Hlôi jing tơdrong joăt, bơngai Jrai oei tơ̆ pơbăh đak kroong Ayŭn ‘noh luh năm tơ̆ kông Chư Tao Yang (pơlei Plei Ơi, tơring Chư A Thai, dêh char Gia Lai) vă pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng hơvơh hơpơi hơpơi yang tơpơng ăn ‘mi rŏ tŏ hơlăng đơ̆ng “Pơtao Apui”. Lơ̆m tơdrong pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng ou, rim ƀok jap ƀok pơtao Ŭnh mă 14 pơgơ̆r soi tơbeh. Nghệ nhân Ưu tú Ksor Lol (oei krao akhan Ơi Sơ) sơmăh: “Ơ Yang kông yang đak yang nak yang hrêl! Năr ou kon pơlei pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng hơvơh hơvơi hơpơi yang vang et sa hơdoi hăm nhôn. Hơvơh hơvơi hơpơi yang lăng tông nông gia ăn kon pơlei koa đak kroong, thoong đak ‘lơ̆ng hơ iă, ưh kơ đei tơdrong ou to. Hơvơh hơvơi hơpơi yang tơpơng ăn thoong đak blai, kon bơngai hơrih sa pran jăng grăng akou, jang sa ƀa hơƀo jing ‘lơ̆ng! Hơvơh hơvơi hơpơi kơ yang tơpơng ăn kon pơlei pran jăng grăng akou, oei sa gơh găt băt ‘mêm kơ eng dih băl. Prăt sơnăm ‘mi rŏ tŏ hơlăng, jang sa đei ƀa hơƀo, kơpô rơmo ƀơ ƀrê̆ kơcham, rim hnam kôn mon kon sou pran jăng, phĭ tơtŏ dơnŏ ‘lơ̆ng dơ̆ng kơjăp”.

Atŭm hăm kơ̆m krao ‘mi jur, tơ̆ hơnih gru gra gĭt kăl chăl sơnăm joh ayŏ teh đak Plei Ơi ( găh tơring Chư A Thai, dêh char Gia Lai), pơgơ̆r Pơlong joh ayŏ kơdŏ soang-đă ƀŏng lŏng tơplong kơdou rim hơdrung kon kông hăm vang năm đơ̆ng rim hơdrĕch hơdung lơ̆m dêh char. Tơ̆ ou đei pơgơ̆r lơ tơdrong nhen: pơlong tôn chĭng chêng, tanh jĭt, dui brai vai tanh khăn; kơdou hao sơng khul drŏ nglo, khul drŏ kăn păng pơlong kơdou “Kiơ̆ jơ̆ng Pơtao Ŭnh”. Yă Nghẽo oei tơ̆ tơring Ia Hiao vang năm ‘măng pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng ou tơbăt: “Kon pơlei Jrai bơ̆n vang năm tơ̆ ou vă vang pơchơt pơ hiơ̆, ƀlŏk hơdơ̆r păng bơnê kơ yang tơpơng ăn ‘mi rŏ tŏ hơlăng jang sa iŏk đei đơ̆ng rŏng dôm khei ‘năr jang sa gleh hrat. ‘Nou jei jơ ‘năr vă tơbăt jơhngơ̆m đon bơnê kơ yang lăng tông nông gia pơm ăn ‘mi rŏ tŏ hơlăngjang sa iŏk yoa kơjăp. Ĭnh hơmŏ, năr pơgơ̆r ou gô đei bơngai Jrai hơnơ̆ng vei răk ăn kôn mon kon sou đơ̆ng rŏng dơ̆ng”.

Hưch hanh hơmanh bơnê jĭ bơngai kon pơlei kơ tơring Pơtao Apui (Ƀok pơtao Ŭnh), ƀok Rmah Yơi, bơngai đei kon pơlei lui yom oei lơ̆m pơlei Plei Ơi, tơbăt, đơ̆ng sơ̆ bơih, bơngai Jrai tơ̆ ou tơklep kơjăp hăm dôm tơdrong tơroi găh rim jơhnơr Pơtao Ŭnh. Kơ yuơ lơ loh, kơ̆m hơvơh hơvơi hơpơi ‘mi jur kơ “Pơtao Apui” sa roi gĭt kăl hloh dơ̆ng.“Nhôn tôch hôn bơnê kơ yuơ hlôi đei đĭ đăng 14 jơhnơr Pơtao ŭnh. Pơtao ŭnh ưh khan ƀok pơtao chĕp pơgơ̆r, mă lei minh nu pơtao soi tơbeh, đei kon pơlei rim pơlei pơla lui yom kơtang. Lơ̆m tơdrong kơ̆m kang kơnang giĕng kơ kon pơlei, Pơtao Ŭnh ‘noh jĭ bơngai kăl hloh chă soi sơmăh, tang măt ăn kon pơlei hơvơh hơvơi hơpơi yang lăng tông nông gia, tơpơng ăn ‘mi rŏ tŏ hơlăng, jang sa đei ƀa hơƀo jing ‘lơ̆ng, pơlei pơla pran jăng grăng akou”.

