VOV4.Bahnar - Tôch sơ năm 2019 Kuo#k ho#i hlôi đei 1 sơ năm bơ\ jang tôch hơ iă păng hơ nơ\ng tơ plih ‘nao, ‘lơ\ng, đei yoa. Hăm tơ drong jang ke\h lơ tơ drong jang jo# hloi chih pơ jing luơ\t, dăr lăng, tơ chơ\t dôm tơ drong g^t kăl kơ te\h đak. Dôm ‘măng pơ ma nuh tơ păt ‘lơ\ng tơ\ Hnam hôp Kuo#k ho#i păng lơ\m dôm ‘măng hôp kơ An^h che\p kơ\l pơ gơ\r Kuo#k ho#i; lơ nơ\r pơ ma tơ păt, [ơm tơ drong kăl đơ\ng dôm bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i; păng dôm tơ drong tơ chơ\t tôch kơ chăng tơ [ôh hơ dăh hơ năp jang tơ năp đơ\ng Kuo#k ho#i hăm te\h đak păng bơ ngai tăh hla, kon pơ lei lơ\m te\h đak.

“’Lơ\ng hơ iă, tơ plih ‘nao păng tơ năp” ‘no\h j^ đon tơ che\ng atu\m đơ\ng lơ bơ ngai tang măt păng bơ ngai tăh hla găh dôm tơ drong jang đơ\ng Kuo#k ho#i lơ\m sơ năm 2019, ku\m jing sơ năm te\h đak hơ nơ\ng đei lơ tơ drong tơ plih ‘lơ\ng. Gơ\h [ôh, rim tơ drong hơ găt găh mu\k drăm, tơ pôl đơ\ng Kuo#k ho#i tơ le\ch kiơ\ dôm tơ drong tơ chơ\t đơ\ng Trung ương jang đei păng lơ hlo\h kơ so# hơ găt ngăl. Lơ\m tơ drong jơ nei atu\m kơ te\h đak đei lơ tơ drong tơ gop g^t kăl đơ\ng Kuo#k ho#i, dôm an^h jang kơ Kuo#k ho#i. Hơ iă, hưch hanh hăm dôm tơ drong jang đei, atu\m hăm ‘no\h athei lăng mă jru\ hlo\h dơ\ng ‘noh j^, vă gơ\h io\k đei dôm tơ drong ‘no\h, j^ tơ drong adrin atu\m đơ\ng dôm an^h chih pơ jing luơ\t, jang kiơ\ luơ\t, an^h jang tư phap, rim an^h jang kơ pal, tơ ring tơ rang păng rim bơ ngai tang măt ăn kon pơ lei.

Bơ ngai tang măt Phạm Văn Hòa, Pho\ Kơ dră Khul tang măt Kuo#k ho#i dêh char Đồng Tháp akhan: “Sơ năm 2019, hăm tơ drong jang đơ\ng an^h tang măt ăn kon pơ lei, dôm bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i hlôi tơ [ôh hơ dăh hơ năp jang, đon jang tơ năp đơ\ng kơ dih hăm bơ ngai tăh hla, hăm kon pơ lei mưh bơ\ jang tơ\ hnam hôp păng tơ\ tơ ring, lơ\m dôm ‘măng tơ [âp bơ ngai tăh hla. Mă loi tơ drong jang kơ Kuo#k ho#i tơ\ hnam hôp, dôm bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i, jang đei lơ tơ drong ‘lơ\ng, hơ nhăk đon lui đơ\ng bơ ngai tang măt hăm bơ ngai tăh hla păng kon pơ lei. Dôm bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i pơ ma nuh tơ păt, tơ blang hơ dăh dôm tơ drong kăl lơ\m Luơ\t yoa đơ\ng an^h chih, tơ le\ch.”

