Tơdrong rong ier bip hơchăng lơ̆m pơgar kơ unh hnam yă A Lăng Trí tơ̆ thôn Đăk Ốc, xăh La Dê, apŭng Nam Giang, dêh char Quảng Nam đei kang ƀô̆ khul linh kơ anih linh vei ‘măng xơlam teh Nam Giang pơtho rong kon tơrong đơ̆ng xơnăm 2018 truh dang ei. Gơnơm đei pơtho găh kih thuơ̆t vei lăng rim hlung, yă Trí đei yua pơhlom 3 rơtuh hlj păng jing tơdrong pơyua dơnơm xơđơ̆ng ăn unh hnam: Unh hnam roi năr roi xơđơ̆ng hloh, tơ̆ âu ƀô̆ đô̆i hăm Anih vei lăng kon pơlei atŭm băl jang hadoi chă tơroi tơbăt găh pơjing pơgar rong hăm kon pơlei, roi băt hơdăh pơih xă pơm jang.

Bơngai răt yua vang truh hăm ‘năr akŏm “Pơ ư pơ ang tơmam choh pơtăm Quảng Trị”- Ƀăo Quảng Trị

Khei năr âu ki, Anih Linh vei ‘măng xơlam teh Nam Giang hlôi jang atŭm hăm dôm jăl pơgơ̆r tơring La Dê hơtŏk pran tơdrong tơroi tơbăt, pơtho kon pơlei akŏm hơtŏk mŭk drăm. Truh dang ei, trong jang pơkăp pơtăm prit tơ̆ 2 thôn Kông Tơ Rơn păng Đắc Pênh akŏm đơ̆ng 30 unh hnam vang jang. Kiơ̆ đăi wĭ Nguyễn Minh Vương, jang phŏ chĭnh trĭ kơ anih linh ‘mẵng ơlam teh Nam Giang noh: Lơ̆m khei năr âu ki noh đe kang ƀô̆ linh tơ̆ anih vei xơlam teh hlôi pơgơ̆r dôm tơdrong jang tơgŭm kon pơlei păng kơtă năm tơgŭm kon pơlei pơm jang hơtŏk mŭk drăm tơring xơlam teh, hơvơn dôm anih jang ‘mêm bơnat, tơgŭm ăn dôm unh hnam kon pơlei, Jơnŭm bơngai jang mir, Jơnŭm jang găh đe drăkăn, lơ̆m khei năr âu ki noh tơdrong hlôh vao đơ̆ng kon pơlei tơ̆ tơring xơlam đei hơtŏk hloh lơ̆m tơdrong kơdih hơtŏk mŭk drăm tơ̆ rim unh hnam.

Hăm tơdrong tơgŭm hăt hot đơ̆ng ƀô̆ đô̆i vei xơlam teh, tơdrong erih kon pơlei tơ̆ tơring xơlam gô roi năr roi xơđơ̆ng phĭ tơtŏ hloh păng tơdrong tơguăt khul linh păng kon pơlei roi năr roi kơjăp hloh. Trung tă Đỗ Hoành Minh, Kơdră jang chĭn trĭ kơ Anih Linh vei xơlam teh dêh char Quảng Nam ăn tơbăt: Găh hơtŏk mŭk drăm joh ayŏ tơpôl noh dih đei dôm trong jang đei jơnei, tơgop hơtŏk tơdrong erih jang xa ăn kon pơlei nhen trong pơkăp rong bip xim yŏng dăh mă pơtăm tơm đẳng sâm xăh Ga Ri, xăh Trà Ơn kơ apŭng Nam Giang, tơdrong rong rơmo yŏng kơ xăh Chơ Chun apŭng  Nam Giang păng lơ tơdrong jang nai vă vang glơng dôm tơdrong tơnap tap hăm kon pơlei, kiơ̆ đơ̆ng dôm tơdrong jang hơdăh noh hlôi kơhret hloh tơdrong tơguăt khul linh hăm kon pơlei, pơjing jơhngơ̆m pran atŭm lơ̆m tơdrong vei lăng pơgơ̆r kơdih hơgăt teh tơ̆ tơring xơlam teh kơ teh đak.

Vă hơtŏk mŭk drăm ăn kon pơlei tơ̆ tơring xơlam teh, Anih Pơtrrŭt choh jang xa Quảng Trị hlôi tơlĕch choh pơtăm tơguăt tơ̆ thôn Cheeng, xăh Hướng Phùng, apŭng Hướng Hóa hăm hơgăt xă 2,2 ha. Trong jang ‘nao đei pơtơm đơ̆ng khei 8 xơnăm 2021, đei 3 unh hnam vang jang, mă blŭng hlôi đei iŏk jơnei.

Hăm tơguăt choh jang xa jang găh bri tơguăt, rim hơdrĕch ‘long pơtăm nhen ‘long lat hoa, tơm bơ 034, tơm sâu riêng, tơm mit thăi, tơm đĭn lăng. Vă jang kiơ̆ pơkăp, kang ƀô̆ kih thuơ̆t hlôi pơtho pơhrrăm kih thuơ̆t choh teh, tuh vôi păng tuh phŏng vi sinh, atŭm hăm tuh phŏng lâ̆n păng ĭch kon tơrong uh bŭk vă ‘long pơtăm trŏ hăm kih thuơ̆t pơkăp. Kiơ̆ kơ Văn Ngọc Khánh, erih tơ̆ thôn Cheeng, xăh Hướng Phùng, apŭng Hướng Hóa, dêh char Quảng Trị noh: Lơ̆m tơdrong tơlĕch jang ăn kơ inh noh inh ƀôh tŏk giơ̆ng pran, inh duh gơnơm anih jang tơgŭm ăn ruih đak tuh phŏng, vei lăng dơnơm thoi yơ. Minh ƀar anih jang nai noh inh ƀôh đei jơnei hloh.

Đơ̆ng rŏng 1 xơnăm tơlĕch jang hlôi ƀôh hơdăh tơdrong lăp hăm trong jang ‘nao, tơdrong tŏk giơ̆ng pran hăm ‘long pơtăm adoi kơjung. Dôm hơdrĕch bơ 034, mit thăi, ‘long pơtăm tŏk giơ̆ng pran, erih truh 95 %, tơm tŏk bŏk lơ̆m khei năr klah xơdrai. Dang ei đe kang ƀô̆ kih thuơ̆t pơtoi pơgơ̆r unh hnam kon pơlei pơm kiơ̆ pơkăp vei lăng, tang găn hơdrông pơrang pơrăm. Ƀok Phan Ngọc Đồng, Phŏ Kơdră Anih Pơtrrŭt choh jang xa Quảng Trị ăn tơbăt: Kiơ̆ trong jang vă hơtŏk kơjă tơmam pơtăm lơ̆m minh hơgăt teh, atŭm khei năr noh, nhôn gô pơtoi tơlĕch jang thoi âu lơ̆m dôm xăh nai păng kiơ̆ trong jang gô vă pơtho ăn kon pơlei pơm kiơ̆ trong jang xơđơ̆ng kơjăp păng hơtŏk kơjă yua teh ăn kon pơlei adoi nhen vei xơđơ̆ng tơdrong erih.

Tơdrong tơlĕch jang choh jang xa jang găh bri tơguăt hăm lơ tơdrong pơm tơlĕch tơmam drăm iŏk yua lơ̆m lơ khei năr phara băl gô hơ ‘nhăk đei yua lơ hloh ăn bơngai jang mir. Atŭm hăm noh, xơkơ̆t pơm jang kơjăp xơđơ̆ng tơ̆ tơring teh kông krang kiơ̆ pơkăp choh jang xa, jang găh bri tơguăt kăp gĭt hăm dôm tơring groi kông. Lơ̆m khei năr hơyuh tô̆ ‘mi tơplih roi năr roi kơnê̆ nhen dang ei noh tơguăt choh jang xa jang găh bri jing trong jang hơtŏk tơ iung kơjăp xơđơ̆ng hloh.