Dôm năr ‘nâu, ƀât mă plei sầu riêng, plei măng cụt, plei jrang grưt oei đum ƀrŭng ƀrăng tơ̆ mir pơgar, Khánh Sơn jĭ tơring groi kông găh Pơmât dêh char Khánh Hòa ‘nŏh chơt hơiă sơng tơmoi truh. Lơ khul bơngai truh tơ̆ Khánh Sơn vă chă ngôi tơ̆ tơring teh tôch rơngơp, xa ngôi plei ‘long tơ̆ pơgar păng pơdơ̆h ngôi tơ̆ bri kông.

Chă tơmang lăng ưh lăp vă xa plei ‘long đĕch mă oei xa bơ̆n pơlăh đing, jur hum ngôi tơ̆ thong Tà Gụ đak hlăng hlơ hlơr, dăh mă tŏk ngôi tơ̆ trong kông Tà Giang ƀĕnh kơ hơmơ̆t dom. Dôm hnam homestay đei pơm tơter jơ̆ng kông, jơva chĭng chêng, jơva chĭng tơmo đei tôn djơ djrĭnh lơ̆m kơmăng sŏh ngôi unh, hơnhăk ba tơmoi truh hăm cham char bri brăh, truh hăm tơdrong arih xa tơ̆ pơlei pơla đei ƀĕnh tơdrong juăt ‘lơ̆ng hơiă.

‘Nhŏng Nguyễn Thế Cường, đơ̆ng xăh Như Quỳnh, dêh char Hưng Yên ‘măng mă blŭng truh tơ̆ Khánh Sơn tơroi: “Tŏk tơ̆ âu ƀôh tôch rơngơp. ‘Năr dơ̆ng tŏ mơ̆n mă lei ưh gan dêh, truh kơsơ̆ ‘noh tôch rơngơp. Tơ̆ âu, hơyuh kial rơgŏh ‘lơ̆ng, ưh đei ‘nhui, ƀruih đơ̆ng kơmăy kơmŏk. Plei ‘long ‘nŏh tôch reh, xa ‘lơ̆ng, mă loi ‘nŏh jĭ sầu riêng, yă reh ƀiơ̆ tôch lơ pơting hăm Hà Nội, klo kăn măr nhi răt xa, ƀôh tôch ƀăt!”

Ưh hơdrô̆ Khánh Sơn đĕch, lơ tơring groi kông tơ̆ Khánh Hòa oei atŏk tơiung chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl kiơ̆ trong kơjăp ‘lơ̆ng hai. Tơ̆ tơring teh kơ apŭng Khánh Vĩnh (so), kon pơlei pơgơ̆r lơ tour chă tơmang lăng tơ̆ chơkơi Yang Bay, bri Giang Ly, chă hơlen năng tơdrong juăt jŏh ayŏ kơ dŏ xoang Raglay, tanh kơđum kơđŏng, tanh kơkăt păng tanh brai vai khăn. Dôm tơdrong nhen iĕ đech mă lei tôch hơiă, pơm lăp đon bơngai chă tơmang lăng. Atŏk tơiung choh jang xa tơklep hăm vei lăng cham char bri brăh; atŏk tơiung dôm trong chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl tơklep hăm vei lăng jŏh ayŏ kơdŏ xoang kơ hơdrĕch kon kông ‘nŏh jĭ dôm trong jang tŏk bŏk đei Đảng ƀô̆ dôm xăh groi kông chih tơmât lơ̆m hla ar chinh trĭ vă tơroi lơ̆m Hop akŏm Đảng ƀô̆ ‘măng mă I.

Yă Cao Thị Ngọc Thanh, Kơdră vei lăng kon pơlei xăh Trung Khánh Vĩnh ăn tơbăt, jăl jang truh vă akŏm jơhngâm hơmet pơ ‘lơ̆ng tơdrong arih xa ăn kon pơlei, kơchăng pơtho tơƀôh tơdrong jang hơdai hăm tơgŭm ăn tơdrong arih xa nhen rong kon tơrong, tĕch mơdro, pơvih pơvăn, mă loi ‘nŏh atŏk tơiung chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl tơklep hăm jŏh ayŏ kơ dŏ xoang tơ̆ tơring: “Tơring hơnơ̆ng hue lăng truh tơdrong tơgŭm ăn kon pơlei kon kông kiơ̆ trong ‘lơ̆ng hlŏh. Dang ei trong jang atŏk tơiung chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl tơklep hăm vei kơjăp joh ayŏ kơ dŏ xoang, tưk tơiung choh jang xa kơjăp ‘lơ̆ng. ‘Nâu jĭ trong jang xa vă pơm tơplih ming trong jang muư̆k drăm unh hnam, vă tơgŭm ăn kon pơlei tŏk klăih đơ̆ng tơnuh hin kơjăp ‘lơ̆ng.”

Vă tơdrong chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl tơ̆ tơring groi kông gơh rơgŏh ‘lơ̆ng tơpă păng kơjăp đunh, athei tơmât jên jang, răt yoa tơmam ‘lơ̆ng hăm cham char. Dôm tơring groi kông tơ̆ dêh char Khánh Hòa pơtho tơƀôh ăn kon pơlei pơtăm ‘long xa plei kiơ̆ trong tuh hăm mơ̆r, tơjur ƀiơ̆ tơdrong săy phŏng, pruih pơgang, atŭm hăm ‘nŏh athei pôi akŏm râm rek mă ‘lơ̆ng lơ̆m pơgar, lê̆ kơ iŏk yoa tơpu ni-lông. Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Chí Công, Kơdră vei lăng khoa Chă tơmang lăng – Hnam trưng Đại học Nha Trang pơma akhan: Dôm trong chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl kăl jang kiơ̆ kơjăp ‘lơ̆ng dôm trong hlôi tơlĕch, pơm hơmet anih pơdơ̆h ngôi, tơƀôh dơ̆ng dôm tơdrong juăt, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng tơ̆ tơring vă gơ̆h jơ̆ng tơmoi.  

“Atŏk tơiung choh jang xa rơgŏh ‘lơ̆ng, jang đei tơmam rơgŏh. ‘Nâu jĭ dôm tơdrong tôch gĭt kăl vă pơjing 1 tơmam chă tơmang lăng kơjăp đunh. ‘Mĕh jang tơmang lăng rơgŏh ‘lơ̆ng ‘nŏh athei pơjing đei tơmam rơgŏh ‘lơ̆ng, tơpôl athei đei đon vei lăng ‘you rơgoh hai, đơ̆ng hŭt ƀiơ̆ tơdrong juăt yoa tơpu nhuơ̆ truh găn lê̆ hut kơchai pơgang ‘ngiĕt, pơgang sơdrông kư̆ kă. ‘Nŏh jĭ dôm tơdrong jang tôch hơdăh vă pơjing trong choh jang xa rơgŏh ‘lơ̆ng, năm truh pơjing đei tơmam chă tơmang lăng ‘lơ̆ng hơiă hăm cham char".

Đơ̆ng rŏng kơ tơmât hơdai Khánh Hòa hăm Ninh Thuận, dêh char Khánh Hòa ‘nao đei anih vă atŏk tơiung chă tơmang lăng lơ̆m tơpôl tôch xă. Tơdrong tơmât hơdai dôm tơring groi kông nhen Khánh Sơn – Bác Ái pơjing đei trong chă tơmang lăng tôch ‘lơ̆ng, đei ƀĕnh tơdrong juăt tơ̆ tơring. Đơ̆ng dôm pơgar sầu riêng tơ̆ Khánh Sơn, tơmoi chă tơmang lăng gơ̆h jur ngôi tơ̆ Bác Ái vă mât hơdai hăm tơdrong joh ayŏ kơ dŏ xoang kơ bơngai Chăm, truh lăng tơ̆ plei pơm bô̆i Bàu Trúc, plei tanh brai vai khăn Mỹ Nghiệp dăh mă jur phĕ plei hơmu, plei ƀom tơ̆ Ninh Hải, phĭn rup hăm triu tơ̆ hơvĕn ‘ngiĕt Ninh Phước. ‘Nâu ưh lăp dôm anih truh chă tơmang lăng đĕch mă oei jing um rup tơƀôh ăn tơdrong vei lăng cham char bri brăh păng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang lơ̆m chăl trong jang tŏk dơ̆ng.

Ƀok Lê Văn Hoa, Phŏ Kơdră vei lăng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang – Tơplŏng kơdâu păng chă tơmang lăng dêh char Khánh Hòa pơma: “Athei hơtŏk tơdrong tơroi tơbăt, roi tơƀôh kơjă kăp gĭt đơ̆ng tơdrong juăt, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kon kông hơdai hăm atŏk tơiung chă tơmang lăng. Athei tơguăt Khánh Sơn hăm Bác Ái vă vang pơgơ̆r dơ̆ng lơ tơdrong jang ‘lơ̆ng hơiă. Bơ̆n gơ̆h hŏk kiơ̆ dêh char Ninh Thuận (so) ki, đe sư jang tôch ‘lơ̆ng tơdrong tơmât hơdai choh jang xa hăm chă tơmang lăng păng jŏh ayŏ kơ dŏ xoang kon kông. ‘Moi kiơ̆ trong jang ‘nŏh, bơ̆n gơ̆h tưk tơiung trong jang âu truh tơ̆ dôm tơring kon kông, groi kông nai lơ̆m dêh char Khánh Hòa ‘nao.”

Chă tơmang lăng rơgŏh ‘lơ̆ng tơ̆ tơring groi kông Khánh Hòa oei jing trong arih xa ăn kon pơlei, jĭ anih vă chĕp vei dôm tơdrong juăt jŏh ayŏ kơ dŏ xoang ‘lơ̆ng hơiă đơ̆ng sơ̆, vei lăng ‘lơ̆ng cham char, atŏk tơiung mŭk drăm. ‘Nŏh kŭm jing trong jang vă dôm tơring teh groi kông găh Pơbăh kơ Tơring Tŏk bŏk jang kiơ̆ trong chă tơmang lăng đei lơ tơdrong ‘lơ̆ng, tơdrong pha ra băl đơ̆ng tơdrong juăt jŏh ayŏ kơ dŏ xoang păng jơhngâm đon băt ‘mêm kơ tơmoi.