Hăm jơ hngâm đon tơ păt păng tơ năp, sơ năm 2019, Kuo#k ho#i hlôi jang ke\h tơ drong chih pơ jing luơ\t, drơ\ng nơ\r ăn 18 khôi luơ\t tơ\ hop ako\m mă 7 păng mă 8 pơih trong ăn tơ drong vei lăng, pơ gơ\r jang đơ\ng Khul kơ dră te\h đak. Dôm ‘măng pơ ma nuh tôch hơ iă găh khôi luơ\t tang găn tơ drong răm đơ\ng et tơ drô, [ier; Luơ\t tơ mât jên jang kơ te\h đak (đei chih hơ met); dăh mă Luơ\t bơ\ jangg (đei chih hơ met) hlôi pơm tơ to\ lơ\m Hnam hôp kơ Kuo#k ho#i, jing tơ drong tôch đei tơ re\k lơ\m sơ năm âu ki. Đơ\ng ro\nng 3 ‘măng tơ gop nơ\r, tơ\ hop ako\m mă 8 Kuo#k ho#i hlôi drơ\ng nơ\r ăn Luơ\t bơ\ jang (đei chih hơ met). Chih hơ dăh tơ drong hơ to\k ming sơ năm pơ dơ\h hưu truh 62 sơ năm hăm dro\ nglo lơ\m sơ năm 2028 păng 60 sơ năm hăm dro\ kăn lơ\m sơ năm 2035 pơm ăn lơ bơ ngai tăh hla păng kon pơ lei tôch tơ re\k. Kơ dră tơm vei lăng tơ drong jang xa, linh j^ rơ ka păng tơ pôl Đào Ngọc Dung pơ ma hơ dăh: Hơ met ming sơ năm pơ dơ\h hưu tơ [ôh hơ dăh đon tơ che\ng “găn kơ\l” hăm tơ drong nol yoa kơ so# bơ ngai kră roi lơ ku\m nhen sek tơ lang đei 1 tơ drong tih ‘no\h pơm ‘lơ\ng ăn tơ drong jang to\k mu\k drăm hai, pơm ‘lơ\ng ăn tơ drong jang to\k kơ tơ pôl hai:

“Khôi luơ\t bơ\ jang đei drơ\ng nơ\r, đei lơ tơ drong [ơm truh dôm j^t sơ năm hloi. ‘Nâu j^ jơ năr vă bơ\n tơ le\ch dôm tơ drong hlôi đei pơ kăp lơ\m Tơ drong tơ chơ\t apu\ng plenh te\h ku\m nhen dôm tơ dỏng tơ chơ\t găh te\ch mơ dro. Lơ\m an^h jang atu\m, bơ\n chih hơ dăh jing luơ\t vă lăp hăm trong yak atu\m kơ apu\ng plenh te\h, mă lei athei lăp hăm tơ drong đei tơ\ Việt Nam hai”.

Hơ nơ\ng tơ plih ‘nao lơ\m tơ drong ap^nh jet đơ\ng dôm sơ năm âu ki, sơ năm 2019 ‘măng mă blu\ng Kuo#k ho#i tơ mât yoa “đon rơ gei đơ\ng bơ ngai pơm”, hăm phần mềm tơ gu\m tơ plih nơ\r pơma jing chư chih kơ dâu tơ\ màn hình kơ dră pơ gơ\r, pơm ăn tơ drong pơ gơ\r roi tro\ hlo\h dơ\ng. Yoa thoi noh, tơ drong tơl nơ\r ap^nh jet tôch tôm. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc ku\m hăm dôm Phó Thủ tướng, dôm [ok Kơ dră, bơ ngai che\p kơ\l an^h jang iung tơl lơ nơ\r ap^nh đơ\ng dôm bơ ngai tang măt Kuo#k ho#i pơm ăn lơ kon pơ lei păng bơ ngai tăh hla lơ\m te\h đak tơ re\k truh. Che\p kơ jăp jơ hngâm đon ưh đei ver hơ năp jang, tơ\l tơ păt tro\ tơ drong, nơ\r tơl đơ\ng dôm [ok Kơ dră hlôi pơm hơ dăh hơ năp jang găh kơ dih kâu vei lăng păng tơ le\ch đei lơ trong vă jang tơ\ hơ năp kơnh.

Tổng thư ký, Kơ dră An^h jang kơ Kuo#k ho#i Nguyễn Hạnh Phúc ăn tơ băt: “Tơ drong ap^nh jet, inh [ôh ‘măng hôp mă hơ tuch dôm [ok kơ dră hlôh vao trong tơl tơ blang, băt hơ dăh tơ dỏng jang đơ\ng an^h jang kơ dih kơ na tơl tơ blang tôm te\ch, tôch tơ găl. Mă lei, ku\m đei đe kơ dră tơl, tơ blang tơ [ôh oei pha ra băl, đei kơ dră tơl tơ blang ‘lơ\ng mă lei ku\m đei kơ dră tơl tơ blang tôch kơ jung.”

