VOV4.Bahnar - Tơ̆ Hop akŏm găh atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đakl kơ yuơ Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Mơdro sa pơgơ̆r hop akŏm trư̆k tuyên hăm 25 dêh char sơlam tĕh đak ‘nao au, mĭnh lơ̆m 3 tơdrong tơm pơm ăn tơdrong atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đak tim mă iŏk đei nhen hơpơi ‘mĕh vă, tim mă drŭh kiơ̆ tom tơdrong atŏk tơ iung, ‘nŏh dôm tơdrong tim mă lăp lơ̆m bơ̆ jang pơ prŏ ăn, đơ̆ng rim tơdrong pơ prŏ “pơkăp” nhen pơ prŏ ‘măng sơlam tĕh đak jăl jang 2021-2030, pơ prŏ pơjing ŭnh hơyŭh, trong nơnăm ... trŭh pơ prŏ ăn tơdrong mơdro sa. 

Hla bơar chĭh tơbăt đơ̆ng Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Mơdro sa tơbăt, tơdrong atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đak hlôi iŏk đei jơnei hơ iă. Lơ̆m khei ‘năr tơnap tap dang ei, rim dêh char sơlam tĕh đak hlôi iung jang, hơmet pơ ‘lơ̆ng kơrŭn jơhngơ̆m, mĭnh păh sơđơ̆ng tơring, sơđơ̆ng tĕh đak tơ̆ tơring sơlam tĕh đak, tang găn jĭ Covid-19 jơnei, vei lăng jơhngơ̆m pran jăng grăng akau ăn kon pơlei, mĭnh păh vei kơ jăp atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đak. 6 khei blŭng sơnăm 2021, đĭ đăng 25 dêh char sơlam tĕh đak jei đei atŏk tơ iung ‘lơ̆ng, lơ̆m au đei 20 lơ̆m 25 dêh char jang sa tŏk kơtang hlŏh pơtêng hăm jô̆ hơtŏ lơ̆m tĕh đak. Lơ dêh char tŏk mŭk drăm 2 ‘măng. 

Mă lei, lơ̆m atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đak oei tơ ƀơ̆p lơ tơdrong tơnap tap. Mŭk drăm-tơpôl rim tơring sơlam tĕh đak oei hiơ hiơ̆ atŏk tơ iung pơtêng hăm jô̆ hơtŏ kơ dêh char sơlam tĕh đak pơma hơdrô̆ păng kơ pơ đĭ lơ̆m tĕh đak pơma atŭm. Pơ rpŏ jang mŭk drăm tơ̆ tơring sơlam tĕh đak oei gơnang lơ̆m chŏh jang sa, tim mă pơjing đei tơring jang sa akŏm, tim mă jang kiơ̆ tơdrong pơkăp ‘lơ̆ng, tơbăt hơdăh hơnĭh jang sa, tơ iung pơjing hơnăn tơmam drăm, rim mă pơjing jang hơdoi lơ̆m chŏh jang sa pơm tơlĕch-tĕch mơdro. Jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm tim mă pơjing đei tơmam drăm tơm, tim mă kĕ pơjei dĭh băl lơ̆m tĕch mơdro. Lơ̆m rim tơdrong tơm pơm ăn, tơdrong jang tim mă lăp đei pơma tơlĕch ‘nŏh kăl tơroi trŭh pơprŏ tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung tơ̆ rim dêh char sơlam tĕh đak pơma atŭm păng tơring sơlam tĕh đak pơma hơdrô̆ oei đei lơ tơdrong tim mă lăp găh tơdrong ‘lơ̆ng pơ prŏ jang, tim mă gan tơdra hơlau, tim gan pơ prŏ trŏ ƀlep. Đei ‘măng, bơ̆ jang pơprŏ jang tim mă tơ klep hăm tơ iung pơjing trong pơ prŏ jang kiơ̆, tim mă tơbăt hơdăh trong iung jang kiơ̆ lơ̆m rim jăl jang. ‘Nŏh tim mă tơroi trŭh, kơ yuơ tim mă ƀlep hăm tơdrong atŏk tơ iung kơ tơring, hăm tơdrong joăt jang sa, tĕch răt păng tơdrong joăt oei sa, jang sa kơ kon pơlei rim dêh char sơlam tĕh đa kơna ư̆h kơ iŏk đei jơnei găh mŭk drăm - tơpôl, pơm ăn trŭh hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm, tĕch mơdro tơmam drăm kơ rim dêh char oei hiơ hiơ̆ atŏk tơ iung.

Yă Lê Hoàng Oanh - Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Mơdro sa châu Á-châu Phi tơbăt, kiơ̆ Khôi luơ̆t Pơ prŏ jang, hrei au đĭ đăng rim dêh char lam teh đak jei tŏk bŏk hăt hot pơjing Pơ prŏ jang dêh char jăl jang 2021-2030. ‘Nau pơ prŏ lơ̆m rim trong pơ prŏ tơdrong jang, chĕng tơring atŏk tơ iung kơ tơring sơlam tĕh đak. Mư̆h pơjing tim mă keh đang păng tim mă kĭ tơchơ̆t trong pơ prŏ vă jang kơ dêh char ‘nŏh gô tơnap ăn hơmet ăn kon jên tơmơ̆t jang, hơvơn tơmơ̆t jên jang, ư̆h kơ pơjing đei tơdrong rơvơn tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung. Kiơ̆ đơ̆ng yă Hoàng Oanh, hlŏh 200 nơ̆r tơgop đơ̆ng rim dêh char tơring sơlam tĕh đak pơtrŭh ăn, atŭm hăm lăng ba trŭh tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung trong nơnăm ‘nŏh tơdrong hrôih jang keh đang Trong pơ prŏ vă jang ‘măng sơlam tĕh đak jăl jang 2021-2030 tim gan lăng kơ jăp:“Găh pơjing ‘nao, hơmet ming ‘măng sơlam tĕh đak đei 33 nơ̆r tơgop hăm dôm tơdrong hơdăh nhen: hrôih pơm keh đang Trong pơ prŏ jang ‘măng sơlam tĕh đak Việt Nam-Lào, Việt Nam - Cam pu chia, Việt Nam - Trung Quốc jăl jang 2021-2030, nơ̆r chă apĭnh đơ̆ng rim dêh char sơlam tĕh đak dang ei ‘nao lăp đei Tơdrong pơprŏ vă jang trŭh sơnăm 2020. Găh Pơ prŏ atŏk tơ iung unh hơyŭh đei 36 nơ̆r tơgop - hăm dôm tơdrong hơdăh đei ƀơm trŭh pơ prŏ vă jang ŭnh hơyŭh 8; găh pơ prŏ ăn kon jên jang ăn Tơdrong jang ŭnh hơyŭh tơring chŏh jang sa, atŏk kơtang tơmơ̆t jên jang dăng tơlei ŭnh hơyŭh tơ̆ rim tơring pơprŏ vă jang; Kĭ pơkăp Trong pơ prŏ vă jang atŏk tơ iung ŭnh hơyŭh đơ̆ng sơnăm 2016-2025 kơ rim dêh char nhen Lai Châu, hơmet ming dơ̆ng pơprŏ vă jang kơ Lào Cai mĭnh ƀar tơdrong vă jang hnam kmăi đak tơlĕch ŭnh hơyŭh dăh mă tơ̆ Quảng Nam…Rim khŭl nơ̆r tơgop apĭnh vă atŏk tơ iung jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm đei 14 nơ̆r tơgop găh lơ apĭng pơprŏ tơmơ̆t jên jang hơnĭh jang kmăi kmŏk, tơ iung pơjing trong pơtrŭt jang, hơvơn hơnĭh mơdro sa tơmơ̆t jên jang lơ̆m hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm…”

Mă hơdăh hăm dêh char Quảng Ninh - dêh char kăl hlŏh đei pơ đĭ trong sơlam tĕh đak găh groi tĕh păng tơ̆ đak dơsĭ hăm tĕh đak Trung Quốc, đei sơđơ̆ng pơjei găh mơdro sa, tơmang pơ hiơ̆, chơ tơmam drăm hăm Trung Quốc păng ASEAN. Vă jang keh đang tơdrong rơvơn atŭm hăm atŏk tơ iung kơ jăp rim hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm tơklep hăm tĕch mơdro, ƀok Bùi Văn Khắng - Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Dơnŏ anĭh vei lăng kon pơlei dêh char Quảng Ninh apĭnh:“Apĭnh Dơnŏ anĭh tơm vei lăng mơdro sa pơ prŏ tơdrong vă jang păng tơgŭm djru dêh char Quảng Ninh atŏk tơ iung rim hơnĭh jang Kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm tơ̆ 3 tơring sơlam tĕh đak - dang ei Trong pơ prŏ vă jang kơ dêh char oei tôch tŏ sĕt. Mă blŭng ‘nŏh Móng Cái, mă 2 ‘nŏh Hải Hà, Tịnh Biên ... tơgŭm djru vă pơ prŏ păng tơmơ̆t dơ̆ng lơ̆m Tơdrong pơ prŏ atŏk tơ iung rim hơnĭh jang kmăi kmŏk tơ̆ au vă pơjing rơvơn ăn rim hơnĭh mơdro sa, mă kăl anĭh mơdro sa păh ai păng iĕ đei tĕh vă tơgŭm ăn hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm”.

Xơkơ̆t hơdăh Trong pơprŏ vă jang kơ dêh char ‘nŏh trong kơnăl vă pơ prŏ ăn, hơvơn tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung. Mă lei, kiơ̆ đơ̆ng Khôi luơ̆t Pơ prŏ jang, ư̆h kơ gei kơ jăp Trong pơprŏ atŏk tơ iung kmăi kmŏk păng mơdro sa, Pơprŏ atŏk tơ iung trong hnam hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm păng tĕch mơdro hơdrô̆ mă lei tơmơ̆t lơ̆m Trong pơ prŏ vă jang kơ dêh char. Kơ yuơ lơ lŏh, vă atŏk tơ iung mŭk drăm tơring sơlam tĕh đak lơ̆m khei năr kơnh, Kơdră chĕp pơgơ̆r Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Mơdro sa Nguyễn Hồng Diên athei rim dêh char sơlam tĕh đak kăl dăr lăng păng tơlĕch nơ̆r apĭnh athei găh tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung tơring sơlam tĕh đak, pơprŏ atŏk tơ iung jang kmăi kmok pơm tơlĕch tơmam drăm păng tĕch mơdro, pơprŏ atŏk tơ iung trong hnam hơnĭh jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm păng tĕch mơdro lơ̆m dêh char vă tơmơ̆t hơdoi păng tĕnh koăng keh đang trong pơprŏ jang dêh char jăl jang 2021-2030, lăng trŭh sơnăm 2050, pơm trong kơnăl ăn hơmet ăn kon jên tơmơ̆t jang atŏk tơ iung păng pơchŏh trong atŏk tơ iung đunh đai tai sơnăm ăn tơring sơlam tĕh đak adoi nhen rim hơnĭh jang trong nơnăm, kmăi kmŏk, mơdro sa, ŭnh hơyŭh, rim tơring lơ̆m dêh char v.v...“Mă blŭng ‘nŏh kăl akŏm tơ iung pơjing trong pơprŏ atŏk tơ iung jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm, chŏh jang sa, mơdro sa kơ rim tơring. Păng atŭm hăm trong atŏk tơ iung kơ rim hơnĭh jang nhen ‘nao tơroi ‘nŏh kăl hrôih tơmơ̆t lơ̆m tơdrong pơ prŏ jang dêh char, pơ prŏ vă jang kơ rim tơring đei trong sơlam tĕh đak hơdoi. Păng ‘moi kiơ̆ lơ̆m trong pơ prŏ vă jang kơ tơring atŭm hăm pơchŏh trong pơ prŏ vă jang kơ Tĕh đak mă Dơnŏ anĭh tơm jang Tơbôl đei pơjao iŏk jang tơdrong au ‘nŏh bơ̆n hrôih tơlĕch nơ̆r apĭnh  Trung ương, Kuô̆k hô̆i păng Khŭl kơdră chĕp pơgơ̆r Tĕh đak pơdrŏ kiơ̆ Tơdrong pơprŏ vă jang atŏk tơ iung mŭk drăm kơ rim dêh char sơlam tĕh đak, mă kăl ‘nŏh trong pơ prŏ vă jang atŏk tơ iung rim ‘măng sơlam tĕh đak lơ̆m tĕh đak, mă kăl ‘măng sơlam tĕh đak tơ̆ groi tĕh…)

Bơngai chĕp kơ̆l Dơnŏ anĭh tơm vei lăng Mơdro sa pơma hơdăh tơdrong tĕnh koăng tơlĕch Trong pơ prŏ vă jang kmăi kmŏk-mơdro sa tơring sơlam tĕh đak, ‘măng sơlam tĕh đak ... tơgăl hăm tơdrong đei, tơdrong rơvơn kơ tơring păng trŏ lăp hăm trong pơ prŏ vă jang, tơmơ̆t jên jang atŏk tơ iung kơ tĕh đak boăl.

Bơngai chĭh: Nguyên Long - Hơnĭh jang kơtơ̆ng ang Mŭk drăm - VOV1

Tơblơ̆ nơ̆r: Amazưt