VOV4.Bahnar - Hơ met ăn Hop akŏm mă 4, Kuô̆k hô̆i jăl XV truh âu kơnh, giĕng âu ki, lơ̆m tĕh đak pơ gơ̆r lơ ‘măng tơ ƀâp bơ ngai tăh hla. Tơ̆ pơ lei tơm (plt) HCM, Kơ dră tĕh đak Nguyễn Xuân Phúc tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ dôm apŭng Củ Chi păng Hóc Môn. Kơ dră tĕh đak pơ tho ăn plt tơl tơ blang ăn bơ ngai tăh hla kơ tă lơ̆m jơ tơ ƀâp, atŭm hăm ‘nŏh athei sek tơ lang hrôih dôm nơ̆r athei tôch tơ găl đơ̆ng bơ ngai tăh hla. Tơ̆ tơ ring Tây Nguyên, bơ ngai tăh hla pơ ma truh lơ tơ drong kăl lơ̆m tĕh đak, kŭm nhen 1,2 tơ drong ‘nao đei, mă loi jĭ tơ drong vei lăng đak xăng, đak dâu.

Găh tơ drong đei dôm bơ ngai tăh hla tơ̆ Củ Chi păng Hóc Môn pơ ma tơ lĕch, ‘nŏh jĭ lơ tơ drong jang bơ̆ jang hiơ̆ hyĭn, chĕng iŏk tĕh đang hŭt hơ chăng lê̆, pơm mơ mat tat ăn tơ drong arih xa kơ kon pơ lei păng pơm tơ tŏ đon tơ̆ 1,2 tơ ring đei tơ drong jang, lơ̆m nŏh đei tơ drong jang Pơ jing tơ ring jang kơ măy găh Hơ lĕch Pơ băh, pơm ăn vă jê̆ 80 unh hnam kon pơ lei tơ ƀâp mơ mat tat.

Bơ ngai tăh hla Huỳnh Văn Tây đei nơ̆r pơ ma: “Inh ‘mĕh 1 ‘măng dơ̆ng plt tơ rĕk truh Tơ ring jang kơ măy Hơ lĕch Pơ băh. Kon pơ lei oei đei dơ̆ng dang 1/3 truh dang ei tam mă băt kơ dih kâu đei hrŭ ‘mong, tŏk oei tơ̆ tơ ring oei xa ‘nao thoi yơ. Inh iŏk pơ tih 1 tơ drong iĕ hlŏh, lăp oei tơ̆ hnam thuê đơ̆ng 800 - 1 triu hlak jên lơ̆m 14 sơ năm đĕch, mưh nhân lăng ‘nei lĕch kơ băt dôm yơ jên. Tơ drong ‘nâu mă tơ pă tôch tơ tŏ jơ hngâm păng ơ̆h sơ ‘ngon hăm kon pơ lei.”

Kơ dră tĕh đak Nguyễn Xuân Phúc tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ plt HCM

Tơ drong tơ jê̆ âu, 1,2 anih tĕch đak xăng, đak dâu tang ‘măng, kơ jă đak xăng, đak dâu tŏk khei ‘năr âu ki, ƀơm ưh ‘lơ̆ng truh tơ drong jang xa, arih xa, Bơ ngai tăh hla Phan Thị Tuyết Anh, tơ̆ apŭng Hóc Môn đei nơ̆r pơ ma: “Inh athei Anih tơm vei lăng jang kơ măy, tĕch mơ dro, Anih tơm vei lăng jên hu krao dôm anih pơ truh đak xăng đak dâu, dôm anih răt iŏk blŭng a truh pơ ma nuh vă iŏk đei nơ̆r pơ ma lei lăi băl, sek tơ lang dôm tơ drong mơ mat tat, pơm ‘lơ̆ng ăn tơ drong đei yoa đơ̆ng dôm pang, pơ truh măh mai đak xăng, đak dâu ăn kon pơ lei, huei đei tơ drong ưh kơ măh.”

Tơ lĕch nơ̆r pơ ma hăm bơ ngai tăh hla găh tơ drong ‘nâu, Kơ dră tĕh đak Nguyễn Xuân Phúc ăn tơ băt, đak xăng đơ̆ng anih pơm tơ lĕch lơ̆m tĕh đak, pơm lăp dang 2/3 tơ drong ‘mĕh vă. Yoa thoi nŏh lê̆ đei tơ drong ưh kơ măh brei drou ‘nŏh jĭ 1 tơ drong ưh kơ lăp lơ̆m tơ drong vei lăng: “Kiơ̆ kơ sô̆ chih jô̆ đơ̆ng Anih vei lăng, iŏk thuê̆ tơ mam tĕch mơ dro hăm tĕh đak đe kơ plt HCM, pơ têng hăm khei âu sơ năm sơ̆, tơ drong răt iŏk tơ mam đơ̆ng tĕh đak đe tŏk hlŏh 20%. Mă lei yoa tơ drong ‘mĕh răt yoa tôch lơ. Sơ năm sơ̆ yoa jĭ COVID-19 kơ na tơ drong răt yoa tŏ sĕt ƀiơ̆. Sơ năm ‘nâu tơ drong jang xa, răt yoa tơ mam tŏk ngăl, bơ̆n tam mă tơ dra hơ drol trŏ ƀlep, kŭm hăm kơ jă (lơ̆m apŭng plenh tĕh) jur tŏk, bơ̆n tam mă hơ met kiơ̆ tơ tom kơ na jing đei tơ drong ‘nâu. Inh tơ chĕng, ‘nâu jĭ tơ drong tam mă lăp, bơ ngai tăh hla pơ ma tôch kơ trŏ vă Khul kơ dră tĕh đak păng dôm anih tơm, plt kăl đei trong jang mă tơ tom ƀiơ̆”.

