VOV4.Bahnar - ‘Măng hop ako\m mă 8, Kuo#k ho#i jăl 14 ‘nao tôch đơ\ng ro\ng hlo\h 1 khei bơ\ jang tơ năp, tơ păt ‘lơ\ng, hăm lơ tơ drong tih đei pơ ma nuh, sek tơ lang. Kăl loi, Kuo#k ho#i hlôi drơ\ng nơ\r ăn Luơ\t bơ\ jang (đei chih hơ met); Tơ chơ\t trong jang ato\k tơ iung mu\k drăm, tơ pôl sơ năm 2020, pơih trong ăn jăl jang đơ\ng 2021-2026; drơ\ng nơ\r ăn tơ drong Tơ chơ\t găh Hla ar chih tơ roi tơ drong tơ che\ng hơ len vă man cham gre păr Long Thành jăl 1 păng Tơ drong jang atu\m ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl tơ\ tơ ring mơ mat tat dêh hlo\h, tơ ring kon kông.

‘Măng hop ako\m mă 8 pơ gơ\r [ât mă lơ\m apu\ng plenh te\h păng tơ\ tơ ring đei lơ tơ drong tơ plih ưh ê, tơ drong jang to\k mu\k drăm lơ\m apu\ng plenh te\h nhen vă jur. Mă đơ\ng thoi noh ră, pơ ma nuh găh tơ drong jang mu\k drăm, tơ pôl păng jên thu mong, tơ le\ch jang kơ te\h đak, Kuo#k ho#i chih tơ băt 12 tơ drong hơ găt jang mu\k drăm, tơ pôl đei jang ke\h ‘lơ\ng ngăl. Mu\k drăm lơ\m te\h đak oei sơ đơ\ng, kơ jă tơ mam to\k oei đei gơ\t hơ la kơ 3%; bơ ngai ưh đei tơ drong jang hơ la kơ 4%; mu\k drăm jang to\k đei truh 6,8% lơ\m sơ năm. Mă lei, găh trong vă jang sơ năm 2020 păng dôm sơ năm đơ\ng ro\ng, lơ bơ ngai tang măt tơ [ôh đon tam mă sơ đơ\ng hăm dôm kơ so# âu. Kơ lih tơ drong vei kơ jăp kơ so# jang to\k 6,8% ‘no\h tôch mơ mat lơ\m khei ‘năr jang mu\k drăm păng te\ch mơ dro lơ\m apu\ng plenh te\h oei jur hrei ‘nâu.

Lơ\m 2 năr pơ ma nuh găh muk drăm, tơ pôl tơ\ hnam hôp ku\m [ôh lơ bơ ngai tang măt oei tơ tăm, tơ le\ch nơ\r ap^nh yoa kiơ tơ le\ch jên jang hiơ\? Kơ dră tơm vei lăng An^h tơ le\ch nơ\r sơ kơ\t, tơ mât jên jang Nguyễn Chí Dũng akhan, tơ drong ‘nâu [ơm ưh ‘lơ\ng truh tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm, tơ pôl, mă loi j^ tơ gop ăn GDP. Kiơ\ bơ ngai tang măt Trần Hoàng Ngân, khul plt Hồ Chí Minh tơ drong hơ to\k hre\nh trong pơ truh jên, tơ le\ch jên jang gô [ơm ‘lơ\ng truh lơ tơ drong jang, jo# hloi tơ\ an^h jang kơ dih păng găn le# tơ drong pơ huach kư\ kă ‘năi:

“Jên jang kơ te\h đak đei tơ le\ch gô tơ gu\m ăn bơ\n jang to\k. Mă lei tơ drong kăl hlo\h ‘no\h găn đei tơ drong pơ huach kư\ kă, tơ dăh jang hiơ\ sư pơm hơ to\k jên jang ming man păng pơm tơ jur tơ drong đei yoa đơ\ng dôm tơ drong jang mă bơ\n oei tơ le\ch jang hăm jên te\h đak hrei ‘nâu. Tơ drong kăl hlo\h ‘no\h bơ\n athei hơ len năng dôm tơ drong hơ găt đơ\ng luơ\t [ơm truh tơ drong ming man, rơih io\k bơ ngai jang vă hơ met pơ ke\h trong jang, vă ưh pă đei dơ\ng tơ drong thoi âu lơ\m dôm sơ năm truh.”

Drơ\ng nơ\r hăm Tơ drong tơ chơ\t găh trong jang ato\k tơ ioung mu\k drăm tơ pôl, sơ năm 2020, Kuo#k ho#i pơ kăp athei jang to\k tơ mam lơ\m te\h đak (GDP) to\k dang 6,8%. Hơ to\k kơ jă tơ mam răt yoa jo# păh lăp (CPI) hơ la kơ 4%; ako\m đ^ đăng jên te\ch tơ\ mam tơ\ te\h đak đe dang 7%; kơ so# răt io\k lơ hlo\h kơ so# te\ch tơ mam tơ\ t/đ đe hơ la kơ 3%; kơ so# unh hnam tơ nuh (kiơ\ tơ drong hơ găt lơ pang) jur 1% - 1,5%, hơ dro# tơ\ dôm apu\ng tơ nuh jur 4%... Kuo#k ho#i athei Khul kơ dră te\h đak păng dôm an^h jang kơ pal ako\m jơ hngâm bơ\ jang ‘lơ\ng dôm gru\p jang, trong jang. Lơ\m no\h kăl loi j^ hơ nơ\ng hơ met pơ ‘lơ\ng khôi luơ\t kiơ\ trong ‘lơ\ng hơ iă, rơ gei, pơm lăp hăm tơ drong ‘me\h vă mât jang hơ doi, vei kơ jăp tơ drong sơ đơ\ng mu\k drăm lơ\m te\h đak, găn kơ jă tơ mam to\k hlo\h tơ drong, pơm hơ to\k ‘lơ\ng, pơ jing jơ hngâm pran vă jang to\k hre\nh păng kơ jăp.

Hăm jơ hngâm đon tơ păt ‘lơ\ng păng jang tơ năp, ‘măng hop ako\m mă 8 hlôi jang ke\h rim tơ drong đei tơ le\ch. Tơ drong hơ iă hlo\h lơ\m hop ako\m mă âu ‘noh j^ tơ drong chih pơ jing luơ\t, hăm tơ drong drơ\ng nơ\r ăn 11 kơ luơ\t, pơih trong ăn tơ drong jang vei lăng, pơ gơ\r jang ato\k tơ iung pran kơ jăp kơ te\h đak. Kăl loi, đơ\ng ro\ng 3 ‘măng tơ gop nơ\r, tơ\ hop ako\m mă 8 Kuo#k ho#i hlôi drơ\ng nơ\r ăn Luơ\t bơ\ jang (đei chih hơ met). Chih hơ dăh tơ drong hơ met ming sơ năm pơ dơ\h hưu truh 62 sơ năm hăm dro\ nglo lơ\m sơ năm 2028 păng 60 sơ năm hăm dro\ kăn lơ\m sơ năm 2035 pơm ăn lơ bơ ngai tăh hla păng kon pơ lei tơ re\k truh.

Kơ dră tơm vei lăng tơ drong jang xa, linh j^ rơ ka păng tơ pôl, Đào Ngọc Dung pơ ma hơ dăh: “Đei lơ tơ drong [ơm truh tơ\ bơ\n truh dôm j^t sơ năm. ‘Nâu ku\m jing jơ năr mă bơ\n gơ\h tơ le\ch dôm tơ drong hlôi pơ kăp lơ\m tơ drong Tơ chơ\t apu\ng plenh te\h ku\m nhen lơ\m dôm tơ drong Tơ chơ\t găh te\ch mơ dro. Lơ\m an^h jang atu\m, bơ\n athei chih hơ dăh luơ\t vă lăp hăm rim tơ drong jang atu\m kơ apu\ng plenh te\h mă lei athei lăp hăm rim tơ drong đơ\ng bơ\n hai”.

Kuo#k ho#i ku\m drơ\ng nơ\r ăn Luơ\t hơ met ming, chih tơ mât dơ\ng 1,2 tơ drong lơ\m Luơ\t kăn [o#, bơ ngai jang kơ te\h đak, chih hơ dăh tơ drong hu\t le# nơ\r hơ găt “Bơ ngai jang ăn te\h đak truh đ^ jơ hnơr” đei yoa đơ\ng khei 7/2020. Luơ\t kăn [o#, bơ ngai jang kơ te\h chih hơ dăh tơ drong hơ găt atu\m găh trong sek ki luơ\t hăm kăn [o#, bơ ngai jang kơ te\h đak hlôi pơ dơh hưu, pơ dơ\h jang; chih hơ dăh trong sek ki luơ\t, lơ\m no\h đei trong sek “sut hu\t kơ chư\k hlôi io\k jang adrol ki” vă sư gơ\h lăp hăm trong sek ki luơ\t kiơ\ tơ drong hơ găt đơ\ng Đảng.

 M^nh tơ drong đei tơ re\k lơ\m hop ako\m âu ‘năi, ‘no\h j^ Kuo#k ho#i drơ\ng nơ\r găh hla ar chih tơ roi [ơm truh tơ drong jang man cham gre păr Long Thành jăl 1 đei kơ jă 4,8 ti đô la Mi.

Hăm dôm tơ drong đei pơ gơ\r lơ\m hop ako\m mă 8, bơ ngai tăh hla păng kon pơ lei lơ\m te\h đak [ôh, Kuo#k ho#i ưh lăp jang ke\h tơ drong chih pơ jing luơ\t, sek tơ lang dôm tơ drong tih kơ te\h đak đe\ch mă oei jang ‘lơ\ng tơ drong jang dăr hơ len đơ\ng kơ dih dơ\ng. Mă lei tơ drong tơm hlo\h păng kơ jung hlo\h dơ\ng mă bơ ngai tăh hla tôch tơ re\k ‘no\h j^ dôm nơ\r hơ ngăh, pơ kăp păng trong jang đơ\ng Khul kơ dră te\h đak, ku\m nhen dôm bơ ngai jang lơ\m Khul kơ dră te\h đak mưh pơ kăp kho\m bơ\ jang ‘lơ\ng dôm trong jang đei tơ le\ch, vă hơ nhăk te\h đak jang to\k pran, sơ đơ\ng ‘lơ\ng.

Lại Hoa: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\