VOV4.Bahnar -  Băt hơdăh trong pơkăp jang đơ\ng Đảng, khôi luơ\t teh đak, lơ\m lơ xơnăm kơ âu, mă kăl noh đơ\ng xơnăm 2013 - 2019, Khul kơpal teh đak, Thủ tướng teh đak, rim jăl jang kơpal, rim tơring pơm kiơ\ tơnăp pơkăp tơgu\m choh jang xa hơto\k mu\k drăm - tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông, hlôi đei io\k jơnei kơjung hloh lơ\m tơdrong jang xut le# pơngot tơjur hin dơnuh. 'Nguaih kơ dôm trong pơkăp tơgu\m ăn bơngai kon kông yuơ anih jang Trung ương tơle\ch, hlôi đei 40 dêh char, plei tơm tơring kon pơlei kon kông păng groi kông tơle\ch tơchơ\t trong jang hơdro# vă tơgu\m hơto\k mu\k drăm - tơpôl. Lơ\m noh athei jo# truh Tơchơ\t 102 đơ\ng jơnu\m pơgơ\r teh đak ăn unh hnam hin dơnuh tơ\ tơring tơnap tap hloh, hlôi tơgu\m ăn lơ pơlei pơla, lơ unh hnam ke\ xut le# bơih pơngot tơjur hin dơnuh. Tơdrong mă âu đei tơbang lơ\m [ai chih tơ\ hơlâu:

Rim pơkăp tơgu\m hơto\k choh jang xa, tơgu\m kơtă hăm jên măt ăn unh hnam hin dơnuh hlôi đei xăh La Pán Tẩn, apu\ng Mù Cang Chải, dêh char Yên Bái pơm jang đei jơnei tơnăp. Đơ\ng jên tơgu\m âu, kon pơlei tơ\ âu hlôi tơplih đei trong pơm jang, hơ 'nhăk lơ hơdre\ch 'long pơtăm 'nao vă chă rei pơtăm, pơm jang noh hlôi ke\ xut le# bơih pơngot. Hăm unh hnam 'nho\ng Giàng A Của tơ\ pơlei Trống Tông jing minh pơtih. Xư đei tơgu\m ăn minh tong gre pơchoh mini. Đơ\ng 'năr đei kơmăi pơchoh, ăh jang đang tơdrong jang unh hnam, 'nho\ng Của oei pơgenh chă pơchoh ăn kon pơlei lơ\m kueng [ôt vă đei yua [iơ\: Dang ei đei tơgu\m ăn kơmăi pơchoh noh duh jang đei [iơ\ bơih. Pơchoh đang noh ôp rơgoh, tuh jâu luil lơ\m kơmăi păng kơtol ăh anih kơjung vă hăp hoai kơ brêng, kăl kơnh io\k yua hiôk hloh. Adrol ki ưh kơ măh xo\ng xa ôh, oei dang ei đei tôm bơih.

'Nguaih kơ tơgu\m hơdre\ch 'long pơtăm, tơmam choh jang, lơ unh hnam hin dơnuh tơ\ La Pán Tẩn oei đei tơgu\m jên măt kiơ\ tơchơ\t 102 đơ\ng Thủ tướng teh đak. Xơnăm xơ\, unh hnam [ok Hảng Sa Suố tơ\ pơlei La Pán Tẩn đei 8 măt bơngai noh đei io\k 800 rơbâu hlj tơgu\m: Jên noh đei teh đak tơgu\m, inh chă răt hơdre\ch [a, hơ[o vă rei pơtăm kơche\ng gô đei yua lơ hloh. Đei io\k jên chă tơgu\m âu inh xơđơ\ng pơm jang. 'Nguaih kơ noh, Teh đak oei tơgu\m ăn pho\ng rei dơ\ng.

