VOV4.Bahnar - Mă đơ̆ng vă jê̆ 80 sơ năm păng lơ̆m hơ kâu jăn ƀĕnh rơ ka lơ̆m tơ drong tơ blăh sơ̆, mă lei linh jĭ rơ ka Nguyễn Đình Phùng, tơ̆ plt Tam Kỳ, dêh char Quảng Nam oei tôch tơ năp hăm jang tơ drong chă mong akŏm jên vă man gơng ăn kon pơ lei tơ̆ dôm pơ lei pơ la mơ mat tat găh tơ ring Quảng. Vă jê̆ 30 tŏ gơng, hăm kơ sô̆ jên man truh kơ ti hlak jên, hlôi đei tơ mât yoa, tơ gop tơ gŭm ăn kon pơ lei tơ̆ pơ lei tơ nuh hin chă yak vih vât hiôk hian, pơm sơ đơ̆ng tơ drong arih. Dôm tơ drong jang đơ̆ng ƀok Nguyễn Đình Phùng jing tơ drong tơ roi tôch hơ iă kơ đe linh jĭ rơ ka “jĭ rơ ka mă lei ưh đei jo jăn”, tưk tơ iung um rup ‘lơ̆ng hơ iă đơ̆ng ƀô đô̆i Ƀok Hô lơ̆m chăl rơ ngei.

Kơ plăh ‘năr tŏ hlơ hlĕng tơ̆ tơ ring Tŏk bŏk ƀât tŏk bŏk khei 7, tơ̆ lơ jăl trong pơ lei pơ la tơ nuh hin kơ dêh char Quảng Nam, lơ bơ ngai hơ nơ̆ng tơ ƀâp 1 ‘nu ƀok kră loi 70 sơ năm bơih, hao gre hon đa so chă dăr lăng, rơih anih vă man gơng ăn kon pơ lei. Ƀok ‘nŏh jĭ Nguyễn Đình Phùng, linh jĭ rơ ka 2/4, hăm tih păih ‘ma jĭ rơ ka ăl, chă pơ pơ̆ tôch mơ mat. Mưh truh dăr lăng anih vă man gơng ‘nŏh ƀok iŏk ‘long phĭn, phĭn anih ‘nŏh đang kơ ‘nŏh gơih ăn kon sư vă pơ ma nuh, chă trong man gơng. Ƀok Nguyễn Đình Phùng ăn tơ băt, tơ drong hơ iă tih hlŏh ‘nŏh jĭ dôm tŏ gơng âu đei tơ mât yoa, tơ gŭm ăn kon pơ lei yak hiôk hian, tơ ring tơ rang đei tơ plih ‘nao roi ‘lơ̆ng:

“Rim ‘măng vih tơ̆ pơ lei inh ƀôh lơ gơng hư, nơ năm tôch mơ mat, kon pơ lei pơ̆k rơ ka, đei bơ ngai lôch. Đơ̆ng nŏh inh tơ lĕch jên kơ dih, vang tơ gop vă man gơng. Hơ nơ̆ng 1 sơ năm unh hnam nhôn adrin man tŏ sĕt hlŏh ‘nŏh 4 tŏ gơng. Adrol kơ mât Đảng inh hơ ngăh vă adrin đĭ jơ hngâm, mă dang ei đĭ kră bơih păng đei ƀĕnh jĭ rơ ka lơ̆m hơ kâu dơ̆ng mă lei vă adrin hơ met mă ‘lơ̆ng. Inh hơ ngăh hăm kon hơ ‘lơ̆p, bôl boăl inh păng dôm bơ ngai pơm linh hơ dai hlôi lôch hơ chăng sơ̆ akhan, mưh lai yơ oei đei jơ hngâm pran, oei đei jên ‘nŏh vă hơ nơ̆ng pơm gơng ăn kon pơ lei dơ̆ng.”

Hơ nơ̆ng thoi nŏh, hlŏh 5 sơ năm âu ki, unh hnam linh jĭ rơ ka Nguyễn Đình Phùng chă iŏk jên kơ dih man vă jê̆ 30 tŏ gơng ăn kon pơ lei. ‘Nao hlŏh âu ‘nŏh gơng Phùng Hiệp 28, tơ̆ xăh Tam Phú, plt Tam Kỳ, tơ mât yoa trŏ ƀât tơ băt 132 sơ năm Năr rơ nĕh Ƀok Hô. Yă Dương Thị Nhân, kŭm hăm kon pơ lei tơ̆ kueng kơ phô̆ Ngọc Nam, phường An Phú, plt Tam Kỳ chơt hơ iă mưh pơ yan ‘mi sơ năm ‘nâu chă yơ yak tôch hiôk hian: “Adrol ki tam mă đei gơng ‘nâu nơ năm tôch mơ mat, mưh đak ro jăng ‘nŏh ưh gơ̆h năm klĕch. Dang ei đei gơng bơih, inh chă năm vih vât tôch ƀônh, hiôk sơ đơ̆ng tơ pă.”

‘Ngoăih kơ tơ lĕch jên man gơng tơ gŭm ăn kon pơ lei, đơ̆ng sơ năm 2014 truh dang ei, ƀok Nguyễn Đình Phùng oei jang lơ tơ drong lơ̆m tơ pôl, tơ gŭm ăn lơ bơ ngai mơ mat tat, ưh pŭn ai tơ̆ tơ ring. Ƀok Nguyễn Quang Vinh, ƀok pơ gơ̆r plei Ngọc Mỹ, xăh Tam Phú, plt Tam Kỳ pơ ma, khul kơ dră pơ gơ̆r păng kon pơ lei tôch hơ iă, ‘mêm bơ nê jơ hngâm đon ‘lơ̆ng đơ̆ng ƀok Nguyễn Đình Phùng: “Blŭng a, mưh ma Phùng jur vă tơ lĕch jên man gơng tơ̆ tơ ring, inh apinh ih chă tơ gop jên đơ̆ng dôm anih tĕch mơ dro ah, ‘nŏh sư tơl jên đơ̆ng hnam nhôn tơ lĕch kơ dih ‘mơ̆i nơh. Inh tôch hơ iă, băt bơ nê kơ jơ hngâm đon ‘lơ̆ng đơ̆ng 1 ‘nu Ƀô đô̆i Ƀok Hô đĭ kră bơih mă lei oei chă krao thơ̆, kơ dih kâu jur lăng đe man gơng vă pơm ‘lơ̆ng ăn tơ drong yak vih vât kơ kon pơ lei.”

Yă Huỳnh Thị Thu, hơ kăn linh jĭ rơ ka Nguyễn Đình Phùng tơ roi, klo kăn măr sư yak hlŏh kơ băt dôm yơ mơ mat tat lơ̆m khei ‘năr tơ blăh tôch krưp krĕnh sơ̆ kơ na tôch ‘mêm tơ drong rơ ngei păng ‘mêm bơ nê kơ dôm bơ ngai hlôi lôch hơ chăng. Yă Thu pơ đou, klo kăn măr nhi 1 khei iŏk đei hlŏh 15 triu hlak jên hưu mă lei oei adrin ‘mơ ‘met, mong răk vă kŭm hăm kon hơ ‘lơ̆p man gơng ăn kon pơ lei: “Klo inh roi đunh roi kră, jơ hngâm pran roi rơ mơ̆n kơ na dôm ‘măng sư jur dăr lăng anih vă man gơng ‘nŏh inh tôch pơ ngơ̆t, đei ‘măng năm sư tâm ƀơm gre ô tô. Inh tôch pơ ngơ̆t mă lei oei hơ nơ̆ng tơ chĕng yoa tơ drong atŭm kơ na rim ‘măng man đang 1 pôm gơng ‘nŏh unh hnam nhôn tôch čhôk ‘nă.”

‘Nao 19 sơ năm, ƀok Nguyễn Đình Phùng chĕp phao vang tơ blăh Mi, ƀât tơ blăh tơ̆ Quảng Nam oei mât lơ̆m khei ‘năr krưp krĕnh hlŏh. Brŏk đơ̆ng pơm linh sơ năm 1977, tơ̆ hơ kâu kar đei lơ rơ ka jĭ, ƀok Phùng bơ̆ jang tơ̆ Anih sek tơ lang kon pơ lei thĭ xăh Tam Kỳ (dang ei ‘nŏh plt Tam Kỳ, dêh char Quảng Nam). Đơ̆ng năr brŏk hưu truh dang ei, ƀok hơ nơ̆ng bơ̆ jang tơ̆ Chi ƀô̆ kueng kơ phô̆ păng Khul linh so phường An Xuân, plt Tam Kỳ.

Ƀok Đỗ Văn Thương, Kơ dră vei lăng Khul linh so phường An Xuân, tôch lăp đon hăm jơ hngâm ‘lơ̆ng, đon jang tơ năp, đĭ jơ hngâm yoa tơ drong tơ pôl đơ̆ng ƀok Nguyễn Đình Phùng: “Tơ drong hơ pơi đơ̆ng ƀok Phùng ‘nŏh jang kiơ kŭm đei đơ̆ng jơ hngâm đon ‘lơ̆ng kơ dih, jang dar dĕh ưh đei hăt hot kiơ, ưh đei tơ roi ăn lơ bơ ngai gô jang đang kơnh tơ roi, đơ̆ng sơ̆ truh dang ei sư hơ nơ̆ng thoi nŏh. Ƀât ‘nao năm pơm linh truh dang ei, ƀok Phùng ưh đei lai yơ tơ chĕng ăn kơ dih mă hơ nơ̆ng pơ ngơ̆t ăn tơ pôl, pơ ngơ̆t ăn pơ lei pơ la.”

Vă jê̆ 80 sơ năm, jơ hngâm pă đei jăng nhen sơ̆ mă lei linh jĭ rơ ka Nguyễn Đình Phùng oei hơ nơ̆ng pơ ngơ̆t ăn đon tơ chĕng vă man gơng ăn kon pơ lei tơ̆ dôm tơ ring tơ nuh hin tơ̆ tơ ring Quảng. Ƀok Phùng hơ iă ƀât mă ‘nao tŏk bŏk khei 7 mă lei hlôi jang kĕh tơ drong hơ găt jang lơ̆m sơ năm ‘nŏh man 4 tŏ gơng. Đĭ đei 28 tŏ gơng yoa ƀok Phùng man đei hơ năn đơ̆ng Phùng Hiệp 1 truh Phùng Hiệp 28. Tơ blang găh hơ năn Phùng Hiệp, ƀok Nguyễn Đình Phùng ăn tơ băt, Phùng ‘nŏh hơ năn ƀok, oei Hiệp ‘nŏh hơ năn 1 ‘nu boăl ƀok đĭ lôch bơih, kŭm jing bơ ngai mă blŭng vang tơ gop jên yak hơ doi hăm unh hnam ƀok man gơng ăn kon pơ lei. Ƀok Phùng tôch lăp đon mưh vă jê̆ 30 tŏ gơng đei man đang, tơ mât yoa trŏ năr lêh tih kơ tĕh đak ngăl, hăm đon pơ hnŏng hơ nơ̆ng vang tơ gop tŏ sĕt jơ hngâm đơ̆ng linh ƀô đô̆i Ƀok Hô ƀok vă hơ nơ̆ng tơ gop ăn tơ drong jang atŏk tơ iung pơ lei pơ la, tĕh đak.

Long Phi: Chih

Dơ̆ng: Tơ blơ̆