Lơ̆m hnam kơjung, tơ-oei ah tơnuh unh, unh hnam ƀok Y choen Niê tơ̆ pơlei Tría, xah Ea Tul, apŭng Cư MGar, dêh char Đăk Lăk hăt hot tơroi kơ pơyan kaphê đei yua. Kiơ̆ kơ ƀok Y choen Niê, unh hnam tơguăt hăm kaphê lơ sơnăm bơih. Kiơ̆ dôm tơdrong pơhrăm gah kih thuơ̆t pơtăm, ruih đak păng asong tơđah pơtăm, unh hnam hlôi tơjur ƀiơ̆ jên huach jang păng pơm jang đei yua lơ. Đơ̆ng noh klaih đơ̆ng hin dơnuh kơjăp sơđơ̆ng: Lơ̆m pơlei sơ̆ noh tơnap tap mă lei dang ei kaphê đei, pơtăm tiu, sâu riêng bơih. Bơngai yơ hin dơnuh noh teh đak tơgŭm. Teh đak ưh đei prơih lê̆ kon pơlei Ê đê ôh. Ưh đei pơdrŏng mă lei da ƀiơ̆ bơih.

Tơchơ̆t klaih đơ̆ng hin dơnuh hăm kơdih jơhngơ̆m jang kơ po, ưh đei gơnơm đe nai chă tơgŭm, hlôi pơm tơplih ưh hơdrô̆ hăm tơdrong hơrih kơdih po kon pơlei mă pơm ăn um ai tơring tơrang tơplih pha. Tơchơ̆t noh tơbang kiơ̆ tơdrong lơ bơngai bơ̆ hla bar apinh sut lê̆ hơnăn unh hnam hin dơnuh vă asong tơdrong tơgŭm đơ̆ng teh đak ăn bơngai nai. Ân Nghĩa noh xah tơnap tap hloh kơ apŭng Hoài Ân, dêh char Bình Định. Mă tơdrong hơrih tam mă đĭ tơnap tap, mă lei 2 sơnăm kơ âu, lơ kon pơlei xah Ân Nghĩa chih hla bar apinh sut hơnăn unh hnam hin dơnuh. ‘Nguaih kơ tơdrong kơ-‘nôh jang klaih đơ̆ng hin dơnuh, kon pơlei tơroi dih băl athei kơchĕng, tơgŭm ăn dôm bơngai tơnap hloh kơ po. Ƀok Nguyễn Trọng Yêm kơchĕng thoi noh păng chih hla bar apinh sut lê̆ hơnăn unh hnam hin dơnuh tơ̆ xah Ân Nghĩa: Dang ei hlôi ƀôh unh hnam đei ƀiơ̆, đang kơ noh ưh đei tơnap kiơ ôh, noh asong ăn dôm bơngai nai vă đe gơh đei xa yua.

Lơ unh hnam hin dơnuh hơrih tơ̆ tơring pơsĕl hăm tơdrong jang pơyua đơ̆ng choh jang xa, jang ka hơdang. Hăm tơdrong “hrăng đak pơ-uh noh đĭ kon jên”, bơngai hin dơnuh jing dôm bơngai ƀônh lao đon hloh hăm tơdrong tơplih ưh đei yua đơ̆ng tơdrong jang mŭk drăm, răm đơ̆ng ‘mi kial đak hơbông, pơrang jĭ dah mă đơ̆ng dôm tơdrong răm đei ƀôh lơ̆m tơdrong hơrih. Kơyươ noh, kiơ̆ kơ ƀok Bùi Sĩ Lợi, sơ̆ jang Phŏ kơdră Anih jang gah dôm tơdrong jang tơpôl kơ Kuôk hô̆i, tơdrong tơm vă tơjur hin dơnuh kơjăp sơđơ̆ng ‘noh tơ-iung păng hơvơn đei jơhngơ̆m pran đơ̆ng kơdih kon pơlei: ‘Meh tơjur hin dơnuh kơjăp sơđơ̆ng athei đei tơdrong akŏm đơ̆ng dôm trong tơlĕch jang mă bơ̆n hơvơn, jô̆ hloi anih jang mŭk drăm, kon pơlei, jô̆ hloi bơngai hin dơnuh, rim anih jang chĭn trĭ tơpôl vang jang, hơvơn akŏm jang tơnăp hloh, ưh hơdrô̆ jơnŭm pơgơ̆r teh đak, kơlih teh đak ưh kĕ glơng đĭ păng kơdih po bơngai hin dơnuh athei hơtŏk tơ-iung vă pơjing jơhngơ̆m pran.