Adoi nhen [ok Hảng Sa Suố,  [ok Giàng Dua Dí tơ\ pơlei La Pán Tẩn đơ\ng ro\ng kơ đei io\k jên tơgu\m, ưh đei yua kơso# jên noh vă xut pơngot hloi ôh. {ok Dí akhan, mưh ba yua jên âu vă răt phe noh đei đơ\ng 4 truh 5 năr đe\ch, oei mưh ba răt hơdre\ch 'long vih chă pơtăm noh gô măh tơmam xo\ng xa ăn unh hnam lơ\m minh xơnăm:  Đei teh đak tơgu\m,  4 măt bơngai noh minh xơnăm đei 400 rơbâu hlj. Inh răt hơdre\ch [a, hơ[o, kiơ\ kơ ba răt, ba lăp răt hơdre\ch mă yơ noh răt he#. Pơtih nhen minh k^ 70 rơbâu, 75 rơbâu, reh noh 50 rơbâu, lăp mă yơ răt mă ăi. Minh xơnăm [a hmă păng [a tơyông rei pơtăm đei 15 k^ hơdre\ch, jang 2 pơyan, tong ane# noh jang ăh pơyan adrol, tong ane# noh jang pơyan đơ\ng ro\ng.

Xăh La Pán Tẩn đei hloh 600 unh hnam, je# 4.300 măt bơngai hơdrung Mông tơ\ 7 thôn pơlei. Đơ\ng xơnăm 2013 truh xơnăm 2019, rim xơnăm xăh đei pơhlom 450 unh hnam hin dơnuh đei xa yua kiơ\ Pơkăp tơgu\m kơtă hăm jên dăh mă tơmam drăm. Trong pơkăp tơgu\m unh hnam hin dơnuh tơ\ tơring tơnap tap đơ\ng Teh đak hlôi tơpă đei kon pơlei lăp đon; atu\m hăm noh kon pơlei hlôi băt yua jên tơgu\m âu tro\ pơkăp noh hlôi tơgop xut le# pơngot tơjur hin dơnuh tơ\ tơring lơ\m dôm xơnăm kơ âu.  

Atu\m hăm trong pơkăp tơgu\m choh jang xa, Tơchơ\t 102 găh tơgu\m kơtă hăm tơmam drăm ăn kon pơlei lơ\m unh hnam hin dơnuh tơ\ tơring tơnap tap duh tơgop hơto\k tơdrong erih ăn kon pơlei. Kiơ\ dôm trong pơkăp tơgu\m kơtă hăm tơmam drăm, xăh Sơn Phú, apu\ng Na Hang, dêh char Tuyên Quang hlôi ako\m pơgơ\r jang drơ\ng minh dôm trong pơkăp hơto\k choh jang xa. Lơ\m noh, xăh pơm kiơ\ pơkăp tơgu\m ăn kon pơlei, pơtho găh khoa ho\k kih thuơ\t, tơgu\m hơdre\ch, pơih xă tơdrong jang mu\k drăm đei yua lơ. {ok Hà Văn Đức, Pho\ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei xăh Sơn Phú ăn tơbăt:  Tơdrong tơgu\m choh jang xa, Anih vei lăng kon pơlei xăh hlôi chă hơlen chih ako\m kiơ\ tơdrong pơm jang kơ rim pơlei pơla vă tơle\ch trong jang mu\k drăm drơ\ng minh hloh. Xăh tơle\ch pơma đam kơtă hăm kon pơlei vă băt hơdăh tơdrong kăl hơto\k pơm jang. Găh tơgu\m choh jang pơm kiơ\ Tơchơ\t 27 đơ\ng Anih vei lăng kon pơlei dêh char găh pơm tơle\ch tơmam drăm ako\m. Xăh tơle\ch jang tơ\ tơring rong ka lơ\m dơnâu đak hnam kơmăi unh hơyuh Tuyên Quang, đei io\k yua đơ\ng tơdrong jang âu rim xơnăm pơhlom 70 triu hlj; tơdrong rong rơno ako\m, pơtăm 'nhe\t VA06, lơ\m tơdrong pơm jang đei kon pơlei drơ\ng lăp pơm kiơ\ păng pơm jang đei io\k yua găh tơdrong jang âu.  

