Lơ̆m lơ sơnăm kơ au bơih, đei lơ pơlei pơla, mir pơgar tơ̆ tơring kon kông hlôi jing hơnih tơmang pơhiơ̆ hơvơn đei tơmoi lơ̆m teh đak păng teh đak đe năm tơmang pơhiơ̆. Cham char bri kông ‘lơ̆ng, ‘năr rơngơp, tơdrong oei sa joh ayŏ ‘lơ̆ng rŏ kơ 53 hơdrĕch hơdrung ‘nhŏng oh, hlôi đei jing tơdrong ‘lơ̆ng rŏ hơbŏ nhen kơtang, hlôi jing hơnih gĭt kăl kơ tơmang pơhiơ̆ Việt Nam. Nhen nơ̆r pơma dơnuh đơ̆ng ƀok Tráng A Cao, oei tơ̆ pơlei Hua Tạt, apŭng Vân Hồ, dêh char Sơn La:“Vân Hồ ‘nau ‘noh tơring tơngiĕt, pơkao plei ‘long ‘noh khei hơyơ jei đei nhen mận đào, ‘nhot ƀum, plei ‘long. Tơmoi tơmang lăng, chă phĕ hloi tơ̆ mir pơgar, chă phĕ, răt iŏk lơ. Đei bơngai mưh brŏk vih truh tơ̆ Hà Nội đe chă krao điên thoăi ‘nŏh nhôn chă phĕ păng pơtruh ăn ‘moi kiơ̆ gre chơ tơmoi brŏk tơ̆ Hà Nội ăn tơmoi tơmang pơhiơ̆ răt.”

Dôm tơring jang sa kơdih sơ̆, dang ei hlôi jing hlôi đei trong chă yak hiôk hian đei pơjing rim tơring jang pơtăm ‘nhot sa, plei ‘long, ‘long pơgang kăl. Tơdrong rơvơn kơ tơring groi kông, kon pơlei kon kông sa đei iŏk yua sa hơpăh đơ̆ng rim tơdrong jang kăl ŭnh hơyuh, hnam trương, hnam pơgang, tơdrong jang viễn thông ... roi năr roi keh đang. Lăp jô̆ hơdrô̆ jăl jang đơ̆ng sơnăm 2011-2020, Khul kơdră teh đak hlôi tơmơ̆t jên jang đơ̆ng kon jên jang Teh đak ăn rim apŭng dơnuh, tơring, pơlei tơnap tap hloh kơ tơring Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam bộ hăm vă jê̆ 1.700 ti hlak jên, tơdăh jô̆ pơđĭ hăm kon jên chă hơvơn lơ̆m tơpôl, akŏp kon jên ăn jang lơ̆m jăl sơnăm au hloh 16.700 ti hlak jên. Truh vă đĭ sơnăm 2020 hlôi đei mơjĭt rơbau trong hnam đei ming man păng tơmơ̆t iŏk yua, 100% tơring đei trong gre gơ̆h yak mơ̆t trŭh tơ̆ hơnih kơdrơ̆m tơring, kơ mơjĭt kilômet trong nơnăm hlôi tơ iung pơjing ming man truh jơ̆p pơlei pơla ... Tơdrong hơrih sa kơ kon pơlei tơring kon kông roi năr roi atŏk ‘lơ̆ng, lơ tơring hlôi jing hơnih hơvơn đei lơ bơngai tơmơ̆t jên jang, đei lơ bơngai hlôi tơlĕch kon jên iung jang atŏk tơ iung mŭk drăm tơ̆ pơlei pơla. Trong jang ăn tŏk iŏk jên tơgŭm djru, tơgŭm jên cheh tŏ sĕt atŭm hăm pơtho tơbăt kih thuơ̆t, hlôi tơgŭm ăn lơ ŭnh hnam kon kông tơmơ̆t jên jang iŏk đei jơnei lơ̆m tơdrong jang choh jang sa, yak hloh dơnuh hơtŏk pơm pơdrŏng. Nhen ƀok Ngin oei lơ̆m tơring Đak Jă, apŭng Mang Yang, dêh char Gia Lai:“Sơ̆ ŭnh hnam nhôn tôch mơmat tat, gơnơm tŏk iŏk đei kon jên đơ̆ng hơnih mong jên tơgŭm djru tơpôl, jei đei vang năm hŏk pơhrăm, tơmơ̆t jên jang vei lăng năng tông chehphe păng rong rơmo, ŭnh hnam mă yak hloh tơnap tap, jang sa iŏk yua kơjăp hlŏh biơ̆.”

