Tơ iung pơjing apŭng achon dơsĭ Trường Sa jing hơnih tơm jang mŭk drăm, jŏh ayŏ, tơpôl tơ̆ đak dơsĭ
Thứ sáu, 14:46, 05/05/2023 Thái Bình /VOV Miền Trung/Amazưt tơblơ̆ Thái Bình /VOV Miền Trung/Amazưt tơblơ̆
VOV4.Bahnar- 48 sơnăm đơ̆ng năr rơngei (29/4/1975-29/4/2023), hlŏh 40 sơnăm pơjing apŭng achon dơsĭ, truh dang ei, apŭng Trường Sa, dêh char Khánh Hòa tŏk bŏk tơ iung pơjing apŭng Trường Sa đei jing hơnih tơm jang mŭk drăm, jŏh ayŏ, tơpôl tơ̆ đak dơsĭ, jing hơnih tơm kơjăp iăp kơtang vei lăng năng tông tơdrong pơm tơm kơdih tơ̆ đak dơsĭ, achon dơsĭ

Lăm hŏk tơ̆ Hnam trương jăl kơđeh tơring Song Tử Tây, apŭng achon Dơsĭ Trường Sa ‘nŏh lăm hŏk hơgrop, đei 6 ‘nu hŏk tro, pơjing 2 khul lăm hŏk. Dôm sơnăm au ki, oei tơnap tap kơna tơdrong pơtho pơhrăm apŭng Trường Sa hlôi jang kiơ̆ ƀlep trong pơrŏ, 100% hŏk tro Jăl kơđeh đei trŏ lăp tơdrong pơkăp hŏk gơ̆h. Lơm apŭng đei 3 hnam trương jăl kơđeh, khul ƀok thây kô đei tơmơ̆t jang hlôi tơgŭm ăn atŏk ‘lơ̆ng tơdrong pơtho păng hŏk pơhrăm. Ƀok thây Nguyễn Hữu Phú, ƀok thây pơtho Hnam trương jăl kơđeh Song Tử Tây, apŭng Trường Sa tơbăt:“Trong pơjing lăm hŏk hơgrop lơ̆m lăm đei lơ lăm phara dih băl, pơtho hŏk jei tơnap tap, greh hrăt hloh pơtêng hăm bơ̆n chă pơtho tơ̆ tơring groi teh. Oei tơ̆ achon dơsĭ hơtăih kơ ŭnh hnam, ƀlŏk hơdơ̆r kơ ŭnh hnam, kơ yuơ dôm găh tơdrong tơ̆ đak dơsĭ, achon dơsĭ tơ̆ au. Ba hơdrin plang ăn tŏ sĕt jơhngơ̆m đon bơ̆n ăn kơ teh đak. ‘Nhŏng oh, kang ƀô̆, ƀô̆ đô̆i, kon pơlei tơ̆ au jei lăng ba tôch kơtang.”

Tơplih tih tên hloh kơ apŭng achon dơsĭ Trường Sa lơ̆m dôm sơnăm au ki ‘nŏh trong hnam. ‘Ngoăih 3 hnam trương, tơ̆ apŭng dơsĭ au hlôi đei 10 hơnih hnam pơgang, 9 tŏ hnam chua, 2 hnam joăt joe sĭ ki, 1 hơnih dơnŏk duk, 1 cham gre păr, 2 pơlei rôp ka hơdang… 100% hnam oei kơ kon pơlei đei ming man kơjăp ‘lơ̆ng; kmăi kmŏk pơre nơ̆r, trong grung, trong man, sơlŭng mong đak hmă đei ming man tôm. Mă kăl, ŭnh hơyuh kial, ŭnh hơyuh jơ̆ng ‘năr đei tơ iung pơjing pơm tơplih kơtang ăn tơring, ăn tơdrong erih sa tơ̆ achon dơsĭ, atŏk kơtang vei lăng sơđơ̆ng dơ̆ng kơjăp ăn teh đak. Trung tá Trần Danh Hoàng, Kơdră chĕp pơgơ̆r Achon dơsĭ Sinh Tồn tơbăt:“Găh unh hơyuh đei tơmơ̆t jang tôch hơ iă, pơm dă ƀiơ̆ pơjing ŭnh hơyuh hăm kmăi, pơm dă ƀiơ̆ pơm kơnê̆ ăn cham char adoi nhen tơdrong oei sa kơ hơnih jang. Tơgŭm ăn kon pơlei, ƀô đô̆ tơ̆ achon dơsĭ sơđơ̆ng dôm tơdrong kăl, sơđơ̆ng tơdrong erih sa ăn kon pơlei, sơđơ̆ng ăn iung tơjră tang găn kơ achon dơsĭ.”

