VOV4.Bahnar - Hơ tuch giĕng âu ki, Kuô̆k hô̆i hôp hơ dai tơ̆ hnam hôp, ‘măn jơ pơ ma nuh hơ len năng tơ drong chih tơ mât dơ̆ng dôm tơ drong jang đei mưh bơ̆ jang atŏk tơ iung mŭk drăm, tơ pôl păng thu mong, tơ lĕch jên jang kơ tĕh đak, dôm trong vei lăng tang găn kơ jă tơ mam tŏk, bơ̆ jang tơ iung ming dơ̆ng mŭk drăm đơ̆ng rŏng kơ jĭ hơ buh. Dôm bơ ngai tang măt tơ chĕng dôm tơ drong jang đei lơ̆m tơ drong tang găn jĭ Covid-19 atŭm hăm ‘nŏh athei Khul kơ dră tĕh đak tơ rĕk truh kơ jă đak xăng păng kơ jă phe ƀa tơ mam xa. Kơ plăh dang ei athei pơ ‘nhŏ ăn tơ drong vei sơ đơ̆ng mŭk drăm lơ̆m tĕh đak, tang găn kơ jă tŏk, vei sơ đơ̆ng tơ drong arih xa tơ pôl.

Lơ bơ ngai tang măt tơ chĕng ‘lơ̆ng tơ drong chĕp kơ̆l pơ gơ̆r tôch pran, gơ̆h hơ gei đơ̆ng Khul kơ dră tĕh đak, kŭm hăm tơ drong tơ gŭm đơ̆ng kon pơ lei, mŭk drăm, tơ pôl lơ̆m dôm khei blŭng sơ năm ‘nâu tơ plih tŏk ‘lơ̆ng, găh rim tơ drong. GDP jăl khei mă I pơ hlom tŏk 5,03%, jĭ kơ sô̆ tŏk kơ jung hlŏh tơ̆ tơ ring păng lơ̆m apŭng plenh tĕh. Jên tơ mât jang đơ̆ng tĕh đak đe roi tŏk, roi ‘lơ̆ng, ‘nâu jĭ kơ sô̆ tŏk tôch gĭt kăl vă tơ ƀôh đon lui đơ̆ng dôm anih jang đơ̆ng tĕh đak đe hăm tơ drong jang tơ iung ming, jang tŏk mŭk drăm tơ pôl kơ tĕh đak bơ̆n. Dôm tơ drong ‘lơ̆ng iŏk đei lơ̆m tơ drong jang tang găn jĭ Covid-19 pơ jing đei jơ hngâm đon chơt hơ iă ăn tơ pôl, tơ gop pơm hơ tŏk, hơ met kơ jăp đon lui đơ̆ng kon pơ lei hăm tơ drong chĕp kơ̆l pơ gơ̆r đơ̆ng Đảng.

Bơ ngai tang măt Nguyễn Minh Tâm, khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Quảng Bình akhan: “Inh tôch lăp đon hăm tơ drong tơ gŭm đơ̆ng tĕh đak ăn tơ drong jang tang găn jĭ Covid. Gơ̆h ƀôh Kuô̆k hô̆i, Khul kơ dră tĕh đak jang kiơ̆ ‘lơ̆ng tơ drong juăt đơ̆ng mĕ ƀă yă ƀok sơ̆ ‘nŏh “’mơ ‘met tôch ai” “1 ‘nu bơ ngai jĭ 1 ‘nu linh” “1 pơ lei jĭ 1 kơ đông lơ̆m tơ drong tang găn jĭ”. Gơ nơm thoi nŏh, đơ̆ng rŏng 1 sơ năm bơ̆ jang tôch kơ tang, truh dang ei bơ̆n dar dĕh pơih ‘măng sơng dơ̆ng tơ moi đơ̆ng tĕh đak đe, hơ nhăk mŭk drăm lơ̆m tĕh đak jang tŏk dơ̆ng. Tơ drong arih xa đei vih dơ̆ng thoi so, ‘nŏh jĭ kŏng tih tên đơ̆ng anih jang pơ gang”.

Mă lei, tơ̆ hnam hôp Kuô̆k hô̆i, lơ bơ ngai tang măt tơ ƀôh “jơ hngâm đon pơ ngơ̆t” mưh “đei jên mă lei ưh gơ̆h tơ lĕch”. Lơ anih tĕch mơ dro, bơ ngai jang, kon pơ lei pŭ răm đơ̆ng jĭ hơ buh ưh iŏk đei jên tơ gŭm tơ tom. Bơ ngai tang măt Trịnh Xuân An, khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Đồng Nai pơ ma hơ dăh: “Đei 1 tơ drong kŭm tôch pơ ngơ̆t ‘nŏh jĭ ƀât bơ̆n đei jên mă lei ưh gơ̆h tơ lĕch yoa. Mă đơ̆ng tơ drong ‘mĕh vă păng tơ drong jang kăl đei jên tôch lơ ră. Yoa thoi nŏh, athei Khul kơ dră tĕh đak, dôm anih tơm, anih jang kơ pal, tơ ring tơ rang jang mă hrĕnh ƀiơ̆ lơ̆m tơ drong pơm hla ar, hŭt lê̆ dôm hla ar ưh kăl, tơ drong kiơ trŏ hơ năp jang ‘nŏh athei tơ chơ̆t hloi, veh ver tơ drong chă iŏk nơ̆r tơ gop đơ̆ng lơ anih jang kơ pal ‘mơ̆i, kơnh jing akŏm rim tơ drong ăn khul kơ dră tĕh đak”.