Kiơ\ dôm xơnăm pơm kiơ\ Tơchơ\t 102 tơgu\m hăm tơmam drăm, [ok Lò Văn Hùng, Kơdră Anih jang găh kon kông apu\ng Mường Nhé, dêh char Điện Biên xơkơ\t găh tơdrong đei jơnei đơ\ng trong pơkăp jang âu yuơ tơle\ch jang tơtom, hơdăh hơto\ hơnơ\ng păng tơgu\m tro\ bơngai tơ\ tơring: Kiơ\ Tơchơ\t 102 đơ\ng Thủ tướng teh đak găh tơgu\m kơtă ăn kon pơlei kon kông tơ\ tơring tơnap tap noh mă hlak jên tơgu\m adro# đei 100 rơbâu hlj đe\ch hăm minh măt bơngai duh hlôi tơgu\m kon pơlei hơmet pơ 'lơ\ng tơdrong erih. Mă hăt tơdrong tơgu\m âu đei axong jing 2 păh. Minh păh noh tơgu\m [oh i ôt, mă [ar noh tơgu\m hơdre\ch hơ[o, tơh. Găh [oh i ôt, nhôn jang kơtă hăm Anih tơm pơm [ok Việt Nam. Găh hơdre\\ch noh nhôn jang hăm Anih pơm tơle\ch hơdre\ch 'long pơtăm dêh char Điện Biên hlôi hơmet pơ 'lơ\ng kih thuơ\t bơih, 'long hơdre\ch to\k giơ\ng 'lơ\ng noh pơm jang đei yua tơnăp. Hăm dôm unh hnam đei xa tơgu\m âu lơ\m rim apu\ng rim xơnăm klaih đơ\ng hin dơnuh đei noh 5,53%.

Thoi noh, jăh vă xơkơ\t, trong pơkăp tơgu\m choh jang xa hlôi tơgu\m ăn bơngai kon kông tơ\ tơring ataih yaih, tơring tơnap tap hlôi đei dôm hơdre\ch 'long pơtăm 'nao, kon yo\ng 'nao lơ\m pơm jang, rong kon tơrong. Đơ\ng noh hlôi tơgop hơto\k tơdrong erih, tơjur đei pơngơt rơve\t hin dơnuh nhen nơ\r pơtruh đơ\ng [ok Lương Văn Tưởng, Kơdră anih jang găh bơngai kon kông dêh char Thanh Hóa:  Trong pơkăp tơgu\m hơto\k pơm jang ăn unh hnam hin dơnuh noh [ôh hơdăh, tơdrong jang âu adoi đei jơnei tơnăp. Tơgu\m răt hơdre\ch 'long pơtăm jing minh trong pơkăp kăp g^t hăm rim unh hnam hin dơnuh, kơlih lơ\m khei năr mă bơ\n hơvơn kon pơlei chă pơtăm [a lai, hơdre\ch [a 'nao mă kơjă [a kăp hloh pơtêng hăm hơdre\ch [a hmă tơ\ tơring, đei trong pơkăp tơgu\m đơ\ng teh đak thoi noh, kon pơlei gơh chă tơmơ\t hơdre\ch 'nao  vă choh jang xa, io\k yua tơdrong rơgei khoa ho\k kih thuơ\t vă hơto\k pơyua. Hơ 'nhăk hơdre\ch rơmo tơno lai sind ăn unh hnam hin dơnuh vă hơmet pơ 'lơ\ng hơdre\ch rơmo hmă tơ\ tơring gơh 'lơ\ng hloh. Dang ei rim xơnăm rim apu\ng hin dơnuh, apu\ng groi kông tơjur đei đơ\ng 3-4% unh hnam hin dơnuh.

Dang ei, kon pơlei kon kông tơ\ tơring ataih yaih, tơring tơnap tap tơ\ dôm tơring groi kông hlôi xek tơlang đang tơdrong pơngot tơjur hin dơnuh gơnơm đơ\ng dôm trong tơgu\m jang âu. Atu\m hăm noh, pơtoi tơle\ch jang đei jơnei dôm tơdrong tơgu\m choh jang xa, jang găh bri; tơroi pơtho, hơlêm kon pơlei dru\t kơtang tơdrong pơm tơle\ch tơmam drăm, pơm jang hăm kơmăi kơmo\k vă tơgu\m kon pơlei xơđơ\ng hơto\k pơm jang, hơto\k tơdrong pơyua.

Lan chih păng rapor