Tơring Tŏk bŏk păng Tây Nguyên đei 19 dêh char, pơlei tơm. Ƀar tơring au đei groi teh, tơdrong jang mŭk drăm, joh ayŏ oei sa, tơpôl tôch kơ chrih, đei lơ tơdrong rơvơn mă lei jei ưh kơ tŏ sĕt tơdrong tơnap tap, tơdrong long. ‘Nau jĭ dôm tơdrong kăl lăng truh lơ̆m jang kiơ̆ bơ̆ jang chă pơrô̆ hơvơn drŏ kăn păng rim trong jang kăl hăm drŏ kăn rim dêh char tơring Tŏk bŏk-Tây Nguyên. Lơ̆m tơring au, Đà Nẵng ‘nŏh jĭ tơring dơ̆ng hơlau găh măt bơngai drŏ kăn vang bơ̆ jang lơ̆m hơnih jang đảng pơđĭ 3 khul păng lơ dơ̆ng mă 3 lơ̆m teh đak găh măt bơngai drŏ kăn pơm kang ƀô̆ chĕp pơgơ̆r hơnih jang đảng. Rim dêh char: Nghệ An, Thừa Thiên-Huế, Đak Nông đei kang ƀô̆ drŏ kăn vang jang lơ̆m hơnih jang đảng lơ hloh lơ̆m dêh char, apŭng, tơring.

Kon Tum, Đak Lak păng Gia Lai đei kang ƀô̆ drŏ kăn vang jang lơ̆m hơnih đảng ‘noh bơngai kon kông lơ hloh (jô̆ lơ̆m khul kang ƀô̆ drŏ kăn vang bơ̆ jang lơ̆m hơnih jang đảng). Lơ̆m au, Gia Lai jĭ dêh char đei lơ kang ƀô̆ drŏ kăn vang jang lơ̆m hơnih jang đảng dêh char, apŭng, tơring lơ hloh păng lơ hloh trong tơchơ̆t tơ̆ Nơ̆r athei jang kiơ̆ kơsô̆ 35-CT/TW kơ Dơnŏ hơnih tơm Chinh trĭ. Măt bơngai drŏ kăn pơm kơdră tang măt Kuô̆k hô̆i păng kơdră tang măt Jơnŭm vei lăng kon pơlei dêh char kơ dêh char Gia Lai lơ hloh 30% pơtêng hăm trong tơlĕch ăn, dơ̆ng mă 4 lơ̆m tơring Tŏk bŏk-Tây Nguyên.

Kiơ̆ nơ̆r tơbăt tơ̆ Hop akŏm, atŭm hăm tơdrong atŏk tơ iung mŭk drăm, tơdrong hơrih sa au to kơ drŏ kăn 19 dêh char tơring Tŏk bŏk-Tây Nguyên đei ‘lơ̆ng hơ iă. Ƀok Võ Thanh An, Kơdră Hơnih Pơrô̆ pơrôp kon pơlei, Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih bơ̆ jang Măt trân Tổ quốc Việt Nam dêh char Quảng Ngãi akhan, tơdrong ƀôh hơdăh hloh hơnăp jang kơ drŏ kăn tơ̆ tơring ‘nŏh măt bơngai drŏ kăn chĕp pơgơ̆r rim hơnih jang đảng, kơdră tơring, drŏ kăn kơdră tang măt Kuôk hô̆i păng Jơnŭm vei lăng kon pơlei hlôi lơ hlŏh kơ hơdrol au ki. Tơdrong chă rơ̆ih rim kang ƀô̆ drŏ kăn vang pơm Kơdră tang măt Kuô̆k hô̆i păng Jơnŭm vei lăng kon pơlei rim hơnih hrei au tŏk lơ păng bơ̆ jang ‘lơ̆ng, dôm tơdrong jang chinh trĭ, bơ̆ jang trŏ lăp hăm tơdrong ‘meh vă, lơ hloh pơtêng hăm jăl hơdrol.“Hloh đơ̆ng dăr lăng, Măt trân Tổ quốc dêh char Quảng Ngãi ƀôh, rim kang ƀô̆ tang măt Kuô̆k hô̆i păng Jơnŭm vei lăng kon pơlei rim hơnih jei ‘lơ̆ng hơ iă hloh, gơ̆h hơgei hloh, bơ̆ jang ‘lơ̆ng. Jĭ gơng tơroh klŏh klĕch ƀar păh Đảng, kơdră chĕp pơgơ̆r tơring hăm Kuô̆k hô̆i, Jơnŭm vei lăng kon pơlei rim hơnih, hăm bơngai tăh hla”.

