Năm 2007, chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số theo Quyết định số 33 của Thủ tướng Chính phủ được thực hiện. Lúc đầu, việc di chuyển từ trên núi xuống định cư trong những ngôi nhà kiên cố nhỏ hẹp đã khiến đồng bào không thoải mái. Điều kiện sinh hoạt và sinh kế ở khu tái định cư lại thiếu thốn. 

Già làng Triệu Y Nhàn, ở thôn 5, xã Phong Dụ Thượng, cho biết: "Khi có chương trình cấp nước sạch thì bà con mới xuống nhiều hơn. Dần dần, nhà nước làm được trường học thì bà con càng thích xuống đây. Bây giờ bà con rất vui vẻ, đường xá thì đi lại cũng dễ dàng, bà con phấn khởi. Mua bán thì thuận lợi. Giờ muốn mua hàng hóa thì liên hệ sẽ có ô tô mang tận lên đến đây".

Năm 2013, gia đình chị chị Lý Thị Hồng chuyển xuống sinh sống ở khu tái định cư. Được nhà nước hỗ trợ tiền di chuyển để dựng nhà cùng 1 con lợn nái sinh sản, đến nay cuộc sống của của chị đã dễ dàng hơn trước.

Mỗi hộ dân di dời theo Quyết định số 33 được nhà nước hỗ trợ 17 triệu đồng; được hỗ trợ cây trồng, vật nuôi; cán bộ khuyến nông hướng dẫn bà con sản xuất; cán bộ y tế chăm sóc, tư vấn sức khỏe.

Dự án định canh định cư tại xã Phong Dụ Thượng có nguồn vốn đầu tư gần 10 tỷ đồng.

PV Đài TNVN đã phỏng vấn ông Giàng A Câu, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Yên Bái, về công tác tái định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Yên Bái:

PV: - Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về kết quả dự án định canh định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Yên Bái thời gian qua?

Ông Giàng A Câu: - Qua tổng kết, chúng tôi đánh giá đây là chính sách mang lại hiệu quả khá toàn diện. Các hộ gia đình được hỗ trợ đất để làm nhà, hỗ trợ về lương thực từ 1 - 2 năm; sau khi định canh sẽ thực hiện tất cả các chính sách như đồng bào đang ở tại chỗ. 

Đối với huyện Văn Yên thì có 15 dự án định canh định cư, trong đó có 3 dự án định canh định cư tập trung gồm dự án định canh định cư tập trung ở thôn Liên Sơn, thôn Bãi Châu của xã Lang Thíp và thôn Khe Mạ của xã Phong Dụ Thượng, cùng 12 dự án định canh định cư xen ghép đã hoàn thành trên tổng số 64 dự án định canh định cư xen ghép của toàn tỉnh.

Riêng dự án định canh định cư thuộc xã Phong Dụ Thượng thì hiện nay đã có 69 hộ ổn định nơi ở mới. 12 điểm định canh định cư xen ghép đã góp phần ổn định cho 255 hộ với hơn 1.000 khẩu.

Yên Bái là địa phương vùng cao, các huyện như Mù Cang Chải hay Trạm Tấu độ dốc trung bình đều trên 10%, đất rộng người thưa, nhưng thực tế đất dành cho sản xuất nông lâm nghiệp rất thiếu. Như huyện Trạm Tấu, diện tích dành cho sản suất chiếm khoảng 8%. Kể cả tạo dựng mặt bằng tái định cư cho đồng bào cũng hết sức khó khăn. Bởi vì với đồng bào vùng cao, khi tái định cư sẽ liên quan đến nếp sống, sinh hoạt, tín ngưỡng, văn hóa và đặc biệt khu tái định cư cũng phải gần nơi sản xuất.

PV: - Vậy địa phương đã có những giải pháp nào nhằm đảm bảo sinh kế cho đồng bào khi về khu vực tái định cư mới. thưa ông?

Ông Giàng A Câu: - Chúng tôi đã xác định kỹ, gần khu sản xuất của bà con phải có mặt bằng cho bà con sinh hoạt; đảm bảo tối thiểu nước sinh hoạt, đường đi lối lại; khu chăn thả phù hợp với tập quán từng vùng. Chúng tôi mạnh dạn đưa những giống mới, kỹ thuật cao vào. Ví dụ như ở Trạm Tấu, đã đưa giống lúa mới DS1 đặc sản của Nhật về trồng ở các khu tái định cư, cho hiệu quả cao, bà con phấn khởi.

Chính sách vay vốn phát triển sản xuất đối với đồng bào dân tộc thiểu số theo Quyết định 54 của Thủ tướng Chính phủ thì mỗi hộ được vay không quá 8 triệu. Lãi suất 1,2% là rất ưu đãi với đồng bào, nhưng với 8 triệu ấy thì đồng bào cũng chưa làm được gì nhiều. Vì vậy, đề nghị nâng mức cho vay lên khoảng 20 triệu. Về căn cơ lâu dài thì những chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân 80.000 hay 100.000 nghìn đồng cho một khẩu thuộc hộ nghèo trong 1 năm, thì nên tính toán lại để đưa vào hợp phần khác để có hiệu quả hơn.

PV: - Xin cám ơn ông!

Hải Phong/VOV4