Lơ̆m giĕng âu ki mơ̆n, Khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Lâm Đồng pơ gơ̆r tơ ƀâp bơ ngai tăh hla tơ̆ dôm apŭng, plt lơ̆m dêh char. Lơ tơ drong ưh kơ lăp hơ nơ̆ng đei bơ ngai tăh hla pơ ma tơ lĕch. ‘Ngoăih kơ dôm tơ drong gĭt kăl đei bơ ngai tăh hla tơ rĕk truh nhen: tơ drong tang găn xa pơ jĭp đơ̆ng trung ương păng tơ ring, tơ drong tang găn tĕh dong lơ̆m unh hnam, tơ drong khăm, hơ met jĭ, tơ drong bơ̆ jang dôm tơ drong jang tơm kơ tĕh đak, jên tơ mât jang đơ̆ng tĕh đak, tơ drong pơm trong tơ ƀưh rim tơ ring, vei sơ đơ̆ng tơ drong arih xa tơ pôl…

Kon pơ lei Lâm Đồng gô kơ tĕch măng vă chih măt pơm hla ar tĕh

Bơ ngai tăh hla Lâm Đồng tôch tơ rĕk truh dôm trong jang pơm tơ jur tơ nuh hin kơ jăp ‘lơ̆ng, dôm tơ drong pơ truh đak yoa rơ gŏh tơ̆ tơ ring tơ rang, vei lăng bri, sir iŏk tơ mam drăm, tơ gŭm ăn anih tĕch mơ dro păng kon pơ lei jang chŭn mir pơm hơ tŏk iŏk yoa đơ̆ng jang xa, tĕch mơ dro, găn lê̆ tơ drong pơm phŏng ya, tơ mam choh jang xa ưh kơ ‘lơ̆ng.

Tơ̆ dôm ‘măng tơ ƀâp, bơ ngai tăh hla pơ truh nơ̆r athei hăm Khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Lâm Đồng kăl hơ tŏk hlŏh dơ̆ng tơ drong jang dăr lăng mưh tơ lĕch jang rim tơ drong jang tơm gĭt kăl tơ̆ tơ ring; athei đei trong jang kơ hret hlŏh dơ̆ng mưh sek tơ lang dôm tơ drong kŏh phă bri, tơ gar iŏk tĕh; hơ tŏk tơ drong vei lăng ming man, sek tơ lang truh um dôm tơ drong jang min man anih tơ ter đak krong, thong đak, jing đei đak tơ̆ng, đak lơ̆p ‘mưh đei ‘mi tih. Lơ̆m nŏh, tơ drong đei lơ bơ ngai tăh hla tơ rĕk hlŏh jĭ tơ drong pơm hla ar tĕh blŭng a oei tôch hiơ̆ hyĭn, mơ mat tat, đunh năr.

Dơ̆ng tang ăn kon pơ lei tơ̆ tơ ring, bơ ngai tăh hla K’Sói, tơ̆ xăh N’Thol Hạ, apŭng Đức Trọng, pơ ma: “Hrei ‘nâu tơ drong pơm hla ar tĕh kŭm nhen trong apinh pơm hla ar tĕh blŭng a ăn kon pơ lei tôch mơ mat. Dôm anih pơm ‘nŏh chih hla ar pơ kă năr pơ dreu hô sơ lơ̆m 20 năr, mă lei mă tơ pă tơ drong pơ dreu hla ar hô sơ pơ dui đunh đơ̆ng 5 truh 10 khei, ƀât lăp lơ sơ năm tam mă pơm đei hla ar tĕh. Đơ̆ng nŏh pơm tơ tŏ đon, pơm mơ mat tat ăn kon pơ lei”.

Khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Lâm Đồng ‘măn lơ jơ pơ ma nuh, roi tơ băt, tơl tơ blang 1,2 tơ drong gĭt kăl, hơ dai hăm ‘nŏh răp mơ̆ng, chih iŏk rim nơ̆r pơ ma đơ̆ng bơ ngai tăh hla vă tơ roi ăn anih jang kơ pal.

VOV Tây Nguyên/Dơ̆ng tơ blơ̆