VOV4.Bahnar - Việt Nam jing minh teh đak hăm 54 hơdrung bơngai atu\m erih xa. Hăm kơso# măt bơngai ưh đei hơto\, 53 hơdrung bơngai kon kông kông adro# đei 14,3% măt bơngai, pơhlom hloh 12,3 triu ‘nu bơngai lơ\m kơso# hloh 90 triu măt kon pơlei Việt Nam. Tơdrong mă rim hơdrung bơngai kon kông, mă to\ xe\t dăh mă lơ măt bơngai, atu\m erih hơto\ dih băl nhen ‘nho\ng oh pôm me\ [ă lơ\m hơgăt teh đak Việt Nam, jing minh gru kơnăl găh tơdrong vei xơđơ\ng xơnong tơno\k kon bơngai tơ\ Việt Nam.

Xơnong tơno\k kon pơlei kon kông jing minh lơ\m dôm xơnong kăp g^t kơ kon bơngai, lơ\m gru\p xơnong kon pơlei – ch^nh tr^, đei khôi luơ\t teh đak Việt Nam pơkăp. Mă tơpă, kon pơlei kon kông roi năr roi đei lơ trong hiôk vă hơto\k tơ iung rim tơdrong, tơgop lơ\m tơdrong pơkăp jang atu\m kơ teh đak. ‘Nâu jing dôm tơdrong bơ\ng pang lơ\m vei xơđơ\ng păng hơto\k xơnong kon pơlei kon kông pơma adro# păng xơnong kon bơngai pơma atu\m tơ\ Việt Nam.

Khul kơpal teh đak Việt Nam hơnơ\ng lăng pơg^t trong pơkăp jang hăm bơngai kon kông, mă kăl noh vei xơđơ\ng tơdrong hơto\ hơnơ\ng đơ\ng dôm hơdrung bơngai; tơre\k tơvei, pơm trong hiôk hloh vă kon pơlei kon kông hơto\k păng io\k yua dôm xơnong kăl đei khôi luơ\t teh đak pơkăp.

Dôm xơnăm kơ âu, Khul kơpal teh đak Việt Nam tơle\ch lơ trong jang tơgu\m kon pơlei kon kông pơm kiơ\ pơkăp hơto\ hơnơ\ng, hơto\k tơdrong erih mu\k drăm, đon bơnôh, dar deh pơm hơto\ găh tơdrong hơto\k tơ iung đơ\ng dôm hơdrung bơngai. Hơdăh noh: Tơchơ\t 132 tơre\k axong ming man tơdrong kăl, xek axong teh choh jang păng teh bơ\ hnam oei ăn kon pơlei kon kông.

Trong pơkăp tơgu\m teh bơ\ hnam, teh choh jang xa hlôi xek tơlang dôm tơdrong pơngơ\t kơ đon đơ\ng unh hnam kon pơlei kon kông hin dơnuh, kon pơlei tơ\ dôm tơring hơnơ\ng [ơm ‘mi kial cham char pơrăm... tơgop xơđơ\ng đei tơring kon pơlei oei xa tơ\ dôm tơring tơnap tap, tơring ataih yaih, tơring xơlam teh; tang găn [iơ\ tơdrong kơdâu oei xa xơlăh xơlang, chă phă bri âu to...

Kon pơlei kon kông đei axong ăn teh bơ\ hnam, teh choh jang, đei pơm tơm lơ\m hơgăt teh kơ pơlei pơla po, noh hlôi chơt hơ iă, xơđơ\ng jơhngơ\m pơm jang, dar deh klaih đơ\ng hin dơnuh, xơđơ\ng tơdrong erih; đei tơring hlôi đei lơ um ru\p jang đei io\k jơnei tơnăp. Mă kăl, tơdrong jang đei jơnei đơ\ng pơkăp âu ưh adro# xek tơlang dôm tơdrong tơnap tap, tơhlăk tơhl^n găh mu\k drăm tơ\ anăp, tơgu\m kơtă ăn tơdrong jang xut le# pơngot tơjur hin dơnuh, tơguăt mu\k drăm hăm vei xơđơ\ng tơpôl teh đak mă oei kăp g^t găh ch^nh tr^ tơ pôl, tơgop lơ\m tơdrong vei xơđơ\ng tơpôl ch^nh tr^ lơ\m tơring; hơto\k tơguăt tơguăl kon pơlei, hơmet đon lui đơ\ng kon pơlei hăm tơdrong pơgơ\r đơ\ng Đảng păng Teh đak.

Hơdăh nhen Thanh Hóa. Xơnăm 2013, Anih vei lăng kon pơlei dêh char Thanh Hóa tơchơ\t pơjao 10 tih hlj vă pơm kiơ\ pơkăp pơjao bri, thuê bri tơguăt hăm pơjao teh, thuê teh bri lơ\m apu\ng Thường Xuân. Đơ\ng ro\ng je# 8 xơnăm tơle\ch jang, mă kăl bri tơ\ Thường Xuân hlôi đei vei, tơdrong erih kon pơlei dar deh đei hơto\k, xut le# pơngot, tơjur hin dơnuh.

Nhen nơ\r [ok Đỗ Văn Hoan, Pho\ kơdră Anih vei lăng kon pơlei apu\ng Thường Xuân, dêh char Thanh Hóa: Pơjao teh, pơjao bri tơgu\m ăn kon pơlei hiôk hian hloh lơ\m tơdrong vei lăng, hơto\k mu\k drăm đơ\ng bri: ‘Nâu jing trong jang [lep hăm đon bơnôh kon pơlei, pơm trong hiôk ăn apu\ng Thường Xuân xut pơngot tơjur hin dơnuh. Adrol ki Thường Xuân đei truh 52% unh hnam hin dơnuh, đơ\ng ro\ng je# 10 xơnăm kơso# unh hnam hin dơnuh oei pă 4,3%. ‘Nâu jing tơdrong đei jơnei tih tên lơ\m noh đei tơdrong vang jang đơ\ng trong pơkăp pơjao teh bri ăn kon pơlei.

Pơjao bri, pơjao teh, axong hla bar pơkăp yua teh bri jing minh trong jang tro\ [lep. {ơ\t bri đei tơm tơpă gô tơgop lơ\m tơdrong vei lăng păng hơto\k kơjăp xơđơ\ng, hơto\k mu\k drăm, tơpôl tơ\ tơring, xut le# pơngot, tơjur hin dơnuh tơguăt hăm pơjing tơring tơrang ‘nao.

Lan chih păng rapor