Hop akŏm nghĭ si mơlôh lơ̆m apung plĕnh teh păng hơnăp jang kơ Kuô̆k hô̆i Việt Nam
Thứ hai, 09:43, 18/09/2023 VOV/Amazưt tơblơ̆ VOV/Amazưt tơblơ̆
VOV4.Bahnar - Đơ̆ng năr 14-18/9, Kuô̆k hô̆i Việt Nam chĕp pơgơ̆r Hop akŏm Nghĭ si mơlôh lơ̆m apŭnh plĕnh teh hăm hơnăn: “Hơnăp jang kơ khul mơlôh lơ̆m pơtrŭt kơtang jang kiơ̆ rim Tơdrong jang Atŏk tơ iung Kơjăp ‘lơ̆ng ‘moi kiơ̆ Tơplih kơsô̆ păng Tơplih ‘nao tơchăr.” Tơdrong jang hơnơ̆ng sơkơ̆t hơdăh tơdrong vang iung jang kơtang, tơnăp đơ̆ng Việt Nam lơ̆m Jang hơdoi Nghĭ viên apŭng plĕnh teh (IPU); adoi tơƀôh hơdăh tơdrong kăl, lăng ba đơ̆ng Việt Nam hăm hơdruh tơdăm păng rim tơdrong atŭm lơ̆m plĕnh teh kơ khul mơlôh hrei au.

 

 

Sơnăm 2010, Hop akŏm Jơnŭm Khul jang hơdoi Nghĭ viên Apŭng plĕnh teh (IPU) - 122 pơgơ̆r tơ̆ Bangkok, Thái Lan hlôi pơdrơ̆ng kiơ̆ mĭnh Tơdrong tơchơ̆t tôch gĭt kăl găh “Tơdrong vang iung jang đơ̆ng hơdruh tơdăm lơ̆m yak truh tơdrong hơtŏ hơnơ̆ng”. ‘Moi kiơ̆ tơdrong au, lơ̆m sơnăm 2013, IPU hlôi pơjing Hop akŏm nghĭ si mơlôh, vă chă pơma dơnuh rim tơdrong kơ hơdruh tơdăm, atŏk tơdrong iung jang đơ̆ng hơdruh tơdăm păng atŏk hơnih dơ̆ng, tơdrong lui kiơ̆ kơ rim kơdră chĕp pơgơ̆r sơnăm mơlôh. Mĭnh sơnăm đơ̆ng rŏng, IPU hlôi pơjing trong jang Hop akŏm lơ̆m apŭng plĕnh teh rim sơnăm păng dĭng truh dang ei hlôi yak hlŏh 8 ‘măng hop akŏm.

Sơnăm 2014, Hop akŏm Nghĭ si sơnăm mơlôh lơ̆m apŭng plĕnh teh ‘măng mă blŭng pơgơ̆r tơ̆ Giơ-ne-vơ, Thụy Sỹ, hăm hơnăn: “Tơdrong vang iung jang đơ̆ng khul mơlôh lơ̆m tơdrong jang chinh trĭ păng hơtŏ hơnơ̆ng”, vă tơchă rim trong pơtrŭt vang iung jang đơ̆ng mơlôh păng tơgŭm sơkơ̆t hơdăh tơdrong vang iung jang đơ̆ng khul mơlôh lơ̆m tơdrong jang chinh trĭ.

Hop akŏm ‘măng mă 2 đei pơgơ̆r tơ̆ Tokyo, Nhật Bản sơnăm 2015, hăm hơnăn “Rơngei hiôk hian păng hơnŭk hơnoa”, ‘nŏh mĭnh trong kăl vă atŏk kơtang tơgoăt dih băl ƀar păh rim bơngai mơlôh jang chnh trĭ păng hơvơn đe sư tơlĕch rim trong jang ‘nao păng tơdrong tơchăr kơ yuơ hơdruh tơdăm chĕp pơgơ̆r kơ yuơ rim tơpôl hơnŭk hơnoa, rơngei hiôk hian, mơ̆t hơdoi păng sơđơ̆ng.

