Dôm tơdrong ‘lơ̆ng, kăp gĭt nhen jơhngâm đon ‘mêm kơ teh đak, ‘mêm kơ pơlei pơla, ‘mêm băl, tơgŭm băl, băt chu yom, lui phep, pơnam hŏk, pơnam jang, bơ̆ jang gơ̆h hơgei, kơtang nuih mơng khŏm yak hlŏh rim tơdrong pơmat tat, pơlong nol… đei pơjing, jang tŏk păng vei kơjăp lơ̆m rim unh hnam. ‘Mĕh đei 1 tơpôl jang tŏk pran ‘lơ̆ng, blŭng a rim unh hnam athei jang tŏk pran kơjăp ‘mơ̆i. Mă lei hrei ‘nâu, 1 tơdrong tôch kơ krê ‘nŏh, tơdrong tĕh dong lơ̆m hnam tơnŏ oei đei păng tôch krê tơ̆ rim unh hnam, lơ̆m nŏh đei unh hnam kon kông.

Tĕh dong kơplăh drŏ kăn, drŏ nglo păng tĕh dong lơ̆m unh hnam tơ̆ jơ̆p tơring lơ̆m teh đak pơma atŭm, tơ̆ tơring kon kông pơma hơdrô̆, ‘nŏh jĭ tơdrong ưh tam mă lai yơ jing so. Tơdrong ‘nâu oei tŭn 1 păh drŏ kăn bơngai kon kông roi đunh roi ngôi hơdrô̆, roi dơ̆ng đơ̆ng rŏng ƀât mă tơpôl đei lơ tơdrong tơplih păng jang tŏk pran nhen hrei ‘nâu. ‘Nâu kŭm jing 1 lơ̆m dôm tơdrong mă dôm tơring oei vei kơjăp trong jang “Anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng” hăm đon pơhnŏng jăh găn lê̆ tơdrong răm đơ̆ng tĕh dong băl lơ̆m tơpôl kiơ̆ đơ̆ng pơtruh tơdrong tơgŭm hrĕnh ăn bơngai răm, đei: ăn oei hơdrô̆, vei lăng jơhngâm pran, roi tơƀôh găh jơhngâm đon, khôi luơ̆t, tơgŭm pơtruh ăn anih jang kơpal (mưh kăl); Sơng đei tơdrong vang jang păng pơm hơtŏk đon hlôh vao đơ̆ng kon pơlei tơ̆ tơring lơ̆m tơdrong tang găn păng tơjră hăm tĕh dong băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo; Pơm ‘lơ̆ng ăn tơdrong jang hơdoi đơ̆ng dôm pang đei ƀơm truh mưh tơgŭm ăn bơngai răm đơ̆ng tĕh dong băl, pơjing khul jang găh tơdrong pơm hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo tơ̆ tơring.

Tơ̆ Lào Cai, đơ̆ng blŭng sơnăm 2023 truh dang ei, khul drŏ kăn jơ̆p tơring lơ̆m dêh char Lào Cai pơjing ‘nao 2 “Anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng lơ̆m tơpôl” tơ̆ thĭ trơ̆n Nông trường Phong Hải, apŭng Bảo Thắng păng xăh Thẳm Dương, apŭng Văn Bàn hăm hlŏh 40 ‘nu bơngai jang. ‘Nâu jĭ 2 trong jang yoa Khul drŏ kăn dêh char pơgơ̆r jang pơlong năng đơ̆ng 2021 - 2025.

Kiơ̆ trong jang đơ̆ng Anih vei lăng kon pơlei dêh char Lào Cai găh tơlĕch jang pơm hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo păng sek tơlang dôm tơdrong kăl hăm drŏ kăn păng đe hơiŏh lơ̆m dêh char, đơ̆ng 2021 - 2025, lơ̆m dêh char hơmet kơjăp, hơtŏk tơdrong ‘lơ̆ng, pơjing ‘nao 48 anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng lơ̆m tơpôl.

