VOV4.Bahnar - Dôm năr âu, Anih jang Mặt trận Tổ quốc rim dêh char, pơ lei tơm tŏk bŏk jang hơ dai hăm Anih jang vei lăng kon pơ lei  rim tơ ring hơ met ăn pơ gơ̆r hop akŏm tơ ƀơ̆p pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla vă kơ dôm bơ ngai lĕch pơ jei bơ̆ jang tơ drong krao hơ vơn pôk rơ̆ih. ‘Nâu đei lăng nhen 1 ‘măng hơ len lăng pơ tăk dơ̆ng vă hơ len lăng tơ drong jang hơ gei, jơ hngơ̆m đon ‘lơ̆ng đơ̆ng bơ ngai lĕch pơ jei hăm tơ găl, hăm tơ pă pơ ma dơ nuh kơ jăp hăm kon pơ lei, răp mơ̆ng nơ̆r tơ gop đơ̆ng kon pơ lei, đei kon pơ lei pôk hơ tŏk... dăh ư̆h. Mă lei, tơ drong mă lơ bơ ngai tăh hla bơ ngơ̆t truh ‘noh jĭ bơ ngai lĕch pơ jei athei đei tơ drong jang mă hơ dăh păng gô jang dôm tơ drong kiơ tơ dăh jing bơ ngai tang măt kơ kon pơ lei.

Khôi luơ̆t hơ găt tơ drong pơ gơ̆r ăn dôm bơ ngai lĕch pơ jei tơ ƀơ̆p, pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla tơ̆ hop akŏm pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla tơ̆ tơ ring kơ dih lĕch pơ jei athei đei pơ gơ̆r tơ păt, rơ đăh, hơ tŏ hơ nơ̆ng, ƀlep khôi luơ̆t, vei sơ đơ̆ng tơ pôl. ‘Ngoăih kơ dôm ‘măng tơ ƀơ̆p pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla tơ̆ tơ ring lĕch pơ jei ‘noh tơ drong pôk rơ̆ih ‘moi kiơ̆ dôm kơ măy kơ mŏk kơ tơ̆ng ang kŭm jing kênh tôch kơ gĭt kăl vă dôm bơ ngai lĕch pơ jei gơ̆h bơ̆ jang kiơ̆ tơ drong krao hơ vơn pôk rơ̆ih.

Tơ drong mă lơ bơ ngai tăh hla bơ ngơ̆t truh ‘noh jĭ bơ ngai lĕch pơ jei gô pơm kiơ tơ dăh jing bơ ngai tang măt kuôk hô̆i, tang măt jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei păng pơm kiơ vă tơ pă jing bơ ngai tang măt ăn nơ̆r pơ ma đơ̆ng kon pơ lei. Bơ ngai tăh hla Nguyễn Tâm Trinh, quận Đống Đa, Hà Nội tơ roi:

 “ Găh tơ drong jang, tơ drong ‘noh tơ roi tơ drong kiơ, tơ roi tơ drong tơm hơ drin pơm kiơ? Athei tơ roi hrei ‘nâu đei dôm tơ drong nhen: sa pơ jĭp, ư̆h kơ ‘lơ̆ng, tơ drong sơ đơ̆ng tơ pôl. Tơ drong gĭt kăl ‘noh jĭ bơ ngai tang măt ăn kon pơ lei păng nhôn ƀôh sư gơ̆h jang vă bơ̆ jang kiơ̆ tơ drong hơ pơi ‘meh đơ̆ng sư păng đơ̆ng nhôn.”

Bơ ngai tăh hla Chu Văn Phương, pơ lei tơm Việt Trì, dêh char Phú Thọ ‘meh vă:

 “Inh tôch kơ ‘meh dôm bơ ngai lĕch pơ jei đei tơ drong bơ̆ jang đơ̆ng kơ dih păng đei dôm nơ̆r pơ kăp tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla athei tơ păt jang kiơ̆ ‘lơ̆ng tơ drong bơ̆ jang đơ̆ng kơ dih. ‘Moi kiơ̆ tơ drong bơ̆ jang bơ ngai tăh hla đe gô dăr hơ len kiơ̆ tơ drong bơ̆ jang đơ̆ng bơ ngai lĕch pơ jei păng bơ̆ jang kiơ̆ đei jơ nei.”

Oei bơ ngai tăh hla đei tơ drong bơ ngơ̆t truh gĭt kăl âu, ‘noh jĭ yua kơ tơ dăh ‘mĕh pơ lung đei bơ ngai tăh hla, dôm bơ ngai lĕch pơ jei athei đei tơ drong bơ̆ jang mă hơ dăh, tơ klep hăm yan âu tơ̆ tơ ring lĕch pơ jei. Mă lei, đơ̆ng nơ̆r pơ kăp truh tơ drong jang oei jing 1 tơ drong hơ tăih băl đĕch, yua thoi noh mă pơm đei đon tơ chĕng ư̆h kơ pơ̆n pơ kăp tơ̆ 1,2 ‘nu bơ ngai lĕch pơ jei. Kiơ̆ kơ ƀok Lê Bá Trình, sơ̆ pơm Phŏ kơ dră Anih jang Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Rim hop akŏm pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla vă krao hơ vơn pôk rơ̆ih đei tơ drong ‘lơ̆ng nhen ‘măng hơ len lăng pơ tăl dơ̆ng vă hơ len lăng tơ drong gơ̆h jang, jơ hngơ̆m đon ‘lơ̆ng đơ̆ng bơ ngai lĕch pơ jei hăm tơ găl, tơ pă pơ ma dơ nuh kơ jăp hăm kon pơ lei, răp mơ̆ng nơ̆r tơ gop đơ̆ng kon pơ lei, đei kon pơ lei lui dăh ư̆h... Yua thoi noh, tơ dăh bơ ngai lĕch pơ jei ư̆h kơ đei tơ drong jang hơ dăh, ư̆h kơ pơm kiơ̆ nơ̆r pơ kăp đơ̆ng kơ dih, ‘noh um rup đơ̆ng đe sư gô hiơt hiong lơ̆m măt bơ ngai tăh hla. Găh tơ drong khôi luơ̆t, tam mă đei trong jang hơ yơ pơ gŏ dôm bơ ngai tang măt athei pơm kiơ̆ nơ̆r pơ kăp ƀơ̆t tơ ƀơ̆p pơ ma dơ nuh hăm bơ ngai tăh hla, mă lei ƀok Lê Bá Trình akhan, trong jang tih hloh ‘noh jĭ đon lui đơ̆ng kon pơ lei:

