Pơgê hrôih, ƀât tŭk oei dom tơ̆ hla ƀa, kră pơlei Rơ Châm Hyă kŭm hăm khul tôn chĭng, hơxoang kơ plei Dun De, xăh Ia Grai, dêh char Gia Lai, hlôi đei măt tơ̆ đak hơdrâm pơlei vă hơmet ăn tơdrong soi kơ ƀa pơyan. Drŏ nglo chĕp ba tơdrô ge, drŏ kăn ‘nŏh pŭ ba tơmam soi; đe hơioh trŏi trônh kiơ̆ đơ̆ng rŏng mĕ ƀă, mưh măt chơt hơiă 'nă hal. Ƀât anih teh hŏh xă thơ̆r, kon pơlei pơm gơ̆ng, ƀră tôch 'lơ̆ng. Tơmam soi đei 1 ge tơdrô, 1 pôm iĕr ƀuh, 'nhĕm nhŭng ƀuh păng por pai đơ̆ng ƀa ‘nao, pơdă thơ̆r ƀât hơla gơ̆ng.

Mưh rim tơmam đei hơmet đang bơih, kră pơlei Rơ Châm Hyă năm ƀât hơnăp gơ̆ng pơtơm soi. Ƀok tưk pơyơ̆r pơnhan mong tơdrô, măt ngoi tơ̆ plenh, soi, krao yang Kông, yang đak, yang Hri vang truh et xa, pring vei ăn kon pơlei đei ƀa, hơƀo lơ, đĭ đăng kon pơlei liĕm kâu, arih xa phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng…

Soi đang, kră pơlei et tơdrô đang kơ ‘nŏh pơjao đing ăn đe bơngai kră păng kon pơlei vang et. Mưh tơdrô ge đei tôm bơngai et bơih, djơ djrĭng đe tôn chĭng, nhen vă pơtơm kon pơlei vang hơyun xoang. Đe hơdruh Jarai hơyŭn xoang; đe tơdăm ‘nŏh teh hơgơ̆r, tôn chĭng rơđŭk tôch hơiă. Bơngai xoang roi đunh roi lơ, xoang dăr gơ̆ng. Đe tơdăm plei Dun De tôn đơ̆ng ƀai ‘nâu truh ƀai to; rim bơngai tôn, hơxoang pơchơt kơ tĕch năr hloi.

Mŏ Puih Gái, tơ̆ plei Dun De, tơroi: hăm bơngai Jarai, găr ƀa jĭ tơdrong arih. Lêh et soi ƀa pơyan vă tơtă ăn rim bơngai athei oei xa hơdai mă ‘lơ̆ng hăm bri brăh, athei pơvei băl mă kơjăp lơ̆m tơpôl: “Sơnăm yơ nhôn kŭm truh akŏm. Kon pơlei chă pơgơ̆r dơ̆ng tơdrong juăt, et soi ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng sơ̆ kơ bơngai Jarai, kơna inh jing gơ̆h hơyŭn xoang kiơ̆ chĭng chêng. Nhôn vă roi tơƀôh dơ̆ng ăn jơhnơr đơ̆ng rŏng, vă ning mônh kơnh huei kơ hiơt dôm tơdrong juăt đơ̆ng hơdrĕch nhôn.”

Ƀât blŭng pơyan phang âu, anih joh ayŏ kơ dŏ xoang Gia Lai ‘nao pơgơ̆r dơ̆ng tơdrong et soi kơ ƀa pơyan, tơgŭm ăn tơpôl bơngai Jarai vei kơjăp dôm tơdrong juăt ‘lơ̆ng đơ̆ng hơdrĕch kơdih, pơjing tơdrong ‘lơ̆ng pơyoa ăn tơdrong chă tơmang lăng. Ƀok Nguyễn Văn Đính, Phŏ Kơdră vei lăng kon pơlei xăh Ia Grai, pơma: “Xăh vă tơiung ming dơ̆ng dôm tơdrong et soi đơ̆ng sơ̆ nhen, soi krao ‘mi, et kôch đak, brư̆ yang đang pơsat… Đơ̆ng noh vă pơm ăn dôm pơlei nai vang pơgơ̆r kiơ̆ vang tơgop tưk tơiung dơ̆ng dôm tơdrong juăt 'lơ̆ng đơ̆ng hơdrĕch kon kông, pơjing tơdrong pơvei 'lơ̆ng hơiă ăn tơpôl tơ̆ xăh, vang tưk tơiung tơdrong chă tơmang lăng, hơnhăk iŏk yoa ăn kon pơlei”.

Yă Lê Thị Thu Hương – Phŏ Kơdră Anih vei lăng joh ayŏ kơ dŏ xoang, tơplŏng kơdâu păng chă tơmang lăng dêh char Gia Lai ăn tơbăt: Kiơ̆ đơ̆ng tơdrong pơgơ̆r dơ̆ng dôm tơdrong et soi so, tơpôl đei tơdrong ‘lơ̆ng vă năng ƀôh dôm tơdrong hơiă đơ̆ng tơdrong juăt chăl adrol sơ̆; hơdai hăm 'nŏh mât 1 ƀơ̆r đon, tơiung hơnăp jang đơ̆ng bơngai đei bưng ai, đei grih tih 'nŏh jĭ đe kră pơlei, đe ngê̆ nhơ̆n. 'Nâu kŭm jing jơnăr vă hơtŏk đon hlôh vao ăn jơhnơr mơlôh lơ̆m tơdrong chĕp vei dôm tơdrong juăt 'lơ̆ng đơ̆ng sơ̆ kơ hơdrĕch hươdrung.

“Gơ̆h pơma kiơ̆ đơ̆ng dôm tơdrong pơgơ̆r ming dơ̆ng âu, kon pơlei tôch hơiă. Đơ̆ng sơnăm 2023 truh 2025, dêh char pơgơ̆r ming lơ tơdrong juăt, et soi đơ̆ng kră sơ̆. Dang ei, anih jang oei hơnơ̆ng roi tơƀôh ăn Anih vei lăng kon pơlei dêh char pơjing trong chĕp vei kơjăp chĭng chêng đơ̆ng 2026-2030, lơ̆m noh đei hloi dôm tơdrong pơgơ̆r dơ̆ng et soi so. Inh hơmĕng truh âu kơnh, tơdrong juăt, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kơ kon pơlei kon kông tơ̆ Gia Lai gô đei lơ bơngai băt truh ƀiơ̆".

Hăm kon pơlei Jarai, dôm tơdrong juăt so ưh lăp tơmam kăp gĭt đơ̆ng yă ƀok pơ sư̆ ăn đĕch, mă oei jing tơdrong tơm vă chĕp vei kơjăp tơdrong joh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă lơ̆m chăl 'nao dơ̆ng. Năng nhen ưh đei kăp gĭt ră mă lei dôm tơdrong et soi 'nŏh sư tơguăt kơjăp pơlei pơla, pơm ăn tơdrong juăt 'lơ̆ng đơ̆ng sơ̆ oei đei ling lang, ưh đei hiơt hiong kiơ̆ khei 'năr, dăr sơnăm.