Tơ̆ pơlei Mlăng xăh Ea Tar, apŭng Čư̆ Mgar, dêh char Dak Lak, rim bơngai adoi băt truh ƀok Y- Huăt Niê (đe hơnơ̆ng krao Aê Trân), kơlih ƀok noh “Bơngai đei kơdrưh” lơ̆m tơring kon pơlei kon kông. Pơm kiơ̆ Tơchơ̆t pơjing tơring pơxĕl 'nao, ƀok hlôi truh rim unh hnam hơvơn kon pơlei xut lê̆ khôi rong hơchăng kon tơrong – iĕr bip, yông hơdrong var kon tơrong, iĕr bip lĕch đơ̆ng rôm hnam, vă vei rơgoh cham char ăn unh hnam păng pơlei pơla. Nơ̆r ƀok pơma đei kon pơlei mơ̆ng kiơ̆, lui ngeh păng jang hloi: “Jing bơngai đei kơdrưh lơ̆m pơlei, inh hơnơ̆ng yak hadoi hăm kon pơlei lơ̆m rim 'măng đei tơdrong kăl. Pơtho kon pơlei băt vei xơđơ̆ng tơpôl lơ̆m pơlei, kon pơlei, đe hơdruh tơdăm atŭm băl oei xa tơnŏ dih băl, pơ-'nam pơm jang găn hloh dôm tơdrong tơnap tap lơ̆m tơdrong erih. Inh đei hŏk hơlen dôm tơdrong kiơ noh inh pơtho hloi ăn kon pơlei atŭm chă hŏk hơlen vă tơdrong erih 'lơ̆ng hơ-iă hloh”.
Dôm “bơngai đei kơdrưh” lơ̆m tơpôl kon pơlei Êđê hơnơ̆ng băt hơdăh, kơdih noh athei yuk trong hơlâu vă kon pơlei hŏk ƀoi; atŭm băl tơguăt tơguăl pơjing pơlei pơla roi năr roi phĭ tơtŏ jơnap. Yă H’Ngọc Êban (đe juăt krao noh Aduôn Tăm) adrol ki jang Phŏ ƀĭ thư anih jang Đảng xăh Cư Suê, apŭng Čư̆ Mgar, dêh char Dak Lak. Đơ̆ng rŏng pơdơh kơ jang kiơ̆ pơkăp xơnăm, yă vih erih jang xa tơ̆ pơlei Sut Mđưng, xăh Cư Suê, păng đei kon pơlei lui ngeh pôk jing “Bơngai đei kơdrưh”.
Kơdih po yă H’Ngọc Êban păng unh hnam hơnơ̆ng yuk trong hơlâu pơm kiơ̆ ƀlep rim trong pơkăp jang đơ̆ng Đảng, Khul kơpal teh đak, păng jing anih gơnơm ăn kon pơlei Sut Mđưng: “Inh hơnơ̆ng tơtă kon pơlei athei adrin pơtho akhan hăm kon xâu adrin jang xa, hŏk pơhrăm mă tơnăp, ưh đei mơ̆ng kiơ̆ đe kơnê̆ pơhlŭ pơdôr. Kon xâu hŏk rơgei, mĕ ƀă pơ-'nam jang xa, tơdrong erih phĭ tơtŏ dơnŏ 'lơ̆ng. Bơ̆n ưh đei mŭk drăm răk ăn kon xâu noh duh vei tơdrong erih phăl hơlăng 'lơ̆ng vă kon hơ-ioh akŏm hŏk pơhrăm, ning mônh kơnh đei tơdrong jang pơyua ăn tơpôl”
Tơgop ăn hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, vei xơđơ̆ng tơpôl chĭn trĭ, vei xơđơ̆ng tơpôl erih xa tơ̆ tơring păng jing tơm dơnơm “pơma kon pơlei mơ̆ng, jang kon pơlei jang kiơ̆”, dôm “bơngai đei kơdrưh” adoi tơgop tih tên hăm tơdrong jang vei răk tơƀăk mong um ai 'lơ̆ng rŏ kơ hơdrung hơdrĕch. Lơ̆m dôm xơnăm kơ âu, ƀok Y Đheh Ayun (đe