VOV4.Bahnar – Tơring kon pơlei kon kông păng groi kông hơnơ̆ng đei Đảng păng Teh đak tơrĕk axong jang kăp gĭt. Gơnơm đơ̆ng noh, anih jang mŭk drăm – tơpôl păng tơdrong erih kon pơlei kon kông păng groi kông hlôi dar deh đei hơtŏk. Mă lei, dang ei tơring kon pơlei kon kông păng groi kông duh oei tơjră hăm dôm tơnap tap tih tên găh tơdrong kloh klĕch hăm bơngai jang, tơdrong hlôh vao hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, tơrĕk hăm dôm tơdrong pơyua lơ̆m tơpôl păng kơsô̆ unh hnam hin dơnuh.

Tơpă ăn ƀôh tơdrong jang xa kăl tơring kon pơlei kon kông hlôi đei tơbang hơdăh lơ̆m Tơdrong pơkăp hơtŏk mŭk drăm – tơpôl tơring kon pơlei kon kông păng groi kông, tơring tơnap tap hloh jăl xơnăm 2021 – 2030. Hơdăh thoi âu:

Khul kơpal teh đak hlôi đei lơ tơdrong jang, tơdrong pơkăp axong ming man tơdrong jang xa kăl tơ̆ tơring kon pơlei kon kông păng groi kông nhen tơdrong Tơchơ̆t jang kơ teh đak găh tơjur hin dơnuh kơjăp xơđơ̆ng jăl xơnăm 2015 – 2020, tơdrong pơkăp jang kơ teh đak găh pơjing tơring pơxĕl ‘nao, tơdrong jang 135, tơdrong jang 30A, Tơchơ̆t kơsô̆ 714/QĐ-TTg năr 14/6/2018 đơ̆ng Thủ tướng Teh đak găh hơmet axong pơkăp Tơdrong pơjing jăl trong ăn tơring kon pơlei păng hnam oei tơ̆ tơring đak hơbông tơmăn đak krong Cửu Long.

Lơ̆m xơnăm  2016 – 2018, adrô̆ jô̆ Tơdrong jang 135, Khul Kơpal teh đak hlôi axong 9.106 tơdrong jang; ming hơmet 3.295 tơdrong kăl. Găh hơkŏp dang ei hlôi đei 98,4% xăh đei trong gre tih truh anih tơm; hloh 98% unh hnam kon pơlei kon kông đei yua unh hơyuh teh đak; 100% xăh đei hnam trưng lăm hŏk mâm non, hnam trưng jăl kơđeh, trung hŏk kơ sơh. 99,3% xăh đei anih jang y tê̆; hloh 90% xăh đei rađiô rapor, pơdăh um rŭp; 100% xăh đei anih jang viên thŏng păng đei axong hơyuh di đŏng ăn tơdrong tơroi tơbăt đơ̆ng kon pơlei. Mă lei, tơdrong kăl axong ming man tơdrong jang kăl adoi oei kăl tơpă.

Kiơ̆ tơroi đơ̆ng dôm dêh char tơring kon pơlei kon kông păng groi kông, 100% dêh char hlôi đei trong năm truh anih jang apŭng, mă lơ noh trong teh, trong tuh kơsu gu drŏng. Oei 187 xăh tam mă đei trong gre tih đei man kơjăp, lơ jăl trong năm truh anih jang xăh tơring kon pơlei kon kông păng groi kông hlôi hư răm kơtang, adrô̆ gơh vih vơ̆t ăh pơyan phang đĕch; pơtơm đei hloh 80% thôn, pơlei đei trong nơnăm ming man kơjăp năm truh tơ̆ xăh, oei 9.474 thôn, pơlei mă lơ noh trong teh, trong tơdăng, vih vơ̆t hăm gre honđa, gre jrot đĕch.

Găh hơbong thong đak tơ̆ na, dôm pơnơ̆ đak iĕ păng păh ai hlôi axong măh ăn tơdrong hơtŏk choh jang kơ kon pơlei. Mă lei, kơyuơ teh kông krang hang nak, hơyuh tô̆ ‘mi ưh đei xơđơ̆ng, hơnơ̆ng pŭ lơ ‘mi kial đak hơbông, teh hơlih pơrăm, ưh kơ măh  bơngai jang ming hơmet, vei lăng noh hơgăt teh choh jang đei đak ruih kơ tơring kon pơlei kon kông păng groi kông oei kơđeh (pơhlom 23,4%). Tơring groi kông găh Tu dang ei tŏk bŏk jing tơring đei hơgăt teh choh jang đei đak ruih kơđeh hloh, pơtơm 11% đĕch.

