VOV4.Bahnar - Oei er^h sơ\, {ok Hô ‘no\h bơngai ư\h kơ ‘me\h chă jang pơ gia, chă pơ ư pơ ang, {ok hil tôch kơ dêh tơdrong jang ưh ‘lơ ‘lo\ dôm kang [o#, bơngai jang đảng adoi nhen an^h bơ\ jang ayơ đei tơdrong au. Hăm tơdrong pơ jei băl ‘mêm kơ te\h đak jei lei lăi mơ\n. {ônh [o#h hrei au rim tơdrong pơgơ\r pơ jei băl bơ\ jang ‘lơ\ng tơ\ rim tơring tơrang đei ‘măng lăp jang vă kơ đei, oei đei tơdrong koă kơ le# “tơle\ch mă lei ư\h kơ jang”, “tôn sơgơ\r hu\t tơlo\”. Mă kăl, oe\i đei m^nh [ar ‘nu kang [o# oei hơnơ\ng che\p ve\i jơhngơ\m đon pơ lơ\m jang t^h, ư\h kơ tơnăp hăm kon pơlei. Kơ yuơ lơ lo\h, pơ jei băl jang pran kơtang mưh jang kiơ\ oei sa pơma dơnu\h ‘lơ\ng hơ iă lơ\m an^h bơ\ jang, jơhngơ\m đon ‘lơ\ng lơ\m bơ\ jang, kơru\n đ^ jơhngơ\m jang ăn kon pơlei, vei lăng te\h đak ‘no\h m^nh lơ\m dôm tơdrong kăl iung jang lơ\m chăl hrei au.

Kiơ\ đon tơ che\ng đơ\ng {ok Hô, pơ jei băl j^ tơ drong kăl hlo\h vă pơ jing kon bơ ngai ‘nao păng athei jang hơ nơ\ng, rim năr. Pơ jei băl ‘mêm te\h đak tơ klep hăm pôk hơ păh mă tơ găl ‘no\h j^ jơ hngâm pran vă ato\k tơ iung te\h đak. Bơ\ jang kiơ\ nơ\r krao hơ vơn đơ\ng {ok, 71 sơ năm âu ki, lơ tơ drong pơ jei băl ‘mêm te\h đak hlôi tơ iung đei jơ hngâm ‘mêm kơ te\h đak, đon rơ gei đơ\ng bơ ngai Việt Nam. Mă đơ\ng io\k đei lơ tơ drong g^t kăl bơih ră, mă lei, lơ tơ ring pơ jei băl oei jang ưh đ^ jơ hngâm, klăih song khul gru\p, tam mă pơ jing đei jơ hngâm pran tih, pơ jei băl tam mă jing tơ drong kăl hlo\h vă bơ\ jang ato\k tơ iung mu\k drăm tơ pôl.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Lê Quốc Lý, Pho\ Kơ dră vei lăng Hnam ho\k Chinh tr^ Quốc gia Hồ Chí Minh akhan: rim ‘măng tơ băt năr pơ jei băl ‘mêm te\h đak ‘no\h j^ jơ năr vă đ^ đăng Đảng, đ^ đăng khul linh păng đ^ đăng kon pơ lei bơ\n hơ met ming, lăng năng dơ\ng mă tro\ vă huei đei tơ drong tơ gar băl, vă pôk pơ ư kơ dih:

“Tơ dăh bơ\n jang truh tâp, truh tôch, vei lăng kơ jăp ‘lơ\ng, đơ\ng tơ drong pơ jei ‘no\h sư jing đei yă kiơ, tơ mam kiơ, đei tôch rơ đăh, ưh kơ s^ jo# atu\m đe\ch, ưh lăp chih tơ roi lơ\m hla ar đe\ch. Mă athei [ôh tơ drong pơ jei ‘no\h hơ nhăk yă kiơ ăn khul tơ pôl? Hơ nhăk ăn kon pơ lei dôm tơ drong kiơ? M^nh tơ ring akhan pơ jei băl ‘lơ\ng ‘no\h tơ ring âu athei roi pơ dro\ng, jang roi to\k, kon pơ lei athei chơt hơ iă [iơ\, tơ pôl ưh đei tơ drong yoch, ưh đei tơ drong kơ ne#. Dang ei pơ jei băl mă lei khul tơ pôl ‘no\h jang oei hiơ\ hy^n, ưh pran, ưh đei tơ plih yă kiơ thoi no\h ‘no\h nhen pơ tro\ đe\ch”.

Bơ\ jang kiơ\ nơ\r pơ tho đơ\ng {ok Hô, khei ‘năr âu ki, khul bơ ngai jang kơ te\h đak roi hơ met pơ ‘lơ\ng, bơ\ jang roi tơ năp, pơ xa roi hơ iă. Mă lei mă tơ pă oei đei khul gru\p kăn [o#, bơ ngai jang kơ te\h đak đei đon tơ che\ng pơ ang pơ ro\, jang ưh tơ năp hăm kon pơ lei, đei nơ\r pơ ma, bơ\ jang ưh kơ ‘lơ\ng, ưh năng kăl bơ ngai jang kơ pal, ưh hơ to\ hăm bơ ngai jang tơ\ hơ la, pơm tơ to\ đon kon pơ lei. Tơ drong ‘no\h ăn [ôh, pơ jei băl bơ\ jang, pơ ma xa ‘lơ\ng tơ\ an^h jang, jơ hngâm đon pơ vih pơ văn ăn kon pơ lei, pơ vih ăn te\h đak j^ tơ drong tôch kăl kơ plăh hrei ‘nâu.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Phạm Văn Tình, Tổng thư ký Khul hơ len năng nơ\r pơ ma Việt Nam pơ ma hơ dăh: “Bơ\ jang hanh chinh tơ pôl athei rơih nơ\r pơ ma mă lăp, kơ lih yoa ‘nâu ku\m jing 1 păh tơ [ôh ăn tơ drong rơ gei, đei đon ‘lơ\ng, ku\m nhen tơ drong pơ ma xa gơ\h đơ\ng 1 ‘nu bơ ngai tang măt ăn an^h jang kơ pal lơ\m tơ pôl. Tơ drong pơ ma xa nhen nơ\r krao, pơ ma nuh hăm dôm bơ ngai mă rơ dơ\ ‘lơ\ng. Hmă hmă 1 ‘nu bơ ngai juăt jang đunh, mưh tơ [âp ha nơ\r blu\ng a ‘no\h thoi yơ, đei tơ drong lui yom păng pơ ma tro\ tơ drong. Rim ‘măng tơ [âp, pơ ma nuh kăl đei trong pơ ma xa mă lăp.”