hơnơ̆ng krao noh Aê Bình), jing “bơngai đei kơdrưh” tơ̆ pơlei Phơng, xăh Ea Tul, apŭng Čư̆ Mgar, dêh char Dak Lak hlôi hăt hot hơvơn kon pơlei lơ̆m pơlei vei răk tơƀăk mong dôm khôi juăt kăp gĭt lơ̆m tơpôl, tơdrong jang tanh brai, pơtoi vei đei 14 hnam pơtăm xo juăt jue tơ̆ pơlei, vei răk 4 hơmrŭk chĭng chêng, jê̆ 30 ngê̆ nhơ̆n kloh klĕch lơ̆m pơdreh chĭng chêng, chrăh mul meo gơh pơtho ăn kon mon kon xâu: “Kon pơlei tơ̆ xăh Ea Tul duh oei vei dôm um ai joh ayŏ 'lơ̆ng rŏ hơdrung hơdrĕch po. Nhôn hơnơ̆ng tơroi tơbăt ăn kon pơlei vei răk um ai joh ayŏ 'lơ̆ng rŏ noh kơ po. Mă 2 noh đei Đảng, Khul kơpal teh đak tơgŭm găh jên mong vă chă jang vei răk tơƀăk mong dôm um ai 'lơ̆ng rŏ kơ hơdrung hơdrĕch. Mưh nhen bơ̆n pơm hiong lê̆ joh ayŏ kon kông po noh 'mêm tơpă, păng hĕl kơ đon hloh”
Yă H’Yâo Knul – Kơdră Anih jang găh hơdrung bơngai kon kông dêh char Dak Lak ăn tơbăt, jâ̆p dêh char dang ei đei 942 “Bơngai đei kơdrưh”. Khul “bơngai đei kơdrưh” lơ̆m tơpôl kon pơlei kon kông pơma atŭm, bơngai Êđê pơma adrô̆ tơgăl đei pôk bơnê. Dôm “bơngai đei kơdrưh” hlôi ưh hli kơ tơnap tap, năm truh tơteng rim 'măng hnam, rôp ti rim bơngai, hơvơn kon pơlei pơm jang, xut lê̆ pơngot tơjur hin dơnuh, xut hŭt lê̆ dôm khôi kơtul chơdư, vei răk tơƀăk mong um ai joh ayŏ 'lơ̆ng hơ-iă, erih atŭm hơ-iă lơ̆m tơpôl: “Hăm tơdrong hơtŏk tơ-iung kơ tơring kon pơlei kon kông tơ̆ dêh char Dak lak pơma adrô̆ păng jâ̆p teh đak pơma atŭm, đei tơdrong tơgop tih tên đơ̆ng dôm bơngai đei kơdrưh jing dôm khul jang dơnơm, pơm gơng tơroh đơ̆ng Đảng, jơnŭm pơgơ̆r tơring hăm kon pơlei. Lơ̆m dôm xơnăm kơ âu, dôm bơngai đei kơdrưh hlôi chĕp vei xơnong jang, anih dơ̆ng kơ po lơ̆m tơpôl kon pơlei păng pơm kiơ̆ tơdrong gơnơm lui ngeh đơ̆ng Đảng păng teh đak”.
Jăh vă xơkơ̆t hơdăh, khul dôm “Bơngai đei kơdrưh” lơ̆m tơring kon kông tơ̆ Đăk Lăk hơnơ̆ng yuk trong hơlâu lơ̆m dôm tơdrong jang pơlong băt 'mêm kơ teh đak, dôm tơdrong hơvơn, jing gơng tơroh kăp gĭt đơ̆ng jơnŭm pơgơ̆r tơring hăm kon pơlei. Tơpă ăn ƀôh, dôm “bơngai đei kơdrưh” hlôi tơƀôh xơnong kăp gĭt lơ̆m tơdrong tơroi, hơvơn kon pơlei pơm kiơ̆ tơnăp trong pơkăp jang đơ̆ng Đảng, khôi lươ̆t tơlĕch đơ̆ng Teh đak; dôm tơdrong jang, pơkăp hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, vei xơđơ̆ng tơpôl tơ̆ tơring tơrang.
Viết bình luận