Sơnăm 2016, hop akŏm ‘măng mă 3 pơgơ̆r tơ̆ Zambia, hăm hơnăn “Tơdrong bơ̆ jang sơnăm 2030: Hơdruh tơdăm yuk trong hơlau, ưh kơ lê̆ bơngai bu hơchăng tơ̆ rŏng”. Hop akom hlôi pơkăp pơtrŭt kơtang hơnăp jang kăl kơ hơdruh tơdăm vă jang keh đang rim Trong tơlĕch jang atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng (SDGs) ăn mĭnh apŭng plĕnh teh ‘lơ̆ng rŏ.

Hop akŏm ‘măng mă 4 pơgơ̆r tơ̆ Canada sơnăm 2017, hăm hơnăn “Nghĭ si sơnăm mơlôh ‘nŏh jơhngơ̆m pran ăn tơdrong vang mơ̆t hơdoi”, akŏm lơ̆m pêng tơdrong đei ƀơm truh: Tơdrong vang jang chinh trĭ đơ̆ng hơdruh tơdăm; yak năm oei tơ̆ teh đak đe păng mơ̆t hơdoi tơpôl; păng atŏk mŭk drăm tôm tong. ‘Moi kiơ̆ tơgoăt tơgoăl jang hơdoi kơtang, Hop akom hlôi hơvơn rim nghĭ si sơnăm mơlôh găh rim trong jang kăl vă atŏk kơtang vang mơ̆t hơdoi.

Sơnăm 2018, hop akŏm ‘măng mă 5 pơgơ̆r tơ̆ A-déc-bai-gian hăm hơnăn “Pơtrŭt kơtang kơjăp ‘lơ̆ng, vei lăng tơdrong đei iŏk yua kơ jơhnơr đơ̆ng rŏng”, hơnhăk ăn tơdrong hơvơn tơbăt trong tơchăr păng tơdrong hlôh vao lơ̆m bơ̆ jang vă vei lăng năng tông pơdrŏng hơnŭk hơna ăn rim jơhnơr đơ̆ng rŏng.

Sơnăm 2019, hop akŏm ‘măng mă 6 pơgơ̆r tơ̆ Pa-ra-oay hăm hơnăn “Iŏk đei jơnei rim Trong tơlĕch jang atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng (SDGs) păng pơjao hơnăp jang ăn hơdruh tơdăm ‘moi kiơ̆ tơdrong đei iŏk yua tơpôl”, vă tơchă dôm trong tơplih ‘nao, lăng hơlen tơdrong pơjao tơdrong jang ăn hơdruh tơdăm đơ̆ng tơdrong hơrih sa ‘lơ̆ng rŏ-mĭnh hơyak ‘nao vă atŏk kơtang iung jang trŏ lăp hăm Trong tơlĕch jang Atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng.

Sơnăm 2021, kơ yuơ jĭ hơbuh Covid-19, hop akŏm ‘măng mă 7 đei pơgơ̆r kiơ̆ trong trư̆k tuyên hăm hơnăn “Tơdrong iung jang đơ̆ng hơdruh tơdăm đơ̆ng rŏng jĭ hơbuh COVID-19”, vă lăng hơlen hơnăp jang đơ̆ng hơdruh tơdăm lơ̆m rim tơdrong hơdrin hơmet pơ-‘lơ̆ng đơ̆ng rŏng jĭ hơbuh; pơtruh ăn nơ̆r pơtho tơbăt găh trong hơmet pơ ‘lơ̆ng pơtho pơhrăm, pơjing lơ tơdrong jang ăn hơdruh tơdăm păng hơmet ming rim tơdrong jang pơgang tơ̆ rim tơring tơrang.

Hop akŏm ‘măng mă 8 đei pơgơ̆r tơ̆ pơlei tơm Sharm El-Sheikh tơjê̆ Đak dơsĭ Ƀrê kơ Ai Cập hăm tơdrong pơtrŭt vang iung jang đơ̆ng hơdruh tơdăm lơ̆m iung jang tang găn tơplih tŏ ‘mi kial.