Hơ dai hăm tơ drong chih pơ jing luơ\t păng ap^nh jet, sơ năm 2019, Kuo#k ho#i oei tơ [ôh hơ dăh hơ năp jang dăr lăng kiơ\ đơ\ng lơ tơ drong dăr lăng tih đơ\ng Kuo#k ho#i hăm dôm tơ drong tơ to\, đei bơ ngai  tăh hla tôch tơ re\k, nhen tơ drong tơm pơm tơ le\ch lơ tơ drong tơ kêng mơ mat, dăh mă 1,2 tơ drong jang tih kơ te\h đak oei bơ\ jang hiơ\ hy^n, tơ drong dăr hơ len vei lăng, io\k yoa te\h tơ\ tơ ring kơ drâm jo# đơ\ng Luơ\t te\h sơ năm 2013 đei tơ mât yoa truh đ^ sơ năm 2018, păng dăr hơ len găh jang kiơ\ trong tơ gu\m, khôi luơ\t tang găn, p^t unh xa đơ\ng 2014 – 2018.

Sơ năm 2019, Kuo#k ho#i oei tơ [ôh hơ dăh đon jang tơ năp, tơ drong tơ re\k g^t kăl đơ\ng Đảng, Kuo#k ho#i, Khul kơ dră te\h đak hăm kon pơ lei kon kông lơ\m te\h đak, kiơ\ đơ\ng k^ tơ le\ch tơ drong jang tơm ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl tơ\ tơ ring kon kông păng groi kông. Tơ drong tơ chơ\t chih hơ dăh truh sơ năm 2030, io\k yoa jo# păh lăp kơ kon pơ lei kon kông hơ to\ hăm 1/2 kơ so# jo# atu\m lơ\m te\h đak; tơ jur unh hnam tơ nuh pă hơ la kơ 10%. Ưh pă đei xăh, pơ lei pơ la yơ mơ mat tat dêh hlo\h; 70% kơ so# xăh kon pơ lei kon kông oei jang ke\h tơ drong pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao.

Bơ ngai tang măt Nguyễn Lâm Thành, Khul tang măt Kuo#k ho#i dêh char Lạng Sơn pơ ma hơ dăh: “Gơ\h lăng ‘nâu j^ ‘măng mă blu\ng Kuo#k ho#i đei tơ drong tơ chơ\t tih. ‘Nâu sư tơ [ôh hơ dăh hơ năp jang, đon tơ tăm hăm kon pơ lei kon kông, tơ ring groi kông. ‘Nâu ku\m jing jơ năr vă bơ\n hơ nơ\ng bơ nê păng tơ [ôh hơ năp jang đơ\ng kơ dih hăm tơ ring oei mơ mat tat vă tơ gu\m ăn tơ ring âu jing to\k hơ dai hăm te\h đak, pơm ‘lơ\ng ăn tơ drong jang to\k hơ to\ băl kơ plăh rim hơ dre\ch hơ drung. Kuo#k ho#i hlôi drơ\ng nơ\r ăn tơ drong tơ chơ\t âu ‘no\h j^ dôm tơ drong tôch g^t kăl lơ\m rim tơ drong tơ gu\m hăm kon pơ lei kon kông păng dôm tơ drong kăl ahei sek tơ lang”.

Hăm 1 sơ năm bơ\ jang tơ năp ‘lơ\ng, hơ nơ\ng tơ plih ‘nao, rơ gei đei yoa, sơ năm 2019 Kuo#k ho#i hlôi jang ke\h lơ tơ drong jang tih, io\k đei lơ tơ drong jơ nei g^t kăl lơ\m tơ drong chih pơ jing luơ\t, dăr lăng, tơ chơ\t dôm tơ drong g^t kăl kơ te\h đak. Bơ ngai tăh hla hơ nơ\ng gô chang tơ drong rơ gei păng nuih mơng đơ\ng Kuo#k ho#i mưh tơ blang tôch tro\ hăm dôm tơ drong jang mu\k drăm, tơ pôl, ku\m nhen bơ\ jang tơ năp, tơ păt ‘lơ\ng, tơ [ôh hơ dăh dôm tơ drong tam mă pran găh tơ drong tơ dra hơ drol păng vei lăng lơ\m te\h đak đơ\ng dôm an^h jang kơ pal. Atu\m hăm ‘no\h lui kiơ\ dôm nơ\r hơ ngăh, nơ\r pơ kăp păng trong jang đơ\ng Khul kơ dră te\h đak, ku\m nhen dôm bơ ngai jang lơ\m Khul kơ dră te\h đak mưh iung tơl nơ\r ap^nh tơ\ hơ năp Kuo#k ho#i vă bơ\ jang đei yoa ‘lơ\ng dôm trong jang đei tơ le\ch, vă hơ nhăk te\h đak jang to\k pran, sơ đơ\ng ‘lơ\ng.

Lại Hoa: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\