Luơ̆t Tĕh sơnăm 2013 đei lơ tơdrong tơplih ‘nao vă pơjing tơdrong ‘lơ̆ng pơm hơtŏk păng tơgŭm ăn tơdrong tĕch mơdro, iŏk yoa hnam tĕh tŏk pran ‘lơ̆ng nhen: Hơmet pơ ‘lơ̆ng trong pơgơ̆r vei lăng đơ̆ng tĕh đak păng dôm pang đei ƀơm truh kiơ̆ tơdrong hơgăt găh chĕng hơmet, tơlĕch trong iŏk yoa tĕh; chih hơgăt tơdrong gơ̆h pơjao tĕh, asong thuê tĕh vă rơih bơngai tơmât jên jang; tơdrong pơjao tĕh kiơ̆ trong chă rơih bơngai, anih jang; chih hơgăt găh kơjă tĕh mă rơđăh mưh tĕh đak pơjao tĕh đei thu iŏk jên yoa tĕh, asong thuê tĕh, asong tơplih ming tơdrong iŏk yoa tĕh. Tơdrong pơm ƀơk hla ar tĕh đei tưk tơiung pran hlôi pơjing tơdrong ‘lơ̆ng ăn tĕh gơ̆h tơmât yoa lơ̆m anih tĕch mơdro.
Mă lei, 1 lơ̆m dôm tơdrong tơm pơm hơtŏk kơjă tĕh, tơgar băl tĕch, răt tĕh ‘nŏh yoa nơ̆r tơroi kơ dôm tơdrong jang, trong chĕng hơmet tĕh vă pơih xă tơring kơdrâm pơma adrô̆ păng anih tĕch mơdro tĕh, hnam oei pơma atŭm oei tam mă rơđăh rơđong trŏ ƀlep. Găh tơdrong ‘nâu, Bơngai juăt jang mŭk drăm, Tiến sỹ Nguyễn Trí Hiếu akhan: “Vă atŏk tơiung trŏ trong jang xa ‘nŏh tĕh, kơjă tĕh athei chih tơlĕch kiơ̆ tơdrong ‘mĕh vă. Athei pơgơ̆r chă rơih bơngai răt mă tơpăt ‘lơ̆ng, rơđăh rơđong. ‘Nâu jĭ 1 tơdrong tôch gĭt kăl yoa khei ‘năr âu ki, tơdrong chă rơih bơngai răt tĕh đei lơ tơdrong ưh kơ lăp. Mă 1 ‘nŏh đei tơdrong pơjuăl đơ̆ng khul kơdră tơring păng mă 2 ‘nŏh đei tơdrong xa pơgâm ăn khul grŭp lơ̆m noh”.
Mă tơpă, tơdrong choh jang xa kơ tĕh đak bơ̆n tơtă jang xa kiơ̆ trong răh rai, iơ iĕ ngăl; tơdrong jang hơdoi, pơm tơlĕch, tĕch mơdro tơmam oei đei lơ tơdrong ưh kơlăp; tơdrong vang jang păng tơmât jên đơ̆ng anih tĕch mơdro găh choh jang xa, tơring tơrang oei tam mă lơ. Nơ̆r athei đei tơlĕch dang ei hăm tơdrong chih hơmet ming Luơ̆t tĕh ‘măng mă âu ‘nŏh athei chih tơdrong hơgăt mă hơdăh vă pơlung păng pơjing tơdrong ‘lơ̆ng vă mong akŏm tĕh choh jang xa; atŏk tơiung tơdrong iŏk yoa tĕh. Tơdrong hơmet ming Luơ̆t tĕh ‘măng mă âu athei chih hơdăh tơdrong klăih song hơnăp jang, chih hơdăh hơnăp jang đơ̆ng dôm anih vei lăng ăn tĕh đak đơ̆ng Trung ương truh tơ̆ tơring lơ̆m tơdrong chĕng hơmet tĕh, tơlĕch trong iŏk yoa, asong tơplih ming tơdrong iŏk yoa tĕh, iŏk pơdreu teh, pơjao tĕh, asong thuê tĕh, pơm ƀơk hla ar tĕh, chih hơdăh kơjă tĕh mă lăp.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đinh Trọng Thịnh, ƀok Thây pơtho tơ̆ Hnam hŏk găh jên hu đei nơ̆r pơma: “Pơtrŭt tơdrong chih tơlĕch kơjă kiơ̆ anih tĕch mơdro tơ̆ yăn âu vă năm truh 1 tơdrong ‘nŏh pơm ‘lơ̆ng ăn tơdrong tĕch mơdro tĕh lăp hăm yăn âu tơpă. Pơm 'lơ̆ng ăn tơdrong mong akŏm tĕh vă tơmât jên atŏk tơiung, pơm lăp hăm tơdrong 'mĕh vă jang atŏk tơiung mŭk drăm lơ̆m rim chăl. Găh đunh đai ning mônh athei pơtrŭt tơdrong tĕch mơdro tĕh vă gơ̆h pơjing đei tĕh 1 ƀôt xă, pơyoa ăn tơdrong jang kơmăy kŭm nhen atŏk tơiung choh jang xa).