Ƀok Nguyễn Đức Thuận - Bơngai joăt jang Hơnih bơ̆ jang vei lăng Joh ayŏ tơring Chư A Thai, dêh char Gia Lai tơbăt: lơ̆m vă đĭ khei 3 sơnăm ou, Hơnih vei lăng kon pơlei dêh char Gia Lai iung jang hơdoi hăm Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam pơgơ̆r Hop akŏm khoa hŏk “Pơtao ŭnh-Tơdrong tơroi păng tơdrong tơpă”, pơma dơnuh dih băl trong vei răk tơƀăk mong, atŏk tơ iung tơdrong oei sa ‘lơ̆ng rŏ Plei Ơi. Pơtao ŭnh ‘noh mĭnh ‘nu pơtao lơ̆m tơdrong tơroi kơ bơngai Jrai oei tơ̆ Gia Lai, đei pơtăl hơnơ̆ng lơ̆m 14 jơhnơr. Sơnăm 1993, Kơ̆m ‘mi jur kơ “Pơtao Apui” kơ bơngai Jrai đei drơ̆ng jing Tơdrong oei sa joh ayŏ gĭt kăl dăr sơnăm teh đak; pơlei Ơi (hơnih rim ƀok pơtao Ŭnh hơrih sa, dang ei găh tơring Chư̆ A Thai, dêh char Gia Lai), jĭ Hơnih gru gra gĭt kăl dăr sơnăm tơdrong oei sa joh ayŏ teh đak. Ƀok Nguyễn Đức Thuận tơbăt, hop akŏm hlôi drơ̆ng mĭnh nơ̆r athei pơm hơtŏk Hơnih gru gra joh ayŏ gĭt kăl dăr sơnăm teh đak Plei Ơi jing Hơnih gru gra gĭt kăl dăr sơnăm teh đak kăl hloh. “Kiơ̆ tơdrong hơpơi ‘meh vă đơ̆ng kon pơlei lơ̆m tơring, rim sơnăm khul kơdră tơring lăng ba tơmơ̆t jên jang, tơgŭm djru pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng krao ‘mi jur kơ “ Pơtao Apui”, jĭ tơdrong joăt gĭt kăl hloh kơ tơring. Rim sơnăm, kon pơlei Plei Ơi ‘noh dôm bơngai pơgơ̆r kơ̆m kang kơnang giĕng hơvơh hơpơi hơpơi ‘mi jur kơ “Pơtao Apui”. Kon pơlei vang năm, vang pơlong dih băl joh ayŏ kơdŏ soang vă tơƀôh tơbăt pơlei pơla kơ Plei Ơi pơma hơdrô̆ păng dêh char Gia Lai pơma atŭm”.

Kơ̆m hơpơi ‘mi jur kơ “Pơtao Apui” kơ bơngai Jrai đei drơ̆ng jing Mŭk drăm gĭt kăl dăr sơnăm teh đak,  Plei Ơi (hơnih rim Ƀok pơtao Ŭnh hơrih sa) jei đei rim bơngai khoa hŏk athei pơm hơtŏk jing Hơnih gru gra teh đak gĭt kăl hloh. Tơdrong mă ‘noh ưh khan lăp tơƀôh hơdăh dôm tơdrong hơdrin vei răk tơdrong oei sa ‘lơ̆ng rŏ joăt joe đơ̆ng sơ̆ mă oei jing tơbăt hơdăh tơdrong oei sa gĭt kăl ‘lơ̆ng rŏ kơ bơngai Jrai, dêh char Gia Lai pơma hơdrô̆, tơring Tây Nguyên pơma atŭm. ‘Nou mĭnh păh jĭ jơhngơ̆m đon hưch hanh hơmanh bơnê kơ pơlei pơla, adoi pơih trong ‘lơ̆ng vă tơƀôh tơbăt tơmang pơhiơ̆ tơdrong oei sa joh ayŏ, hơvơn tơmoi năm tơmang lăng tơdrong oei sa ‘lơ̆ng rŏ kơ groi teh ou.