 “Kiơ̆ kơ ĭnh rim bơ ngai lĕch pơ jei athei tơ ƀôh hơ dăh tơ drong jang, hơ năp jang đơ̆ng kơ dih hăm tơ drong bơ̆ jang vă bơ ngai tăh hla ƀôh akhan ih đei gơ̆h jang tơ drong hơ dăh păng đơ̆ng âu dăr hơ len, mư̆h ih pơ kăp hăm bơ ngai tăh hla thoi yơ păng mư̆h đei pôk bơ̆ih ih jang kiơ̆ trong tơ lĕch jang hlôi pơ kăp hăm bơ ngai tăh hla thoi yơ. Kơ na rim bơ ngai lĕch pơ jei athei đei tơ drong bơ̆ jang hơ dăh tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla ‘noh ƀơ̆t doh mă đei pơ lung đei. Tơ dăh bơ̆n jang kiơ̆ vă khan tang măt đĕch ‘noh tơ drong pơ lung tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla ư̆h kơ lơ.”

Mĭnh Kuôk hô̆i, Jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei tơ pă jing kơ kon pơ lei, yua đơ̆ng kon pơ lei păng yua kơ kon pơ lei ‘noh jĭ tơ drong đĭ đăng bơ ngai tăh hla adoi ‘mĕh vă. Ƀok Lê Như Tiến, mĭnh ‘nu bơ ngai hlôi lĕch pơ jei păng đei pôk dơ̆ng lơ jăl jang Kuôk hô̆i, sơ̆ pơm Phŏ kơ dră Anih vei lăng jŏh ayŏ, pơ tho pơ hrăm, hơ druh tơ dăm, hơ ioh păh iung păng hơ ioh iĕ kơ Kuôk hô̆i akhan: Băt kơ năl ‘noh jĭ arih tơ pă păng pơ ma tơ pă tơ drong ba tơ chĕng hăm bơ ngai tăh hla. Vă bơ ngai tăh hla đei tơ chĕng ‘lơ̆ng păng tăh kơ phiê̆u ăn kơ ba kơ na đei băt kơ dih hơ met ăn tơ drong kăl kiơ tơ roi tơ băt tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla mư̆h krao hơ vơn pôk rơ̆ih. Hăm  tơ drong bơ̆ jang đơ̆ng bơ ngai lĕch pơ jei pơm bơ ngai tang măt kuôk hô̆i, bơ ngai tang măt jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei athei rơ đăh, hơ đăl păng veh ver kơ atŭm atŭm. Dôm bơ ngai lĕch pơ jei kăl kơ tơ roi hơ dăh tơ drong tơm, tơ drong hơ găt đơ̆ng kơ dih tơ dăh đei pôk pơm bơ ngai tang măt kuôk hô̆i, bơ ngai tang măt jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei; rim ‘nu kŭm kăl kơ hlôh hơ dăh tơ drong tơ̆ tơ ring kơ dih lĕch pơ jei păng tơ lĕch ăn dôm trong jang, tơ drong tơ gŭm... ƀơm truh tơ drong hơ tŏk tơ iung kơ tơ ring păng kơ lơ̆m teh đak:

 “Dôm bơ ngai lĕch pơ lĕch pơ jei ‘măng mă blŭng đe sư ư̆h kơ đei pơ̆n pơ ma tơ̆ hơ năp tơ pôl, pơ ma tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla, pơm liơ ăn đe lui kiơ̆”.

Nơ̆r pơ ma athei năm hơ dai hăm tơ drong jang. Nơ̆r pơ kăp đơ̆ng dôm bơ ngai lĕch pơ jei gô jing tơ drong vă bơ ngai tăh hla dăr lăng tơ drong jang đơ̆ng dôm bơ ngai lĕch pơ jei ‘noh mư̆h hlôi đei pôk pơm bơ ngai tang măt Kuôk hô̆i păng bơ ngai tang măt Jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei lơ̆m prăt jăl jang đơ̆ng kơ dih. Thoi noh, kŭm kăl athei đei 1 trong jang vă ăn pơ dơh jang hăm dôm bơ ngai tang măt Kuôk hô̆i păng Jơ nŭm pơ gơ̆r kon pơ lei hơ yơ ư̆h kơ vei nơ̆r pơ kăp đơ̆ng kơ dih tơ̆ hơ năp bơ ngai tăh hla, tơ̆ hơ năp kon pơ lei ƀơ̆t kơ plăh krao hơ vơn pôk rơ̆ih.

            Lại Hoa: Chih

            Thuem: Tơ blơ̆