Kơ sư̆k vă jang tŏk mŭk drăm tơ̆ hơ năp kơnh đei dôm bơ ngai tang măt akhan oei gơ nơm đơ̆ng anih jang FDI đĕch, yoa jên tơ mât ăn anih jang kơ dih oei mơ mat tat, tam kĕ tưk tơ iung hrĕnh yoa đơ̆ng jĭ hơ buh. Ƀât mă dôm anih tĕch mơ dro oei mơ mat tat, jên tơ mât jang đơ̆ng tĕh đak hiơ̆, kiơ̆ bơ ngai tang măt Nguyễn Duy Minh, khul tang măt Kuô̆k hô̆i plt Đà Nẵng kơ sô̆ tŏk đơ̆ng jên tơ mât jang kơ anih jang kơ dih, thu mong jên ăn tĕh đak tŏk lơ ‘nŏh kăl đei tơ blang hơ len mă rơ đăh vă gơ̆h băt trŏ hăm yăn âu: “Tĕch tơ mam tơ̆ tĕh đak đe tŏk pran mă lei kơ sô̆ tơ gop đơ̆ng anih jang FDI oei tôch tih lơ̆m tơ drong tĕch mơ dro xa kơ Việt Nam. Sơ năm 2021, tơ gop truh 74% lơ̆m kơ sô̆ jên tĕch mơ dro tơ̆ tĕh đak đe. Tơ drong ‘nâu tơ ƀôh hơ dăh tĕch mơ dro tơ̆ tĕh đak đe gơ nang lơ tơ̆ anih jang đei jên tơ mât jang đơ̆ng tĕh đak đe. Mă lei sư oei pơm tơ lĕch lơ tơ drong krê hăm tơ drong jang mŭk drăm ‘năi. Lơ tĕh đak tih đei trong ‘mĕh vei lăng tơ drong tĕch mơ dro kơ dih, kŭm nhen tơ drong tơ plih hrĕnh đơ̆ng khoa hŏk păng kơ măy kơ mŏk. Yoa thoi nŏh, athei pơ lung anih tĕch mơ dro lơ̆m tĕh đak pơih xă tơ drong jang xa, mă loi lơ̆m dôm anih jang pơm tơ lĕch tơ mam păng jang kơ măy ‘nao vă hơ met kơ jăp anih jang kơ măy lơ̆m tĕh đak, hơ tŏk tơ drong ‘lơ̆ng ăn khul bơ ngai jang”.

Dôm bơ ngai tang măt tơ lĕch lơ trong jang vă tưk tơ iung mŭk drăm tơ̆ hơ năp kơnh, mă loi vă mŭk drăm tĕh đak bơ̆n gơ̆h jang tŏk đơ̆ng 6-6,5%, găn kơ jă tơ mam tŏk dang 4% lơ̆m sơ năm ‘nâu. Lơ̆m nŏh athei Khul kơ dră tĕh đak pơ jing đei trong jang hrơ̆ch ‘lơ̆ng, đơ̆ng tŏ sĕt khei ‘năr, đunh păh lăp păng đunh đai, lăp hăm dôm tơ drong đei tơ̆ yăn âu. Khul kơ dră tĕh đak athei tơ rĕk mă brĕ truh anih choh jang xa, 1 anih jang tôch gĭt kăl lơ̆m khei ‘năr tĕh đak oei tơ ƀâp mơ mat tat, pơm ăn tơ drong arih xa kơ kon pơ lei jang chŭn mir jing mơ mat tat păng ưh đei lơ jên vă jang xa dơ̆ng.

Bơ ngai tang măt Nguyễn Tạo, khul tang măt Kuô̆k hô̆i dêh char Lâm Đồng đei nơ̆r pơ ma: “Athei Khul kơ dră tĕh đak đei trong tơ gŭm tơ tom vă vei sơ đơ̆ng, găn kơ jă phŏng, tơ mam pơ ma yoa ăn choh jang, đak xăng đak dâu roi kơ tŏk. Atŭm hăm ‘nŏh đei trong jang mă pran vă găn lê̆ tơ drong hơ lĕnh pơ dăr mưh tĕch mơ dro, mă loi hăm anih pơm phŏng, pơ gang sơ drông. Năng kăl tơ drong sek tơ lang trong pơm hla ar vă hơ tŏk hrĕnh tơ drong tơ lĕch jên jang đơ̆ng tĕh đak, mă loi hăm 3 tơ drong jang tơm kơ tĕh đak ‘nŏh, tơ drong jang pơ jing tơ ring tơ rang ‘nao, tơ drong jang sut pơ đĭ pơ ngot, tơ jur tơ nuh hin, tơ drong jang kiơ̆ tơ drong tơ chơ̆t 88 atŏk tơ iung mŭk drăm tơ̆ tơ ring kon pơ lei kon kông păng groi kông.”

Dơ̆ng: Tơ blơ̆