Mă lei, ‘ngoăih dôm tơdrong hơ iă, oei đei dôm tơdrong kăl lăng ba kơjăp. Tơdrong atŏk tơ iung drŏ kăn bơ̆ jang lơ̆m lơ hơnih jang oei tŏ sĕt pơtêng lơ̆m teh đak, nhen măt bơngai jang đei hŏk pơhrăm tơdrong jang oei tŏ sĕt, jang sa iŏk đei păng ŭnh hnam dơnuh oei lơ; tơdrong hil hơreh teh dong lơ̆m ŭnh hnam oei kơtang; măt bơngai drŏ kăn kon kông bơ̆ jang chĕp pơgơ̆r oei tŏ sĕt pơtêng hăm khul kang ƀô̆ drŏ kăn chĕp pơgơ̆r hơnih jang. Yă Siu H’thoan, Kơdră chĕp pơgơ̆r Khul drŏ kăn apŭng Chư̆ Prông, dêh char Gia Lai pơma:“ Pơmai oh tŏk bok lăng truh tơdrong hrei au ‘nŏh tơdrong jang, jang sa iŏk đei. Tơdrong jang mŭk drăm oei tơƀơ̆p tôch kơ lơ tơnap tap. Lơ̆m au jei đei ƀơm truh găh tơdrong băt hlôh ƀôh hơdăh, tơdrong rơvơn vă atŏk tơ iung. Pơmai oh kon kông găh lơ đe sư choh jang sa, tơdrong mơdro sa au to oei tim gan băt, tơdrong rơvơn vă atŏk tơ iung ‘nŏh tŏ sĕt kơna tơdrong hơlen pơjing tơdrong jang sa vă pơmai oh hơdrin hloh dơ̆ng atŏk tơ iung mŭk drăm ‘noh kăl hloh”.

Tang măt ăn Khul chĕp pơgơ̆r, yă  Nguyễn Thị Minh Hương, Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Khul drŏ kăn Việt Nam tơgoăt iŏk dôm nơ̆r tơgop, pơma dơnuh đơ̆ng rim kơdră tang măt păng hơmŏ ‘nau gô jing mĭnh lơ̆m dôm tơdrong vă rim tơring tơlĕch trong jang kăl vă hơtŏk hơnăp jang, hơnih dơ̆ng kơ đe drŏ kăn; tơlĕch trong jang hơdăh vă pơgơ̆r jang kiơ̆ găh trong jang tơgŭm djru drŏ kăn đei jơnei hơ iă; pơjing rơvơn vă kang ƀô̆ drŏ kăn đei rơvơn iung jang đĭ jơhngơ̆m đon kơdih gơ̆h jang, sơkơ̆t hơdăh hơnih dơ̆ng kơ dih vă vang tơgop ăn ŭnh hnam păng tơpôl.“ Dôm tơdrong jei hlôi đei rim hơnih đảng, kơdră tơring lăng ba kơjăp, mă lei oei đei tơdrong tim mă gan lăp ƀar păh trong jang đei tơlĕch ăn păng tơlĕch jang kiơ̆ yan au. Kơdih kang ƀô̆ Khul jei ƀôh hơdăh hơnăp jang kơ dih ‘nŏh kăl kơrŭn đĭ ai hloh dơ̆ng, tơchăr hơgei hloh dơ̆ng lơ̆m jang kiơ̆ rim trong tơlĕch jang păng kăl lăng ba kơjăp truh rim khul drŏ kăn phara dih băl kơ yuơ lơ̆m mĭnh khul kăl đei trong tơlĕch jang kơdih kơdih, truh hloi khul kon kông ‘nŏh đei lơ khul phara dih băl kơna kăl sơkơ̆t hơdăh tơdrong ‘mĕh vă kiơ̆ khul vă pơjing tơdrong jang lơ liơ mă trŏ lăp hloh păng đei trong tơlĕch jang mă trŏ lăp hăm khul ‘nŏh hloi”

Hăm 2 ‘măng hop akŏm ‘noh “Tơdrong jang kiơ̆ bơ̆ jang vei lăng drŏ kăn păng jang kiơ̆ trong jang tơgŭm djru hăm rim khul drŏ kăn” păng “Bơ̆ jang kang ƀô̆ drŏ kăn hăm hơtok hơnăp jang kơ khul kang ƀô̆ drŏ kăn”, hop akŏm hlôi tơgoăt iŏk lơ nơ̆r tơgop vă jang kiơ̆ ‘lơ̆ng bơ̆ jang kang ƀô̆ drŏ kăn lơ̆m chăl hle. Lơ̆m au, trong jang tơm ‘nŏh hơtŏk kơtang atŏk tơ iung mŭk drăm, oei sa, tơpôl, hơtŏk tơdrong hơrih sa, mŭk drăm, jơhngơ̆m đon ăn drŏ kăn kon kông, drŏ kăn khul lui khop păng hơtŏk kơtang bơ̆ jang ‘lơ̆ng khul kang ƀô̆ kơ Khul drŏ kăn tơring, vă tơplih ‘;nao trong bơ̆ jang, trong pơgơ̆r iung jang trŏ lăp hăm tơdrong ‘meh vă yan au, adoi đei trong tơgŭm djru kơtang vă pơgơ̆r jang kiơ̆ rim trong bơ̆ jang, tơdrong jang tơgŭm djru hrei au đei găh bơ̆ jang vei lăng năng tông drŏ kăn.