Tơdrong tơchơ̆t jang kơ teh đak tơjur hin dơnuh kơjăp jăl sơnăm 2021 - 2025 hlôi tơlĕch tơchơ̆t tơjur hin dơnuh kiơ̆ lơ trong jang vă sơkơ̆t hơdah kiơ̆ kơjăp sơđơ̆ng, tang găn tơdrong hin dơnuh hơlơ̆k dơ̆ng; tơgŭm bơngai hin dơnuh, unh hnam hin dơnuh hơtŏk đei tơdrong hơrih brăm ƀiơ̆, gơh đei yua dôm tơdrong pơyua lơ̆m tơpôl kiơ̆ tơchơ̆t hin dơnuh lơ tơdrong kơ teh đak, hơtŏk tơdrong hơrih. Adrin tơjur kơsô̆ unh hnam hin dơnuh oei pă 1-1,5%/sơnăm; kơsô̆ unh hnam kon kông hin dơnuh oei pă kơpal 3%/sơnăm; 30% apŭng hin dơnuh, 30% xah tơnap tap tơring jih đak dơsĭ păng achon teh klaih đơ̆ng hin dơnuh, tơnap tap; kơsô̆ unh hnam hin dơnuh tơ̆ dôm apŭng hin dơnuh tơjur đơ̆ng 4-5%/sơnăm. Ƀô̆ trương Anih tơm Asong jang Linh jĭ rơka păng Tơpôl Đào Ngọc Dung sơkơ̆t hơdah: Bơ̆n tơchơ̆t hơtŏk tơdrong hơrih kon pơlei. Kơyuơ noh hơ-iă hăm tơdrong jang đei jơnei khei năr âu ki mă lei tơdrong jang tơjur hin dơnuh oei đei lơ tơnap tap. Kơlih dôm bơngai gơh kĕ klaih đơ̆ng hin dơnuh, dôm tơring ƀônh klaih đơ̆ng hin dơnuh ‘noh bơ̆n hlôi jang keh đang. Oei dang ei noh dôm tơring tơnap tap hloh, dôm unh hnam tơnap tap hloh, dôm tơdrong tơm pơm hin dơnuh noh hăm kon pơlei kon kông, mă tơm noh tơ̆ tơring ataih yaih. Kơyuơ noh, trong tơlĕch jang tơjur hin dơnuh kiơ̆ lơ trong păng kơjăp sơđơ̆ng, atŭm hăm tơdrong tơlĕch jang tôm tong nai.

Vă tơdrong jang sut lê̆ pơngot tơjur hin dơnuh đei jơnei tơpă lơ̆m tơdrong hơrih oei đei lơ tơdrong athei jang. Noh jing tơdrong chih akŏm tơchơ̆t jang kiơ̆ pơkăp khua hŏk, dôm tơdrong pơkăl đơ̆ng tơdrong hơrih, dơnơm hăm rim tơring, rim khul jang vă tang găn huach kư̆ kă. Noh jing pơgơ̆r jang kơjăp mă lei athei tơnăp, vă kon pơlei hin dơnuh tơplih đon tơchĕng ưh đei chiu hăm hin dơnuh, đơ̆ng noh klaih đơ̆ng hin dơnuh kơjăp sơđơ̆ng, hơtŏk tơ-iung kơdih hăm jơhngơ̆m pran păng kơ̆l ‘ngok kơdih po.