VOV4.Bahnar - Tơno\k joh ayo\ kơ bơngai kon kông jing minh lơ\m dôm xơnong đei lơ tơdrong kăp g^t păng tơroi hơdăh hloh dôm tơdrong pơkăp “hơdro#” lơ\m dôm tơno\k kon bơngai hăm bơngai kon kông. Vei xơđơ\ng tơno\k joh ayo\ kơ bơngai kon kông hlôi đei khôi luơ\t apu\ng plenh teh păng Việt Nam chih pơkăp. Tơroi tơbăt găh dôm kơjă khôi juăt, tơdrong joh ayo\ jing minh lơ\m dôm xơnong kăl vă vei xơđơ\ng xơnong joh ayo\ ăn kon pơlei kon kông, tơgop tơ iung đon pơg^t kơ hơdrung hơdre\ch, hơmet tơdrong tơguăt tơguăl ăn tơpôl 54 hơdrung hơdre\ch ‘nho\ng oh tơ\ teh đak bơ\n.

Adrol hloh athei xơkơ\t hơdăh, lơ\m lơ xơnăm kơ âu, dôm anih jang tơroi tơbăt lơ\m tơpôl kơ teh đak bơ\n hlôi đei ako\m tơroi tơbăt hơdăh hloh găh tơdrong vei răk tơ[ăk mong kơjă joh ayo\ kơ hơdrung hơdre\ch. Tơ[ôh kiơ\ tơdrong chih tơbang lơ kơtơ\ng ang, [ai chih tơroi tơbang găh dôm khôi juăt kră xơ\, kơjă juăt jue ‘lơ\ng ro\ kơ tơpôl 54 hơdrung ‘nho\ng oh.

Tơroi tơbăt duh đei dôm nơ\r pơma tơjră tơtom găh pơkăp, dôm tơdrong oei pơngơ\t lơ\m tơdrong vei lăng mu\k drăm joh ayo\, tơgu\m ăn tơring duh nhen dôm anih kơpal kơ teh đak chă hơlen hơmet dôm tơdrong tam mă [lep. Tơroi tơbăt hlôi, to\k bo\k păng gô tơgop xơnong kăp g^t lơ\m tơdrong vei răk tơ[ăk mong dôm kơjă joh ayo\ juăt jue kơ mu\k drăm joh ayo\ lơ\m tơdrong erih tơpôl. {ok Đặng Khắc Lợi, Pho\ Kơdră Anih tơm {ăo ch^ lơ\m Anih tơm Tơroi tơbăt ăn tơbăt: “Lơ\m tơdrong tơroi tơbăt, xơnong jang kơ dôm anih jang [ăo noh tơgăl kơ pôk bơnê. Dang ei, ja#p teh đak đei 868 anih jang găh [ăo in păng [ăo đie#n tưh păng 67 anih rađiô rapor pơdăh tivi hăm pơhlom 1600 hlak kơtơ\ng ang đie#n tưh ako\m lơ tơdrong. Kiơ\ hơlen đơ\ng Anih tơm {ăo ch^, jo# đơ\ng năr 1/1/2019 truh dang ei, hlôi đei pơhlom 1813 kơtơ\ng ang, [ai chih tơroi tơbăt, pơtêng hăm dôm tơdrong nai noh găh joh ayo\ duh hlôi đei lơ anih jang [ăo ch^ tơroi tơbăt”.

Atu\m hăm dôm tơdrong jang đei jơnei kăp g^t, phơ pho\, kơdih [ăo ch^ tơroi tơbăt pơm tơle\ch lơ tơdrong kơne# pơrăm truh mu\k drăm joh ayo\. Ưh kơ hlôh vao tôm, ưh đei kơchăng lơ\m tơdrong chă hơlen chih, ako\m dôm kơtơ\ng ang kăl, chă tơdui đe mơ\ng lăng mă hiơt he# kơjă kăp g^t tơpă kơ mu\k drăm joha yo\ đơ\ng minh [ar bơngai chih kơtơ\ng ang, hlôi pơm ăn tơpôl pơngơ\t kơ đon, pơm tơplih he# tơdrong prăl guăng kơ mu\k drăm joh ayo\ vă hrơ hrau hăm tơdrong jâu pơkăl.

