Lơ̆m dôm năr chơt hơiă pơyan puih mak, sơng têt, mŏ H Búi Ayun, oei tơ̆ plei Drai Sí, xăh Ea Tar, apŭng Cư Mgar, dêh char Dak Lak oei ưh kơ hiơt vei lăng kon tơrong. Kơhrĕng tơ̆ iĕr, sim, nhŭng, tơpai, pơ be păng rơ mo pơđeng pơđong ƀơ̆t đei sa phĭ păng hơmet hơdrong rơgoh. Mŏ H Búi akhan, gơnang đơ̆ng kon tơrong âu mă sơnăm ‘nâu ŭnh hnam sơng têt tôm ƀiơ̆, răt dơ̆ng lơ tơmam yua, hre tŏk iŏk jên đơ̆ng anih mong jên kŭm kla đei 1 puăt bơ̆ih.

Mŏ H Búi tơroi: hơdrol sơ̆ mŭk drăm ŭnh hnam sư lăp răp gô lơ̆m 1 hec tar cheh phe. Iŏk đơ̆ng vang jang lơ̆m Khŭl drŏ kăn kơ pơlei, sơnăm 2019, mŏ H Búi đei tŏk bŏk 70 triệu hlak jên đơ̆ng anih mong jên tơgŭm apŭng hăm jên cheh tŏ sĕt. Đei jên klo kăn sư pơđâu băl jang sa, pơtăm lơ ‘long, rong lơ kon tơrong vă hơtŏk iŏk yua. Mŏ H Búi Ayun tơroi:

“Gơnang đơ̆ng vang hŏk hôp hăm khŭl drŏ kăn, đei đe mŏ oh pơtho, tơƀôh ‘noh ĭnh hŏk kiơ̆, jang kiơ̆. Gơnang đơ̆ng noh mă ĭnh hŏk pơhrăm păng băt trong vei rong, choh pơtăm, tơplih ‘long pơtăm, kon tơrong lăp ‘lơ̆ng. Ĭnh kŭm pơtăm ngiĕt păng hơƀo tơ̆ mir, hơnhăk brŏk pơm tơmam hiĕm ăn kơ rơmo, pơbe, gơnang đơ̆ng noh kŭm hơnhăk ăn đei yua hloh. Pơtêng hăm hơdrol sơ̆ lăp pơtăm hơdrô̆ cheh phe ‘noh dang ei mŭk drăm kŭm dă ƀiơ̆ lơ bơih.”

Kiơ̆ kơ yă H Blên Ayun, Kơdră chĕp kơ̆l Khŭl vei lăng drŏ kăn xăh Ea Tar, apung Cư Mgar, vă tơgŭm dôm bơngai jang lơ̆m khŭl hơtŏk tơiung mŭk drăm, sơđơ̆ng tơdrong arih sa, Khŭl vei lăng drŏ kăn xăh Ea Tar hlôi krao hơvơn đe mŏ oh tơgŭm băl tơjur dơnuh hin hăm lơ trong; pơjing păng pơvei dôm tơdrong jang ‘mơ ‘met nhen; Tơdrong jang đing tah jên ‘mơ ‘met; rong nhŭng teh; tơdrong jang 10 ‘nu mŏ tơ̆ dôm khŭl thôn 1, thôn 2, thôn 3, plei Ea Tar; tơdrong jang ăn kơ đe tơ̆ khŭl plei Ea Kiêng… Khŭl jang kŭm hlôi pơjing đei 7 grŭp ‘mơ ‘met tŏk iŏk jên păng dơ̆ng iŏk tŏk iŏk jên hăm Anih mong jên tơgŭm tơpôl apŭng Cư Mgar ăn hloh 300 ‘nu bơngai jang lơ̆m khŭl tŏk iŏk jên klăh đơ̆ng dơnuh hin hăm akŏp rơkăh hre vă jê̆ 6 ti hlak jên.

“Khŭl jang kŭm tơroi tơbăt ăn kơ mŏ oh hŏk pơhrăm kiơ̆ trong jang hơiă vă pơm tơdrong jang sa ăn kơ mŏ oh. Mă 2 dơ̆ng ‘noh jĭ hŏk pơhrăm găh băt sơng iŏk tơdrong hlôh vao vă kơ tơmơ̆t yua lơ̆m tơdrong arih sa ŭnh hnam, sơđơ̆ng tơdrong arih sa, hơmet ‘lơ̆ng iŏk yua đơ̆ng ŭnh hnam kơdih, hơtŏk tơiung kiơ̆ trong kơjăp.”