Lơ\m lêh tơ le\ch tơ drong pơ jei “Kăn [o#, bơ ngai jang kơ te\h đak, tơ drong pơ jei pơma xa, bơ\ jang ‘lơ\ng hơ iă tơ\ an^h jang” ‘nao pơ gơ\r, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Kơ dră An^h pơ gơ\r Pơ jei – Pôk hơ păh kơ Trung ương athei kăn [o#, bơ ngai jang ưh gơ\h hu\t hơ chăng tơ drong jang, le# pơ gâm jơ năr, jên thue# đơ\ng kon pơ lei. Jang truh đ^ jơ, ke\h tơ drong jang, hu\t le# đon tơ che\ng “pơ gê che\p hla du năm, kơ sơ\ che\p vih”. Thủ tướng pơ ma hơ dăh: “Athei hu\t le# hloi đon tơ che\ng ưh ‘me\j dơ dro\ dơ dre\nh, gô đak truh [ât jâng ‘mơ\i mă plo\ng, gô đei nơ\r pơ ma ‘mơ\i mă jang, ưh pơ ma akhan ‘no\h jang ră mă lei jang hiơ\ hy^n mưh sek tơ lang dôm tơ drong đei pơ jao mă kon pơ lei, an^h jang oei gô chang”.

Kiơ\ Bí thư đảng dêh char Đồng Tháp Lê Minh Hoan, rim bơ ngai mưh đ^ jing kăn [o# bơ ngai jang ăn te\h đak bơih athei băt hơmet kơ dih kâu vă gơ\h jang bơ ngai jang tơ năp, rơ gei, đ^ jơ hngâm yoa tơ drong đei yoa ăn kon pơ lei, đơ\ng an^h te\ch mơ dro. Lơ\m rim an^h jang păng tơ drong jang athei adrin jang ke\h hơ năp jang đei pơ jao, pơ jing đon lui păng rơ hăo chơt đơ\ng kơ dră che\p kơ\l hăm bơ ngai jang hơ doi păng kon pơ lei. Kăl loi j^ đon jang tơ năp tơ\ an^h jang tơ [ôh hơ dăh lơ\m tơ drong pơ ma xa hăm kơ dră che\p kơ\l, bôl boăl jang hơ doi păng linh jang, băt hơ dăh trong pơ gơ\r păng jang ke\h ‘lơ\ng tơ drong jang đei pơ jao.

{ok Lê Minh Hoan akhan: “Tơ drong juăt ‘lơ\ng tơ\ an^h jang ưh gơ\h pơ go\ jang kiơ\ hăm nơ\r athei, tơ drong hơ găt, pơ kăp lơ\m an^h jang đe\ch ôh. Tơ drong juăt ‘lơ\ng tơ\ an^h jang athei ako\m, tưk tơ iung đơ\ng kơ dră che\p kơ\l an^h jang ‘no\h. ‘No\h j^ khei ‘năr adrin jang, pơ tâp pơ hrăm vă rim kăn [o#, bơ ngai jang đei đon hlôh vao tôm tơ drong păng kơ chăng bơ\ jang. Vă dôm tơ drong ‘lơ\ng, hơ iă tơ\ an^h jang gơ\h mât hrơm hăm rim khul bơ ngai jang, kơ dră che\p kơ\l, vă jang đei păng kơ jăp đunh bơ ngai che\p kơ\l an^h jang athei hlôh vao tôm tơ drong kăp g^t păng băt trong pơ lung, tơ iung jơ hngâm hưch hanh ăn rim bơ ngai vă đơ\ng no\h đei đon bơ\ jang tơ năp ‘lơ\ng.”

Tơ drong ‘lơ\ng, hơ iă tơ\ an^h jang ưh gơ\h pơ to\, jo# hơ len hăm măt lăng mă sư đei pơ jing lơ\m đon hlôh vao kơ rim bơ ngai, pơ jing đon lui, jơ hngâm hưch hanh, trong pơ ma xa, bơ\ jang tơ năp đơ\ng rim bơ ngai. Pơ jing tơ drong juăt, jơ hngâm đon ‘lơ\ng đơ\ng bơ ngai pơm kăn [o# bơ ngai jang te\h đak rơ gei, tơ năp, yoa kon pơ lei mă bơ\ jang pơ vih pơ văn. Bơ\ jang ‘lơ\ng tơ drong kăn [o#, bơ ngai jang te\h đak pơ jei băl jang rơ gei, ‘’lơ\ng hơ iă tơ\ an^h jang ku\m jing jang ‘lơ\ng nơ\r pơ tho đơ\ng {ok Hô găh jơ hngâm đon tơ năp, rơ gei, huei pơ ang pơ ro\”.

Lại Hoa: Chih

Dơ\ng: Tơ blơ\