Tơ̆ Gia Lai, kiơ̆ sơkơ̆t hơdah ah hop akŏm, sơnăm 2023 đei lơ tơnap tap, mă lei dêh char hlôi hơdrin pơm kiơ̆ dôm tơchơ̆t jang mŭk drăm – tơpôl. Kiơ̆ kơ noh, kơsô̆ jên asong jang lơ̆m tơpôl đei iŏk jang 42.000 tih hlj, đei jơnei tơchơ̆t păng tŏk 9,28% pơtêng hăm khei năr âu sơnăm sơ̆. Dôm tơchơ̆t gah kơjă choh jang xa – jang gah bri – jang ka hơdang; kŏng ngĭp, ming man; hơkŏp tơmam tĕch răt păng lơ tơchơ̆t nai adoi đei jơnei pơtêng hăm tơlĕch jang. Mă thoi noh adoi oei đei 7 tơchơ̆t tơm păng 2 tơchơ̆t jang nai ưh đei jang jơnei nhen tơlĕch. Kiơ̆ kơ noh, tơdrong hơtŏk tơmam drăm kơ dêh char đei 3,02%; tơmơ̆t lơ̆m jên mong kơ dêh char đei 5.230 tih hlj, đei 88,5% pơtêng hăm tơchơ̆t. Tơdrong asong jên pơm jang truh tong anê̆ khei 11/2023 pơtơm đei 37,2%. Atŭm hăm noh, tơdrong jang tơgar lơ̆m dêh char PCI sơnăm 2022 tơjur 19 tăl pơtêng hăm sơnăm 2021; dôm tơchơ̆t gah pơ-‘lơ̆ng hla bar hanh chĭn păng hơtŏk tơdrong tơgar jang oei tơjruh.

Ƀok Tô Văn Chánh, Kơdră Hô̆i đŏng kon pơlei apŭng Krông Pa pơtruh nơ̆r: “Tơdrong hĕl kơ đon noh 7 tơchơ̆t tơm păng 2 tơchơ̆t nai lơ̆m kơsô̆ 24 tơchơ̆t jang ưh đei jơnei. Inh ƀôh đei 1 tơdrong kăl tơrĕk truh noh lơ̆m sơnăm 2023, tơdrong veh ver lơ dêh hnang. Rim anih jang tơgŭm ăn Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char dôm tơdrong tơroi, pơtruh nơ̆r. Anih jang âu akhan anih jang to, anih jang yơ adoi vei ăn kơdih po, ưh đei anih jang ayơ khĭn chă tơroi, pơtruh nơ̆r vă Anih jang vei lăng kon pơlei dêh char chă trong pơklaih. Mă ưh kơ tom pơklaih noh tơpă gô đei tơdrong ưh kơ ‘lơ̆ng”

Vang pơma đam gah trong jang lơ̆m khei năr truh, ƀok Đinh Hữu Hoà – Phŏ Kơdră pơgơ̆r Anih Asong jang kơ dêh char Gia Lai pơtruh nơ̆r: “Vă hơtŏk pran lơ̆m khei năr truh, mă mônh kăl pơtoi akŏm lơ̆m kơjă ‘long pơtăm đunh sơnăm, choh jang xa kiơ̆ trong jang kơmăi kơmŏk ‘nao, tơguăt hăm ‘long pơtăm dơnơm nhen tiu, kaphê, tơplih hơdrĕch ‘long pơtăm tơguăt hăm tơdrong tĕch răt nhen ‘long xa plei, pơkao, ‘long pơm pơgang păng hnam kơmăi pơm tơlĕch tơmam drăm. Mă ƀar noh akŏm hơtŏk jang unh hơyuh jơ̆ng ‘năr tam mă đei tơmơ̆t yua, kơsô̆ pơm tơlĕch hloh 900 MWp”.                        

