VOV4.Bahnar – Tơ\ hop ako\m Khul kơ dră te\h đak khei 7 pơ gơ\r lơ\m dôm năr blu\ng khei 8, tơ\ hơ năp dôm tơ drong krê hơ mơt đơ\ng j^ COVID-19 tơ po\h hơ lơ\k dơ\ng, Thủ tướng te\h đak athei rim an^h jang kơ pal ako\m jơ hngâm tang gfăn j^. Tơ dăh j^ roi dêh, Thủ tướng athei rim an^h jang kơ pal, tơ ring tơ rang adrin vă gơ\h jang to\k mu\k drăm tôch ai, tơ plih ăn lăp đơ\ng 2-3% nhen thoi tơ drong tơ dra đơ\ng 1,2 an^h jang lơ\m apu\ng plenh te\h.

Nhen tơ drong tơ roi, khei ‘năr âu ki, đei dơ\ng lơ bơ ngai tơ po\h j^ COVID-19, păng đei hloi bơ ngai lôch yoa tơ drong j^ ‘nâu. M^nh [ar tơ ring nhen plt Đà Nẵng, Hội An, Buôn Ma Thuột păng 1,2 tơ ring nai hai hlôi đei che\ng găn, ưh ăn yak vih vât mât le\ch lơ\m tơ pôl.

Đơ\ng ro\ng kơ đei j^, Khul kơ dră che\p kơ\l te\h đak đei lơ ‘măng hop ako\m pơ tho trong tang găn j^ hăm jơ hngâm đon jang tơ năp hlo\h, kơ ru\n đ^ jơ hngâm vă hơ met pơ ‘lơ\ng dôm an^h đei j^. J^ tơ po\h ‘măng mă 2 âu krê hơ mơt [iơ\ kơ na trong jang đơ\ng Khul kơ dră te\h đak tơ le\ch ‘no\h hơ nơ\ng “tang găn j^ nhen tang găn hơ yăt”. Rim unh hnam, pơ lei pơ la, kueng [ôt j^ rim an^h tang găn j^. Rim bơ ngai tơ tă linh tang găn j^ ngăl. Kiơ\ kơ ‘no\h, dôm khul jang g^t kăl đei krao ako\m, hơ to\k dôm khul jang rơ gei mât tơ gu\m ăn Đà Nẵng, Quảng Nam tang găn j^:

“{ât blu\ng khei 8 âu đei năng j^ jơ năr tôch g^t kăl hăm tơ drong găn đei j^ tơ po\h dăh mă ưh, inh athei rim bơ ngai, khul gru\p ako\m jơ hngâm bơ\ jang tang găn j^. Dôm an^h tơm, an^h jang kơ pal, tơ ring tơ rang ưh gơ\h lăng pơ hơi tơ drong tang găn j^, ưh gơ\h le# j^ tơ po\h xă. Yoa thoi no\h athei ako\m jơ hngâm hơ met pơ ‘lơ\ng an^h đei j^, mă loi ‘no\h tơ\ Đà Nẵng, tơ ring đei j^ tơm a. Lơ\m khei ‘năr j^ đei hơ lơ\k dơ\ng, Thủ tướng đei hla ar gơih ăn đe [ok kơ dră găh mu\k drăm tơ pôl, athei đe [ok Kơ dră đei trong jang mă rơ đăh, đei yoa, tơ roi ăn Khul kơ dră te\h đak pơ truh ăn An^h tơm Chinh tr^, An^h che\p kơ\l pơ gơ\r Kuo#k ho#i 1,2 trong jang ‘nao vă đei trong jang hơ dăh [iơ\ đơ\ng dang ei truh đ^ sơ năm păng sơ năm 2021. Lơ\m no\h đei An^h tơm vei lăng tơ drong jang xa, linh j^ rơ ka păng tơ pôl hơ nơ\ng bơ\ jang dôm tơ drong tơ gu\m 62 rơ bâu ti.”