Găh tơdrong jang unh hơyuh, tơring kon pơlei kon kông păng groi kông jing tơring tơm đei lơ bri kơdrơ̆ng, đak glung đak krong, axong đak ăn dôm hnam kơmăi pơm tơlĕch unh hơyuh tih kơ jâ̆p teh đak. Mă lei, 31 xăh tam đei unh hơyuh yua. Kiơ̆ kơsô̆ chih akŏm hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, duh oei hloh 3.400 thôn, pơlei tam mă đei trong tơlei unh hă thê̆; kơsô̆ unh hnam đei yua unh hơyuh kơ jâ̆p tơring pơtơm đei 93,9%, oei 1.422 thôn, pơlei athei tơ̆k unh kơđeng jâu păng lơ kơloăi unh nai.

Găh hnam trưng hŏk, lăm hŏk hơtŏk tenh, nhen lĕ rim xăh adoi đei hnam trưng mâm non, hnam trưng jăl kơđeh, hnam trưng trung hŏk kơ sơh, lơ anih jang xăh đei hnam trưng trung hŏk phôh thŏng. Mă lei, lăm hŏk noh ưh gan ‘lơ̆ng, oei 72.634 lăm hŏk ưh đei kơjăp păng tơdăng đĕch. ‘Nâu jing minh lơ̆m dôm tơdrong tơm pơm ăn kơsô̆ hnam trưng đei xơkơ̆t ƀlep pơkăp tơ̆ dôm tơring kon pơlei kon kông păng groi kông tam mă hơtŏ tong anê̆ pơtêng hăm tơring hơtŏk tơ iung.

Anih jang y tê̆ duh jing minh lơ̆m dôm tơdrong pơkăp axong jang tih vă axong măh ăn tơdrong vei lăng jơhngơ̆m jăn kon pơlei. Tôm tơring đei 4.114 xăh đei hnam pơgang noh 1.335 hnam pơgang ưh gan kơjăp păng hnam tơdăng kăl đei ming hơmet mă kơjăp.

Kơsô̆ xăh đei hnam pơgang ƀlep pơkăp oei tŏ xĕt (đei 45%); adrô̆ 69,2% kơsô̆ hnam pơgang đei ƀak sih khăm hơmet jĭ ăn kon pơlei; 20% hnam pơgang xăh ƀlep pơkăp y tê̆ jăl xơnăm 2011 – 2020.

Găh anih jang joh ayŏ tơroi, kơsô̆ xăh tam mă đei hnam hơkŭm joh ayŏ oei lơ, đei truh 53,3%; oei 1.749 xăh păng 7.072 thôn, pơlei tam mă đei hnam hơkŭm joh ay\ kơ pơlei pơla. Kơsô̆ thôn, pơlei đei aloa rapor đei  56,8% đĕch.

‘Nao âu, ăh ‘măng pơma đam kơ Kuôk hô̆i găh xơkơ̆t tơdrong pơm jang kiơ̆ pơkăp hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, jên mong Teh đak 6 khei blŭng xơnăm; dôm trong pơm kiơ̆ pơkăp hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, jên mong Teh đak 6 khei jê̆ đĭ xơnăm 2021 păng pơkăp hơtŏk mŭk drăm – tơpôl 5 xơnăm (2021-2025), bơngai tang măt Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) hlôi pơkăl Khul kơpal teh đak dăh đei trong jang kăp gĭt lơ̆m axong jang, axong jên mong Teh đak ăn dôm tơring groi kông, tơring xơlam teh, tơring kon pơlei kon kông.

Pơkăl Kuôk hô̆i tơrĕk hơlen, đei trong jang kăp gĭt lơ̆m axong jang, axong jên mong rim xơnăm ăn dôm tơring groi kông, tơring xơlam teh, tơring kon pơlei kon kông, tơring mă mŭk drăm tơpôl tơnap tap. Lơ̆m chih pơkăp trong jang păng axong bơngai jang, kăl hơlen truh tơdrong tơnap tap kăp gĭt kơ tơring groi kông tơring kon pơlei kon kông nhen teh ưh đei tơmăn, tơklăh hang hơ̆ng, anih jang xa tơjruh, ưh đei tơroh kơjăp hăm jên axong jang, adrô̆ gơnơm đơ̆ng jên mong trung ương đĕch. Kơyuơ noh, vă hrôih ăn tơring âu hơtŏk tơ iung, inh pơtruh nơ̆r kăl hơtŏk jên axong jang rim xơnăm đơ̆ng dôm tơdrong jang tŏk hloh ƀar ‘măng, pêng ‘măng pơtêng hăm dang ei.

Kơchĕng anih tơklăh tih hloh pơgăn tơdrong hơtŏk tơ iung kơ dôm dêh char groi kông, tơring kon pơlei kon kông noh anih jang xa, trong nơnăm, bơngai tang măt Đoàn Thị Lê An pơtruh nơ̆r: kăl axong jên vă axong ming man trong nơnăm tơroh hăm tơring groi kông, pơm trong hiôk ăn dôm dêh char groi kông gơh tơroh hăm tôm tơring vă chơ tơlĕch tơmam drăm, hơtŏk tơmang pơhiơ̆, hơtŏk mŭk drăm ‘măng xơlam teh, vei vêr tơdrong pơgơ̆r kơdih xơlam teh kơ teh đak.

Lan chih păng pơre nơ̆r