Khŭl vei lăng drŏ kăn xăh Ea Mnang, apŭng Cư Mgar ‘noh rơih iŏk trong vang yak hơdai, pơtho tơƀôh vă kơ đe mŏ oh tơmơ̆t yua khoa hŏk ki thuơ̆t - kơmăy kơmŏk hơgei lơ̆m pơm tơlĕch, tơplih ‘long pơtăm, kon tơrong mă lăp. Pơjing dôm grŭp tŏk iŏk jên ‘mơ ‘met vă tơgŭm mŏ oh đei jên jang sa. Khŭl jang kŭm hơvơn dôm kon jên, tơmam, jang hơdai pơjao dôm tơdrong jang sa ăn kơ dôm bơngai jang lơ̆m khŭl dơnuh hin păng vă jê̆ dơnuh hin. Yă Phạm Thị Ngọc Trang, Kơdră Khŭl vei lăng drŏ kăn xăh Ea Mnang tơroi trong jang đơ̆ng tơring:

“ Vă kơ mŏ oh ŭnh hnam dơnuh hin păng dôm ŭnh hnam vă jê̆ dơnuh hin klăih đơ̆ng dơnuh hin kơjăp ‘noh Khŭl vei lăng drŏ kăn xăh jang hơdai hăm Anih jang Mặt trận Tổ quốc xăh hlôi pơjao dôm tơdrong jang rong pơbe vă mŏ oh ŭnh hnam dơnuh hin, vă jê̆ dơnuh hin băt păng hŏk pơhrăm, năm lăng dôm tơdrong jang vă mŏ oh hŏk kiơ̆ đang kơ ‘noh ƀrŏk tơmơ̆t yua lơ̆m khoa hŏk ki thuơ̆t vă vei rong ăn hơtŏk tơiung mŭk drăm vă klăih đơ̆ng dơnuh hin păng vă jê̆ dơnuh hin.”

Kiơ̆ kơ yă Lê Thị Thu Hiền, Kơdră chĕp kơ̆l Khŭl vei lăng drŏ kăn apŭng Cư Mgar, khei ‘năr âu ki, dôm kơdră khŭl vei lăng drŏ kăn apŭng Cư Mgar hlôi tơlĕch jang lơ tơdrong jang mŭk drăm sut pơngot tơjur dơnuh hin, drŏ kăn tơiung tơdrong jang sa... Kiơ̆ đơ̆ng noh hlôi đei 14 tơdrong jang hơtŏk tơiung mŭk drăm lơ̆m ŭnh hhnam drŏ kăn kon kông đei pơjing, sơng đei hloh 100 ‘nu drŏ kăn jang lơ̆m khŭl vang jang. Dôm tơdrong jang hlôi tơgŭm jên jang hloh 300 triệu hlak jên vă đe mŏ oh tơmơ̆t jên jang rong pơ be, rơmo, tơpai, tĕch mơ dro tơmam. Gơnang đơ̆ng noh hlôi hơnhăk ăn iŏk yua ‘lơ̆ng, tơgŭm bơngai jang lơ̆m khŭl đei dơ̆ng iŏk yua păng ƀrư̆ ƀrư̆ tơ jur dơnuh hin. Yă Lê Thị Thu Hiền tơroi:

"Tơ̆ hơnăp kơnh ‘noh Khŭl vei lăng drŏ kăn apŭng gô hơnơ̆ng tŭn pran tơdrong jang tơroi tơbăt, krao hơvơn, pơih să dôm tơdrong jang ‘nao, trong jang hơiă, pơcheh hơgei lơ̆m kang ƀô̆, bơngai jang lơ̆m khŭl drŏ kăn, mă loi ‘noh jĭ tơdrong tơplih đon tơchĕng, trong jang lơ̆m hơtŏk tơiung mŭk drăm đơ̆ng ŭnh hnam drŏ kăn kon kông.”

Apŭng Cư Mgar, dêh char Dak Lak dang ei đei 72 pơlei, bơngai kon kông, đei hloh 45% akŏp kơsô̆ kon pơlei lơ̆m apŭng. Đơ̆ng hơnih pơm tơlĕch kiơ̆ trong joăt joe ưh kơ đei iŏk yua kŭm nhen oei tơchĕng răp gô lơ̆m tơdrong tơgŭm đơ̆ng Teh đak, truh dang ei, lơ ŭnh hnam bơngai kon kông hlôi tơplih trong tơchĕng, trong jang, ƀrư̆ ƀrư̆ hŏk pơhrăm dôm tơdrong hơgei khoa hŏk ki thuơ̆t, tơplih ‘long pơtăm kon tơrong vă hơtŏk tơiung mŭk drăm. Lơ̆m kơsô̆ âu, lơ ŭnh hnam bơngai jang lơ̆m khŭl drŏ kăn hlôi kơchăng yak hloh klăih đơ̆ng dơnuh hin kơjăp, tơgop hơtŏk ‘lơ̆ng iŏk yua, sơđơ̆ng tơdrong arih sa.