Khei năr au ki, Kuô̆k hô̆i Việt Nam hlôi hơdrin vang iung jang lơ̆m Khul Nghĭ viên apŭng plĕnh teh, lơ̆m au đei rim ‘măng Hop akŏm Nghĭ si sơnăm mơlôh lơ̆m Apŭng plĕnh teh. Khul Việt Nam hlôi vang iung jang kơtang, tơbăt kơtơ̆ng ang, trong jang hơ iă, rim trong bơ̆ jang đơ̆ng Việt Nam đei ƀơm truh rim tơdrong chă pơma dơnuh tơ̆ Hop akŏm; adoi, tơlĕch dôm trong vă iung jang vă atŏk kơtang hơnăp jang đơ̆ng rim nghĭ si sơnăm mơlôh lơ̆m xek tơlang rim tơdrong lơ̆m apŭng plĕnh teh.

Tơdrong Kuô̆k hô̆i Việt Nam iŏk chĕp pơgơ̆r Hop akŏm Nghĭ si sơnăm mơlôh ‘măng mă 9 hơnơ̆ng sơkơ̆t hơdăh tơdrong vang iung jang kơtang, tơnăp đơ̆ng Việt Nam lơ̆m IPU; adoi tơƀôh hơdăh tơdrong lăng kơjăp, lăng ba kơtang đơ̆ng Việt Nam hăm hơdruh tơdăm păng rim tơdrong atŭm lơ̆m plei teh kơ khul mơlôh hrei au. Ƀok Martin Chungong, Tổng thư ký Jơnŭm Nghĭ viên apŭng plĕnh teh (IPU) pơma hơdăh: “Ĭnh lui akhan, Hop akŏm Nghĭ si sơnăm mơlôh lơ̆m apŭng plĕnh teh ‘măng mă 9 gô tơgŭm ăn rim nghĭ si sơnăm mơlôh pơma hơdrô̆ păng rin nghĭ viên pơma atŭm tơplih kơtang hlŏh dơ̆ng vă jang kiơ̆ jơnei rim trong tơlĕch jang atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng. Nhôn hôn bơnê kơtang tơdrong vang iung jang hơdoi ‘lơ̆ng hơ iă đơ̆ng Kuô̆k hô̆i Việt Nam păng Khul jang tơgŭm ăn teh đak kơ Việt Nam pơgơ̆r jơnei Hop akŏm au. Việt Nam hlôi chĕp pơgơ̆r jơnei lơ tơdrong pơgơ̆r hop akŏm apŭng plĕnh teh. Nhôn tôch kơ chơt hơ iă đei năm dơ̆ng tơ̆ Hà Nội vang năm Hop akŏm Nghĭ si sơnăm mơlôh lơ̆m apŭng plenh teh ‘măng mă 9..”

          Hop akŏm ‘măng mă au oei tơgop pơtrŭt kơtang rim tơdrong đei iŏk yua kơ Việt Nam ‘moi kiơ̆ khul nghĭ viên, trŏ lăp hăm tơdrong ‘meh vă atŏk tơ iung mŭk drăm păng trong atŏk tơ iung lơ̆m chăl ‘nao, lơ̆m au đei tơplih kơsô̆, tơplih ‘nao tơchăr, atŏk tơ iung kơjăp ‘lơ̆ng; pơrô̆ pơrôp, tơƀôh tơbăt jơ̆p jang ăn bôl boăl apŭng plĕnh teh găh tơdrong oei sa, joh ayŏ joăt joe sơ̆ ki, găh teh đak, kon bơngai, trong bơ̆ jang tơbôl păng tơdrong iŏk đei jơnei lơ̆m ‘măng atŏk tơ iung mŭk drăm-tơpôl kơ Việt Nam; atŏk kơtang tơgoăt tơgoăl jang tơbôl ƀar păh Việt Nam hăm lơ teh đak jang hơdoi kăl, mă kăl ‘nŏh rim nghĭ si, chăl ‘nao rim bơngai sơnăm mơlôh chĕp pơgơ̆r kơ rim teh đak.

VOV/Amazưt tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC