VOV4.Bahnar - Giĕng âu ki, Kơ dră Kuô̆k hô̆i Vương Đình Huệ păng lơ Khul tang măt Kuô̆k hô̆i tơ̆ dôm tơ ring pơ gơ̆r tơ ƀâp bơ ngai tăh hla adrol kơ Hop akŏm ‘mă 4, Kuô̆k hô̆i jăl XV (vă pơ gơ̆r đơ̆ng ‘năr 20/10 truh âu kơnh). Tơ̆ dôm ‘măng tơ ƀâp, bơ ngai tăh hla dôm tơ ring hlôi tơ lĕch nơ̆r pơma truh lơ tơ drong gĭt kăl, hơ pơi ‘mĕh Kuô̆k hô̆i tơ rĕk, sek tơ lang.

Khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Dak Nông pơ gơ̆r dôm ‘măng tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ dôm xăh Nâm N’Jang (apŭng Đak Song), xăh Quảng Tâm (apŭng Tuy Đức), xăh Quảng Phú (apŭng Krông Nô) păng xăh Quảng Sơn (apŭng Đak Glong), chă mơ̆ng nơ̆r pơ ma đơ̆ng bơ ngai tăh hla. Tơ̆ dôm ‘măng tơ ƀâp, dôm bơ ngai tang măt Kuô̆k hô̆i tơ̆ Đak Nông roi tơ băt dôm tơ drong vă pơ ma nuh lơ̆m Hop akŏm mă 4 Kuô̆k hô̆i jăl XV vă pơ gơ̆r lơ̆m khei 10 âu kơnh, chă set hơ len lơ tơ drong, khôi luơ̆t, lơ̆m nŏh đei lơ luơ̆t ƀơm truh tơ drong arih xa kơ kon pơ lei. ‘Nŏh jĭ Luơ̆t kon pơ lei pơm tơm tơ̆ tơ ring, Luơ̆t tĕh oei chih hơ met ming, Luơ̆t vei lăng bơ ngai răt tơ mam, Luơ̆ hơp tak xăh.

Bơ ngai tăh hla Dak Nông đei nơ̆r pơ ma truh lơ tơ drong tơ tŏ tơ̆ tơ ring, mă lơ ‘nŏh jĭ dôm tơ drong ưh kơ lăp, tơ hlăk tăk ƀơm truh tơ̆ tĕh, vei lăng bri, pơm hla ar hiơ̆ hyĭn tơ̆ tơ ring. Bơ ngai tăh hla oei athei Kuô̆k hô̆i đei lơ trong tơ gŭm hăm tơ drong jang pơ gang, pơ tho pơ hrăm; tơ drong tơ mât jên pơm trong, chô̆ unh điên tơ̆ dôm tơ ring mơ mat tat… Mă loi ‘nŏh lơ̆m tơ drong choh jang xa, bơ ngai tăh hla athei chă đei trong tơ gŭm ăn kon pơ lei veh ver đei tơ drong “jang đei ‘nŏh hiong kơ jă”, “kŏh – pơ tăm; pơ tăm - kŏh”.

Kon pơ lei jang chŭn mir Dak Nông hơ pơi ‘mĕh huei pơ dă đei tơ drong "kŏh – pơ tăm, pơ tăm - kŏh"

Bơ ngai tăh hla Lê Quang Phi, tơ̆ xăh Nâm N’Jang, apŭng Đak Song, tơ ring pơ tăm tiu tơm kơ dêh char Dak Nông, đei nơ̆r pơ ma: “Sơ năm 2018 tiu jur tôch reh păng lôch pơ đĭ, đơ̆ng nŏh truh dang ei kon pơ lei jang chŭn mir nhôn hlôi tơ plih ming ‘long pơ tăm, chă pơ tăm dơ̆ng 1,2 kơ loăi ‘long nai, mă lơ ‘nŏh ‘long xa plei. ‘Nŏh dêh char Dak Nông kŭm tơ lech lơ trong jang vă pơ tăm, mă loi ‘nŏh ‘long ƀơ, truh dang ei ƀơ tôch lơ mă lei ưh đei bơ ngai răt, dang ei vă tơ plih ming ‘long pơ tăm nai dơ̆ng. Inh hơ pơi ‘mĕh pơm thoi yơ vă chă đei trong jang kơ jăp vă dêh char Dak Nông pơ jing đei hơ năn ‘long pơ tăm yơ ‘nŏh ‘lơ̆ng hlŏh, tĕch măk hlŏh. Păng dôm sơ năm tơ jê̆ âu, nhôn đei mơ̆ng lơ nơ̆r tơ roi găh tơ drong man hnam kơ măy pơm tơ mam xa đơ̆ng tơ mam chŏh jang đei, mă lei mă tơ̆ pă lơ̆m dêh char tam mă đei 1 hnam kơ măy pơm tơ mam xa yơ”.

Lơ̆m giĕng âu ki mơ̆n, Kơ dră Kuô̆k hô̆i Vương Đình Huệ păng Khul tang măt Kuô̆k hô̆i plt Hải Phòng tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ apŭng Thủy Nguyên, plt Hải Phòng adrol kơ hop akŏm mă 4, Kuô̆k hô̆i jăl 15. Tơ̆ jơ tơ ƀâp, dôm bơ ngai tăh hla kơ apŭng Thủy Nguyên, plt Hải Phòng tơ ƀôh đon lui, chơt hơ iă tơ̆ hơ năp dôm tơ drong jơ nei jang tŏk pran đơ̆ng tĕh đak; hơ iă hăm tơ drong chĕp kơ̆l pơ gơ̆r đơ̆ng Đảng, Kuô̆k hô̆i, Khul kơ dră tĕh đak tơ̆ hơ năp dôm tơ drong mơ mat tat yoa đơ̆ng jĭ Covid-19 mă lei hlôi chĕp kơ̆l pơ gơ̆r tĕh đak jang đei lơ tơ drong tôch hơ iă. Kuô̆k hô̆i đei lơ tơ drong tơ chơ̆t tơ tom, lăp ‘lơ̆ng vă hơ met pơ ‘lơ̆ng dôm tơ drong mơ mat tat ăn kon pơ lei păng anih tĕch mơ dro.

Bơ ngai tăh hla oei pơ ma tơ lĕch lơ tơ drong tơ tŏ hrei ‘nâu nhen: tơ drong chih pơ jing khôi luơ̆t, athei chih akŏm mă lăp, hrơ̆ch ‘lơ̆ng vă pơm ‘lơ̆ng ăn tơ drong tơ jur trong pơm hla ar, pơm kiơ̆ ƀônh, hiôk hian ăn kon pơ lei păng anih tĕch mơ dro; tơ drong hơ met ming Luơ̆t khăm, hơ met jĭ; Luơ̆t Dăr hơ len oei chih hơ met; tơ drong tang găn, pĭt unh xa; tơ drong thây kô pơ dơ̆h jang, ưh kơ măh thây kô, tơ drong chih hơ met kơ sơ̆p hla ar hŏk; hơ met ming jên khei, jên tơ gŭm hăm bơ ngai jang kơ tĕh đak.

Kơ dră Kuô̆k hô̆i Vương Đình Huệ tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ Hải Phòng

Tơl nơ̆r ăn bơ ngai tăh hla găh jang pơ gang, lơ̆m nŏh athei Kuô̆k hô̆i đei trong vei lăng kơ jă pơ gang, pơm ‘lơ̆ng, pơ truh măh mai pơ gang hơ met jĭ. Yoa hrei ‘nâu, bơ ngai khăm, hơ met jĭ hăm the ƀao hiêm ưh đei pơ gang, athei răt pơ gang tơ̆ ‘ngoăih, tôch huach, mă loi hăm bơ ngai tơ nuh, Kơ dră Kuô̆k hô̆i Vương Đình Huệ ăn tơ băt, Khul kơ dră tĕh đak oei chĕp kơ̆l pơ gơ̆r bơ̆ jang kiơ̆ trong vei lăng ‘lơ̆ng, măh mai pơ gang păng kơ jă pơ gang:

“Kuô̆k hô̆i hlôi pơ jao ăn Khul kơ dră tĕh đak đei trong jang tơ tom vă hơ met pơ ‘lơ̆ng tơ hlăk tăk vă pơ gơ̆r chă anih răt pơ gang, tơ mam, kơ măy kơ mŏk pơ yoa ăn jang pơ gang. Dang ei đĭ tơ lĕch đei trong chă anih răt iŏk pơ gang tơ̆ Anih tơm vei lăng jang pơ gang bơih. Hrei ‘nâu oei hơ nơ̆ng adrin dơ̆ng, Khul kơ dră tĕh đak, Kuô̆k hô̆i oei pơ tho tơ ƀôh ăn Anih tơm, anih jang pơ gang hơ len năng rim tơ drong hơ găt đơ̆ng anih jang pơ gang. Athei chih tơ roi mă rơ đăh tơ drong vei lăng kơ jă pơ gang”.

Bơ ngai tăh hla oei pơ ma truh tơ drong ưh kơ măh thây kô, ưh đei trong jang lei lăi băl, vei lăng kơ jă hla ar hŏk oei đei lơ tơ drong ưh kơ lăp; athei năng Hla ar hŏk ‘nŏh jĭ 1 tơ mam yoa tĕh đak tơ lĕch kơ jă tĕch, veh ver tơ drong dôm anih tĕch mơ dro, hnam kơ măy in hla ar chih kơ jă kơ dih nhen hrei ‘nâu.

Tơl tơ blang găh tơ drong ‘nâu, Kơ dră Kuô̆k hô̆i pơ ma hơ dăh: “Lơ̆m sơ năm truh, Khul kơ dră chĕp kơ̆l Kuô̆k hô̆i vă hơ len năng 1 tơ drong tôch gĭt kăl ‘nŏh jĭ tơ drong tơ plih tơ drong pơ tho păng hla ar hŏk, lơ̆m nŏh đei tơ drong tih ‘nŏh jĭ tơ drong Chih hơ met, in tơ lĕch, iŏk yoa kơ sơ̆p hla ar hŏk. Athei ăn dôm hnam trưng răt tăh ming tơ̆ anih mong đŏk hla ar vă yoa lơ sơ năm, gơ̆h iŏk yoa ăn sơ năm hŏk đơ̆ng rŏng dơ̆ng. Hơ len năng tơ drong in tơ lĕch thoi yơ? Trong sơng tơ pôl vang jang thoi yơ? Truh âu kơnh gô bơ̆ jang tôch kơ tang”.

Kŭm hăm tơ drong chih pơ jing luơ̆t, bơ ngai tăh hla lơ̆m tĕh đak oei hơ mĕng dôm tơ drong tih, tơ drong tơ tŏ gô đei dôm bơ ngai tang măt Kuô̆k hô̆i pơ ma tơ lĕch vă pơ gơ̆r pơ ma nuh, sek tơ lang mă lăp ‘lơ̆ng lơ̆m hop akŏm mă 4, Kuô̆k hô̆i jăl XV truh âu kơnh.

VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơ blơ̆