Tơ̆ hơnăp tơdrong yan au, hơgăt teh choh jang sa roi năr roi iĕ kơ yuơ atŏk tơ iung hơnih jang kmăi kmŏk pơm tơlĕch tơmam drăm, tơring kơdrơ̆m, rim hơnih tơm, hơnih bơ̆ jang, tơring lăng ba kơjăp pơtho pơjing tơdrong jang ăn hơdruh tơdăm kon kông, iung jang hơdoi hăm rim hơnih mơdro sa krao tơmơ̆t jang hăm rim kon hơ ‘lơ̆p kon kông tơ̆ tơring. Đơ̆ng noh tơgŭm ăn đe oh đei lơ rơvơn tơchă đei tơdrong jang păng jang sa iŏk yua kơjăp. Ƀok Nguyễn Chí Nhân, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hnam trương Kao đăng Công nghệ và kinh tế công nghiệp dêh char Thái Nguyên tơbăt:“Rim đe oh hŏk tro năm hŏk tơ̆ hnam trương hŏk răh tơdrong hŏk chư păng hŏk tơdrong jang đei hnam trương ăn hơnih oei sa ưh kơ iŏk jên. Lơ̆m khei năr hŏk pơhrăm, hnam trương pơma dơnuh hăm rim hơnih mơdro sa vă ba đe oh năm pơhrăm jang păng đei sa jên vă đe oh đei kon jên chă răt sa ăn kơ dih.”

Dôm trong bơ̆ jang đơ̆ng Đảng, tơdrong tơgŭm djru đơ̆ng Teh đak atŏk tơ iung tơring kon kông lơ̆m khei năr au ki hlôi hơnhăk đei iŏk yua kơjăp pơm tơplih kơtang. Tơdrong atŏk mŭk drăm tơring kon kông păng groi kông 2016-2018 iŏk đei jơnei jô̆ hơtŏ 7% păng sơnăm đơ̆ng rŏng tŏk lơ pơtêng hăm sơnăm hơdrol, tŏk lơ hloh pơtêng hăm jô̆ hơtŏ lơ̆m teh đak. Găh ŭnh hnam dơnuh lơ̆m tơring kon kông păng groi kông tơjur 4% lơ̆m sơnăm. Đei 27 apŭng găh tơring kon kông păng groi kông lơ̆m 31 dêh char, pơlei tơm jang keh đang tơdrong jang tơ iung pơjing tơring tơrang ‘nao. Lơ̆m teh đak đei 316 hnam trương teh đak rong ‘me hăm hloh 109.000 ‘nu hŏk tro. Jăl jang 2016-2020, đei hloh 800.000 ‘nu kon pơlei kon kông đei hŏk pơhrăm tơdrong jang, tơmơ̆t năm jang ăn kơhrĕng rơbau ‘nu bơngai.