Kiơ̆ nơ̆r pơma đơ̆ng dôm bơngai juăt jang, Luơ̆t Tĕh (oei chih hơmet) ‘măng mă âu athei hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm tơdrong ưh kơ lăp, ưh kơ ‘lơ̆ng găn trong tơdrong atŏk tơiung anih tĕch mơdro tĕh nhen: oei đei lơ tơdrong tĕch mơdro tam mă đei pơm hla ar, kơjă tĕh ưh tam mă trŏ hăm kơjă tĕch tơ̆ yăn âu, oei đei tơdrong răt măn, ôn kơdih, ưh jăh iŏk yoa tĕh. Mĭnh tơdrong tôch gĭt kăl đei tơlĕch ‘nŏh athei chih hơdăh hơnăp jang đơ̆ng anih roi tơbăt găh tơdrong chĕng hơmet tĕh, khei ‘năr tơlĕch dôm tơdrong jang atŏk tơiung anih jang, trong nơnăm, dôm tơdrong tĕch mơdro hnam, tĕh, mă loi jĭ hăm dôm tơdrong jang tih, gĭt kăl tơ̆ tơring vă roi tơbăt rơđăh rơđong, găn lê̆ tơdrong roi tơbăt kư kă, chă trong răt ôn tĕh ăn kơdih vă hơtŏk kơjă tĕh pơ ‘nhŏ ăn kơdih.
Ƀok Trần Văn Lê, Kơdră chĕp kơ̆l Công ty TNHH jang xa păng tĕch mơdro Phương Linh ăn tơbăt: “Tơdrong kăl hrei ‘nâu ƀơm truh tơ̆ tĕh oei. Tĕh oei gơ̆h hơnhăk ba jên thu dang ei dang ei hloi, mă lei vă hơtŏk tĕh oei ‘nŏh tôch mơmat. Tơdăh tĕh chih hơdăh ‘nŏh jĭ jên thu kăl lei sư jing tơdrong ‘lơ̆ng, năng ‘nâu jĭ tơmam vă măn. Lăng kiơ̆ 1 anih tĕch mơdro, vang jang xa tĕch mơdro găh hnam oei, tĕh tơ̆ lơ tơring, inh tơchĕng athei hơlen năng lơpang, mă lei trong năng tơm ‘nŏh tĕh âu hăm hơnhăk ba kơjă jên thuê̆ ưh păng hăm hơnhăk ba tơdrong hiôk chơt ăm 3 pang ‘nŏh jĭ bơngai đei tĕh, bơngai răt tĕh păng tơdrong đei yoa ăn tĕh đak, athei hơmet pơ ‘lơ̆ng tơdrong đei yoa ăn dôm pang âu”.
Mĭnh tơdrong nai đei tơlĕch ‘nŏh athei tơplih ‘nao trong pơgơ̆r, vei lăng vă hơmet ming tĕh, akŏm, tơplih tĕh tơ̆ tơring kơdrâm vă hơtŏk iŏk yoa ăn jên mong kơ tĕh đak, atŭm hăm ‘nŏh tơgŭm ăn bơngai đei iŏk pơdreu tĕh oei đei pơjao tĕh mă ưh ‘nŏh răt hnam lơ̆m hơgăt tĕh đêl đe iŏk pơdreu ‘nŏh. Hơmet pơ ‘lơ̆ng trong pơgơ̆r vei lăng tơdrong mong akŏm tĕh, kiơ̆ trong mong akŏm tĕh, akŏm jên pơjing dôm tơring kon pơlei oei xa vă hơmet anih oei xa 'nao ăn bơngai đei tĕh đe iŏk pơdreu adrol kơ hrŭ 'mong, vă pơm sơđơ̆ng tơdrong arih xa ăn kon pơlei.
Viết bình luận