Tơ̆ Bình Định, trong jang "Anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng lơ̆m tơpôl" tơgŭm ăn drŏ kăn păng đe hơiŏh pŭ tơdrong tĕh dong lơ̆m hnam tơnŏ hlôi đei tơlĕch jang păng blŭng a hơnhăk ăn dôm tơdrong jơnei tôch ‘lơ̆ng. Dang ei trong jang "Anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng lơ̆m tơpôl" chă tơgŭm ăn đe drŏ kăn păng hơiŏh pŭ tơdrong tĕh dong lơ̆m hnam tơnŏ hlôi đei tơlĕch tơ̆ 5 apŭng: An Lão, Vân Canh, Vĩnh Thạnh, Hoài Ân, Tây Sơn. Trong jang âu roi đunh roi pơm hơtŏk đon hlôh vao đơ̆ng tơpôl kon pơlei lơ̆m tơdrong tang găn teh dong lơ̆m hnam tơnŏ, kăl loi jĭ vei lăng đe mŏ oh bơngai drŏ kăn, dôm bơngai ƀônh pŭ răm lơ̆m tơpôl.

Yă Hoàng Thị Thanh Nhã, Phŏ Kơdră vei lăng Khul drŏ kăn dêh char Bình Định ăn tơbăt: “Tơdrong tơm đơ̆ng trong jang âu ‘nŏh vă tơgŭm ăn đe drŏ kăn păng hơiŏh mưh đei tơdrong teh dong lơ̆m hnam ‘nŏh gơ̆h đei 1 anih vă tŏk oei pơgia. Đei 1 anih vă đe sư roi tơƀôh, pơhơi jơhngâm păng tơlĕch nơ̆r pơma, ‘mĕh đei tơdrong tơgŭm”

Tơ̆ Lai Châu, yă Nguyễn Thị Thủy, Phŏ Kơdră vei lăng bơngai jang xa, linh jĭ rơka păng tơpôl dêh char Lai Châu ăn tơbăt: Hăm hơnăn “Vei lăng sơđơ̆ng ‘lơ̆ng tơdrong arih xa tơpôl, hơtŏk tơdrong gơ̆h jang păng pơjing tơdrong ‘lơ̆ng ăn đe drŏ kăn păng đe hơiŏh drŏ kăn vă pơm hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo pănh hŭt pơđĭ tơdrong teh dong băl”, Anih vei lăng kon pơlei dêh char Lai Châu hlôi tơlĕch Tơdrong jang tơm kơ teh đak pơm hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo tơ̆ tơring kon kông păng groi kông đơ̆ng 2022 – 2030 vă pơm tơjur ƀiơ̆ tơdrong jăm joă, năng ưh hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo, pơjing tơdrong ‘lơ̆ng vă đe drŏ kăn păng drŏ nglo bơngai kon kông vang bơ̆ jang, xa yoa tơdrong hơtŏ băl lơ̆m dôm tơdrong jang chinh trĭ, arih xa, jŏh ayŏ kơ dŏ xoang păng jang tŏk mŭk drăm, tơgop ‘lơ̆ng ăn tơdrong jang tŏk atŭm tơ̆ dêh char:

“Tơ̆ hơnăp kơnh, dêh char vă tơlĕch lơ trong roi tơbăt, lơ̆m nŏh năng kăl tơ̆ hnam trưng, anih tĕch mơdro, tơpôl kon pơlei oei xa, mă loi jĭ hue lăng truh tơ̆ tơring kon kông, dôm tơring đon hlôh vao đơ̆ng kon pơlei tam mă jrŭ găh tơdrong hơtŏ băl kơplăh drŏ kăn hăm drŏ nglo. Nhôn vă tơlĕch jang ‘lơ̆ng dôm trong jang, ‘nŏh jĭ “tơring ‘lơ̆ng păng sơđơ̆ng ăn đe hơiŏh drŏ kăn”, “Hnam trưng sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, ưh đei tơdrong tơtĕh băl”, “anih gơnang sơđơ̆ng ‘lơ̆ng, hnam oei pơgia lơ̆m tơpôl”. Mă loi, nhôn vă hơnơ̆ng hơtŏk păng pơih xă trong jang “tang găn păng pơm tơjur tơdrong răm đơ̆ng teh dong băl yoa jăm joă drŏ kăn drŏ nglo”.