Mă đơ\ng j^ COVID-19 [ơm kơ ne# tih lơ\m apu\ng plenh te\h păng tơ\ te\h đak bơ\n mă lei Thủ tướng oei ăn tơ băt, lơ an^h jang jên hu hu tih adoi tơ che\ng ‘lơ\ng găh te\h đak Việt Nam. ‘Năr 30/7 âu ki, An^h mong jên apu\ng plenh te\h (WB) akhan, Việt Nam pu\ răm kơ tang yoa đơ\ng j^ COVID-19, mă lei oei ke\ ch^u păng gô jang to\k pran mă 5 lơ\m apu\ng plenh te\h lơ\m sơ năm ‘nâu, kơ so# to\k dang 2,8% lơ\m sơ năm ‘nâu păng to\k 6,8% lơ\m sơ năm truh. Kơ sơ\p hla ar tơ roi The Economist akhan, Việt Nam j^ an^h truh tôch hơ iă hăm lơ bơ ngai tơ mât jên jang, to\k bo\k jing an^h g^t kăl lơ\m jăl trong pơ truh tơ mam jơ\p plei te\h.

Mă lei, Thủ tướng oei pơ ma truh 3 tơ drong krê đơ\ng ‘ngoăih truh hăm te\h đak bơ\n tơ\ hơ năp kơnh, lơ\m no\h tih hlo\h ‘no\h, j^ COVID-19 oei tơ po\h tôch hơ mơt, dôm te\h đak jang hơ doi g^t kăl hăm te\h đak bơ\n oei tơ [âp mơ mat tat; mă 2 ‘no\h tơ drong kơ hret găh te\ch mơ dro păng jang kơ măy ‘nao roi to\k; mă 3 ‘no\h ‘mi kial, đak tơ jroh [ơm kơ ne# truh tơ drong jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl.

Oei lơ\m te\h đak, oei tơ po\h hơ lơ\k dơ\ng, pơm kơ ne# truh lơ tơ drong jang mu\k drăm tơ pôl. Găh noh dơ\ng, kơ jă tơ mam to\k mă đơ\ng đei găn [iơ\ ră mă lei oei đei lơ tơ drong krê. Tơ drong jang kơ măy kơ mo\k đei lơ tơ drong mơ mat tat kăl đei hơ met ming, mă loi j^ hăm dôm an^h sir io\k tơ mam bri brăh, kơ chơ\t so\h, sir io\k đak dâu, kơ măy pơm tơ le\ch tơ mam. Jên tơ le\ch jang kơ te\h đak ro\ năng to\k lơ lơ\m sơ năm ‘nâu. Tơ drong te\ch mơ dro xa tơ [âp mơ mat tat…

Kơ plăh âu, Thủ tướng pơ ma tơ [ôh trong che\p kơ\l pơ gơ\r vă jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl ‘no\h j^ kho\m tang găn ưh ăn j^ tơ po\h xă, athei ko\m jơ hngâm jang ato\k tơ iung dơ\ng mu\k drăm tơ pôl, pơm tơ jur [iơ\ tơ drong hiong răm đơ\ng j^:

“Athei dôm an^h tơm, an^h jang kơ pal, tơ ring tơ rang bơ\ jang mă pran hlo\h dơ\ng, ưh đei an^h jang kơ pal yơ gơ\h lăng pơ hơi tơ drong jang g^t kăl âu. Đe [ok Kơ dră tơm, kơ dră vei lăng kon pơ lei dôm tơ ring athei ch^u pu\ hơ năp jang tang găn j^. Jang hơ doi hrơ\ch ‘lơ\ng, đei yoa dôm tơ drong jang vei lăng sơ đơ\ng arih xa tơ pôl, mă loi ‘no\h j^ tơ drong tơ le\ch jên jang vă tơ iung dơ\ng tơ drong jang xa, athei năng kăl truh tơ drong jang tih, trong tơ gu\m mă lăp vă gơ\h đei yoa ‘lơ\ng, pơ jing jơ hngâm pran vă jang to\k. Tơ dăh jang to\k đơ\ng 2-3% ‘no\h j^ tơ drong adrin tih dêh bơih păng bơ\n athei adrin jang lơ hlo\h dơ\ng tơ dăh tơ drong j^ ưh đei roi dêh.”

Ku\m hăm ‘no\h, Thủ tướng pơ ma hơ dăh tơ drong vei lăng sơ đơ\ng lơ\m te\h đak, tang găn kơ jă tơ mam to\k, pơm ‘lơ\ng vă hơ met kơ jăp đon lui, tơ gop vei sơ đơ\ng ăn tơ pôl, ‘no\h j^ 1 tơ drong tôch g^t kăl kơ plăh dang ei. ‘Nâu j^ tơ drong jang mă đe [ok Kơ dră athei đei trong jang mă rơ đăh tơ roi ăn Thủ tướng te\h đak. Dôm an^h jang jên hu, jang kơ măy, te\ch mơ dro, tơ le\ch nơ\r sơ kơ\t tơ mât jên jang, An^h mong jên te\h đak, An^h choh jang xa păng ato\k tơ iung tơ ring tơ rang…, athei chih tơ le\ch trong pơ gơ\r jang lơ\m jăl khei mă 3/2020 păng sơ năm 2021:

“ Ie\m athei đei đon jang tơ năp chă tơ gu\m ăn dôm an^h jang, tơ drong jang, an^h te\ch mơ dro găh dôm an^h jang mu\k drăm, bơ ngai jang, kon pơ lei tơ [âp mơ mat tat, mă loi j^ An^h tơm vei lăng tơ drong jang xa, linh j^ rơ ka păng tơ pôl. Kơ so# bơ ngai jang tơ [âp mơ mat tat hrei ‘nâu oei tôch lơ, bơ\n athei đei trong jang mă pran [iơ\, tơ le\ch trong tơ gu\m ‘nao [iơ\. Inh athei rim an^h jang chih pơ jing trong ako\m jơ hngâm pran, lơ\m no\h đei jên hu dang 15.000-200.000 ti păng jơ hngâm pran đơ\ng tơ gu\m jên hu. Pơ jao ăn Kơ dră tơm tơ le\ch nơ\r sơ kơ\t tơ mât jên pơ gơ\r, chih ako\m, tơ roi ăn Thủ tướng te\h đak adrol kơ ‘no\h 15/8 vă tơ roi ăn Khul kơ dră te\h đak adrol kơ pơ truh ăn An^h tơm Chinh tr^ tơ gop nơ\r vă tơ roi ăn An^h che\p kơ\l pơ gơ\r Quốc hội dôm tơ drong đei [ơm truh.”

Găh tơ drong tơ mêt jên jang te\h đak, Thủ tướng akhan, tơ dăh sơ năm ‘nâu tơ le\ch đ^ 630.000 ti hlak jên ‘no\h gô tơ gu\m ăn mu\k drăm jang to\k dơ\ng 0,4%. Yoa thoi no\h, Thủ tướng athei tơ le\ch đ^ jên te\h đak vă tơ mât jang, jo# hloi jên ODA hăm dôm trong jang pran kơ tang. Thủ tướng athei dôm an^h tơm, an^h jang kơ pal, tơ ring pơ jing đei gru\p jang g^t kăl chă sek tơ lang dôm tơ drong tơ hlăk, sơng io\k jên tơ mât jang đơ\ng te\h đak đe, mă loi j^ đơ\ng dôm công ty lơ te\h đak oei tơ plih an^h jang lơ\m tơ ring păng lơ\m plei te\h. Thủ tướng athei kơ dră vei lăng kon pơ lei dôm dêh char, plt, đe [ok Kơ dră che\p kơ\l an^h jang kơ pal pơ gơ\r sek tơ lang dôm nơ\r ap^nh đơ\ng kon pơ lei, đơ\ng an^h te\ch mơ dro.

Vũ Dũng: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\