Tơ̆ dêh char Lâm Đồng, kiơ̆ tơroi đơ̆ng ‘măng hop akŏm Hô̆i đŏng kon pơlei, mŭk drăm – tơpôl sơnăm 2023 kơ dêh char Lâm Đồng oei bơh ƀơm lơ tơnap tap, 4 lơ̆m 18 tơchơ̆t ưh đei keh đang tơlĕch jang. Mă mŭk drăm pơtoi tŏk 5,63% mă lei tam mă sơđơ̆ng păng kơjăp. Kŏng ngĭp – ming man tŏk kơđeh; tơdrong jang tĕch pơdro kơ kon bơngai, anih jang mŭk drăm ưh đei hiôk kơyuơ ƀơm đơ̆ng tơdrong huach kư̆ kă, jên jang tŏk lơ. Tơdrong iŏk jên mong kơ teh đak adoi ƀơm lơ tơnap tap, lơ̆m noh đei jên iŏk thuê̆, jên âu to đei 87,8%, iŏk đơ̆ng tĕch răt teh, hnam oei hơtŏ 85,8% pơkăp kơ tơring. Tơdrong pơ-‘lơ̆ng hla bar hanh chĭn, pơ-‘lơ̆ng tơdrong asong jang tĕch răt tam mă trŏ nhen pơkăl. Ƀok Trần Đức Quận, Ƀĭ thư Tĭnh uy, Kơdră Hô̆i đŏng kon pơlei dêh char Lâm Đồng akhan, kơyuơ đơ̆ng tơdrong tơjruh lơ̆m pơgơ̆r jang, tơlĕch pơm kiơ̆ sơnong jang đơ̆ng minh ƀar anih jang, tơring hlôi pơrăm tih tên truh hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, pơm jang tĕch pơdro păng tơdrong hơrih kon pơlei. ‘Nâu jing anih tơhlăk athei sơkơ̆t mă hơdah, tôm tơdrong păng đơ̆ng noh băt hơdah dôm tơdrong kăl hơmet lơ̆m khei năr truh. Ƀok Trần Đức Quận sơkơ̆t hơdah: “Pơkăl rim bơngai tang măt lơ̆m Hô̆i đŏng kon pơlei dêh char iŏk jang kiơ̆ sơnong, akŏm hơlen hơdah rim tơdrong; tơblang hơdah, tôm tơdrong, pơma đam mă tơnăp, tơbang hơdah gah tơdrong tơm kơ dôm tơdrong jang đei jơnei adoi nhen dôm tơdrong tam mă jang keh. Tơgop lơ nơ̆r tơnăp ‘lơ̆ng. Atŭm hăm noh, tơlĕch trong jang kơjăp vă chă trong pơklaih dôm tơhlak tăk lơ̆m hơtŏk mŭk drăm – tơpôl, pơm trŏ tơdrong hơpơi ‘meh đơ̆ng kon pơlei rim hơdrung hơdrĕch lơ̆m dêh char”.

Kơtơ̆ng ang đơ̆ng ‘măng hop akŏm hô̆i đŏng kon pơlei dêh char Dak Lak, iŏk jên mong kơ Teh đak sơnăm 2023 kơ dêh char Đak Lak tơjruh pơhlom 2.000 tih hlj, tơjruh hơtŏ jê̆ 23% pơtêng hăm tơlĕch jang, kơđeh hloh 14,7% pơtêng hăm sơnăm 2022. Tơdrong tơm noh kơlih lơ anih jang mŭk drăm tơ̆ dêh char ƀơm lơ tơnap tap lơ̆m pơm jang tĕch pơdro, đei hloi dôm anih jang mŭk drăm đei tơgop lơ jên mong atŭm. Kiơ̆ kơ ƀok Bùi Văn Yên, Kơdră Anih jang Jên hu Đăk Lăk, noh tơjruh lơ̆m iŏk jên mong tih hloh kơ dêh char noh gah jên yua teh, kơyuơ tơdrong tĕch răt teh, hnam oei oei tơjur hloh tơdrong tơlĕch jang hơdrol: “Kơsô̆ tơjruh âu mă tơm noh trong jang jên hu. Lơ̆m noh kơtă iŏk tơdrong yau teh vă ming man kiơ̆ tơchơ̆t kơjung hloh pơtêng hăm trung ương tơlĕch pơjao. Trung ương pơjao 1600 tih, mă lei dêh char hlôi chih akŏm tŏk truh 3900 tih, lơ̆m sơnăm âu sơkơ̆t đei 1700 tih đĕch. Jên yua teh tơjruh 2000 tih. Minh pah dơ̆ng iŏk jên mong đơ̆ng tơdrong jang tĕch răt tơmam drăm hăm teh đak đe tơjruh pơhlom 300 tih dơ̆ng, hơkŏp 2 kơsô̆ âu tơjruh hloh 2000 tih pơtêng hăm tơlĕch jang”

Mă ƀơm lơ tơnap tap, ưh đei jơnei nhen tơlĕch jang, mă lei ah hop akŏm kơ dôm tơring lơ̆m Tây Nguyên, rim bơngai tang măt Hô̆i đŏng kon pơlei hlôi akŏm tơblang, tơgop lơ̆m nơ̆r trŏ, dơnơm lơ̆m dôm tơdrong jang hơtŏk mŭk drăm – tơpôl lơ̆m tơring. Lơ nơ̆r tơgop đơ̆ng rim bơngai tang măt drơ̆ng nơ̆r akhan, lơ̆m tơdrong tơnap tap atŭm kơ jâ̆p teh đak, tơdrong jang đei jơnei tơgăl kơ pôk bơnê, ăn ƀôh tơdrong hơdrin đơ̆ng dôm jăl jang, rim anih jang lơ̆m pơgơ̆r pơm kiơ̆ dôm tơchơ̆t, sơnong jang hlôi tơlĕch. Sơnăm 2024, kăl pơtoi đei dôm trong jang kơjăp hloh tơgop pơm jang đei jơnei dôm tơchơ̆t, sơnong jang hơtŏk mŭk drăm – tơpôl lơ̆m sơnăm truh adoi nhen jăl jang sơnăm 2021-2025.