Tơ̆ hop akŏm, dôm bơngai tang măt hlôi vang tơgop lơ nơ̆r kăp gĭt lơ̆m Luơ̆t teh (hơmet ming). Kơdră chĕp kơ̆l dôm dêh char Tây Nguyên păng dêh char Ninh Thuận, Bình Thuận tơbăt, đơ̆ng rŏng kơ đei Tơdrong tơchơ̆t kơ sô̆ 671/NQ-UBTVQH15 ‘năr 23-12-2022 đơ̆ng Anih chĕp kơ̆l pơgơ̆r Kuôk hô̆i păng Tơlĕch trong jang đơ̆ng Khŭl kơdră teh đak găh tơdrong pơgơ̆r iŏk nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei hăm Luơ̆t teh (hơmet ming), dôm tơring hlôi pơgơ̆r lơ hop akŏm, lơ tơdrong tơroi tơbăt, iŏk nơ̆r tơgop jơ̆p jang lơ̆m kon pơlei.
Dôm tơdrong tơm đơ̆ng Luơ̆t nhen: Chĕng hơmet teh, trong tơlĕch jang iŏk yua teh, iŏk pơdreo teh păng trong jang tơgŭm hrŭ ‘mong, tơgŭm, ăn oei tơ̆ plei hle; hơtŏk tơiung teh; pơjao teh, ăn thuê teh, tơplih iŏk yua teh; pơm hla ar teh, asong hla ar pơkăp ăn păng dôm hla ar hành chính, hla ar chih răk, kơ tơ̆ng ang găh teh; trong jang tơgŭm jên hu, kơjă teh; trong jang vei lăng, iŏk yua dôm kơloăi teh, klăih song kơ chư̆k jang, dăr hơlen, vei lăng tơdrong chĕp kơ̆l; ŭnh hnam iŏk yua teh.... đei hop akŏm pơma dơnuh, tơblang hơdăh, vang tơgop nơ̆r kiơ̆ lơ̆m yan âu, hơdrô̆ teh tơ̆ Tây Nguyên.
Dôm nơ̆r tơgop akhan, tơring Tây Nguyên đei dôm tơdrong hơdrô̆, mă loi ‘noh jĭ dôm tơdrong găh jơ hnơr arih, kon pơlei mơ̆t oei kư̆ kă, jĭ tơring đei lơ kon pơlei kon kông, teh bri ‘long lơ... Yua thoi noh, tơ̆ 1,2 tơdrong athei hơgăt hơdăh păng ‘nĕ kơ hơdrom băl hăm dôm luơ̆t nai. Mă loi ‘noh vei lăng teh choh jang sa, mir đak lar, trong jang tơgum teh ăn kon pơlei kon kông, hơgăt kơjă teh ƀlep hăm anih tĕch mơdro... Ƀok Nguyễn Ngọc Sâm, Phŏ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei dêh char Kon Tum, tơroi nơ̆r tơgop: “Đơ̆ng rŏng bơ̆jang kiơ̆ tơdrong tơchơ̆t 118 ‘noh dêh char Kon Tum hlôi hơlen lăng dơ̆ng teh đei tơgar iŏk, teh đơ̆ng kŏng ti ưh kơ iŏk yua ‘noh pơjao ăn tơring vei lăng. Dang ei mơmat tat hloh vă hơmet pơ ‘lơ̆ng teh âu yua kơ đei lơ kon pơlei iŏk yua lơ̆m teh ‘nâu, iŏk yua glăi. Đơ̆ng rŏng kơ tơlĕch luơ̆t teh hơmet ming ‘noh kăl kơ đei trong jang mă hơdăh, kăl kơ đei dôm tơdrong hơgăt vă hơmet pơ ‘lơ̆ng dôm bơngai kơtă iŏk yua teh âu, dôm bơngai hơ yơ gơh iŏk yua, khei ‘năr pơkăp ăn thuê, dăh mă asong thoi yơ.”
Pơma tơ̆ jơ bơ̆jang, Phŏ Kơdră Anih tơm vei lăng găh Tơmam drăm păng Cham char Lê Minh Ngân tơbăt, truh dang ei, dôm dêh char pơlei tơm lơ̆m teh đak hlôi tơlĕch Trong vă jang iŏk nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei hăm Luơ̆t teh (hơmet ming). Lơ tơring tơlĕch jang truh tơ̆ xăh.
Kiơ̆ kơ ƀok Lê Minh Ngân, Anih tơm vei lăng găh Tơmam drăm păng Cham char gô tơtĕnh gơih Hla ar chih tơroi tơbăt akŏm iŏk nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei găh Luơ̆t đơ̆ng dôm tơring, Anih tơm, anih jang ăn Anih vei lăng Mŭk drăm, Anih jang Khôi luơ̆t kơ Kuôk hô̆i. Kiơ̆ đơ̆ng noh, dôm anih jang kơ Kuôk hô̆i kŭm gô dăr hơlen kiơ̆ tơdrong chih iŏk, roi tơblang nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei ăn anih chih hơmet ming. Vei sơđơ̆ng hơmet ming Luơ̆t teh pơm lăp hăm ‘meh vă hơtŏk tơiung kơ teh đak, ƀlep nhen răp hơmĕng đơ̆ng kon pơlei păng hơnăp jang mă Tơdrong tơchơ̆t 18 - NQ/TW ‘năr 16.6.2022 găh “Hơnơ̆ng tơplih ‘nao, chih pơkeh trong jang tơgŭm, hơtŏk ‘lơ̆ng đei yua, iŏk yua vei lăng păng iŏk yua teh, pơm tơdrong ‘lơ̆ng hơnhăk teh đak bơ̆n jing teh đak hơtŏk tơiung đei iŏk yua lơ” tơlĕch ăn. Ƀok Lê Minh Ngân, Phŏ kơdră Anih tơm vei lăng găh Tơmam drăm păng Cham char pơma: “Athei sơkơ̆t hơdăh akhan ‘măng iŏk nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei hăm Luơ̆t teh ‘măng âu ‘noh jĭ ‘măng hŏk hôp chĭnh trĭ, tơpôl tôch kơ tih xă, jơ̆p jang. Kiơ̆ đơ̆ng bơ̆jang hăm dôm tơring tơ̆ hop akŏm năr ‘nâu, dôm tơring tơroi tơbăt adoi hlôi đei tơlĕch jang truh tơ̆ xăh, ‘noh athei bơ̆n hơnơ̆ng bơngơ̆t truh dôm tơdrong đei hơiă kơ tơring Tây Nguyên. Anih tơm vei lăng găh Tơmam drăm păng Cham char bơnê kơ đe kơdră chĕp kơ̆l dôm tơring truh hăm hop akŏm năr ‘nâu hăm 1 jơhngơ̆m đon jang tôch kơ tơnăp, dôm nơ̆r pơma tơgop đei hơmet ăn ‘lơ̆ng, đei akŏm đơ̆ng lơ bơngai vă tơgop ‘lơ̆ng ăn anih chih hơmet ming ‘noh jĭ Anih tơm vei lăng găh Tơmam drăm păng Cham char lơ̆m kơplăh akŏm iŏk nơ̆r tơgop đơ̆ng kon pơlei păng tơroi tơbăt chih iŏk roi tơblang đơ̆ng rŏng âu kơnh”.
Viết bình luận