VOV4.Bahnar -  Tơdrong tơchơ̆t jang kơ teh đak găh Tơjur hin dơnuh kơjăp xơđơ̆ng jăl xơnăm 2021-2025, kiơ̆ tơlĕch jang đơ̆ng Teh đak gô axong 75.000 tih hlj, lơ̆m noh jên mong Trung ương đei 48.000 tih hlj; Jên mong tơ̆ tơring hloh 12.600 tih hlj ăn tơdrong jang tơjur hin dơnuh hăm dôm unh hnam hin dơnuh, unh hnam tơjê̆ hin dơnuh, unh hnam ‘nao klaih đơ̆ng hin dơnuh lơ̆m jâ̆p teh đak, tơrĕk truh tơring oei lơ tơnap tap hloh. Tơdrong axong jên jang ăn tơdrong pơkăp jang jing kăl hloh mă lei vă kơjăp xơđơ̆ng noh oei đei lơ tơdrong kăl kơ pơđăp.

Kiơ̆ kơ Ƀô̆ trưởng Anih tơm Axong jang – Linh jĭ rơka păng Tơpôl  Đào Ngọc Dung, dang ei, lơ apŭng hin dơnuh, xăh tơring tơmăn tơter đak dơxĭ păng achon teh tam mă klaih đơ̆ng tơdrong tơnap tap. Rim tơring âu jing tơring "tơm hin dơnuh", đei hơgăt teh tơnap tap, mŭk drăm – tơpôl păng anih jang oei lơ hrat hrĭn, đei kơsô̆ unh hnam hin dơnuh lơ hloh, minh ƀar tơring kơsô̆ unh hnam hin dơnuh đei hloh 40- 50%. Tơdrong tơjur hin dơnuh tam mă tơpă kơjăp xơđơ̆ng tơ̆ minh ƀar tơring; kơsô̆ unh hnam hin dơnuh hơlơ̆k dơ̆ng, kơsô̆ unh hnam đei jing hin dơnuh oei lơ kơyuơ đơ̆ng ‘mi kial đak hơbông, pơrang jĭ pơm đei.

Kơyuơ noh, tơchơ̆t atŭm kơ tơdrong jang noh tơjur hin dơnuh lơ trong, tôm tơdrong, kơjăp xơđơ̆ng, tang găn hin dơnuh hơlơ̆k dơ̆ng păng đei jing hin dơnuh; tơgŭm bơngai hin dơnuh, unh hnam hin dơnuh kơ ‘nôh lơ̆m tơdrong erih, tơrĕk tôm tơdrong pơyua kăp gĭt, hơtŏk pơ ‘lơ̆ng tơdrong erih, tơjur hiang hiơp hăm đe hơ ioh; tơgŭm ăn tơring hin dơnuh klaih đơ̆ng tơdrong tơnap tap hloh, kon pơlei vei xơđơ̆ng ‘lơ̆ng găh hnam oei: Adrin tơjur tong anê̆ kơsô̆ unh hnam hin dơnuh, unh hnam tơjê̆ hin dơnuh kiơ̆ lơ trong đơ̆ng Teh đak,  30% kơsô̆ apŭng hin dơnuh, 30% kơsô̆ xăh tơnap tap, tơring tơmăn tơter đak dơxĭ, achon teh klaih đơ̆ng tơdrong tơnap tap, tơgŭm adrol vă hơtŏk hloh 1000 trong jang tơjur hin dơnuh, pơjing trong jang pơyua, tơdrong jang kơjăp xơđơ̆ng, kơsô̆ bơngai jang tơ̆ tơring hin dơnuh, tơring tơnap tap đei hŏk tơdrong jang noh 60%, lơ̆m noh hŏk đei ƀăng, chư̆ng chỉ pơhlom 25%. Adrin tơgŭm unh hnam hin dơnuh, unh hnam tơjê̆ hin dơnuh tŏ xĕt jat noh 1 ‘nu lơ̆m xơnăm pơm jang đei tơdrong jang kơjăp xơđơ̆ng, 90% unh hnam hin dơnuh, unh hnam tơjê̆ hin dơnuh đei iŏk yua, đei yua dôm tơdrong pơkăp viên thŏng internet.

Găh tơchơ̆t mă Ƀô̆ trưởng Anih tơm Axong jang – Linh jĭ rơka păng Tơpôl  Đào Ngọc Dung hlôi tơbang, mưh pơm jang đei jơnei, noh tơ̆ anăp kăl đei dôm tơdrong hơlen, xơkơ̆t tơm a hla chă tam mă đei jơnei kơ tơdrong jang tơjur hin dơnuh lơ̆m khei năr âu ki. Tơdrong hơlơ̆k hơle đơ̆ng dôm tơdrong pơkăp, axong jên jang tam mă đei jơnei, lơ̆m noh kăl tơrĕk truh tơplih đon kơchĕng đơ̆ng dôm anih đei yua, mă tơ̆ âu noh bơngai hin dơnuh. Tơdrong mă âu đei bơngai tang măt Phạm Đình Thanh, tang măt ăn Kuôk hô̆i dêh char Kon Tum tơblang: Dang ei đe hin dơnuh, tơjê̆ hin dơnuh noh kon pơlei kon kông đei ƀôh lơ hloh. Lơ̆m tơchơ̆t tơbang noh tang găn tơdrong vih hơlơ̆k hin dơnuh, đei jing hin dơnuh noh athei tơplih đon kơchĕng kon pơlei kon kông păng bơngai hin dơnuh. Adrô̆ thoi noh đĕch mă gơh jang kơjăp. Tơgŭm dôm yơ mă lei đe ưh kơ tơplih đon kơchĕng noh đĭ tơgŭm kơnh đe hin dơnuh hơlơ̆k dơ̆ng.

Lơ bơngai tang măt tơgop nơ̆r, vă tơdrong jang tơjur hin dơnuh tơpă kơjăp xơđơ̆ng noh athei tơrĕk truh tơdrong pơtho tơdrong jang, pơjing trong jang đei yua ăn tơdrong erih kon pơlei, đei dôm tơdrong xơkơ̆t hơdăh tơdrong pơm jang tơjur hin dơnuh tơ̆ rim tơring thoi yơ mă trŏ ƀlep hăm rim tơring, rim bơngai, ưh đei iŏk yua atŭm nhen băl ôh, “pơma ƀơ̆r”. Bơngai tang măt Nguyễn Thị Lan Anh, khul Lào Cai tơbang hơdăh: Hăm dôm bơngai hin dơnuh, khul kue kêp thoi âu, hlôi hin noh kue tôm tơdrong đơ̆ng tơdrong kơchăng, đơ̆ng tơdrong jang xa, phŏ noh chă pơma dơnuh duh hin mơ̆n. Bơ̆n athei tơrĕk truh trong jang tơ̆ xăh, tơroh rim tơring, tơrĕk tơgŭm ăn dôm hơp tak xăh, mă kăl noh tơring groi kông, tơring tơnap tap hloh... lơ̆m tơdrong  pơkăp hơtŏk pơjing tơdrong jang kăl pơjao xơnong ăn đe drăkăn.

Lơ̆m tơdrong pơkăp jang kơ Teh đak găh tơjur hin dơnuh kơjăp xơđơ̆ng duh kăl đei dôm tơdrong hơmet, kơlih tơdrong mă bơ̆n xơkơ̆t băt apŭng hin dơnuh, xăh hin dơnuh, xăh xơlam teh mă lei oei xăh tơnap tap hloh noh tam mă tơbang hơdăh. Tơdrong mă âu đei bơngai tang măt Lê Kim Toàn, tang măt ăn Khul Bình Định pơtruh nơ̆r:  Găh tơring noh pơkăl athei apŭng hin dơnuh păng xăh tơnap tap hloh, hăp oei tơ̆ yơ duh bưh, tơring kông duh bưh, anih tơmăn tơter đak dơxĭ duh bưh mă lei hăp noh xăh tơnap tap hloh, noh kăl đei axong adrol... mưh adrô̆ xơkơ̆t anih tơmăn tơter đak dơxĭ noh kơnh gô hiơt hiong tơdrong kăl jang.

Tơ̆ kơpal noh jing minh lơ̆m kơ hrĕng nơ̆r pơtruh đơ̆ng dôm bơngai jang tang măt tơ̆ dôm tơdrong hop akŏm tơ̆ khul, tơdrong akŏm xơkơ̆t tơdrong jang gô đei Kuôk hô̆i hơlen hơmet păng tơlĕch dôm trong jang hơdăh lơ̆m rim tơdrong akŏm. Đei băt jên mong axong pơm jang Tơchơ̆t đơ̆ng teh đak vă tơjur hin dơnuh kơjăp xơđơ̆ng jăl xơnăm 2021-2025 đei hơmet  tơjur đơ̆ng 90.000 tih hlj oei pă 75.000 tih hlj, chŏng mă kiơ̆ kơ Phŏ kơdră Kuôk hô̆i Nguyễn Đức Hải, Kuôk hô̆i păng Khul kơpal teh đak gô pơtoi đei dôm tơdrong hơmet thoi yơ ăn jên mong gơh măh, trŏ ƀlep vă axong tơnăp ăn dôm tơdrong tơchơ̆t tơlĕch jang.

Lan chih păng pơre nơ̆r