Sơnăm mơlôh Đăk Lăk hăm đon bơnôh “Nhă đak chăm kơ tu”
Thứ bảy, 07:36, 29/07/2023 VOV Tây Nguyên/Lan tơblơ̆ VOV Tây Nguyên/Lan tơblơ̆
VOV4.Bahnar – Tơƀôh đon bơnôh “Nhă đak chăm kơ tu” đơ̆ng hơdrung hơdrĕch, dôm năr âu, đe mơlôh Đăk Lăk hlôi tơlĕch lơ tơdrong jang hơdah, kăp gĭt vă tơƀôh đon bơnôh pôk bơnê hăm dôm bơngai hlôi vang akŏm tơblah, plang sĕch pham po kơyuơ tơdrong rơngei hiôk hian ăn Teh đak.

Chĕp hla bar mong jên đei kơjă 5 trĭu hlj kơyuơ Anih jang đoan dêh char Đăk Lăk atŭm hăm dôm anih jang ‘mêm bơnat asong ăn, yă Võ Thị Thuận, sơ̆ jang lơ̆m khul sŭng phŏng oei tơ̆ thôn Tân Hòa, xah Tân Lập, apŭng Krông Buk ƀrơ̆k kơ jơhngơ̆m. Tŏk 70 sơnăm bơih, rim năr yă adoi năm chă dônh nhôm như̆a vă chă hơrih sa. Oei lơ̆m bơbŭng hnam ‘mêm kơ-eng kơ bôl boăl, yă tơroi: “Tơ̆ xah tơguăt hăm hơdruh tơdăm adoi bơ̆ ăn minh tŏ hnam ‘mêm kơ-eng, rim bơngai atŭm băl tơgop tŏ sĕt vă bơ̆ đei hnam kơplah noh đei kơjă pơhlom 80 trĭu hlj. ‘Măng mă âu noh đe sư asong ăn kơsâ̆p hla bar  mong jên”

Oei hăm ƀok Trần Văn Hùng, linh so oei tơ̆ thôn 15, xah Tân Hòa, apŭng Buôn Đôn, sô̆ hơ-iă hloh noh dôm năr đoan viên hơdruh tơdăm lơ̆m xah truh apong dah mă vang tơgŭm jang mir pơgar. Pơma dơnuh hăm đe boăl mơlôh, ƀok hơdơ̆r kơ khei năr sơ̆ atŭm hăm bôl boăl năm tơblah kơyuơ tơdrong rơngei hiôk hian ăn kơ teh đak. Gơnơm đei tơgŭm đơ̆ng hơdruh tơdăm mă dôm unh hnam nhen ƀok đei hơlêm tơtom gah đon bơnôh păng tơmam drăm:  “Nhôn noh mă lơ jang mir đĕch, noh đe ‘nhŏng oh đoan viên hơdruh tơdăm truh tơgŭm ‘năr jang lơ̆m 1 – 2 năr, rim ‘măng jang đei mơjĭt đoan viên, tơgŭm ăn unh hnam. Jô̆ hloi ah jĭ pơlŏ trŏ tơngiĕt, sar bar dah mă hŏk hôp ‘năr tơbăt noh đoan viên hơdruh tơdăm adoi truh apong păng đei tơmam asong tơtom hơlêm đon bơnôh”

Dêh char Đăk Lăk dang ei đei jê̆ 60.000 hô sơ bơngai mă teh đak tơchơ̆t tơgŭm, lơ̆m noh vă jê̆ 45.000 hô sơ bơngai đei kŏng, ‘nhŏng oh bơngai đei kŏng păng hloh 14.000 hô sơ hăm tơdrong phara băl nhen bơngai jang sŭng phŏng. Rim khei, dêh char Đăk Lăk kla jên tơgŭm ăn hloh 10.000 ‘nu, hăm kơsô̆ jên hloh  21 tih hlj.

Ƀơ̆t tơbăt 76 sơnăm Năr Linh jĭ rơka linh lôch dŏng teh đak, dêh char Đăk Lăk hlôi năm apong, asong tơmam ăn dôm bơngai mă teh đak tơchơ̆t tơgŭm, bơngai đei kŏng hăm kơsô̆ jên asong hloh 15 tih hlj; ‘nhăk 55 ‘nu tơgŭm jơhngơ̆m ăn kăch mang mă jang rơgei kơ dêh char năm tơmang tơ̆ dôm dêh char tơring Tŏk bŏk păng tơring Tu; ‘nhăk 240 ‘nu tơgŭm jơhngơ̆m ăn kăch mang năm akŏm hơmet ming jĭ tơ̆ Anih Rong ‘me hơmet jĭ ăn bơngai đei kŏng tơ̆ tơring Tŏk bŏk.