Lơ\m khei năr pơlan xă kơtơ\ng ang, tơroi tơbăt lơ\m mang tơpôl, dôm kơtơ\ng ưh kơ tro\, kư\ kă roi [ônh lang xă hloh, roi pơkăl tơroi tơbăt athei đei tơdrong tơplih găh hơ[ăp ‘lơ\ng vă jang tơnăp xơnong xơkơ\t, vei vêr kơjă kăp g^t kơ mu\k drăm joh ayo\. hơto\k tơdrong tơguăt tơguăl, che\p vei tơdrong joh ayo\ Việt Nam [enh kơ um ai hơdrung hơdre\ch.  

Kiơ\ kơ yă Chu Thị Thu Hằng, Pho\ Kơdră chih hơmet hla bar tơroi Joh ayo\, tơre\k truh minh mu\k drăm joh ayo\, dôm [ai chih hơ[ăp găh tơdrong mă âu noh hu\i kơ đei. Mă lơ noh [ai chih adoi vă nhen băl, ako\m tơroi tơbăt kơtơ\ng ang păng dôm tơdrong tơdui đe đo\k mơ\ng đe\ch: “Kăl athei hơto\k hlôh vao xơnong jang kơ dôm bơngai chih [ăo [ơ\t năm chih [ăo. Mu\k drăm duh jing tơdrong kăp g^t, ưh kơx^ bơngai chih [ăo yơ ho\k 4 - 5 xơnăm đăi ho\k mă gơh chih hloi ôh. Inh [ôh dôm bơngai jang [ăo kăl đei lăm pơhrăm hơdăh găh tơdrong mu\k drăm joh ayo\. Inh noh bơngai hơnơ\ng chih [ai noh ăh đo\k [ai [ăo, bơngai chih yơ kloh kle\ch noh [ai chih tôch tơnăp. Mưh bơ\n adro# kơdâu kiơ\ pơtơ\ng đe\ch, mưh bơ\ ưh kơ vao găh mu\k drăm noh păng bơ\n ưh đei jang kiơ\ xơnong, ưh kơ kloh kle\ch dơ\ng noh [ai chih bơ\n duh nhen [ai [ăo nai đe\ch”.

Dang ei, teh đak bơ\n đei pơhlom 120 triu thuê [ao đie#n thoăi di đo\ng. Lơ\m noh, 85 % noh yua đie#n thoăi tho\ng minh, dơ\ng hơlâu lơ\m tơring Đông Nam Á. Internet hlôi đei dui truh tơring pơxe\l, tơring groi kông, tơring ataih yaih păng Việt Nam to\k bo\k đei pơhlom 65 triu ‘nu bơngai oei yua Internet, 58 triu hơnăn Facebook. Kiơ\ kơ dôm Khul ako\m lơ\m mạng tơpôl, dôm tơdrong pơtơ\ng mă tro\ dăh mă glăi, mưh hlôi hơvơn đei lơ tơdrong tơre\k noh hăp pơlan xă tôch tenh lơ\m to\ xe\t jơ ‘năr.

Tơroi tơbăt athei tơgop vei vêr păng hơto\k kơjă mu\k drăm joh ayo\, tơpuh le# dôm tơdrong chă jâu kư\ kă, pơm kơne#, xut le# tơdrong tơklăh đơ\ng dôm tơdrong phara băl lơ\m tơdrong [ôh băt kơjă mu\k drăm đơ\ng dôm bơngai jang hơlen joha yo\, tơpôl kơdih, tơmoi duh nhen nơ\r jâu lơ\m tơpôl. Ke\ đei thoi noh, hla bar tơroi kơtơ\ng ang pơtơm xơkơ\t đei xơnong jang kơ po lơ\m tơdrong hơto\k joh ayo\ Việt Nam [enh kơ um ai kơdih, hơmet tơdrong tơguăt tơguăl lơ\m bơbu\ng hnam kơ 54 hơdrung hơdre\ch ‘nho\ng oh.

Lan chih păng rapor