Atŭm hăm ‘noh, kiơ̆ chăl sơnăm, Đảng bơ̆n đei dôm trong jang tơgŭm djru hơdăh tơlĕch jang hơdrol ăn kiơ̆ rim tơring. Vă đĭ sơnăm 2022, Hơnih tơm Chinh trĭ hlôi đei Tơdrong tơchơ̆t kơsô̆ 23 găh trong atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl păng sơđơ̆ng teh đak, sơđơ̆ng tơring Tây Nguyên truh sơnăm 2030, lăng truh sơnăm 2045, xơkơ̆t hơdăh, trong tơlĕch jang truh sơnăm 2030, Tây Nguyên ‘nŏh tơring atŏk tơ iung tĕnh koăng, kơjăp ‘lơ̆ng ‘moi kiơ̆ mŭk drăm rơgoh ‘lơ̆ng; đei lơ tơdrong oei sa joh ayŏ ‘lơ̆ng rŏ, hơdrĕch hơdrung, hơnih truh ‘lơ̆ng rŏ kơ tơmoi lơ̆m teh đak păng teh đak đe. Atŏk tơ iung mŭk drăm choh jang sa iŏk đei jơnei kơtang. Xek tơlang keh đang tơdrong teh oei, teh jang sa ăn kon pơlei kon kông ... Vă jang kiơ̆ trong tơlĕch jang tih tên au, đơ̆ng blŭng sơnăm 2023, Tơdrong tơchơ̆t đơ̆ng Kuô̆k hô̆i găh jang pơlong năng mĭnh ƀar trong jang tơgŭm djru kăl atŏk tơ iung pơlei tơm Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk ), tơring kơdrơ̆m tơm kơ tơring Tây Nguyên pơm hơyak pran ăn atŏk tơ iung pơđĭ lơ̆m tơring, đei tơlĕch jang kiơ̆, hlôi sơng iŏk đei tơdrong lăp đon kơtang đơ̆ng kon pơlei Đăk Lăk. Bơngai tang măt Trần Văn Tiến, găh Khul kơdră tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Vĩnh Phúc tơbăt:“Tơdrong pơjing tơdrong tơchơ̆t đơ̆ng Kuôk hô̆i găh jang pơlong năng mĭnh ƀar trong jang tơgŭm gĭt kăl atŏk tơ iung pơlei tơm Buôn Ma Thuột ‘noh kăl hloh, vă atŏk kơtang tơ iung pơjing Buôn Ma Thuột jing hơnih kơdrơ̆m tơm kơ tơring Tây Nguyên, ‘nau jing tơdrong kăl, lơ̆m tơdrong vei lăng năng tông sơđơ̆ng Teh đak păng jĭ tơring đei lơ kon kông hơrih sa, mălei mŭk drăm tơpôl hiơ hiơ̆ atŏk tơ iung kơna kăl đei mĭnh trong jang kăl vă pơtrŭt kơtang mŭk drăm tơpôl kơ tơring au atŏk tơ iung.”

Truh dang ei, rim trong jang tơgŭm djru kon kông păng groi kông hlôi đei tơmơ̆t jang hơgrop lơ̆m Tơdrong jang tơm teh đak atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl tơring kon kông păng groi kông jăl jang 2021 – 2030 vă atŏk tơ iung tôm tong mŭk drăm tơpôl tơring kon kông. Tơdra hơdrol akop kon jên tơmơ̆t jang ăn jang kiơ̆ Tơdrong jang tơm teh đak au đơ̆ng dang ei truh sơnăm 2025 ‘noh 137.000 ti hlak jên. Tơdrong tơlĕch jang kiơ̆ Tơdrong jang tơm teh đak tŏk bŏk đei Đảng, Teh đak, Kuô̆k hô̆i hơmet pơ ‘lơ̆ng tơnap tap, pơtrŭt kơtang tơlĕch jang kiơ̆. Ƀok Hầu A Lềnh, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng kon kông tơbăt:“Tơdrong jang tơm teh đak atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl tơring kon kông păng groi kông jăl jang 2021 – 2030 đei pơjing hăm 10 tơdrong vă jang, đei tơlĕch jang tơ̆ 51 dêh char tơring kon kông păng groi kông ‘moi kiơ̆ tơlĕch jang mĭnh ƀar trong jang tơgum djru jăl jang 2016-2020 păng jăl jang hơdrol au ki oei gơ̆h jang kiơ̆ păng mĭnh ƀar trong jang trŏ lăp hăm tơdrong ‘meh vă yan au vă iŏk đei trog tơlĕch jang iung jang kiơ̆ rim trong jang tơgum djru, akŏm pơm kơ toei hơnih chĕp pơgơ̆r vei lăng, pơjao tơdrong jang hơdăh, sơđơ̆ng tôm khul bơ̆ jang, tơmơ̆t jên jang trŏ lăp hăm dôm tơdrong jang kăl ăn rim tơring tơnap tap hloh lơ̆m rim khul hơdrung kon kông păng tơring kon pơlei kon kông.”

Đơ̆ng dôm tơdrong jang gĭt kăl lơ̆m lơ sơnăm au ki, Đảng, Teh đak hlôi păng tŏk bŏk tơgop lơ̆m atŏk hơrih sa muk drăm, jơhngơ̆m đon kon pơlei, pơjing đei jơhngơ̆m pran vă tơring kon kông đei tơplih ‘nao ‘lơ̆ng rŏ, tơgop lơ̆m tơdrong atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl kơ lơ̆m teh đak.