Dôm ŭnh hnam kon pơlei hơrih tơ̆ rim achon dơsĭ đei kơdră tơring pơtho tơbăt, tơgum djru, pơjing rơvơn atŏk tơ iung mŭk drăm, rong kon tơrong păng vei lăng ‘long pơtăm, rôp ka hơdang trŏ lăp hăm cham char achon dơsĭ. Lơ̆m minh ŭnh hnam erih sa lơ̆m 1 tŏ hnam  să 70m2 đei ming man ‘lơng liĕm đei hloi lăm sơng hơvơn tơmoi, 2 hơnih tep, hnam gŏ păng đei hloi bơ̆n giơng, hơtuh,tivi ... Mŏ Nguyễn Thị Lan, kon pơlei oei tơ̆ tơring Song Tử Tây, apŭng Trường Sa, dêh char Khánh Hòa tơbăt: Dang ei tơ̆ apŭng achon dơsĭ đei tôm hnam trương, hnam hop akŏm pơlei, đei vei lăng năng tông jơhngơ̆m jăn, tôm tơdrong au to, tơgŭm ăn kon pơlei sơđơ̆ng jơhnơ̆m tơklep kơjăp hăm đak dơsĭ, achon dơsĭ:“Kiơ̆ kơ ĭnh ƀôh tơdrong erih sa tơ̆ au tôch sơđơ̆ng, ba hơdrin jang sa, rôp ka hơdang tơjê̆ jih, tơgŭm ăn erih sa. Bơnê tơdrong lăng ba đơ̆ng rim hơnih bơ̆ jang, tơpôl tơ̆ groi teh hlôi hơlêm, tơgŭm djru vă tơdrong erih sa kơ nhôn tơ̆ achon dơsĭ au tôm tong hloh.”

Apŭng achon dơsĭ Trường Sa, dêh char Khánh Hòa dang ei hlôi tơ iung pơjing đei 4 hơnih duk dơ̆ng ‘nŏh: Song Tử Tây, Đá Tây, Trường Sa, Sinh Tồn atŭm hăm rim Hơnih tĕch mơdro tơmam drăm kơ yua ăn rôp ka hơdang. 5 sơnăm au ki, Kơđông ƀô̆ đô̆i Trường Sa hlôi sơng đei 390 ‘măng duk mơ̆t lĕch hăm vă jê̆ 6.000 ‘nu bơngai jang mơ̆t kơ ‘nơp lơ̆m hơnih duk dơ̆ng kơ rim achon dơsĭ, hlŏh 440 ‘nu bơngai vơ̆r duk đei ming hơmet jĭ ăl kơ yuơ đei tơdrong sar bar tơ̆ đak dơsĭ. Ƀok Nguyễn Đức Toàn, kon pơlei rôp ka hơdang tơ̆ đak dơsĭ Trường Sa tơbăt, rim hơnih duk dơ̆ng đei ming man ‘lơ̆ng kơ jăp, tơgŭm ăn bơ̆ jang rôp ka hơdang đak dơsĭ, tơgŭm ăn kon pơlei sơđơ̆ng jơhngơ̆m tơklep hăm đak dơsĭ đunh năr, pơm tơjur kon jên jang lơ̆m rim ‘măng nămn tơ̆ đak dơsĭ rôp ka hơdang.“Duk ba kmăi hư, atăih đơ̆ng achon dơsĭ băt dôm kây sô̆, mă lei ƀơ̆t măt ba krao điên thoăi hơvơn tơgŭm dŏng đơ̆ng groi teh. Tơ̆ groi teh krao điên thoăi ăn tơ̆ achon dơsĭ, athei achon dơsŏ ăn duk chă dui ba vă ming hơmet. Tơdrong mă au ƀôh lơ dêh.”

Hơnơ̆ng pơjing tơdrong jang chĭnh trĭ păng kơjăp ăn tơdrong hơrih kon pơlei tơ̆ dôm tơring teh lơ̆m apŭng Trường Sa jing minh lơ̆m dôm tơdrong pơkăl vă hơtŏk tôm tơdrong kơ dêh char Khánh Hòa. Jang kiơ̆ Tơchơ̆t kơsô̆ 09/2022 đơ̆ng Anih tơm Chĭnh trĭ găh pơjing, hơtŏk dêh char Khánh Hòa truh sơnăm 2030, hơlen lăng truh sơnăm 2045, apŭng achon teh Trường Sa akŏm asong jang găh unh hơyuh jơ̆ng 'năr, anih hlŏng đak sŏ nhă tơguăt hăm ming anih jang găh ka hơdang. Kiơ̆ đơ̆ng noh, pơjing tơdrong tơm ăn kon pơlei tơ̆ tơring chă rôp ka hơdang, hơtŏk mŭk drăm; Atŭm hăm noh hơvơn duk rôp ka hơdang tơ̆ dôm dêh char tơter đak dơsĭ tơring Tŏk bŏk truh hăm Trường Sa. Dêh char Khánh Hòa jang atŭm hăm Anih tơm jang Choh pơtăm păng Hơtŏk tơring pơsĕl păng rim anih jang đei tơrĕk pơm kiơ̆ tơchơ̆t tơgŭm ăn kon pơlei hơrih tơ̆ jih đak dơsĭ jang rôp ka hơdang lơ̆m dôm tơring kơ achon teh. Ƀok Lê Đình Hải, Kơdră Anih jang vei lăng kon pơlei apŭng Trường Sa, dêh char Khánh Hòa ăn tơbăt, apŭng Trường Sa iŏk pơjing chĭnh trĭ pơm tơm vă hơtŏk pơ-'lơ̆ng tôm tơdrong jang, atŭm hăm noh adrin hơtŏk mŭk drăm, joh ayŏ hŏk pơhrăm tơpôl, vei sơđơ̆ng tơdrong hơrih, tang găn păng tơjră 'mi kial đak hơbông pơrăm, kơchăng chă jang tơgŭm dŏng sar bar: “Khul linh păng kon pơlei apŭng Trường Sa sơkơ̆t hơdăh, pơ-'lơ̆ng đon bơnôh, vei kơjăp đon lui atŭm hăm jâ̆p teh đak lơ̆m tơchơ̆t jang pơih să truh đak dơsĭ tih. Tơgăl hăm tơdrong băt 'mêm đơ̆ng Đảng păng Kon pơlei jâ̆p teh đak. Mă kăl, khul linh păng kon pơlei apŭng Trường Sa tơchơ̆t khŏm mă pơm jang đei jơnei Tơchơ̆t kơsô̆ 09 đơ̆ng Anih tơm Chĭnh trĭ, lơ̆m noh, akŏm tơguăt kơjăp hơtŏk mŭk drăm tơpôl păng vei sơđơ̆ng tơring tơrang, Hơtŏk pran tơ-iung pơjing apŭng Trường Sa jing anih tơm jang mŭk drăm, joh ayŏ, tơpôl tơ̆ đak dơsĭ kơ jâ̆p teh đak, jing anih tơm kơjăp vei sơđơ̆ng đak dơsĭ, achon teh kơ teh đak”.

 

Thái Bình /VOV Miền Trung/Amazưt tơblơ̆

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC