroi noh duh đei minh ƀar tơring duh hlôi iŏk yua tơdrong tơgŭm axong jang vă akŏm xek tơlang găh dôm tơdrong kăl jang erih xa păng đon bơnôh kon pơlei kon kông păng groi kông kơlih tơdrong đei ƀôh tơhlăk noh lơ mă lei tơdrong tơm hloh noh kơyuơ dôm tơring kon pơlei kon kông oei ƀơm lơ tơnap tap găh tơdrong axong jang tơpă ăn tơring kon pơlei kon kông, jing minh tơdrong tơhlăk tơrĕk truh hơvơn păng iŏk yua tơdrong tơgŭm păng lơ̆m noh tơdrong kăl hơtŏk mŭk drăm tơpôl noh pơkăl tơdrong axong jang tih tên hloh”.

Minh lơ̆m dôm tơdrong kăp gĭt lơ̆m Tơdrong tơchơ̆t jang kơ teh đak găh hơtŏk mŭk drăm tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông jăl xơnăm 2021-2030 noh hơmet pơ ‘lơ̆ng trong nơnăm tơ̆ tơring kon pơlei kon kông. Thoi noh lơ̆m jăl ‘nao pơkăp axong jang ăn hơtŏk mŭk drăm tơpôl ăn kon pơlei kon kông păng groi kông gô kăl hơmet pơ ‘lơ̆ng thoi yơ? Pơma dơnuh găh tơdrong âu, tiến sĩ Hà Việt Quân akhan: “Trong jang kăp gĭt noh kiơ̆ kơ inh athei akŏm lơ̆m trong pơkăp jang. Lơ̆m noh mưh pơkăp jang akŏm lơ̆m ƀar tơdrong jang tơm, mă hăt noh găh pơkăp vei hơlen păng pơkăp tơlĕch jang kiơ̆ vei hơlen noh nhôn duh băt hơdăh, kăl đei dôm tơdrong hơvơn axong jang vă hơvơn đei anih axong jang tơm. Ưh adrô̆ gơnơm lơ̆m tơdrong axong jang đơ̆ng Teh đak ôh mă oei gơnơm lơ̆m tơdrong axong jang đơ̆ng dôm anih jang mŭk drăm păng phơ phŏ gơnơm hloi lơ̆m kon pơlei. Oei găh pơgơ̆r iŏk jang nhôn duh oei akŏm chă trong jang tơrĕk truh tơdrong xek tơlang dôm tơdrong tơrĕk truh hơdăh găh vei lăng păng iŏk yua tơdrong axong jang. Dôm tơdrong axong jên jang mă hơdăh, vei xơđơ̆ng vă dôm anih tơnap tap hloh noh đei axong adrol lơ hloh păng dôm trong pơkăp vei hơlen păng hơvơn tơdrong vang jang đơ̆ng kon pơlei lơ̆m tơdrong vei lăng”.

Thoi noh, vă hơvơn, iŏk yua kơjăp dôm tơdrong tơgŭm vă hơmet pơ ‘lơ̆ng trong nơnăm, pơm jang ƀlep tơchơ̆t hơtŏk mŭk drăm – tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông jăl xơnăm 2021-2030 pơkăl athei đei dôm tơdrong pơkăp jang akŏm păng đunh đai xơđơ̆ng, kơjăp, hơmet đei dôm tơdrong tơjruh kơ jăl jang âu ki. Kăl đei đon kơchĕng, trong jang ‘nao lơ̆m chih akŏm păng pơm kiơ̆ pơkăp găh tơring kon kông, lơ̆m noh xơnong jang, dăp đon dăp bơnôh kơdih đei bơngai chih akŏm pơkăp păng pơm kiơ̆ pơkăp duh jing tơdrong kăl hloh.

Lan chih păng pơre nơ̆r