Tơƀôh đon bơnôh "Nhă đak chăm kơ tu", khei năr âu ki, đe mơlôh Đăk Lăk hlôi đei lơ tơdrong jang hơdăh, kăp gĭt hơyak truh dôm unh hnam mă teh đak tơchơ̆t tơgŭm, linh jĭ rơka, linh lôch tang lơ̆m dêh char. Noh jing dôm tơdrong jang ‘mêm kơ-eng, tơgŭm hăm tơdrong hơrih pơm jang, hơvơn man kơ hrĕng tŏ hnam tơgŭm bôl boăl, asong kơ rơbâu tơpu tơmam, hla bar mong jên vă tơgŭm ăn dôm unh hnam âu da ƀiơ̆ kơ tơnap tap. Lơ̆m 6 khei blŭng sơnăm âu, jâ̆p dêh char hlôi pơgơ̆r jê̆ 300 tơdrong jang ƀlŏk bơnê, nhă đak chăm kơ tu, atŭm hăm dôm tơdrong jang chôt vih tơm a hla chă, pơtho gah juăt jue kăch mang ăn đe hơdruh tơdăm.

Mă kăl ah khei 7 rim sơnăm, tơ̆ rim tơring đei lơ tơdrong jang pơm kiơ̆ năr “Ƀlŏk tơbăt pôk bơnê”, “Nhă đak chăm kơ tu” kơyuơ Anih jang đoan dêh char tơlĕch. Pơmai Phan Thị Trinh, Phŏ Ƀĭ thư Anih jang đoan dêh char Đăk Lăk ăn tơbăt: “Dôm anih jang đoan pơm kiơ̆ dôm tơdrong jang ƀlŏk tơbăt pôk bơnê, nhă đak chăm kơ tu vă pơtho đe đoan viên, hơdruh tơdăm băt gah tơdrong juăt jue kăch mang, đon pơ-ư kơ hơdrung hơdrĕch, sơnong jang đơ̆ng đe mơlôh hrei âu. Rim anih jang đoan noh adoi pơgơ̆r năm apong păng asong tơmam kơ dôm unh hnam mă teh đak tơchơ̆t tơgŭm, bơngai tơgŭm jơhngơ̆m ăn kăch mang, mĕ Việt Nam nuih mơng, tơlĕch chă hơmet ming um man ƀlŏk tơbăt, anih soi ƀlŏk kơ đe linh lôch tang, pơm lêh tơ̆k unh jrĕng ƀlŏk tơbăt kơ đe linh lôch tang ăh kơmăng năr  26/7 đei pơgơ̆r lơ̆m jâ̆p dêh char”

Kiơ̆ Anih Asong jang – Linh jĭ rơka păng Tơpôl dêh char Đăk Lăk, khei năr truh, anih jang gô pơtoi hơtŏk pran hloh dơ̆ng tơdrong tơroi tơbăt vă đe mơlôh hlôh vao hơdah gah juăt jue iung tơjră đơ̆ng đe linh nuih mơng lôch dŏng teh đak, dôm tơdrong plang tih tên đơ̆ng mih ma yă ƀok. Đơ̆ng noh chĕp vei tơdrong juăt jue ‘lơ̆ng rŏ kơ hơdrung hơdrĕch, atŭm hăm noh jang tơnăp hloh tơdrong jang "Ƀlŏk tơbăt pôk bơnê".  Atŭm hăm noh tơlĕch jang tơtom, đei jơnei dôm tơchơ̆t jang đơ̆ng Teh đak, pơm trong hiôk vă bơngai tơgŭm jơhngơ̆m păng unh hnam đe yĕt gơh hơtŏk tơdrong hơrih, pơtoi chĕp vei tơdrong juăt jue kăch mang kơ unh hnam, kơtum kơtŏng. Jang tơnăp tơdrong jang âu jing hơyak truh tơchơ̆t tơgŭm ăn unh hnam mă teh đak tơchơ̆t tơgŭm, bơngai tơgŭm jơhngơ̆m ăn kăch mang đei tơdrong hơrih hơtŏ dăh mă hloh kơ kon pơlei tơ̆ tơring hơrih sa.

VOV Tây Nguyên/Lan tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC